X

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

سُورَةٌ أَنزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنزَلْنَا فِيهَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لَّعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ﴿1﴾ الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿2﴾ الزَّانِي لَا يَنكِحُ إلَّا زَانِيَةً أَوْ مُشْرِكَةً وَالزَّانِيَةُ لَا يَنكِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِكٌ وَحُرِّمَ ذَلِكَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ ﴿3﴾ وَالَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿4﴾ إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿5﴾ وَالَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ يَكُن لَّهُمْ شُهَدَاء إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ ﴿6﴾ وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَيْهِ إِن كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينَ ﴿7﴾ وَيَدْرَأُ عَنْهَا الْعَذَابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ ﴿8﴾ وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَيْهَا إِن كَانَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿9﴾ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ ﴿10﴾ إِنَّ الَّذِينَ جَاؤُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِّنكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَّكُم بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُم مَّا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿11﴾ لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَيْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْكٌ مُّبِينٌ ﴿12﴾ لَوْلَا جَاؤُوا عَلَيْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا بِالشُّهَدَاء فَأُوْلَئِكَ عِندَ اللَّهِ هُمُ الْكَاذِبُونَ ﴿13﴾ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ لَمَسَّكُمْ فِي مَا أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿14﴾ إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِكُم مَّا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِندَ اللَّهِ عَظِيمٌ ﴿15﴾ وَلَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُم مَّا يَكُونُ لَنَا أَن نَّتَكَلَّمَ بِهَذَا سُبْحَانَكَ هَذَا بُهْتَانٌ عَظِيمٌ ﴿16﴾ يَعِظُكُمُ اللَّهُ أَن تَعُودُوا لِمِثْلِهِ أَبَدًا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿17﴾ وَيُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿18﴾ إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿19﴾ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّه رَؤُوفٌ رَحِيمٌ ﴿20﴾ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَن يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَن يَشَاء وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿21﴾ وَلَا يَأْتَلِ أُوْلُوا الْفَضْلِ مِنكُمْ وَالسَّعَةِ أَن يُؤْتُوا أُوْلِي الْقُرْبَى وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿22﴾ إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿23﴾ يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿24﴾ يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَيَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ ﴿25﴾ الْخَبِيثَاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَاتِ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ أُوْلَئِكَ مُبَرَّؤُونَ مِمَّا يَقُولُونَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿26﴾


بسم الله الرحمن الرحيم

سوره اي فرستاديم و مقررات آن را واجب نموديم و در آن آياتي روشن کننده فرستاديم شايد پند گيريد (1) هر يک از مرد و زن زناکار را صد شلاق بزنيد و در دين خدا نسبت به آنان رافت نشان ندهيد ، اگر به خدا و روز آخرت ايمان داريد ، و بايد عده اي از مسلمانان شاهد مجازاتشان باشند (2) مرد زناکار جز با زن زناکار يا مشرک ازدواج نکند و زن زناکار نيز جز با مرد زناکار و يا مشرک ازدواج ننمايد و آنها بر مسلمانان حرامند (3) و کساني که به زنان شوهردار نسبت زنا ميدهند و سپس چهار شاهد بر صحت ادعاي خويش نمي آورند هشتاد ضربه شلاقشان بزنيد و ديگر هرگز از آنها گواهيي قبول نکنيد و آنها گناهکارند (4) مگر کساني که پس از آن توبه کنند و رفتار خويش را اصلاح کنند که خداوند آمرزشگر مهربان است (5) وکساني که به زنان خويش نسبت زنا ميدهند و شاهدي جز خويشتن ندارند شهادت دادن آنها به اين صورت است که هر کدامشان چهار بار خدا را شاهد بگيرد که از راستگويان است (6) و بار پنجم اينکه لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگويان باشد (7) و مجازات را از آن زن دور ميکند در صورتيکه چهار بار خدا را شاهد بگيرد که شوهرش از دروغگويان است (8) و بار پنجم اينکه غضب خدا بر خودش باد اگر شوهرش از راستگويان باشد (9) و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود از این رفتارهای نا صحیح تان چه ها که بر سرتان نمی آمد و اينکه خدای شما بسيار توبه پذير فرزانه است (10) البته آنهائي که آن دروغ را که تهمت زنا به یک زن محترم بود در آوردند جمعي از شما مسلمانان بودند . آنرا براي خويش شري مپنداريد ، بلکه برايتان خير است . هر کدامشان از آن گناه قسمتي را کسب کرده ، و کسي که در ميان آنها سرپرستي و بزرگي داشته عذابي عظيم خواهد داشت (11) چرا وقتيکه آنرا شنيديد مردان و زنان مومن راجع به خويش گمان خير نبردند و نگفتند اين دروغي آشکار است؟ (12) چرا آن تهمت زنندگان راجع به آن تهمت چهار شاهد نياوردند؟ وقتيکه شاهد نياوردند نزد خداوند دروغگو محسوب ميباشند (13) و اگر فضل خدا و رحمت او در دنيا و آخرت بر شما نبود حتما درباره آنچه در آن افتاديد عذابي عظيم به شما ميرسيد (14) همان وقت كه آنرا با زبانهايتان فرا ميگرفتيد و با دهانهايتان چيزي را که راجع به آن علم نداشتيد ميگفتيد ، و آنرا آسان مي پنداشتيد ، در حاليکه نزد خداوند مهم بود (15) و چرا وقتيکه آنرا شنيديد نگفتيد ما را نميرسد که راجع به آن سخن بگوئيم؟ و نگفتید خدايا منزّهي، اين بهتاني بزرگ است (16) خداوند نصيحتتان ميکند که مبادا هرگز به مانند آن گناه باز گرديد اگر مومن ميباشيد (17) و خداوند آيات را برايتان بيان مي کند و خداوند داناي حکيم است (18) البته کساني که دوست دارند کارهاي زشت در بين مسلمانان شايع شود در دنيا و آخرت عذابي دردناک خواهند داشت، و خداوند ميداند و شما نميدانيد (19) و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود و اينکه خداوند دلسوز مهربان است چه ها بر سرتان می آمد (20)  اي مسلمانان! از گامهاي شيطان پيروي مکنيد و کسي که گامهاي شيطان را پيروي کند بداند که او به کارهاي زشت و ناپسند فرمان ميدهد ، و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود هرگز هيچيک از شما پاک نمي ماند وليکن خداوند است که هر کس را بخواهد پاک ميکند و خداوند شنواي داناست (21) و نبايد صاحبان رفاه و زيادت از بين شما خودداري کنند از اينکه از مال خويش به نزديکان و بيچارگان و مهاجران راه خدا بدهند ، و بايد عفو کنند و چشم بپوشند ، آيا دوست نداريد که خداوند ببخشدتان؟ و خداوند آمرزگار مهربان است (22)  البته کساني که به زنان شوهردارِ مومنِ غافل تهمت زنا ميزنند، در دنيا و آخرت از رحمت خداوند دورند و عذابي عظيم خواهند داشت (23) در روزي که زبانهايشان و دستها و پاهايشان در مورد اعمالشان عليه آنها شهادت خواهد داد (24) در آن روز خداوند جزاي راستين آنها را بطور کامل خواهد داد و خواهند دانست که خداوند خودش حق آشکار است (25) زنان پليد براي مردان پليد و مردان پليد براي زنان پليد ، و زنان پسنديده براي مردان پسنديده و مردان پسنديده براي زنان پسنديده باشند . آنها از آنچه ميگويند بدورند و آمرزشي و روزيي نيکو خواهند داشت (26)

قبلی:  سوره نساء سوره نساء
بعدی:  سوره نور سوره نور
Print
7 بار مطالعه شده است

پیش تفسیر

1 استخراج عصاره محتوای سوره و پاراگراف (راه اول)

اول (چنانکه بارها و بارها دیده اید) عصاره محتوای سوره را استخراج میکنیم: 

طرز استخراج عصاره محتوای سوره (یعنی «درس» سوره) مطابق ذیل است:

(جدول1)

تعداد کلمه

شرح

عنوان فرعی

عنوان اصلی

آیه

9

در آن آیاتی روشن کننده هست شاید پند گیرید

سوره نور

قرآن

1

121

زنا-  مجازات زانی و زانیه-  نسبت ناروا دادن و مجازات نسبت دهنده و کسی که  به زنش نسبت زنا می دهد

احکام

حکمت

9- 2

10

صاحب فضل و کرم -  توبه پذیر-   حکیم

صفات

خداوند

10

53

اِفک

احکام

حکمت

13- 11

15

صاحب فضل و کرم

صفات

خداوند

14

39

اِفک

احکام

حکمت

17- 15

7

تبیین آیات - علم - حکمت

صفات

خداوند

18

20

بدکاران-  میخواهند چیزهای زشت بین مردم رواج پیدا کند - در دنیا و آخرت عذاب خواهند داشت

مردم

حکمت

19

10

صاحب کرم و فضل -  رئوف و مهربان

صفات

خداوند

20

15

قدمهای شیطان را پیروی نکنید

اخلاقیات

حکمت

ق21

20

فضل و کرم - تزکیه مردم- شنوای دانا

صفات

خداوند

ق21

26

ثروتمندان باید به ایتام و مساکین برسند و آسان بگیرند

اخلاقیات

حکمت

22

13

کسانی که به زنان مومن بیگناه نسبت ناروا می دهنددر دنیا و آخرت . . .

احکام

حکمت

23

9

روزی که زبان و دست و پایشان علیه آنها شهادت دهد

قیامت

آخرت

24

11

روزی که خداوند دین آنها را بطور کامل ارزیابی می کند و جزاء میدهد

قیامت

آخرت

25

16

خبیث با خبیث و طیب با طیب (ازدواج کند)

احکام ازدواج

حکمت

26

58

وارد شدن یا نشدن به مکان های مختلف

احکام

حکمت

29- 27

156

حجاب و ازدواج

احکام

حکمت

33- 30

13

آیات روشن کننده -  مَثَل- موعظه

صفات

قرآن

34

49

مثال راجع به خداوند -  مَثَل نور خدا چنین است...

خداوند

حکمت

35

33

تحسین عبادت و ساجد و تقوا

اخلاقیات

حکمت

37- 36

15

پاداش خوبان

بهشت

آخرت

38

56

نابود شدن اعمال کافران - بی فایده بودن آن

مثال

حکمت

40-39

117

فرمانروائی آسمانها و زمین -  ابرها- باران -شب و روز -  آفرینش زندگان- قدرت -هدایت

افعال

خداوند

46- 41

50

توصیف-  در صورتی به حکم رسول رضایت میدهند که به نفع آنها باشد

منافقان

مردم

50- 47

28

توصیف - درباره پیغمبر اطاعت مطلق

مومنان

مردم

52- 51

17

توصیف-  قسم میخورند که برای جنگ خارج خواهند شد

منافقان

مردم

53

23

بگو ...

ارشاد

پیامبر

54

38

دلداری- وعده- پیروزی

مسلمانان

مردم

55

8

اقامه نماز -  ایتاء زکات-  اطاعت رسول

احکام

حکمت

56

11

وعده - دلداری - فکر نکنید دشمنان شما موفق میشوند

مسلمانان

مردم

57

167

چگونگی وضعیت ارتباطات نزدیک بین مسلمانان - چطور در مکان خلوت رعایت یکدیگر را کنند - حد و حدود آن - استفاده احتمالی کسانی از خانه های یکدیگر

احکام

حکمت

61- 58

39

اجازه به پیامبر که راجع به امور مومنان به آنان اجازه بده

ارشاد

پیامبر

62

27

پیامبر را مانند صدا زدن خودتان صدا نزنید

احکام

حکمت

62

22

مالکیت همه چیز-علم مطلق

صفات

خداوند

63

1321

جمع

جدول درج­ها

درصد

شرح

عنوان فرعی

عنوان اصلی

شماره

8/64

تاکید قوی بر عفت جنسی مردم و سلامت بنیان خانوادگی

احکام

حکمت

1/ 4

3/15

آفرینش - تدبیر - رازقیت - فضل - کرم - حکمت - علم

صفات افعال الهی

خداوند

2/ 4

9/10

توصیف و نکوهش- وعده پیروزی به مسلمانان

منافقان

مردم

3/ 4

7/4

چنین بگو...چنین کن .

ارشاد

پیامبر

4/ 4

6/2

ارزیابی کامل همگان- پاداش خوبان

قیامت

آخرت

5/ 4

7/1

حاوی آیات روشن کننده - مَثَل و موعظه

صفات

قرآن

6/ 4

البته دو جدول فوق اول و آخرِ جدول هاست، جدول های وسط را برای رعایت اختصار حذف کرده ایم، اما کسانی که حوصله دارند میتوانند موردِ سوره فجر را که در کتاب «آموزش تفسیر قرآن» (که به عنوان نمونه و الگو است) در سایت:

http://jamal-ganjei.com

با تمام جدول هایش ملاحظه فرمایند.

درس: تاکيد بر عفت جنسي و مقررات مرتبط با تحکيم بنيان خانوادگي.

برآیند درسِ فوق و متن پاراگراف درب خواهد بود، به شرح ذیل:

درب: مقررات مربوط به عفت جنسي براي حصول سلامت بنيان خانوادگي و مقررات مربوطه به آبروي مسلمانان در خصوص تهمت مربوط به زنا.

2 - استخراج عصاره محتوای پاراگراف (راه دوم)

ریز کردن پاراگراف تا حد امکان:

1

سُورَةٌ أَنزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنزَلْنَا فِيهَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لَّعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ﴿1﴾

ریزدرب: برای پند دادن به شما این سوره فروفرستادیم

2

الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿2﴾ الزَّانِي لَا يَنكِحُ إلَّا زَانِيَةً أَوْ مُشْرِكَةً وَالزَّانِيَةُ لَا يَنكِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِكٌ وَحُرِّمَ ذَلِكَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ ﴿3﴾

ریزدرب: حکم زنا این است

3

وَالَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿4﴾ إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَأَصْلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿5﴾

ریزدرب: حکم تهمت زنا به دیگران این است

4

وَالَّذِينَ يَرْمُونَ أَزْوَاجَهُمْ وَلَمْ يَكُن لَّهُمْ شُهَدَاء إِلَّا أَنفُسُهُمْ فَشَهَادَةُ أَحَدِهِمْ أَرْبَعُ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ ﴿6﴾ وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَيْهِ إِن كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينَ ﴿7﴾ وَيَدْرَأُ عَنْهَا الْعَذَابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهَادَاتٍ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْكَاذِبِينَ ﴿8﴾ وَالْخَامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللَّهِ عَلَيْهَا إِن كَانَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿9﴾ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ ﴿10﴾

ریزدرب: حکم تهمت زنا به همسر خویش این است

5

إِنَّ الَّذِينَ جَاؤُوا بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِّنكُمْ لَا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَّكُم بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُم مَّا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَالَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿11﴾ لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَيْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْكٌ مُّبِينٌ ﴿12﴾ لَوْلَا جَاؤُوا عَلَيْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاء فَإِذْ لَمْ يَأْتُوا بِالشُّهَدَاء فَأُوْلَئِكَ عِندَ اللَّهِ هُمُ الْكَاذِبُونَ ﴿13﴾ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ لَمَسَّكُمْ فِي مَا أَفَضْتُمْ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿14﴾ إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِكُم مَّا لَيْسَ لَكُم بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِندَ اللَّهِ عَظِيمٌ ﴿15﴾ وَلَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُم مَّا يَكُونُ لَنَا أَن نَّتَكَلَّمَ بِهَذَا سُبْحَانَكَ هَذَا بُهْتَانٌ عَظِيمٌ ﴿16﴾ يَعِظُكُمُ اللَّهُ أَن تَعُودُوا لِمِثْلِهِ أَبَدًا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿17﴾ وَيُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿18﴾ إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَن تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿19﴾ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّه رَؤُوفٌ رَحِيمٌ ﴿20﴾

ریزدرب: همه چیز راجع به آن تهمت زنا که بنام «اِفک» مشهور است

6

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَن يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَن يَشَاء وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿21﴾ وَلَا يَأْتَلِ أُوْلُوا الْفَضْلِ مِنكُمْ وَالسَّعَةِ أَن يُؤْتُوا أُوْلِي الْقُرْبَى وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿22﴾

ریزدرب: ای مسلمانان! پیروی شیطان را (که فرمول کارش این است) نکنید و برعکسش (انفاق و عفو و اغماض و از این قبیل) کنید

7

إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿23﴾ يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَأَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿24﴾ يَوْمَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِينَهُمُ الْحَقَّ وَيَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِينُ ﴿25﴾

ریزدرب: بدترین کار، تهمت زنا به کسانی است که کاملا از این گناه بدورند

8

الْخَبِيثَاتُ لِلْخَبِيثِينَ وَالْخَبِيثُونَ لِلْخَبِيثَاتِ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ أُوْلَئِكَ مُبَرَّؤُونَ مِمَّا يَقُولُونَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿26﴾

ریزدرب: حکم ازدواج زناکاران و پاکان

تقطیع:

در فوق دیده اید که ما پاراگراف را به تعدادی «ریزپاراگراف» تجزیه کرده ایم.

اصلی-فرعی

قسمت هایی را که می بینید فوقا با حروف پر رنگ (بولد) کار کرده ایم، اصلی است.

لُبّ مطلب:

با توجه به ریزپاراگراف ها، و ریزدربها، و جمع بندیِ ریزدرب ها، همان درب پاراگراف که فوقا می بینید حاصل خواهد شد و البته توجه دارید که درب مذکور از راه محاسبه استخراج شده است.

3 - سوالات

1-« وَأَنزَلْنَا فِيهَا آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ » (آیه1) مطابق کدام کلید فهم قرآن است؟

2-درثلث آخرآیه10 ، موضوع کدام کلید فهم قرآن اتفاق افتاده؟

3- این پاراگراف رابصورت یک متن حقوقی درآورید .

4-«هم» در«فاجلدواهم» (آیه4) خطاب به کیست؟

5-« إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ»(آیه2) با کدام کلید فهم قرآن مطابق است؟

6-«الّا» درآیه5 ، کدام موضوع آیه4 راساقط میکند؟

7 – مکانیزم لازم برای نگهداری سوابق برای رعایت موضوع آیه 4 چیست؟

8 – معنی «عذاب» در آیه 8 چیست؟ (عذاب اخروی؟ مجازات این جهانی مانند شلاق؟ یا . . ؟)

4 - حدسیاتی از اوضاع و احوال آن روزها

طرز بیان در پاراگراف حاوی آیات 1 تا 10 کاملا حالت قانونگزارانه دارد، همانطور که سوره های احزاب و نساء داشت و بعدا سوره طلاق خواهد داشت. اما، از همین حالت میتوان حدس زد که زنا، و نیز نسبت زنا دادن به دیگران، در آن روزها یک امر نادری نبوده، و آنقدر شیوع داشته که به وضع قانون نیاز باشد.

البته اثبات زنا آسان نیست ، اما ، فایده وضع چنین قوانینی این است که این نوع اعمال را از عیان به خفا میبرد و شیوع آن را کم کرده و به سلامت و طهارت جامعه کمک میکند .

5 - آیات برجسته این پاراگراف

یک ملاک مهم برای برجستگیِ آیات، شهرت آنها در نزد مردم است و این آیات از مشهور ترین های آیات قرآنی است.

آیاتی که ذیل تیر فوق مشخص میشوند، به دلایلی مانند اقبال هنرمندان خوشنویس و یا کاشیکار و معرق و منبت کار، و نیز وعاظ و نویسندگان، و . .  یا دلایل متنی، یا همزمانی با برخی وقایع، و دلایل دیگر، است که آنها را «برجسته» میکند، و این آیات نیز از آیات برجسته قرآنی است.

6 - آیات مشکل این پاراگراف

مشکل بودن این آیات از آنجا فهمیده میشود که مفسران مختلف در طول قرن ها، حتی تا امروز، در تفسیر آنها سخنان مختلف و حتی متباین و بلکه متنافر گفته اند. و برای اینکه موضوع برایتان شفاف شود توصیه میکنیم این آیات را در نرم افزار «جامع التفاسیر» ملاحظه فرمایید.

7 - در این پاراگراف، کدام فقرات، فوق ذهنیات معاصران نزول است؟

(این قسمت جواب سروش و شبستری است که گفته اند قرآن فوق ذهنیات مخاطبان اولیه ندارد)

آیه های 11 و 14 و 19 و 23 و 24 و 25 و 26 «قیامتی» است، و هیچ بنی بشری تجربه اش را ندارد، و قبل از قیامت نخواهد داشت، لذا، چه در آن روزهای نزول وحی و چه الی یوم القیامه بالاتر از ذهنیات بشر خواهد بود.

8 - مخاطبان اولیه از این پاراگراف چه تلقیی  میداشتند؟

کلماتی که در این پاراگراف بکار رفته ، در طول این مدت طولانی ، از نزول این سوره تا به امروز، تغییر معناییِ چندانی نیافته، و لذا مخاطب های اولیه نیز از این پاراگراف همان تلقی را میداشته اند که ما.

9 - چه عناصر فرا زمانی و فرا مکانی در این پاراگراف هست؟

1 - مقررات مربوط به عفت جنسي براي حصول سلامت بنيان خانوادگي. 

2 - مقررات مربوطه به آبروي مسلمانان در خصوص تهمت مربوط به زنا.

10 کدام عناصر این پاراگراف «برای اولین بار» است؟

با توجه به ترتیب نزول سوره ها ، تقریبا تمام عناصر این پاراگراف «برای اولین بار» است .

شرح مختصر

درباره منافقان

آنچه از آیات 12 تا 26) فهمیده می­شود این است که شایعه­ای بوده و نسبت زنائی به کسی داده شده و در این موضوع مردم نکوهش شده­اند که چرا به این راحتی به شایعه دامن زده­اند و چرا با رفتار صحیح در مقابل آن، از همان ابتدا جلوی آن را نگرفته­اند. اینک برای فهم بهتر مطلب، جزئیات را استخراج و مورد به مورد بررسی و نتیجه­گیری می­کنیم:

از کل مطالب این پاراگراف فهمیده می­شود شخصی که مورد تهمت قرار گرفته شخص مشهور و محترمی بوده و جامعه آن روزیِ مسلمانان نسبت به او حساس بوده­اند و همین امر سبب ایجاد این امر ناپسند شده است.

1- توطئه و عمد

عده­ای وجود داشته­اند و هدف تخریب و افساد داشته­اند (آیه های 1 و 9)

عمل فوق شیطانی بوده (آیه های 1 و 2)

فاعلان این عمل جزء مسلمانان بوده اند (آیه 1)

آنها در این کار عمد داشته اند (به قرینه کلمه دروغگو که عمد را میرساند (آیه های 1 و 3)

خلاصه اینکه عده­ای که ظاهراً جزء مسلمانان بوده و در واقع دشمن مسلمانان بودند، با عمد و آگاهی و با قصد تخریب و افساد خبر دروغی راجع به شخص مهمی که بی­گناه بوده ساختند و برای اینکه او را از وجهه بیاندازند به او نسبت زنا دادند.

2- منافقانِ توطئه­گر انسجام داخلی و سازمانی داشته­اند:

منافقان در بین خویش سلسله مراتب تعریف شده­ای داشتند (آیه 11)

این یک «کارِ تیمی» بوده و همۀ سازمان آنها با انسجام و هماهنگی در آن دخیل بوده­اند (آیه 11)

3- شخصیت مسلمانان بطور متوسط ضعیف بود:

مسلمانان خود را در یک «وحدت» نمی­دیدند بلکه خود را «تعدادی افراد جدا جدا» می­دیدند و لذا شخصی را که مورد آن شایعه قرار گرفته بود «کسی غیر از خویش» تلقی کرده بودند (آیه 12)

با وجود اطلاع از «دستور چهار شاهد»، بجای اینکه موضوع را به پیامبر ارجاع دهند خودشان تصمیم­گیری کردند (آیه 16)

در این جمله­ها عنصر عقل و تجزیه و تحلیل و درک منطقی غایب است یعنی مسلمانهای متوسط آن روز اهل منطق و تجزیه و تحلیل نبودند ، «از زبان» می­گرفتند و فوراً «با دهان» می­گفتند (آیه 15)

مسلمان­های متوسط آن روزی دارای ایمان چندان عمیقی نبودند (آیه 17)

خب ، اصل مطلب چه بود؟

با تلخیص آنچه فوقا از متن آیات استنباط کردیم منافقان در سازمان خویش با عمد و آگاهی تصمیم به توطعه ای گرفتند و شایعه زنا بر ضد یک زن محترم ساختند و انتشار دادند و چون بیشترین مشکل را با حقیقت اسلام داشتند شخص پیامبر را نشانه گرفته بودند و تهمت زنا را به یکی از زنان او زدند و در پخش این شایعه نیز از تمام قدرت سازمانی خویش استفاده کردند .

از همه اینها نتیجه میگیریم که در آن روزها انجام این کارها ممکن بود زیرا مسلمانان بطور متوسط نه ایمان قویی داشتند و نه شخصیت محکمی .

آنهائی که خودشان در آن روز­ها بوده­اند و این آیات را از پیغمبر اکرم (ص) شنیده­اند خوب می­دانسته­اند موضوع چه بوده و آن منافقان چه کسانی بوده­اند و سرپرست آنها کی بوده و جای بسی تأسف است که چرا به سراغ آنها نرفتند و آنها را بطور دسته­جمعی سرزنش و مجازات نکردند و چرا های دیگرکه همگیِ آنها به ضعفِ شخصیتِ متوسط مسلمانان در آن روزها بر می­گردد .

در هر حال، آنهائی که آن روزها بوده­اند و این آیات را شنیده­اند، هم آن شخص محترمی را که مورد تهمت قرار گرفته می­شناخته­اند، و هم فهمیده­اند که این شایعه را چه کسانی ساخته و پخش کرده­اند .

واقعا آنحضرت – علیرغم چیزی که ما می پنداریم -  چقدر غریب بود!

ترجمه تفسیریِ آزاد

بسم الله الرحمن الرحيم

سوره اي فرستاديم و مقررات آن را واجب نموديم و در آن آياتي روشن کننده فرستاديم شايد پند گيريد (1) هر يک از مرد و زن زناکار را صد شلاق بزنيد و در دين خدا نسبت به آنان رافت نشان ندهيد ، اگر به خدا و روز آخرت ايمان داريد ، و بايد عده اي از مسلمانان شاهد مجازاتشان باشند (2) مرد زناکار جز با زن زناکار يا مشرک ازدواج نکند و زن زناکار نيز جز با مرد زناکار و يا مشرک ازدواج ننمايد و آنها بر مسلمانان حرامند (3) و کساني که به زنان شوهردار نسبت زنا ميدهند و سپس چهار شاهد بر صحت ادعاي خويش نمي آورند هشتاد ضربه شلاقشان بزنيد و ديگر هرگز از آنها گواهيي قبول نکنيد و آنها گناهکارند (4) مگر کساني که پس از آن توبه کنند و رفتار خويش را اصلاح کنند که خداوند آمرزشگر مهربان است (5) وکساني که به زنان خويش نسبت زنا ميدهند و شاهدي جز خويشتن ندارند شهادت دادن آنها به اين صورت است که هر کدامشان چهار بار خدا را شاهد بگيرد که از راستگويان است (6) و بار پنجم اينکه لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگويان باشد (7) و مجازات را از آن زن دور ميکند در صورتيکه چهار بار خدا را شاهد بگيرد که شوهرش از دروغگويان است (8) و بار پنجم اينکه غضب خدا بر خودش باد اگر شوهرش از راستگويان باشد (9) و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود از این رفتارهای نا صحیح تان چه ها که بر سرتان نمی آمد و اينکه خدای شما بسيار توبه پذير فرزانه است (10) البته آنهائي که آن دروغ را که تهمت زنا به یک زن محترم بود در آوردند جمعي از شما مسلمانان بودند . آنرا براي خويش شري مپنداريد ، بلکه برايتان خير است . هر کدامشان از آن گناه قسمتي را کسب کرده ، و کسي که در ميان آنها سرپرستي و بزرگي داشته عذابي عظيم خواهد داشت (11) چرا وقتيکه آنرا شنيديد مردان و زنان مومن راجع به خويش گمان خير نبردند و نگفتند اين دروغي آشکار است؟ (12) چرا آن تهمت زنندگان راجع به آن تهمت چهار شاهد نياوردند؟ وقتيکه شاهد نياوردند نزد خداوند دروغگو محسوب ميباشند (13) و اگر فضل خدا و رحمت او در دنيا و آخرت بر شما نبود حتما درباره آنچه در آن افتاديد عذابي عظيم به شما ميرسيد (14) همان وقت كه آنرا با زبانهايتان فرا ميگرفتيد و با دهانهايتان چيزي را که راجع به آن علم نداشتيد ميگفتيد ، و آنرا آسان مي پنداشتيد ، در حاليکه نزد خداوند مهم بود (15) و چرا وقتيکه آنرا شنيديد نگفتيد ما را نميرسد که راجع به آن سخن بگوئيم؟ و نگفتید خدايا منزّهي، اين بهتاني بزرگ است (16) خداوند نصيحتتان ميکند که مبادا هرگز به مانند آن گناه باز گرديد اگر مومن ميباشيد (17) و خداوند آيات را برايتان بيان مي کند و خداوند داناي حکيم است (18) البته کساني که دوست دارند کارهاي زشت در بين مسلمانان شايع شود در دنيا و آخرت عذابي دردناک خواهند داشت، و خداوند ميداند و شما نميدانيد (19) و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود و اينکه خداوند دلسوز مهربان است چه ها بر سرتان می آمد (20)  اي مسلمانان! از گامهاي شيطان پيروي مکنيد و کسي که گامهاي شيطان را پيروي کند بداند که او به کارهاي زشت و ناپسند فرمان ميدهد ، و اگر فضل خدا و رحمتش بر شما نبود هرگز هيچيک از شما پاک نمي ماند وليکن خداوند است که هر کس را بخواهد پاک ميکند و خداوند شنواي داناست (21) و نبايد صاحبان رفاه و زيادت از بين شما خودداري کنند از اينکه از مال خويش به نزديکان و بيچارگان و مهاجران راه خدا بدهند ، و بايد عفو کنند و چشم بپوشند ، آيا دوست نداريد که خداوند ببخشدتان؟ و خداوند آمرزگار مهربان است (22)  البته کساني که به زنان شوهردارِ مومنِ غافل تهمت زنا ميزنند، در دنيا و آخرت از رحمت خداوند دورند و عذابي عظيم خواهند داشت (23) در روزي که زبانهايشان و دستها و پاهايشان در مورد اعمالشان عليه آنها شهادت خواهد داد (24) در آن روز خداوند جزاي راستين آنها را بطور کامل خواهد داد و خواهند دانست که خداوند خودش حق آشکار است (25) زنان پليد براي مردان پليد و مردان پليد براي زنان پليد ، و زنان پسنديده براي مردان پسنديده و مردان پسنديده براي زنان پسنديده باشند . آنها از آنچه ميگويند بدورند و آمرزشي و روزيي نيکو خواهند داشت (26)

 

 

 

دی ان ان