X

إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَا وَأَغْلَالًا وَسَعِيرًا ﴿4﴾ إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ﴿5﴾ عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ﴿6﴾ يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ﴿7﴾ وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ﴿8﴾ إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَلَا شُكُورًا ﴿9﴾ إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا ﴿10﴾ فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا ﴿11﴾ وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا ﴿12﴾ مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا ﴿13﴾ وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا ﴿14﴾ وَيُطَافُ عَلَيْهِم بِآنِيَةٍ مِّن فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا ﴿15﴾ قَوَارِيرَ مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا ﴿16﴾ وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلًا ﴿17﴾ عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا ﴿18﴾ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَّنثُورًا ﴿19﴾ وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا ﴿20﴾ عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا ﴿21﴾ إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاء وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُورًا ﴿22﴾

 

و ما براي کافران زنجيرها و قيد ها و آتش سوزان تهيه کرده ايم (4) و نيکان از کاسه اي (که محتوای آن) سفيد و خوشبو (است) مي نوشند (5) چشمه اي که بندگان خدا از آن مينوشند و آن را (هر جا که خواهند) بخوبي روان مي کنند (6)  [صفات غالب آنها این است که] به نذر وفا مي کنند و از روزي که شر آن فراگير است ترس دارند (7) و خوراك را عليرغم خواستنش به مسکين و يتيم و اسير ميخورانند (8)[ میگویند] جز اين نيست که ما شما را بخاطر خدا خوراك ميدهيم و از شما انتظار پاداش و تشکر نداريم (9) ما از پروردگارمان پرواي روزي را داريم که عبوس و سخت است (10) و خداوند شر آن روز را از آنان برطرف و شادابي و خوشحالي نصيبشان ميکند (11)  به خاطر آنچه که بر آن صبر کردند، بهشت و (البسه) حرير پاداششان مي دهد (12) بر تخت ها تکيه زده و در آنجا نه آفتاب داغي و نه سرمائي مي بينند (13) و سايبان ها از نزديک برفرازشان سايه افکنده و ميوه هاي چيدني در دسترسشان(14) و کوزه هاي شيشه گون و فنجان هاي بلورين دور و بر آنها گردانده ميشود (15) بلور هائي از نقره که دقيق اندازه شده است (16) و از کاسه اي نوشانده ميشوند که چاشني آن زنجبيل است(17) كه از چشمه اي بنام سلسبيل است (18) و دور و بر آنان بچه هائي ميگردند که به همان شکل باقي خواهند ماند، و وقتيکه به آنان نگاه ميکني تصور ميکني مرواريد پراکنده هستند (19) و چون به آنجا نگاه ميکني نعمتي و پادشاهيي بزرگ مي بيني (20) بر تن آنان جامعه هائي سبز از ديبائي نازك و ديبائي ضخيم است، و دستبندهائي از نقره بر دست دارند و پروردگارشان نوشابه اي پاک به آنان مي نوشاند (21) [به آنان گفته میشود] اين جزائي براي شماست و اينك کوشش شما پاداش داده شده است (22)


قبلی:  سوره دهر سوره دهر
بعدی:  سوره دهر سوره دهر
Print
234 بار مطالعه شده است

فایل ها برای دانلود

پیش تفسیر

1 – استخراج عصاره محتوای سوره و پاراگراف (راه اول)

طرز استخراج عصاره محتوای سوره (یعنی «درس» سوره) را در قسمت اول نشان داده ایم که چنین بوده:

درس: تشويق انسان به انتخاب راه رشد وتعالی.

 

برآیند درسِ فوق و متن پاراگراف درب خواهد بود، به شرح ذیل:

درب: ای انسان! فرق زیادی است بین اوضاع آخرتی اشخاص مطلوب و نامطلوب.

 

2 - استخراج عصاره محتوای پاراگراف (راه دوم)

ریز کردن پاراگراف تا حد امکان:

1

إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَا وَأَغْلَالًا وَسَعِيرًا ﴿4﴾

ریزدرب: کافران سرانجامی بسیار نامطلوب خواهند داشت

2

إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ﴿5﴾ عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ﴿6﴾

ریزدرب: مومنان سرانجامی بسیار خوب خواهند داشت

3

يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ﴿7﴾ وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ﴿8﴾ إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَلَا شُكُورًا ﴿9﴾ إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا ﴿10﴾ فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا ﴿11﴾

ریزدرب: برخی از تقیدات اخلاقی مومنان در دنیا و نتیجه اخرویش

4

وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا ﴿12﴾ مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا ﴿13﴾ وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا ﴿14﴾ وَيُطَافُ عَلَيْهِم بِآنِيَةٍ مِّن فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا ﴿15﴾ قَوَارِيرَ مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا ﴿16﴾ وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلًا ﴿17﴾ عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا ﴿18﴾ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَّنثُورًا ﴿19﴾ وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا ﴿20﴾ عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا ﴿21﴾ إنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاء وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُورًا ﴿22﴾

ریزدرب: گوشه ای از نعمت های عالی اخروی مومنان

 

تقطیع :

در فوق دیده اید که ما پاراگراف را به تعدادی «ریزپاراگراف» تجزیه کرده ایم.

اصلی-فرعی

قسمت هایی را که می بینید فوقا با حروف پر رنگ (بولد) کار کرده ایم، اصلی است.

لُبّ مطلب :

با توجه به ریزپاراگراف ها، و ریزدربها، و جمع بندیِ ریزدرب ها، همان درب پاراگراف که فوقا می بینید حاصل خواهد شد و البته توجه دارید که درب مذکور از راه محاسبه استخراج شده است.

3 – از اول تا اینجا

در پاراگراف 1 می فرماید آفرینش نوع انسان در مدتی بسیار طولانی صورت پذیرفته، و انسان دارای استعدادهای متنوعی است، و مورد آزمایش نیز خواهد بود.

در این پاراگراف بطور اجمالی فرق اشخاص مطلوب و نامطلوب را در زندگی اخروی بیان می فرماید و به گوشه هائی از اوضاع و احوال آخرتی اشخاص مطلوبِ فوق الذکر اشاره هائی می فرماید.

4- سوالات

1 - کافران درآخرت سه نوعِ کلی ناراحتی دارند. آنها را مشخص کنید. دو نوع ازسه نوع فوق، با یکدیگر به نوعی هم سنخ میباشند. آنها را هم مشخص کنید.

2 - حالت کلی این پاراگراف چگونه است؟ (هشداری؟ آموزشی؟ انگیزشی؟ یا.....؟)

3 - «زبان» این پاراگراف از چه نوع است؟ (زبانِ مَثَل؟ یا.....؟)

4 – در این پاراگراف کدام آیه ها فرعی است؟

5- عبارت «علی حبّه» در آیه 8، کنایه ازچیست؟

6 – در آیه 9، «وجه الله» کنایه ازچیست؟

7 - مفهوم آیه 9 را خلاصه کنید.

8 – در آیه 9، اخلاص عمل خودرا به مطلب مندرج درآیه 10 تعلیل کرده اند، آیا موضوع منحصربه همان است؟

9 – از آیه 8، بخصوص کلمه «اسیرا»، چه حدسیاتی از اوضاع و احوال آن روزها زده میشود؟

10 – کدام این نعمتها مربوط به « ابرار» است و کدام به «عبادالله»؟ (جواب با ذکر دلیل)

11 – و عباد الله قابل تطبیق به کدام دسته در سوره واقعه است (مقربین؟ یا . . )

12 – دردوآیه 11و12 چرا از «زمان ماضی» استفاده شده؟

13 – دردوآیه 17 و 18 اسامی «زنجبیل» و «سلسبیل» (و در پاراگراف های قبلی «کافور») اهمیتی دارد؟ اگرنه، چرا ذکر فرموده؟ اگر بله، راز اهمیت آنها درچیست؟

14 – درآیه 13، منظور از «شمس» و «زمهریر» را بیان کنید.

15 - چرا در آیه 22 بجای سعیکم نفرموده مساعیکم ؟

16 – در این پاراگراف برخی کلمات  به معنی لغوی آمده و برخی دیگر به معنی اصطلاحی، آنها را مشخص کنید.

 

5 - حدسیاتی از اوضاع و احوال آن روزها

اگردقت کنید، ملاحظه خواهیدکردکه دراینجا (آیات 4 تا 6) نیز مانند سوره های واقعه و رحمان یک نوع دسته بندی سه گانه داریم: کافران، ابرار، و عبادالله.

باتوجه به آنچه قبلا درسوره های واقعه ورحمان دیده ایم، شبیه به همان سه دسته را در اینجا هم می بینیم (بد ، خوب ، خوب تر)

حدسیات تاریخیی که از موضوع فوق میتوان زد این است:

در اردوگاه ایمان آدم های خوب و عالی وجود میداشته، و این عادی است.

اما در اردوگاه مقابل نیز می باید همینطور بوده باشد، یعنی در آنجا نیز می باید بد و بدتر بوده باشد، اما (هم در سوره های واقعه و هم رحمان و هم در اینجا) چنین تفکیکی مشاهده نمیشود، و دقت در این موضوع (که در سوره های آینده نیز چنین تفکیکی دیده نمیشود) ما را به این نکته میرساند که صاحب وحی اهمیتی به آنها نمیداده و آنها را فله ای و یکجا به قلم آورده است.

 

6 - زاویه با تفاسیر رایج

صفاتی که در آیات 7 تا 10 مطرح است، یا میتواند صفات اشخاص خوب باشد یا اشخاص عالی.

آیه 7 و آیه 10 میتواند جزء صفات هر شخص خوبی باشد و لذا دو آیه 8 و 9 تعیین کننده است که اشخاص مورد نظر این آیه کدام دسته (خوب و عالی) را معرفی میکند.

قضاوت شما چیست؟

اگر به روایات باشد که نتیجه معلوم است، اما، قضاوت ما این است که لازم نیست این صفات را به اشخاص عالی (پیامبران و ائمه و معصومین) منحصر کنیم و می بینیم که عده زیادی از مردم در شرایط خاص این نوع رفتارها را نشان میدهند.

عدم توجه به آیات پرانتزی بزرگان را به اشتباه انداخته است.

مرحوم علامه در المیزان چنین فرموده:

«این سوره به شهادت سیاقی که دارد یا همه اش یا حداقل اوائل آن که دوازده آیه است، در مدینه و نُه آیه ذیلش در مکه نازل شده است. روایات ائمه اهل بیت (علیهم السلام) همه متفقند بر این که این سوره  در مدینه نازل شده. روایات اهل سنت هم در این باره بسیار زیاد است»

از مطلب فوق فهمیده می شود مرحوم علامه به «سیاق» (= روال) اهمیت می داده است. لذا باید بدانیم که سیاق با پرانتزی دیدن این پاراگراف صاف تر و یکدست تر است.

دلیلش هم اینکه اگر این آیات را در نظر نگیریم، یعنی انتهای آیه 6 را به ابتدای آیه 12 وصل کنیم می بینیم که «سیاق» (= روال سخن) یکدست تر و صاف تر است.

( و به قول مرحوم علامه کاملاً «مکی» است)

خلاصه اینکه مرحوم علامه وقتی که به «سیاق» توجه کرد، راه را درست رفت.

 اما (همان طور که در پاراگراف اول و در کلمه «نبتلیه» دیدیم) چون پرانتزی بودن پاراگراف را مورد توجه قرار نداد، نتوانست آن را درست به پایان مطلوب برساند و لذا روایات را مأخذ گرفت، آن روایات هم (اگر بخوانید خواهید دید که) روایات «تفسیری» نیست، و به این بحث کمکی نمی کند.

ما برای پرانتزی بودن این پاراگراف یک دلیل عرض کردیم، دلیلش هم این است که کل سوره (منهای این قطعه، یعنی منهای آیات 7 تا 10) «اعلامیه ای» است، اما در مورد آیات 7 تا 10 جنبه «آنلاین بودن» آن واضح است، به خصوص به تعبیر خود مرحوم علامه که در تفسیر همین سوره فرموده که یک اتفاقی «در خارج» افتاده بود که این آیات از آن حکایت می کند، یعنی خود مرحوم علامه به طور تلویحی « آنلاین بودن» این قطعه رانسبت به قبل و بعدش حس کرده بوده است.

لذا زاویه بیان ما با تفاسیر رایج اینهاست:

1 – پیشداوری بر اساس روایات،

2 – در نظر نگرفتن قطعه پرانتزی،

3 – بی توجهی به ترتیب نزول.

 

7 - آیات برجسته این پاراگراف

کل سوره دهر (که به سوره هل اتی هم مشهور است) مورد اقبال مومنان بوده و از نظرشان برجسته میباشد و طبعا آیات این پاراگراف هم همینطور.

 

8 - در این پاراگراف کدام فقرات فوق ذهنیات مخاطبان اولیه است؟

(این قسمت جواب سروش و شبستری است که گفته اند قرآن فوق ذهنیات مخاطبان اولیه ندارد)

آیات 4 تا 22 از آنجا که «قیامتی» است، کلا بالاتر از ذهنیات هر بنی بشری است، و طبعا در مورد مخاطبان اولیه نیز همچنین است.

 

9 - مخاطبان اولیه از این پاراگراف چه تلقیی  میداشتند؟

کلماتی که در این پاراگراف بکار رفته، در طول این مدت طولانی، از نزول این سوره تا به امروز، تغییر معناییِ چندانی نیافته، و لذا مخاطب های اولیه نیز از ظاهر و تحت اللفظیِ این پاراگراف همان تلقی را میداشته اند که ما.

 

10 - چه عناصر فرا زمانی و فرا مکانی در این پاراگراف هست؟

در این زندگی دنیایی مردم را میتوان به سه گروه تقسیم کرد (خوب و عالی و بد) که هریک در آخرت وضع و حالی متناسب با وضع و حال قبلیِ دنیاییِ خویش خواهند داشت و البته صرفه وصلاح در انتخاب مسير رشد و کمال است.

 

11 – کدام عنصر این پاراگراف «برای اولین بار» است؟

آیات 7 تا 10 جدید و «برای اولین بار» است، نیز آیات 15 تا 22.

و در این میان، آیه 20، علاوه بر «برای اولین بار» بودن، برجستگی خاصی، نه فقط در این سوره بلکه در کل قرآن، دارد.

 

12 – در این پاراگراف کدام آیات حاوی «محورهای ثابت کلام وحی» است؟

ناگزیر از ذکر این نکته ایم که ارزش تفسیریِ این بخش از دو لحاظ زیاد است:

1 – از لحاظ تفسیر موضوعی، چون آیات هر موضوع از ابتدای نزول وحی به ترتیب در یک فایل جمع آوری خواهد شد، یک گنجینه بسیار با ارزش خواهد شد که مورد نیاز هر قرآن پژوه خواهد بود.

2 – از لحاظ تفسیرِ معروف به «تفسیر قرآن به قرآن» نیز، از آنجا که در هر عنوان، تقریبا تمام آیاتِ هم محتوا جمع آوری شده اند، هر قسمت میتواند از لحاظ هم افزائیِ فهمِ قسمت های دیگر کمک باشد، و مغز تفسیرِ قرآن به قرآن هم همین است.

آیات حاوی «محورهای ثابت کلام وحی»

درباره عذاب

إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَا وَأَغْلَالًا وَسَعِيرًا ﴿4﴾

انسان های مطلوب

يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ﴿7﴾ وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ﴿8﴾ إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَلَا شُكُورًا ﴿9﴾ إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا ﴿10﴾ فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا ﴿11﴾

 

درباره نعیم

إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ﴿5﴾ عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ﴿6﴾

وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا ﴿12﴾ مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا ﴿13﴾ وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا ﴿14﴾ وَيُطَافُ عَلَيْهِم بِآنِيَةٍ مِّن فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا ﴿15﴾ قَوَارِيرَ مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا ﴿16﴾ وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلًا ﴿17﴾ عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا ﴿18﴾ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَّنثُورًا ﴿19﴾ وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا ﴿20﴾ عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا ﴿21﴾ إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاء وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُورًا ﴿22﴾

شرح مختصر

کلید های تفسیری

التفات

در ابتدای آیه 22 تغییر روال سخن (التفات) صورت گرفته است.

 یعنی اینکه مطالب این پاراگراف لحن «روائی» دارد، غیر از آیه 22 که ذکر نقل قول مستقیم خداوند خطاب به آنان(در روز قیامت) است.

واگذاری به مخاطب

در ابتدای دو آیه 7 و 9 مطلبی را برای رعایت اختصار یا دلایل دیگر ناگفته گذاشته و گوئی که از خواننده قرآن خواسته باشد با نیروی ذهنی خویش آن را پر کند.

مثلاً پس از پایان آیه 6 و قبل از شروع آیه 7 به نظر می آید جای چنین عبارتی خالی است: «آنها اشخاصی هستند که» و همچنین قبل از شروع آیه 9 جای چنین کلمه ای خالی است: «می گویند»

به زبان مخاطب اولیه

در این پاراگراف نیز مانند سوره های غاشیه و نباء و واقعه و رحمان جزئیاتی از اوصاف نعمت های بهشتی ذکر شده است، اما مقایسه این مطالب با آن مطالب بما نشان می دهد که در اینجا به کیفیت و معنویت نعمت ها اشاره های سنگین تری شده است.

 مثلاً آیه 20  در سوره های قبلی بی نظیر است، و اشاره های دیگر که خودِ خواننده در می یابد، و ما در ابتدای این مجموعه، در جلد اول، در مقدمه، در فصل «کلیدهای تفسیر»، بحث لازم و کافی را در این خصوص تقدیم کرده ایم.

ذکر مصادیق افاده حصر نمی کند

صفاتی که برای اشخاص خوب در دو آیه 7 و 8 ذکر شده به این معنی نیست که صفات آنان منحصر در همان 4 صفتی باشد که ذکر شده است.

فعل خداوند قانونمند است

در آیه های 11 و 21 افعالی را مستقیماً به خداوند  نسبت می دهد، و این نوع سخن گفتن نشان از صمیمیت و محبت خداوند نسبت به آن نوع اشخــــاص دارد، و گر نه خداوند نظامات و قوانین و سیستم هائی قرار داده که این نوع امور توسط آن نظامات و سیستم ها انجام می شود، و البته چون آن وسایل و نظامات و سیستم ها را خداوند آفریده و قرار داده، می تواند آنها را به ذات مقدس خویش منسوب کند، و ما در این باره قبلاً مطالبی عرض کرده  ایم، و در آینده نیز مجبوریم عرض کنیم.

 

تفاوت سطح

اگر به دو آیه 5 و 6 دقت کنید معلوم می شود «بندگان خدا» از رفاه بیشتری برخوردارند که چیزی شبیه نوشیدنیِ آیه 5 را که «نیکان» در «کاسه» می نوشند،  آنها آنرا به وفور و به صورت (احتمالاً) لوله کشی یا فوران در محل  مورد نظر خود می آورند.

یعنی عبادالله آن نوع نوشابه خاص را «جاری» میکنند، تا اینکه ابرار هم این امکان راپیدا کنندکه ازآن، در«جام»ها، بنوشند.

لذا «ابرار» (= نیکان) از لحاظ «درجه» پائین تر از «عبادالله» (= بندگان خدا) می باشند.

 

 

راه باز است و جاده دراز

بنابر مشهور، اجماع علماء اعم از شیعه و سنی بر این است که آیات 8 تا 10 (که قاعدتاً باید مدنی باشند) در حق حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) و اولاد مطهرشان حسن و حسین (ع) نازل شده باشد و البته این به این معنی است که آنها مَثَل اعلای این خصوصیات باشند نه اینکه راه بسته باشد و این خصوصیات منحصر در آنها باشد، بلکه پیروان آن حضرات نیز می توانند با تأسی از آنان، و قدم در جای پای آنان گذاشتن، و شباهت به آنان یافتن، در جرگه این تعاریف قرار گیرند (و البته آسان نیست گرچه محال هم نیست)

  نسبت 18 به 1

در این سوره 18 آیه راجع به نعمت های بهشتی و یک آیه در زمینه عذاب است و این سوره از این لحاظ رکورد دار است.

 و ما در انتهای این «جلد سوم» بحثی در این خصوص عرض خواهیم کرد.

 

ترجمه تفسیریِ آزاد

اشخاصی که در این دنیا کافر و مومنِ عامل و بسیار مومنِ عامل بوده اند در آخرت هریک متناسب با رفتار این دنیائی شان جایگاهی خواهند داشت و براي کافران زنجيرها و قيد ها و آتش سوزان تهيه شده است (4) و نيکان علاوه بر نعمتهایی که در سوره های قبل ذکر کرده ایم، از کاسه اي مینوشند که محتوایش بسیار مطبوع و خوشایند است (5) و بندگان خاص خدا از همان نوشابه به وفور دارند، بطوریکه اختیار چشمه اش را نیز دارند (6)  صفات غالب مومنان این است که به نذر وفا مي کنند و از روزي که شر آن فراگير است ترس دارند (7) و خوراك را عليرغم خواستنش به مسکين و يتيم و اسير ميخورانند (8) و با خویش میگویند که ما شما را بخاطر خدا خوراك ميدهيم و از شما انتظار پاداش و تشکري نداريم (9) ما از پروردگارمان پرواي روز قیامت را داريم که روزی عبوس و سخت است (10) و خداوند شر آن روز را از آنان برطرف و شادابي و خوشحالي نصيبشان ميکند (11)  به خاطر آنچه که بر آن صبر کردند، بهشت و البسه فاخر پاداششان مي دهد (12) که بر تخت ها تکيه زده و در آنجا نه آفتاب داغي و نه سرمائي مي بينند (13) و سايبان ها از نزديک برفرازشان سايه افکنده و ميوه هاي چيدني در دسترسشان است (14) و کوزه هاي شيشه گون و فنجان هاي بلورين دور و بر آنها به پذیرائی گردانده ميشود (15) بلور هائي نقره-گون که دقيق اندازه شده است (16) و از کاسه اي نوشانده ميشوند که چاشني آن زنجبيل، (17) از چشمه اي بنام سلسبيل است (18) و دور و بر آنان بچه هائي ميگردند که به همان شکل باقي خواهند ماند، و وقتيکه به آنان نگاه ميکني تصور ميکني مرواريد پراکنده هستند (19) و اگر آنجا را ببینید نعمت زیاد و پادشاهيي بزرگ مي بينيد (20) بر تن آنان جامه هائي سبز از ديبائي نازك و ديبائي ضخيم است، و دستبندهائي گرانبها بر دست دارند و پروردگارشان نوشابه اي پاک به آنان مي نوشاند (21) به آنان گفته میشود اين جزایتان است و اينك کوشش تان پاداش داده شده است (22)

 

فایل ها برای دانلود

دی ان ان