X

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنكُمْ وَلاَ تَقْتُلُواْ أَنفُسَكُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا ﴿29﴾ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللّهِ يَسِيرًا ﴿30﴾ إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلاً كَرِيمًا ﴿31﴾ وَلاَ تَتَمَنَّوْاْ مَا فَضَّلَ اللّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُواْ وَلِلنِّسَاء نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبْنَ وَاسْأَلُواْ اللّهَ مِن فَضْلِهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا ﴿32﴾ وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالأَقْرَبُونَ وَالَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا ﴿33﴾ الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ وَاللاَّتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا ﴿34﴾ وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُواْ حَكَمًا مِّنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِّنْ أَهْلِهَا إِن يُرِيدَا إِصْلاَحًا يُوَفِّقِ اللّهُ بَيْنَهُمَا إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا ﴿35﴾ وَاعْبُدُواْ اللّهَ وَلاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا ﴿36﴾الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا ﴿37﴾ وَالَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاء النَّاسِ وَلاَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلاَ بِالْيَوْمِ الآخِرِ وَمَن يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاء قِرِينًا ﴿38﴾ وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُواْ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقَهُمُ اللّهُ وَكَانَ اللّهُ بِهِم عَلِيمًا ﴿39﴾ إِنَّ اللّهَ لاَ يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَإِن تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿40﴾ فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلاء شَهِيدًا ﴿41﴾ يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَعَصَوُاْ الرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّى بِهِمُ الأَرْضُ وَلاَ يَكْتُمُونَ اللّهَ حَدِيثًا ﴿42﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَقْرَبُواْ الصَّلاَةَ وَأَنتُمْ سُكَارَى حَتَّىَ تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَلاَ جُنُبًا إِلاَّ عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىَ تَغْتَسِلُواْ وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مِّنكُم مِّن الْغَآئِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا ﴿43﴾


اي مسلمانان! اموالتان را بين خويش به باطل مخوريد مگر اينکه تجارتي از روي رضايت متقابل باشد و خودهاتان را مکشيد که خداوند نسبت به شما مهربان است (29)  و اگر کسي اين کار را از روي ظلم و تعدي کند ،  بزودي او را در آتشي مي اندازيم و اين برخداوند آسان است (30)  اگر از گناهان بزرگي که از آن نهي شده ايد دوري کنيد بدي هايتان را ميپوشانيم و شما را به جايگاهي گرامي داخل مي کنيم (31) و از آنچه که خداوند از فضل خويش بعضي را بر بعضي برتري داده تمنا مکنيد ، زيرا که مردان از آنچه کسب مي کنند نصيبي دارند و زنان نيز همينطور، و درخواستهایتان از فضل خدا باشد که او به همه چيز داناست (32)  و براي همگان سزاوارهائي قرار داده ايم درباره آنچه پدران و نزديکان بجا ميگذارند، ونیز به تعهداتِ مالی در مورد ذینفع های پيمانهائی که – مانند قراردادهای دوطرفه رفع خسارت با کسانی - بسته ايد، عمل کنید و نصيب آن ذینفع ها را بدهيد که خداوند بر همه چيز گواه است (33) مردان سرپرستان زنانند ، بسبب آنچه که خداوند بعضي شان را بر بعضي برتري داده و بسبب خرجي که از اموالشان مي کنند ، و زنان شايسته متواضعِ نگهدارنده پنهاني ها به حفظ خدا چه خوبند، و اما درباره زناني که از نافرماني شان نگراني داريد ، موعظه شان کنيد ، و سپس در رختخواب ها از آنها دوري کنيد ، و سپس بزنيد شان . پس اگر اطاعتتان کردند ديگر عليه آنها راهي جستجو نکنيد که خداوند بلند مرتبه بزرگ است (34) و شما بستگان آن زن و شوهر! اگر نگران جدائي آنها هستيد ، يک داور از خانواده مرد و يک داور از خانواده زن برانگيزيد . اگر خواستار اصلاح باشند خداوند بين آنها توافق ايجاد خواهد کرد که خداوند داناي آگاه است (35) و عبادت خدا کنيد و چيزي با او شريک مکنيد، و به والدين و نزديکان و يتيمان و بيچارگان و همسايه نزديک و همسايه دور و رفيق مصاحب و در راه مانده و بردگانتان احسان کنيد که خداوند کسي را که خود بزرگ بين و فخر فروش باشد دوست نميدارد (36) همانهائي که بخل ميورزند و مردم را نيز به بخل واميدارند، و آنچه را که خداوند از فضلش به آنها داده کتمان مي کنند، و براي کافران عذابي خوار کننده آماده نموده ايم (37) و نيز آنهائي که اموالشان را براي نشان دادن به مردم خرج مي کنند، و به خداوند و روز آخرت ايمان ندارند، و هر کس که شيطان از نزديکانش باشد چه نزديکان بدي دارد (38) و چه ميشد که به خدا و روز آخرت ايمان مي آوردند، و از آنچه خداوند روزي شان کرده خرج ميکردند، و خداوند هم به کارشان دانا بود (39) خداوند به سنگيني ذره اي هم ظلم نمي کند، و اگر حسنه اي باشد دوچندانش ميکند، و از جانب خويش بابت آن پاداشي عظيم ميدهد (40) ای پیامبر! پس چگونه خواهد بود که از هر امتي گواهي بياوريم و تو را نيز بر اينها گواه بگيريم (41) در آنروز کافران و کساني که پيامبر را نافرماني کردند دوست ميداشتند کاش با خاک يکسان ميشدند و گفته خدا را کتمان نمي نمودند (42) اي مسلمانان! در حال مستي به نماز نزديک مشويد تا اينکه بدانيد چه ميگوئيد، و نيز در حاليکه جنب ميباشيد به نماز نزديک مشويد - مگر اينکه رهگذر باشيد -تا اينکه غسل کنيد، و اگر مريض يا مسافر باشيد و يا از مدفوع برگشته ايد يا با زنان تماس برقرار کرده ايد و آب نمي يابيد، با خاکي پاک خوشايند تيمم کنيد، و صورت و دستهايتان را مسح کنيد که خداوند آمرزگار بخشنده است (43)

قبلی:  سوره نساء سوره نساء
بعدی:  سوره نساء سوره نساء
Print
5 بار مطالعه شده است

پیش تفسیر

1 – استخراج عصاره محتوای سوره و پاراگراف (راه اول)

اول (چنانکه بارها و بارها دیده اید) عصاره محتوای سوره را استخراج میکنیم: 

طرز استخراج عصاره محتوای سوره را (یعنی «درس» سوره را)  در قسمت اول ارائه کرده ایم که مطابق ذیل است:

درس: اي مسلمانان! مسلماني خويش را با دور شدن از صفات کافرانه و منافقانه و عمل به احکام (فردي و اجتماعي) ارتقاء دهيد.

برآیند درسِ فوق و متن پاراگراف درب خواهد بود، به شرح ذیل:

درب: ای مسلمانان! از رفتار ناسالم مالی بین خویش و تعرضات جانی خودداری کنید و به استحکام خانواده بسیار اهمیت دهید و تقوا را بخصوص در این موارد رعایت کنید.

2 - استخراج عصاره محتوای پاراگراف (راه دوم)

ریزکردن پاراگراف تا حد امکان:

1

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنكُمْ وَلاَ تَقْتُلُواْ أَنفُسَكُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا ﴿29﴾ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ عُدْوَانًا وَظُلْمًا فَسَوْفَ نُصْلِيهِ نَارًا وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللّهِ يَسِيرًا ﴿30﴾

ریزدرب: ای مسلمانان! به جانِ مسلمانان و خرج کردن صحیح اموالتان بسیار اهمیت دهید

2

 إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلاً كَرِيمًا ﴿31﴾

ریزدرب: ای مسلمانان! گناه صغیره بخشوده است

3

وَلاَ تَتَمَنَّوْاْ مَا فَضَّلَ اللّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُواْ وَلِلنِّسَاء نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبْنَ وَاسْأَلُواْ اللّهَ مِن فَضْلِهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا ﴿32﴾ وَلِكُلٍّ جَعَلْنَا مَوَالِيَ مِمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالأَقْرَبُونَ وَالَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدًا ﴿33﴾

ریزدرب: ای مسلمانان! هم به ارثِ میراث بران، و هم به انجام صحیح قراردادهای متوفی اهمیت دهید

4

الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ وَاللاَّتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا ﴿34﴾ وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُواْ حَكَمًا مِّنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِّنْ أَهْلِهَا إِن يُرِيدَا إِصْلاَحًا يُوَفِّقِ اللّهُ بَيْنَهُمَا إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا ﴿35﴾

ریز درب: ای مسلمانان! به قوام و تحکیم خانواده بسیار اهمیت دهید

5

وَاعْبُدُواْ اللّهَ وَلاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا ﴿36﴾الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا ﴿37﴾ وَالَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاء النَّاسِ وَلاَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلاَ بِالْيَوْمِ الآخِرِ وَمَن يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاء قِرِينًا ﴿38﴾ وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُواْ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقَهُمُ اللّهُ وَكَانَ اللّهُ بِهِم عَلِيمًا ﴿39﴾

ریز درب: ای مسلمانان! به اعتقاد صحیح و احسان به والدین و نزدیکانتان بسیار اهمیت دهید

6

إِنَّ اللّهَ لاَ يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَإِن تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿40﴾ فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلاء شَهِيدًا ﴿41﴾ يَوْمَئِذٍ يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُواْ وَعَصَوُاْ الرَّسُولَ لَوْ تُسَوَّى بِهِمُ الأَرْضُ وَلاَ يَكْتُمُونَ اللّهَ حَدِيثًا ﴿42﴾

ریز درب: ای مسلمانان! به آخرت و اعتماد به خداوند بسیار اهمیت دهید

7

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَقْرَبُواْ الصَّلاَةَ وَأَنتُمْ سُكَارَى حَتَّىَ تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَلاَ جُنُبًا إِلاَّ عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىَ تَغْتَسِلُواْ وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مِّنكُم مِّن الْغَآئِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا ﴿43﴾

ریز درب: ای مسلمانان! به نماز بسیار اهمیت دهید

تقطیع:

در فوق دیده اید که ما پاراگراف را به تعدادی «ریزپاراگراف» تجزیه کرده ایم.

اصلی-فرعی

قسمت هایی را که می بینید فوقا با حروف پر رنگ (بولد) کار کرده ایم، اصلی است.

لُبّ مطلب:

با توجه به ریزپاراگراف ها، و ریزدربها، و جمع بندیِ ریزدرب ها، همان درب پاراگراف که فوقا می بینید حاصل خواهد شد و البته توجه دارید که درب مذکور از راه محاسبه استخراج شده است.

3 – از اول تا اینجا

در پاراگراف 1 می فرماید : ای مردم ! ازخداوندی که وجودتان وهمه بشریت ازاوست تقواداشته باشید  و ای مسلمانان ! درمورد یتیمان ، واموال آنها ، ومقررات ارث ،  تقوا را بسیار رعایت کنید .

در پاراگراف 2 می فرماید : ای مسلمانان ! درمورد مقررات ازدواج وطلاق وامور مرتبط، بسیار مراقبت نموده و تقوا رابسیار رعایت کنید .

در این پاراگراف می فرماید : ای مسلمانان ! ازرفتارهای ناصحیح مالی بین خویش حذر کنید ، وازگناهان بزرگ ، وبخصوص قتل ، بپرهیزید و به بنیان خانواده خیلی اهمیت دهید ودراین مورد تقوا را رعایت کنید و به اعتقادات صحیح ، رفتار صحیح مالی ، رفتار صحیح با نزدیکانتان ، ونماز صحیح ، و اخلاص دراعمال بسیار اهمیت دهید .

4 - سوالات

1-نقش دستور زبانی کلمه «الّا» (آیه29) را بیان کنید .

2- با توجه به جواب فوق « إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنكُمْ » رادر ارتباط با ماقبل خویش معنی کنید .

3-«ذلک» اول آیه30 اشاره به چیست؟

4-منظور از «سیئات» (آیه31) چیست؟

5-بطورکلی معنی آیه31 چیست؟

6-در آیه32 دو کلمه از مشتقات «ف ض ل» آمده ، هریک را توضیح دهید .

7-« لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُواْ » (آیه32) را با توجه به ماقبل آن معنی کنید .

8-با توجه به دوسوال قبل معنی« اكْتَسَبُواْ » چیست؟

9-با توجه به مجموع این آیات و این سوال ها معنی آیه33 چیست؟

10-کلّ محتوای آیه31 با کدام کلیدفهم قرآن مطابق است؟

11 - « وَالَّذِينَ عَقَدَتْ أَيْمَانُكُمْ فَآتُوهُمْ نَصِيبَهُمْ » یعنی چه؟

12-درانتهای «حفظ الله» (آیه34) موضوع کدام کلیدفهم قرآن اتفاق افتاده؟

13-« فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ » باکدام کلیدفهم قرآن مطابق است؟

14-خطاب آیه به چه کسانی  است؟

15-باتوجه به «فعل خداوند قانونمنداست» اگربخواهیم درآیه35چیزی را مورد اشاره قرار دهیم می باید زیرکدام کلمات راخط بکشیم؟

5 - حدسیاتی از اوضاع و احوال آن روزها

از آیه 29 فهمیده میشود کلاه گذاری برسر یکدیگر در معاملات در آن روزها نیز مانند امروز زیاد بوده که راجع به آن آیه نازل شده ، و همچنین دعوا و زد وخورد های منجر به مرگ نیز.

از آیه 32 معلوم میشود حسادت و لوازم آن (کارشکنی و سعی در جلوی پیشرفت محسود را گرفتن) نیز رایج و شایع بوده است.

 همچنین از آیه 33 فهمیده میشود با وجود آنکه آیات دقیقی که در باره نحوه تقسیم ماترک متوفا نازل شده، جوّ غالب جوّ بی توجهی به آنها و عمل نکردن به آنها و همچنین عمل نکردن به پیمانها و تعهدات بوده است.

از آیه 34 فهمیده میشود که در زمان نزول این آیات، زنان «انسان درجه دو» بوده اند، (که البته این چیزی است که در همه جا همینطور بوده، و میدانیم که تاریخ تصویب حق رای زنان حتی در ممالک خیلی پیشرفته به صد سال هم نمیرسد) زیرا بنا بر قسمت اول آیه، اکثر زنان از لحاظ قوای عقلی و مدیریت زندگی (یعنی همان چیزی که موجب تفضیل بعضی بر بعضی دیگر میشود) از مردان عقب بوده، و نیز، از لحاظ معیشت وابسته به مرد بوده اند.

از آیه 36 فهمیده میشود در روزهای نزول این آیات روحیه غالب مردم از احسان به دیگران فاصله داشته، و ثروت خویش را مکتوم نگهمیداشتند (آیه 37) و یهودیان علاوه بر کتمان ثروت، راجع به حقایق دینی (که ممکن بود به نفع جریان اسلام باشد) نیز اهل کتمان بودند (آیه 42)

مسلمانان نیز از نوشیدن مسکر چندان احترازی نمیکردند و بلکه حتی در حالت مستانه به نماز هم حاضر میشدند (آیه 43)

نیز فهمیده میشود دسترسی به آب چندان آسان نبود (آیه 43)

6 - آیات برجسته این پاراگراف

آیه های 34 و 35 از آنجا امروزه بسیار «مبتلا به» میباشد جزء آیات برجسته است.

7 - در این پاراگراف کدام فقرات فوق ذهنیات مخاطبان اولیه است؟

آیه های 40 تا 42 از آنجا که «قیامتی» است، کلا بالاتر از ذهنیات هر بنی بشری است، و طبعا در مورد مخاطبان اولیه نیز همچنین.

8 - مخاطبان اولیه از این پاراگراف چه تلقیی  میداشتند؟

کلماتی که در این پاراگراف بکار رفته ، در طول این مدت طولانی ، از نزول این سوره تا به امروز ، تغییر معناییِ چندانی نیافته ، و لذا مخاطب های اولیه نیز از این پاراگراف همان تلقی را میداشته اند که ما.

9 - چه عناصر فرا زمانی و فرا مکانی در این پاراگراف هست؟

1 - ای مسلمانان! از رفتار ناسالم مالی بین خویش و تعرضات جانی خودداری کنید

2 – و به استحکام خانواده بسیار اهمیت دهید

3 - و تقوا را بخصوص در این موارد رعایت کنید.

10  – کدام عناصر این پاراگراف «برای اولین بار» است؟

غیر از آیه 40 ، بقیه آیه های این پاراگراف «برای اولین بار» است.

شرح مختصر

کلیدهای تفسیری

بحث متنی

آیه 37 فرع بر دو کلمه آخر آیه 36 است.آیه 38 دنباله آیه 37 است که آن نیز فرع بر آیه 36 است.همچنین است وضع آیه 39.آیه­های 40 و 41 و 42 بدون اینکه فرع بر آیه­ای باشند پرانتزی هستند.

موضع ثابت وحی، علیرغم تغییر عظیم در موقعیت دریافت کننده آن

آیه 31 که در زمان استقرار حکومت اسلامی و در آخرین سالهای نزول وحی نازل شده کاملاً شبیه آیه 32 سوره نجم است ، که در سالهای اولیه بعثت و در زمان ضعف و وجود مشکلات زیاد و متنوع نازل شده ، و این تفاوت عظیم در موقعیت اسلام و پیامبر و مسلمانان هیچ تغییری در این نوع مطالب نداده است.

  این یکی از وجوهِ اعجازیِ قرآن است که در آیه 82 همین سوره به آن اشاره شده که شرح آن را بعداً در جای خویش خواهیم دید و از این نمونه­ها فراوان است.

سرپرستی مردان بر زنان

آیه 34: سرپرستیِ مردان بر زنانشان به دو علت حاصل می­شود:

 یکی بعلت برتریی که مردان نسبت به زنان (از لحاظ امور زندگی) دارند و دیگر بعلت خرجی است که می­کنند، و لذا اگر این شرایط از بین برود آن سرپرستی نیز از بین خواهد رفت، چنانکه امروز بسیار می­بینیم که زنانی هستند که از شوهرانشان از لحاظ عقل و امور زندگی برترند، و نیز درآمد هم کسب می­کنند.

آیه 34: «موعظه­شان کنید، و در رختخواب از آنها دوری کنید، و بزنیدشان» در موقعی است که شرایط دوگانه اول آیه برقرار باشد، یعنی مانند قدیم­ها واقعاً زن از مرد از لحاظ امور زندگی بسیار ضعیف­تر باشد و دیگر اینکه «خرج­خور» مرد باشد.

 اما امروز که دربسیاری از نقاط جهان، زنان نسبتاً همطراز مردها هستند و از لحاظ هزینه زندگی نیز کم و بیش شریکند، و قسمت اول آیه در مورد این نوع زنان، بلاموضوع می­شود، قسمت دوم نیز خودبخود تغییر می­کند.

واضح است چون این موضوع «فقهی»است، شرح بیشتر در عهده این تفسیر تحلیلی نمی باشد، اما «کلّیت» آن همان است که عرض شد.

بُخل به معنی امساک نیست

در آیات 39-37 بخل بخوبی معنی شده و معنی آن منعِ خرج کردن در راه خداست.

یعنی بمعنی خسیسی و امساک نیست و یعنی کسی هم که خرج می­کند اما برای نشان دادن به مردم (ریا) خرج می­کند و نه برای انجام وظیفه الهی، او هم بخیل است.

ترجمه تفسیریِ آزاد

اي مسلمانان! اموالتان را بين خويش به باطل مخوريد مگر اينکه تجارتي از روي رضايت متقابل باشد و خودهاتان را مکشيد که خداوند نسبت به شما مهربان است (29)  و اگر کسي اين کار را از روي ظلم و تعدي کند ،  بزودي او را در آتشي مي اندازيم و اين برخداوند آسان است (30)  اگر از گناهان بزرگي که از آن نهي شده ايد دوري کنيد بدي هايتان را ميپوشانيم و شما را به جايگاهي گرامي داخل مي کنيم (31) و از آنچه که خداوند از فضل خويش بعضي را بر بعضي برتري داده تمنا مکنيد ، زيرا که مردان از آنچه کسب مي کنند نصيبي دارند و زنان نيز همينطور، و درخواستهایتان از فضل خدا باشد که او به همه چيز داناست (32)  و براي همگان سزاوارهائي قرار داده ايم درباره آنچه پدران و نزديکان بجا ميگذارند، ونیز به تعهداتِ مالی در مورد ذینفع های پيمانهائی که – مانند قراردادهای دوطرفه رفع خسارت با کسانی - بسته ايد، عمل کنید و نصيب آن ذینفع ها را بدهيد که خداوند بر همه چيز گواه است (33) مردان سرپرستان زنانند ، بسبب آنچه که خداوند بعضي شان را بر بعضي برتري داده و بسبب خرجي که از اموالشان مي کنند ، و زنان شايسته متواضعِ نگهدارنده پنهاني ها به حفظ خدا چه خوبند، و اما درباره زناني که از نافرماني شان نگراني داريد ، موعظه شان کنيد ، و سپس در رختخواب ها از آنها دوري کنيد ، و سپس بزنيد شان . پس اگر اطاعتتان کردند ديگر عليه آنها راهي جستجو نکنيد که خداوند بلند مرتبه بزرگ است (34) و شما بستگان آن زن و شوهر! اگر نگران جدائي آنها هستيد ، يک داور از خانواده مرد و يک داور از خانواده زن برانگيزيد . اگر خواستار اصلاح باشند خداوند بين آنها توافق ايجاد خواهد کرد که خداوند داناي آگاه است (35) و عبادت خدا کنيد و چيزي با او شريک مکنيد، و به والدين و نزديکان و يتيمان و بيچارگان و همسايه نزديک و همسايه دور و رفيق مصاحب و در راه مانده و بردگانتان احسان کنيد که خداوند کسي را که خود بزرگ بين و فخر فروش باشد دوست نميدارد (36) همانهائي که بخل ميورزند و مردم را نيز به بخل واميدارند، و آنچه را که خداوند از فضلش به آنها داده کتمان مي کنند، و براي کافران عذابي خوار کننده آماده نموده ايم (37) و نيز آنهائي که اموالشان را براي نشان دادن به مردم خرج مي کنند، و به خداوند و روز آخرت ايمان ندارند، و هر کس که شيطان از نزديکانش باشد چه نزديکان بدي دارد (38) و چه ميشد که به خدا و روز آخرت ايمان مي آوردند، و از آنچه خداوند روزي شان کرده خرج ميکردند، و خداوند هم به کارشان دانا بود (39) خداوند به سنگيني ذره اي هم ظلم نمي کند، و اگر حسنه اي باشد دوچندانش ميکند، و از جانب خويش بابت آن پاداشي عظيم ميدهد (40) ای پیامبر! پس چگونه خواهد بود که از هر امتي گواهي بياوريم و تو را نيز بر اينها گواه بگيريم (41) در آنروز کافران و کساني که پيامبر را نافرماني کردند دوست ميداشتند کاش با خاک يکسان ميشدند و گفته خدا را کتمان نمي نمودند (42) اي مسلمانان! در حال مستي به نماز نزديک مشويد تا اينکه بدانيد چه ميگوئيد، و نيز در حاليکه جنب ميباشيد به نماز نزديک مشويد - مگر اينکه رهگذر باشيد -تا اينکه غسل کنيد، و اگر مريض يا مسافر باشيد و يا از مدفوع برگشته ايد يا با زنان تماس برقرار کرده ايد و آب نمي يابيد، با خاکي پاک خوشايند تيمم کنيد، و صورت و دستهايتان را مسح کنيد که خداوند آمرزگار بخشنده است (43)

 

 

 

دی ان ان