X

وَآتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ أَلاَّ تَتَّخِذُواْ مِن دُونِي وَكِيلاً ﴿2﴾ ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا ﴿3﴾ وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا ﴿4﴾ فَإِذَا جَاء وَعْدُ أُولاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُوْلِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُواْ خِلاَلَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُولاً ﴿5﴾ ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا ﴿6﴾ إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا فَإِذَا جَاء وَعْدُ الآخِرَةِ لِيَسُوؤُواْ وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُواْ الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوْاْ تَتْبِيرًا ﴿7﴾ عَسَى رَبُّكُمْ أَن يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا ﴿8﴾

و به موسي آن کتاب را داده و آنرا براي بني اسرائيل هدايتي قرار داديم که جز من تکيه گاهي مگيريد (2) آنها فرزندان کساني بودند که با نوح حملشان کرديم  که او بنده اي شکرگزار بود (3) و درباره بني اسرائيل در آن کتابِ تقدیرات مقرر کرديم که ای بنی اسرائیل حتمأ دوبار در زمين فساد نموده و سركشي بزرگي خواهيد كرد (4) آنها به فساد پرداختند و وقتيکه موعد اولشان سر رسيد به آنها فهماندیم که بنده اي از بندگان خويش را عليه شما برگماشتيم که بسيار نيرومند است و او بر  اینها مسلط شد تا اينکه درون شهرهايشان را نيز جستجو کردند و اين وعده ای بوده که قبلاً انجام شده است (5) ای بنی اسرائیل سپس شما را مجددأ علیه آنها برگردانديم و به اموال و فرزندان مددتان داديم و شما را از آنان قوی تر نموديم (6) اینک اگر احسان کرديد بنفع خودتان است و اگر هم بدي کرديد به ضرر خودتان خواهد بود و وقتيکه موعد دوم بيايد چهره هايتان اندوه بار خواهد شد و آنها حتمأ داخل آن مسجد ميشوند همانطور که آن قبلی ها بار اول  شدند و آنچه را که برآن مسلط شوند نابود خواهند کرد (7) چه بسا پروردگارتان به شما رحم کند و اگر از رفتارهای سوءتان بازگشتيد ما نيز به نظر رافت به شما باز ميگرديم ، و جهنم را براي کافران مانند زندان قرار داده­ايم (8)

 


قبلی:  سوره اسرا سوره اسرا
بعدی:  سوره اسرا سوره اسرا
Print
17 بار مطالعه شده است

پیش تفسیر

1 – استخراج عصاره محتوای سوره و پاراگراف (راه اول)

اول (چنانکه بارها و بارها دیده اید) عصاره محتوای سوره را استخراج میکنیم: 

طرز استخراج عصاره محتوای سوره را (یعنی «درس» سوره را) درقسمت قبل نشان داده ایم که مطابق ذیل است:

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

برآیند درسِ فوق و متن پاراگراف درب خواهد بود، به شرح ذیل:

درب : اميدواري دادن به پيامبر که امت او بر يهود پيروز خواهد شد.  

2 - استخراج عصاره محتوای پاراگراف (راه دوم)

ریز کردن پاراگراف تا حد امکان:

1

وَآتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ أَلاَّ تَتَّخِذُواْ مِن دُونِي وَكِيلاً ﴿2﴾

ریزدرب : در تورات اصلی، تاکید بر توکل پررنگ بود

2

ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا ﴿3﴾

ریزدرب : از بنی اسرائیل این توقع وجود داشته که شکرگزار نعمت های الهی باشند

3

وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا ﴿4﴾ فَإِذَا جَاء وَعْدُ أُولاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُوْلِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُواْ خِلاَلَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُولاً ﴿5﴾ ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا ﴿6﴾ إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا فَإِذَا جَاء وَعْدُ الآخِرَةِ لِيَسُوؤُواْ وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُواْ الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوْاْ تَتْبِيرًا ﴿7﴾ عَسَى رَبُّكُمْ أَن يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا ﴿8﴾

ریزدرب : بنی اسرائیل برخلاف توقعی که از آنان میرفت رفتار کردند، و برای یکدفعه فسادشان مجازات شدند، و برای فسادِ بار دوم ممکن است مجازات سختی بشوند، مگر اینکه رفتارشان اصلاح شود.

تقطیع:

در فوق دیده اید که ما پاراگراف را به تعدادی «ریزپاراگراف» تجزیه کرده ایم.

اصلی-فرعی

قسمت هایی را که می بینید فوقا با حروف پر رنگ (بولد) کار کرده ایم، اصلی است.

لُبّ مطلب:

با توجه به ریزپاراگراف ها، و ریزدربها، و جمع بندیِ ریزدرب ها، همان درب پاراگراف که فوقا می بینید حاصل خواهد شد و البته توجه دارید که درب مذکور از راه محاسبه استخراج شده است.

3 – از اول تا اینجا

در پاراگراف 1 که ابتدای ورود به سوره است شرحی از نشان دادن بعضی ازآیات الهی درجهت آموزش و کمک و تقویت مواضع رسولانه به پیامبر – ص – میدهد.

در این پاراگراف می فرماید: یهودیان در خلاف جهت تعالیمشان درگیری­هائی داشته و دارند و خواهند داشت که بالاخره به شکست کامل و اضمحلالشان منجر خواهد شد.

4 – سوالات

1 – منظور از وکیل (آیه2) چیست؟

2 – وضعیت آیه 3 از لحاظ کلید های تفسیری چگونه است؟

3 – فرق دو کلمه «کتاب» درآیه های 2 و 4 چیست؟

4 – در این پاراگراف خداوند طوری صحبت میکند که انگار بنی اسرائیل علیرغم گذشت مدت طولانی، و فراز و نشیب های متنوع، دارای «یک مشخصات ثابت هویتی» هستند، (لتفسدن  لتعلن  علیکم  لکم  امددناکم  جعلناکم  احسنتم  اساتم  وجوهکم  ربکم  یرحمکم  عدتم) چرا خداوند این نوع سخن گفتن را برگزیده؟

5 - «جعلناه هدی لبنی اسرائیل» (آیه 2) چه وضعیتی از لحاظ کلیدهای تفسیری دارد؟

6 – حالت کلی این پاراگراف چگونه است؟ (هشدار؟ اِخبار؟ یا . . ؟)

5 - حدسیاتی از اوضاع و احوال آن روزها

از آیه های 4 تا 8 فهمیده میشود که مقارن نزول این آیات رفتار یهودیان سبب نوعی نگرانی در ذهن آنحضرت بوده، و در این آیات به آنحضرت تلویحا میفرماید که آنها یا باید رفتارشان را تصحیح کنند یا نابود خواهند شد.

6 – زاویه با تفاسیر رایج

 (المیزان) : از مقايسه ميان وعد اول يعنى جمله" بَعَثْنا عَلَيْكُمْ عِباداً لَنا ..." و وعد دوم يعنى جمله" لِيَسُوؤُا وُجُوهَكُمْ ..." اين معنا به دست مى‏آيد كه وعده دوم بر بنى اسرائيل سخت‏تر بوده و در آن وعده نزديك بوده كه به كلى نابود شوند، و در دلالت بر اين معنا همين عبارت كافى است كه فرمود:" وَ لِيُتَبِّرُوا ما عَلَوْا تَتْبِيراً".

و معناى آيه اين است كه وقتى زمان وعده دوم رسيد، يعنى بنى اسرائيل افساد بار دوم خود را از حد گذراندند ما همان بندگان خود را واداشتيم تا با فراهم آوردن اسباب حزن و اندوه و تحقق بخشيدن ذلت و مسكنت آنان چهره‏هايشان را اندوهگين نموده و نيز مانند نوبت نخستين وارد مسجد اقصى شوند و هر چه را كه بر آن غلبه يافتند هلاك نموده و سرزمينهايى را كه از آن عبور كردند ويران سازند.

اگر به محتوای آیات مذکور دقت شود بین دو مرحله مذکور ازمنه و دهوری فاصله است، چطور چنین چیزی ممکن است؟ و مگر عمر نسلها چقدر است که «همان» اشخاص بعد از گذشت ازمنه و دهور اساسا زنده باشند، چه رسد به اینکه همان کارها را هم بکنند! بعلاوه، بیان فوق هیچ مستند تاریخی هم ندارد، در حالیکه واقعه اول دارد (بخت النصر و کورش و بابِل و . . .) چطور است که واقعه قبلی اینهمه مستند تاریخی دارد و واقعهء پس از آن هیچ ندارد؟

به عبارت دیگر ، واقعه دوم هنوز به وقوع نپیوسته است.

7 - پیشگوئی های تحقق یافته

در قسمت «شرح مختصر» مطلبی راجع به «آینده اسرائیل» قرار داده ایم که به درد تیتر فوق میخورد.

گرچه موضوع فوق هنوز وقوع نیافته، اما قریب الوقوع بودن آن واضح است.

8 - مخاطبان اولیه از این پاراگراف چه تلقیی  میداشتند؟

در باره آیات این پاراگراف، حتی امروز نیز، با توجه به معانی خاص آن، حتی برخی مفسران هم، درک مقبولی از آن ندارند، چه رسد به مخاطبان اولیه!

در عین حال، کلماتی که در این پاراگراف بکار رفته، از لحاظ تحت اللفظی، در این هزار و چند صد سال، تغییر معنای قابل توجهی نیافته اند!

9 - چه عناصر فرا زمانی و فرا مکانی در این پاراگراف هست؟

شکست قطعی و نهائی یهودیان در اثر رفتارهای سوء خویش و اضمحلال غائی آنان.

10 – کدام عناصر این پاراگراف «برای اولین بار» است؟

با توجه به ترتیب نزول سوره ها، تقریبا تمام عناصر این پاراگراف «برای اولین بار» است.

شرح مختصر

بحث متنی

1 -  آیه 3 «پرانتزی» است ، دلیلش هم اینکه اگر چشم خویش را بر آن ببندیم و قبل و بعدش را وصل کنیم خواهیم دید روال سخن صاف و یکدست خواهد بود .

2 – همچنین است «جعلناه هدی لبنی اسرائیل» (آیه 2) و به همان دلیل.

آینده اسرائیل

در این پاراگراف به وضوح ذکر شده است که سرانجام یهودیان شکست و نابودی است.

آیه­های 2 و 3 مقدمه­ای است که مخاطب از روی آنها به این نکته می­رسد که بنی­اسرائیل که اینهمه مورد لطف و انعام الهی بودند باید قاعدتاً رفتار نیکو و عمل صالح نشان دهند اما از آیه 4 فهمیده می­شود که آنها علیرغم لطف و محبت الهی به راه غلط رفتند و اهل فساد و استکبار شدند.

از بقیه آیات این پاراگراف فهمیده می­شود آنها دو بار به فساد در زمین می­پردازند و یکبار آن به سرکوبی شدید و پراکندگی و بیچارگی آنها منجر شد که داستان بخت­النصر و آوارگی و ذلت و اسارت یهودیان در بابِل را همگان می­دانیم.

در آیه 6 می­فرماید شما دوباره به قدرت و عزت می­رسید.

سئوال این است که یهودیان دوباره چه هنگام به قدرت و عزت رسیدند؟

درجواب بایدگفت که یهودیان هرگز به قدرت و عزت نرسیدند و همواره زیردست دیگران بودند تا اینکه پش از پایان جنگ جهانی اول در 1919وتجزیه کشور بسیار بزرگ عثمانی) با کمک مستقیم انگلستان و رضایت بقیه کشورهای مهم اروپائی در نقشه و توطئه ای بسیار بزرگ، عده زیادی یهودی را به انحاء طرق، وارد مجموعه سرزمین فلسطین نمودند، و اینها دائما به همه طرق خلاف، همه نوع اعمال غیر انسانی مرتکب میشدند و با سکوت و در عین حال کمک انگلستان و فرانسه و ایالات متحده حمایت میشدند تا اینکه پس از پایان جنگ دوم، کشور اسرائیل را تشکیل دادند که فورا به رسمیت شناخته شد و در سال 1948 به عضویت سازمان ملل در آمد.

لذا آیه 6 ناظر به همین چند دهه اخیر است.

بنابراین، «وعده دوم» که در آیه 7 به آن اشاره شده که نابودی حکومت آنها و  پراکندگی آنها را در شهرها و نابودی آثار قدرتشان را در پی دارد ناظر به همین اسرائیلِ موجود است، و این وعده­ای است الهی و براساس آیه 4 جزء «مقدرات» است و حتماً واقع خواهد شد مگر اینکه آنها چنانکه در اول آیه 7 آمده است «احسان» کنند که اصلاً با ذات و صفات و خمیره جماعت «بنی­اسرائیل» قرابتی ندارد و آنها اصلاً نمی­فهمند احسان چیست و اساساً از بنی­اسرائیل «ترک شر» متصور نیست چه رسد به «احسان»

لذا آنها همین روندی را که دارند طی می­کنند، که عبارت است از قتل و ترور و تجاوز به حقوق انسانی و آزار ضعفا و حق را باطل جلوه دادن و برعکس، باز هم همین روند را طی خواهند کرد و نابودیشان هم در همین است و کسی که اندکی قدرت تحلیل و بینش داشته باشد خواهد دید آثارش نیز هم اکنون  پیدا است زیرا اسرائیلی­ها در اقیانوسی از کسانی محصور شده­اند که بشدت از آنها نفرت دارند و آنها هم از هیچ عمل غیرانسانی خودداری نمـی­کنند و اینک تنها نقطه اتکایشان به آمریکاست که هزینه­های نظامی و سیاسی و اطلاعاتی و اقتصادی آنها را می­دهد.

اینک که روز آگاهی ملتهاست، کم­کم این سئوال دارد برای مالیات­دهنده امریکائی پیش می­آید که من چرا باید این هزینه­های سنگین این دولت وابسته را بدهم که با پول من آدمکشی و جنایت و فساد کند؟

کم­کم کمکها قطع و اسرائیل در آن اقیانوس تنها خواهد­ماند و آیه 7 محقق می­شود،

علاوه بر این یک «جریان» دیگر هم هست که به موازات جریان اول پیش می­رود و آنهم رشد خودآگاهی ملل مسلمان است که این دو جریان در طول زمان تقویت شده و بالاخره آنچه که باید بشود خواهد شد.

اما در داخل اسرائیل نیز وضع خیلی- به تعبیرآنها - اسفبارشده است، بطوریکه حتی قبل ازسقوط دولتهای تونس و مصر، (در جریان موسوم به «بهار عربی») نخست وزیر اسبق اسرائیل –ایهودباراک- از حزبش کناره گیری کرده و یک حزب طرفدار صلح با فلسطین تشکیل داده و رئیس سابق موساد هم درمصاحبه ای گفته زمان به ضرر ما دارد پیش میرود و ما باید فورا تغییر استراتژی بدهیم و پروژه صلح را جدی گرفته  به آن سرعت دهیم.

ازسوی دیگرحامیان خیلی اصلی اسرائیل- امریکا ، آلمان ، انگلیس ، وفرانسه ، و امثالهم - نیزدیگر درآن موضع سابق «حمایت بی دریغ همه جانبه به هرقیمت» نیستند.

حزب الله لبنان و جنبش قانونی حماس نیز آوازه «بی شکست بودن» اسرائیل را شکستند و دوبار طعم شکست مفتضحانه را به آنان چشاندند.

در امروز باید این را هم اضافه کنیم که روابط حامیان اصلی اسرائیل با آن تا حدودی تیره شده بطوریکه نخست وزیر اسرائیل عملا به رئیس جمهوری وقت آمریکا (اوباما) پرخاش میکند و جواب متقابل هم می شنود و دولت های اروپائی برسر شهرک های جدید یهودی که دولت اسرائیل میخواهد بسازد سفرای خویش را از تل آویو احضار میکنند و تل آویو نیز سفرای آن دولت ها را به وزارت خارجه خود احضار میکند و . . .

خبر امروز (چهارم دی ماه 95) حاکی است که شورای امنیت سازمان ملل شهرک سازی اسرائیل در زمین های اشغالیِ پس از 1967 را غیر قانونی دانسته و اسرائیل را از این امر منع نموده است!

فعلا این جدی ترین نشانه آغاز افول اسرائیل است. افولی که به دلیل وجود عوامل ذیل، از این پس، سرعت خواهد گرفت:

1 – ادامه «بدذاتیِ اسرائیلی»

2 – نفرت از اسرائیل در اقیانوس انسانی محیط بر آنان

3 – شل شدن حمایت بیدریغ حامیان سنتی اسرائیل

4 – قوی ترشدن موضع فلسطینیان و مخالفان اسرائیل

خلاصه اینکه عامل های 3 و 4 بطور رواز افزون دارند پر رنگ تر میشوند، و عامل 1 نیز غیر قابل تخفیف است زیرا «ذاتی» است، و راجع به عامل 2 نیز چه بگوئیم که واضح است.

ترجمه تفسیریِ آزاد

و به موسي تورات را داده و آنرا براي بني اسرائيل هدايتي قرار داديم که جز من تکيه گاهي مگيريد (2) آنها فرزندان کساني بودند که با نوح حملشان کرده بوديم  که نوح بنده اي شکرگزار بود (3) و درباره بني اسرائيل در  کتابِ تقدیرات الهی چنین مقرر شده که ای بنی اسرائیل حتمأ دوبار در زمين فساد نموده و سركشي بزرگي خواهيد كرد (4) آنها به فساد پرداختند و وقتيکه موعد اولشان سر رسيد به آنها فهماندیم که بنده اي از بندگان خويش را عليه شما برگماشتيم که بسيار نيرومند است و او بر  اینها مسلط شد تا اينکه درون شهرهايشان را نيز جستجو کردند و اين وعده ای بوده که قبلاً انجام شده است (5) ای بنی اسرائیل سپس شما را مجددأ به اموال و فرزندان مددتان داديم و شما را قوی تر نموديم (6) اینک اگر احسان کرديد بنفع خودتان است و اگر هم بدي کرديد به ضرر خودتان خواهد بود و وقتيکه موعد دوم بيايد چهره هايتان اندوه بار خواهد شد و آنها حتمأ داخل آن مسجد ميشوند همانطور که آن قبلی ها بار اول  شدند و آنچه را که برآن مسلط شوند نابود خواهند کرد (7) چه بسا پروردگارتان به شما رحم کند و اگر از رفتارهای سوءتان بازگشتيد ما نيز به نظر رافت به شما باز ميگرديم، و جهنم را براي کافران مانند زندان قرار داده­ايم (8)

 

دی ان ان