X

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِّنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا ﴿1﴾ يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَن نُّشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا ﴿2﴾ وَأَنَّهُ تَعَالَى جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا ﴿3﴾ وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا ﴿4﴾ وَأَنَّا ظَنَنَّا أَن لَّن تَقُولَ الْإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ﴿5﴾ وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِّنَ الْإِنسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِّنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا ﴿6﴾ وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا كَمَا ظَنَنتُمْ أَن لَّن يَبْعَثَ اللَّهُ أَحَدًا ﴿7﴾ وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاء فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا ﴿8﴾ وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَن يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَّصَدًا ﴿9﴾ وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَن فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا ﴿10﴾ وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِكَ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا ﴿11﴾ وَأَنَّا ظَنَنَّا أَن لَّن نُّعجِزَ اللَّهَ فِي الْأَرْضِ وَلَن نُّعْجِزَهُ هَرَبًا ﴿12﴾ وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَى آمَنَّا بِهِ فَمَن يُؤْمِن بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا ﴿13﴾ وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُوْلَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا ﴿14﴾ وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَـانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا ﴿15﴾ وَأَلَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُم مَّاء غَدَقًا ﴿16﴾ لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَمَن يُعْرِضْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا ﴿17﴾ وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا ﴿18﴾ وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا ﴿19﴾


بسم الله الرحمن الرحيم

بگو بمن وحي شده که عده اي از جنّ (که به تلاوت قرآن) گوش دادند و (آنگاه) گفتند ما قرآن عجيبي شنيده ايم (1) که به سوي رشد هدايت مي کند، پس به آن ايمان آورديم و ديگر نسبت به پروردگارمان شرک نخواهيم ورزيد (2) و اينکه پروردگار ما بلند پايه است، نه همسري و نه فرزندي  برگرفته است (3) و اينکه آنچه که آن سفيه ما درباره خدا ميگفت بي پايه بود (4) و ما فکر ميکرديم که هرگز هيچ انسان وهیچ جنّي بر خداوند دروغ نمي بندند (5) و اينکه مرداني از نوع انسان  به مرداني از نوع جن پناه مي آوردند، اما آنها ضرر بيشتري به آنان ميزدند (6) و آنها هم مانند شما گمان ميکردند که خداوند هرگز هيچ کسي را برنمي انگيزد (7) و اينکه ما آسمان را لمس کرديم و دريافتيم که از نگهبانان پرشدت و شهابها پر شده است (8) و اينکه ما عادت داشتيم و در آنجا در محل هائي براي گوش ايستادن جای بگیریم، اما حالا اگر کسي بخواهد گوش بدهد شهابي را در کمين خويش خواهد يافت (9) و اينکه ما نميدانيم (علت وقوع این تغییرات چیست) آيا براي اهل زمين کژي خواسته شده يا اينکه پروردگارشان برايشان رُشدي اراده کرده است (10) و اينکه عده اي از ما صالح  و عده اي هم ناصالح اند، ما به راه هاي مختلف ميرفتيم (11) و ما چنين مي انديشيم که نميتوانيم خدا را در زمين عاجز نموده و نيز نمي توانيم از او فرار کنيم (12) و اينکه وقتي (دعوت) هدايت را شنيديم به آن ايمان آورديم، پس هرکس که به پروردگارش ايمان بياورد، از هيچ نقصاني و ستمي نگراني نداشته باشد (13) و اينکه بعضي از ما مُسلم و بعضي ديگر منحرف هستند، پس آنکه مسلم شد در پي رشد يافتن است (14) و منحرفان هيزم جهنم خواهند بود (15) و اگر بر طريقت (حق) استقامت بورزند حتمأ به آنها آبي فراوان (و روزيي وسيع) ميدهيم (16) تا در آن امتحانشان کنيم و هر کس که از ياد پروردگارش روي گرداند، او را به عذابي فزاینده مي کشاند (17) و اينکه مساجد از آن خداست پس همراه با خدا کسي را مخوانيد (18) و اينکه وقتي بنده خدا برخاست تا او را بخواند، نزديک بود (مشتاقانه) بر سر او بريزند (19)

قبلی:  سوره ذاریات سوره ذاریات
Print
44 بار مطالعه شده است

پیش تفسیر

1 استخراج عصاره محتوای سوره و پاراگراف (راه اول)

اول (چنانکه بارها و بارها دیده اید) عصاره محتوای سوره را استخراج میکنیم: 

طرز استخراج عصاره محتوای سوره (یعنی «درس» سوره) را تاکنون در همه سوره ها داده ایم که مطابق ذیل است:

(جدول1)

آيه

عنوان اصلی

عنوان فرعی

شرح

تعداد

کلمه

پيامبر

تقریر

بگو وحی شده بمن

8

15-1ق

ساير

جن

شرح عقايد جن توسط خودشان

141

17-16

حکمت

جزای رفتاری

جزای جن درا ين جهان و هدايت نکردن گناهکاران جن

19

18

احکام

ساير

مساجد از آن خداست

8

19

ساير

جن

وقتی که پيغمبر برای دعا ايستاد بر او چنان اجتماعی کردند که...

10

20

پيامبر

دستور

ابلاغ عقايد

99

جمع

285

 

 

جدول درج ها

شماره

عنوان اصلی

عنوان

 فرعی

شرح

درصد

1/4

ساير

جن

نقل قول از جن در خصوص عقايد دينی آنها

53

2/4

پيامبر

دستور ابلاغی

عقايد

5/37

3/4

حکمت

جزای رفتاری

اعم از اين جهان يا آن جهان

7/6

4/4

احکام

ساير

 

8/2

 

 

درس: بيان عقايد صحيح

 

البته دو جدول فوق اول و آخرِ جدول هاست، جدول های وسط را برای رعایت اختصار حذف کرده ایم، اما کسانی که حوصله دارند میتوانند موردِ سوره فجر را که در کتاب «آموزش تفسیر قرآن» (که به عنوان نمونه و الگو است) با تمام جدول هایش ملاحظه فرمایند.

برآیند درسِ فوق و متن پاراگراف درب خواهد بود، به شرح ذیل:

درب: ذکر تاثير پذيري فوري جنّيان ونقل اعتراف آنان به اينکه عقايدشان اصلاح شده و اينکه تغييراتي در وضع آسمانها پديد آمده (و ممکن است در اثر ظهور پيامبر باشد)

 

 

2 - استخراج عصاره محتوای پاراگراف (راه دوم)

ریز کردن پاراگراف تا حد امکان:

1

قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِّنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا ﴿1﴾ يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَن نُّشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا ﴿2﴾ وَأَنَّهُ تَعَالَى جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا ﴿3﴾

ریزدرب: ای پیامبر! به مردم اطلاع ده که عده ای از جنّ قرآن را استماع، و اعتراف کردند که ایمان آورده اند

2

وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا ﴿4﴾ وَأَنَّا ظَنَنَّا أَن لَّن تَقُولَ الْإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ﴿5﴾ وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِّنَ الْإِنسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِّنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا ﴿6﴾ وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا كَمَا ظَنَنتُمْ أَن لَّن يَبْعَثَ اللَّهُ أَحَدًا ﴿7﴾

ریزدرب: ای پیامبر! به مردم اطلاع ده که عده ای از جنّ قرآن را استماع، و اعتراف کردند که ایمان آورده اند و نیز گفتند که عده ای از سفیهان شان عقاید غلط را تبلیغ میکنند

3

وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاء فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا ﴿8﴾ وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَن يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَّصَدًا ﴿9﴾ وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَن فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا ﴿10﴾

ریزدرب: ای پیامبر! به مردم اطلاع ده که عده ای از جنّ قرآن را استماع، و اعتراف کردند که ایمان آورده اند و گفتند موقعیت سابق خویش را در آسمانها از دست داده اند

4

وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِكَ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا ﴿11﴾ وَأَنَّا ظَنَنَّا أَن لَّن نُّعجِزَ اللَّهَ فِي الْأَرْضِ وَلَن نُّعْجِزَهُ هَرَبًا ﴿12﴾ وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَى آمَنَّا بِهِ فَمَن يُؤْمِن بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا ﴿13﴾ وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُوْلَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا ﴿14﴾ وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَـانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا ﴿15﴾ وَأَلَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُم مَّاء غَدَقًا ﴿16﴾ لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَمَن يُعْرِضْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا ﴿17﴾

ریزدرب: ای پیامبر! به مردم اطلاع ده که عده ای از جنّ قرآن را استماع، و اعتراف کردند که ایمان آورده اند و نیز گفته اند که ما جنّ ها دو دسته ایم: صالح و غیرصالح و اینکه خداوند به مومنانِ ثابت قدمشان پاداش، و به غیرشان عذاب میرساند

5

وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا ﴿18﴾ وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا ﴿19﴾  

ریزدرب: ای پیامبر! به مردم اطلاع ده که عده ای از جنّ قرآن را استماع، و اعتراف کردند که ایمان آورده اند، و استقبالشان چنان بود که وقتی برای عبادت بپا خواستم نزدیک بود بر سرم بریزند

 

تقطیع:

در فوق دیده اید که ما پاراگراف را به تعدادی «ریزپاراگراف» تجزیه کرده ایم.

اصلی-فرعی

قسمت هایی را که می بینید فوقا با حروف پر رنگ (بولد) کار کرده ایم، اصلی است.

لُبّ مطلب:

با توجه به ریزپاراگراف ها، و ریزدربها، و جمع بندیِ ریزدرب ها، همان درب پاراگراف که فوقا می بینید حاصل خواهد شد و البته توجه دارید که درب مذکور از راه محاسبه استخراج شده است.

3 - سوالات

1 – در آیه 1 ، «قل» به چه معنی است؟ (به خویش تلقین کن؟ به مردم ابلاغ کن؟ یا....؟)

2 – در همان آیه، چرا از همان ابتدا بر «ازجانب خدا بودن» مطالب سوره تاکید نموده؟

3 – به «المعجم» مراجعه نموده ومعانی ممکن کلمه «ظنّ» را استخراج نموده وتعیین کنید معنی مناسب برای این پاراگراف کدام است.

4 – چرا خداوند این موضوع را به پیامبر(ص) خبرداد؟ (دلگرمی او؟ نکوهش کافرانی که مطابق آخرِ سوره معارج، به آموزه های آنحضرت علاقمندند اما تعلل میکنند ومسلمان نمی شوند؟ یا....؟)

5 - فرقی است بین «سمع» و «استمع». درکلمه اخیرنوعی حالت اختیار وجود دارد. در این مورد شرحی دهید، وعلت ترجیح آن را در اینجا بیان کنید.

6 - سابقه کدامیک از مطالب جنیان را در سوره های قبل سراغ دارید؟

7-کلمه «لمسنا» چه حالتی دارد؟ (استعاره؟  به زبان مخاطب؟  یا...؟)

8 - منظور از «سماء» (همان آیه) چیست؟ (آسمان دنیا-کره هوا-؟ کلّ آسمانها؟ یا...؟)

9 - مطلب آیه 9 حاوی سوالات بالقوه بسیار زیادی می باشد (مثلا جایگاه قانونی آنها بـرای «سمع»، و اینکه چرا ازدست داده اند، و یا اساسا از ابتدا بطورغصبی وخلاف درآنجا بودند یا نه وامثال آن) فعلا به همین سوالات جواب دهید و اگر توانستید سوالات جدیدی برای استفاده و تحریک اذهان دیگران طرح کنید.

10 – از مقایسه «کنا طرائق قددا»ی فوق، و «ان سعیکم لشتّی»ی سوره لیل چه به ذهن شما می آید؟

11 -  لَّن نُّعجِزَ اللَّهَ فِي الْأَرْضِ یعنی چه؟ و بخصوص کلمه «ارض» در رابطه با جنّ یعنی چه؟

12 - «قانون»مطرح شده درنیمه دوم آیه13«عام»است یا «خاص جن» است؟

13 -  همان قانون، حوزه اش کجاست؟ (آخرت؟ دنیا وآخرت؟ یا...؟)

4 - حدسیاتی از اوضاع و احوال آن روزها

«جن» یکی از عناصر مهم فرهنگی اعراب معاصر نزول این آیات بود و قبل از این سوره در سوره های ناس و رحمان نیز مورد اشاره قرار گرفته، و در قرآن نیز به وضوح و صراحت چه در سوره های قبلی و چه در سوره های آتی به وجود آنها تصریح شده، و در این سوره نیز به تفصیل راجع به آنها سخن میگوید و از این تفصیل میتوان این نتیجه گیری را نمود که دارد از عناصر فرهنگی مخاطبان برای پیشبرد مقاصد هدایتی و تکاملی آنان بهره میگیرد.

آنچه در این سوره از جن نقل میشود، با توجه به تیتر فوق، این معنی را میدهد که «ای کافران! ببینید جنیان چه علاقه و جدیتی برای استماع و گرایش به سخن وحی نشان میدهند و رفتار خودتان را ببینید!»

5 زاویه با تفاسیر رایج

1 : (المیزان) : اين سوره به داستان چند نفر از طايفه جن اشاره مى كند كه صوت  قرآن را شنيدند، و ايمان آورده، به اصول معارف دين اقرار كردند. و از اين اشاره تسجيل نبوت  رسول خدا (ص) نتيجه گيرى مى شود، و نيز اين سوره به وحدانيت خداى تعالى در ربوبيت و مساله معاد هم اشاره مى كند.

عصاره محتوای سوره که ما آن را درس نامیده و طرز استخراجش را که از طریق محاسبه است ذکر کرده ایم این است: بیان عقاید صحیح.

6 - پیشگوئی های تحقق یافته

این سوره به گونه ای پرحجم، تلویحا مقبولیتِ عام یافتنِ دعوت آنحضرت را نوید میدهد.

7 - آیات برجسته این پاراگراف

یک ملاک مهم برای برجستگیِ آیات، شهرت آنها در نزد مردم است و آیات 1 تا 19 از آیات مشهور قرآنی است، و اقبال هنرمندان و وعاظ را همواره با خویش داشته است.

8 - در این پاراگراف کدام فقرات فوق ذهنیات مخاطبان اولیه است؟

(این قسمت جواب سروش و شبستری است که گفته اند قرآن فوق ذهنیات مخاطبان اولیه ندارد)

آیات 1 تا 19 از این لحاظ که به مخلوقاتی اشاره کرده که حتی ما نیز به آنها دسترسی نیافته و ذهنیتی از آنها (جز مشتی خرافات و یاروایاتی که می باید تفسیر شوند) نداریم، بالاتر از ذهنیات ما است، چه رسد به مخاطبان اولیه.

در آیات فوق، آیاتِ ناظر به موضوعات آخرتی نیز هست، که آن نیز بالاتر از ذهنیات تمام بنی بشر است، چه رسد به مردم 1400 سال قبل.

9 - مخاطبان اولیه از این پاراگراف چه تلقیی  میداشتند؟

در باره آیات این پاراگراف، حتی امروز نیز، با توجه به معانی والای آن، حتی برخی مفسران هم، درک مقبولی از آن ندارند، چه رسد به مخاطبان اولیه! در عین حالیکه کلماتی که در این پاراگراف بکار رفته، در این هزار و چند صد سال، تغییر معنای قابل توجهی نیافته اند، و این واقعیت، ما را به اینجا میرساند که از لحاظ تحت اللفظی، ما و مخاطبان اولیه تلقی واحد داریم.

10 - چه عناصر فرا زمانی و فرا مکانی در این پاراگراف هست؟

خبر دادن سیستم وحی رسانی، به آنحضرت، که عده ای از جنیان به قرآن گوش فرا دادند و آن را با ارزش ارزیابی نموده و ضمن تشریح تاثیری که از آن گرفتند، اطلاعات مفیدی از جهانِ جنیان ارائه کرده اند.

11 کدام عنصر این پاراگراف «برای اولین بار» است؟

با توجه به ترتیب نزول سوره ها، تمام عناصر این پاراگراف، «برای اولین بار» است.

شرح مختصر

کلیدهای تفسیری

به زبان مخاطب

درآیه 16که میگوید «آبی فراوان می دهیم» یعنی «مرفه می کنیم و آسایش می دهیم» و این جمله معادل گفتار ماست که می گوئیم «آب خوش از گلویمان پائین رفت» و در مورد سختی و اضطراب می گوئیم «آب خوش از گلویمان پائین نرفت»

دریافت های مستقیم و کوتاه

1- از آیه های 1و2 فهمیده می شود آن گروه از جنیان اینطور بودند که اولا سریعا به یک مطلب و یک پدیده حق واکنش مثبت نشان می داده و آن را فورا می پذیرفتند و عمل می کردند ، در حالی که انسان از این لحاظ بسیار کند است و مورد نکوهش قرار گرفته که «ان الانسان لربه لکنود»

2- از آیه 5 فهمیده می شود آنها فاقد نوعی جامعه شناسی و فاقد نوعی ملاک حق وباطل شناسی بودند (و البته معلوم نیست همۀ جنّیان اینطور باشند)

3- ازآیه های 6 و 7 معلوم می شود آنها به نوعی از «سیستم  های بیگانه شناسی» مجهز بودند.

4- از آیه 6 فهمیده می شود آنها نیز مانند انسان ها در درون خویش نوعی «سلسه مراتب» دارند و کلمه «رجال» در اینجا به جنسیت اشاره ندارد بلکه به «جزء سران بودن» اشاره دارد.

 زیرا در مورد انسان ها می دانیم که در آیه 6، «رجال » یعنی بزرگان، و به همین قرینه در مورد آنها نیز باید چنین باشد زیرا کسی که پناه می دهد باید صاحب قدرت و مکنت باشد یعنی جزء سران باشد.

این مطالب «نقل قول» است

روش قرآن این است که هر وقت نقل قولی می کند، در مواردی آن قول را تایید هم می کند (مانند «وکذالک یفعلون» که پس از نقل قول از ملکه سبا آورده) اما در مواردی فقط نقل قول می کند اما تاییدی نمی کند (مانند مواردی در این آیات) و در مواردی هم پس از نقل قول آن را رد می کند و هر سه گروه فوق در قرآن شواهدی دارد.

آنچه درآیات فوق می بینید اکثرا مطالب حقی است که از جنیان نقل شده، اما  ضمن آنها مطالبی هم هست که «به زبان و فرهنگ جِنّی» است.

( مثلاً آنجا که گفته «تعالی جدّ ربنا» معادل «تعالی شأن ربنا» در نزد ما انسانهاست،  نه اینکه بمعنی «جدّ» - آنطور که ما از آن می فهمیم، پایه، اساس، پدربزرگ و امثال آن- باشد)

مطالبِ بیشتر برای شناخت «جن»

از این آیات فهمیده می شود نوع جن قدرتهائی دارند که نوع انسان فاقد آنهاست.

مثلاً اینکه آنها نوعی قدرت «خبرگیری» از جهان «ماوراء زمین» را دارند.

 چنانکه می دانیم، قدرت خبرگیری بشر، از جهان ماوراء زمین فقط محدود به رصد بسیار محدودی بوده که اخیراً، یعنی در دو قرن اخیر بسبب پیشرفت وسایل فنی، حاصل شده است.

 اما در زمان نزول این آیات یعنی حدود هزار و چهارصد سال پیش، این قدرت آنقدر ضعیف و آنقدر ناچیز بوده که تقریباً می توان آن را در حد هیچ قلمداد کرد، و آنقدر هم که بوده در حد «دیدن» بوده و در حد «شنیدن» کاملاً ناممکن بوده است.

 اما از این آیات معلوم می شود که جن از این لحاظ کاملاً از انسان پیشرفته تر بوده و نه تنها قدرت خبرگیری داشته اند بلکه خبرگیری آنها از نوع «شنیداری» بوده است و حتی قدرت «بالا رفتن به آسمان» را هم داشته اند.

 البته انسان امروزی از این لحاظ به گردپای آنها هم نمی رسد زیرا امروز که سال 2018 میلادی باشد هنوز هفتاد سال نیست که بشر توانسته از جوّ کره زمین عبور کند.

 حتی توجه به جمله «لمس کردیم» در آیه 8 نشان از نوعی «خبرگیری» دقیق تر هم دارد که باید قبول کرد جنبه کنایه ای دارد و بطور دقیق نمی توان از آن، نوع خاص دیگری از خبرگیری را که مخصوص آنهاست (مثلا «اسکن») استنباط کرد. اما این مقدار را می توان فهمید که آنها از لحاظ خبرگیری از عوالم ماورائی به نحو غیر قابل درکی از ما جلوتر هستند.

البته نکته دیگری هم از این آیات روشن می شود و آن هم این است که این «استماع»ی که آنها می کردند، مطابق با چه «زبان»ی بوده؟ چون استماع آنها مربوط به گفتگوی ملائکه و نقل و انتقالات آسمانی و از این قبیل مطالب بوده که جدّاً حتی از حیطه تصور ما هم بیرون است، به همین دلیل لازم نبوده حتماً به زبان عربی آشنایی داشته باشند تا از مطالب قرآنی سر در بیاورند زیرا می توانسته اند «ترجمه ملائکه ایِ» قرآن را شنیده باشند.

 در هر حال آنها در اثر همین قدرت خبرگیری خود، توانسته بودند متوجه تغییراتی در سیستم نقل و انتقالات آسمانی بشوند که از تجزیه و تحلیل و درک علل آن ناتوان بودند و این تغییرات همزمان با قرآن خوانی آنحضرت بوده و لذا کاملاً ممکن است تغییراتی که آنها متوجه آن شده بودند مربوط به نزول وحی بوده باشد.

 بعبارت دیگر آن ها متوجه «تغییراتی» شده بودند اما نتوانسته بودند آن را فهم کنند، تا اینکه قرآن را استماع نمودند و آن را جدید و عجیب یافتند و بین این چیز نوظهور و آن تغییراتی که قبلاً دریافته بودند رابطه برقرار کردند و به نتایج صحیح هم رسیدند.

لذا از اینجا معلوم می شود آن ها نیز مانند ما دارای ذهن پیچیده قادر به استنتاج هستند و از این لحاظ از ما عقب نیستند.

باز هم اطلاعات بیشتر راجع به «جن»

از آیه های 11 و 14 فهمیده می شود جن نیز آزاد و مختار است و مانند ملائکه مجبور نیست.

ضمناً آنها که همین الان دارند در این جهان زندگی می کنند از جنس این جهان نیستند، زیرا چنانکه از آیه های 8 و 9 فهمیده می شود آنها محکوم به قانون جاذبه نیوتنی نمی باشند.

 مثلاً ملائکه هم در این جهان هستند و مشغول انجام وظایف مختلف و متنوعی هستند اما آنها نیز از جنس این جهان نیستند و طبعاً محکوم احکام این جهان (مثلا جاذبه عمومی) نیز نیستند.

منتها جن نوعی از موجودات غیرمادی است که با ملائکه که آنهم نوعی دیگر از موجودات غیرمادی است، فرق اساسی دارد.

فرق اساسی جن با ملائکه در این است که ملائکه نمی توانند کفر بورزند و نمی توانند گناه کنند اما جن می تواند کفر بورزد و می تواند گناه کند و از این لحاظ شبیه انسان است.

این مطالب «نقل قول» از جن نیست

تاکنون تقریباً (از نیمه اول آیه 1 تا نیمه اول آیه 14) کلام، کلام جن بود که داشتند مواضع فکری و اعتقادی خود را بیان می کردند اما در اینجا کلام عوض می شود و حالت توضیحی - تکمیلی پیدا می کند.

 لذا آیه های 15 تا 18 را باید کلام خداوند دانست که طی آن، کلام آنها را تکمیل می کند.

 از آیات 15 تا 17 فهمیده می شود جن نیز باید زندگینامه ای شبیه ما داشته باشند، یعنی آنها هم میباید قیامتی داشته باشند،که پس از آن، زندگی طولانی مدت (اعم از بهشتی یا جهنمی) در کار باشد.

چیز جالب

از آیه 19 فهمیده می شود که «به عبادت برخواستن بنده خدا» چیزی بوده که برای آنها بسیار عجیب و یا جالب بوده ، زیرا  سبب شده «جمعیت انبوه فشرده ای» بر او اجتماع کنند.

«بنده خدا» در آیه 19، یعنی پیامبر(ص) که برای نماز برخاسته بود که عده زیادی به او نزدیک شدند و گوئی به او هجوم آورده باشند، و پیامبر(ص) ظاهراً از ایـــــن امر بی اطلاع بوده و از طریق وحی (توجه کنید به آیه 1) مطلع شده است.

ترجمه تفسیریِ آزاد

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! بگو بمن وحي شده که عده اي از جنّ که به تلاوت قرآن گوش داده اند  گفته اند ما قرآن عجيبي شنيده ايم (1) که به سوي رشد هدايت مي کند، پس به آن ايمان آورديم و ديگر نسبت به پروردگارمان شرک نخواهيم ورزيد (2) و اينکه پروردگار ما بلند پايه است، نه همسري و نه فرزندي  برگرفته است (3) و اينکه آنچه که آن سفيه درباره خدا ميگفت بي پايه بود (4) و ما فکر ميکرديم که هرگز هيچ انسان وهیچ جنّي بر خداوند دروغ نمي بندند (5) و اينکه مرداني از نوع انسان  به مرداني از نوع جن پناه مي آوردند، اما آنها ضرر بيشتري به آنان ميزدند (6) و آنها هم مانند شما گمان ميکردند که خداوند هرگز هيچ کسي را برنمي انگيزد (7) و اينکه ما آسمان را لمس کرده و دريافته ايم که از نگهبانان پرشدت و شهابها پر شده است (8) و اينکه ما عادت داشتيم و در آنجا در محل هائي براي گوش ايستادن جای بگیریم، اما حالا اگر کسي از ما بخواهد گوش بدهد شهابي را در کمين خويش خواهد يافت (9) و اينکه ما نميدانيم علت وقوع این تغییرات چیست و آيا براي اهل زمين کژي خواسته شده يا اينکه پروردگارشان برايشان رشدي اراده کرده است (10) و اينکه عده اي از ما صالح  و عده اي هم ناصالح اند، ما به راه هاي مختلف ميرفتيم (11) و ما چنين مي انديشيم که نميتوانيم خدا را در زمين عاجز نموده و نيز نمي توانيم از او فرار کنيم (12) و اينکه وقتي دعوت هدايت را شنيديم به آن ايمان آورديم، پس هرکس که به پروردگارش ايمان بياورد، از هيچ نقصان و ستمي نگراني نخواهد داشت (13) و اينکه بعضي از ما مُسلِم و بعضي ديگر منحرف هستند، و آنکه تسلیم حق باشد در پي يافتن رشد و تعالی است (14) و منحرفان هم هيزم جهنم خواهند بود (15) و اینکه هر کس اگر بر طريقت حق استقامت بورزد حتمأ خداوند به آنها گشایش و روزی خوب ميدهد (16) تا در آن امتحانشان کند و هر کس که از ياد پروردگارش روي گرداند، او را به عذابي فزاینده سوق میدهد (17) و اينکه مساجد از آن خداست و اینکه نباید خداوند را همراه با دیگری به دعا و مناجات کسي خواند (18) و اينکه وقتي بنده خدا برخاست تا او را بخواند، نزديک بود مشتاقانه بر سر او بريزند (19)

دی ان ان