X

وبلاگ

04دی

آیا نمونه ای می شناسیم که قرآن مستقیما واسطه ایجاد علم شده باشد؟

| Return |

بله، و لا اقل دو مورد!

مورد اول، واضح و غیر قابل انکار

خواجه نصیر الدین طوسی، که از اعاظم علماء و از نوابغ برجسته بود، در 12 سالگی (مانند ابن سینا) سرآمد علماء معاصرش بود،

در آنروز ها به چیزی «علم» میگفتند؟

در آنروزها علم عبارت بود از: ادبیات عرب، و حدیث، و تفسیر، و هیئت (نجوم بطلمیوسی)، و کلام!

خواجه نصیر به مدد هوش سرشار و ثروت خانوادگی که به او امکان میداد به بهترین اساتیدِ آن روزها دسترسی داشته باشد، در تمام این علوم سرآمدِ اقران شده بود [البته این امری است ممکن، زیرا مجموعه این «علوم»، از لحاظ حجم، در حد دو-سه سالِ دوره دبیرستان است در امروز]

او، در حالیکه هنوز موئی بر صورتش نروئیده بود، سرآمد اقران شده بود، اما، از طرف دیگر، او یک مسلمانِ معتقد هم بود، و به عنوان عبادت، قرآن را هم میخواند.

در قرآن به آیات زیادی برمیخورد مانند اذاالشمس کوّرت و اذا النجوم انکدرت، یا، اذا السماءانفطرت، یا، یوم نطوی السماء کطی السجل للکتب  کما خلقنا اول خلق نعیده، (و امثال این آیات که در قرآن کم نیست بلکه خیلی هم زیاد است) او، که مسلمانِ معتقدی بود، طبیعی است که این نوع آیات را باور میکرد، اما، همواره این دغدغه خاطر را داشت که چرا این نوع آیات مخالف آموزه های نجوم رایجِ بطلمیوسی است!

مدتی سعی میکرد بین این آیات و نجوم رسمیِ بطلمیوسی «جمع» کند، اما، زود فهمید که جمع آیات مذکور با نجوم بطلمیوسی محال است،

نتیجه معلوم است!  او در این جدالی که در ذهنش وجود داشت رای به بطلان نجوم بطلمیوسی و باور به نجومی که محصول قرآن باشد، داد.

چنانکه علماء تاریخ تمدن و تاریخ علم متفقند، او با مشاهدات دقیق، و برای ثبت دستاوردهایش، علم مثلثات را اختراع کرد، و مشاهدات منظمِ روزانه اش در باره کواکب را در دفتری به نام «زیج نامه» ثبت و ضبط میکرد.

او سالها مشغول این کار بود تا اینکه هلاکوخانِ مغول بغداد را تصرف کرد و دنبال کسی بود که صاحب علم و دانا باشد تا بتواند از دانش او در امور مملکتداری استفاده کند، در اندک تفحصی به کشف خواجه نصیر رسید و احضارش کرد و وزارت خویش را به او پیشنهاد نمود، خواجه نصیر چاره ای جز پذیرفتن نداشت، زیرا سلطان مغول عادت به «نه» شنیدن نداشت و تمرد نسبت به او مساوی بود با از دست دادن جان و مال و ایل و تبار و همه چیز!

او اینک که حدود سی و پنج سال سن داشت، آنقدر در کار وزارت موفق بود که سلطانِ بیسوادِ خشنِ مغول، بی رایزنیِ او به هیچ امر مهمی داخل نمیشد، پذیرفتن منصب وزارت از سوی او، در درجه اول «مهار» سلطان مغول بود و از طرف دیگر استفاده از قدرت حکومتی برای امور عام المنفعه، و احداث رصدخانه مراغه، یکی از با برکت ترینِ این امور عام المنفعه بود، زیرا عده زیادی از علماء آن روزها، در آنجا جمع شده و به تحقیقات علمی (از جمله مشاهدات مداوم «آسمان» و غنی تر کردن کتابچه «زیج» او) می پرداختند.

 

مورد دوم، بازهم واضح و غیر قابل انکار

شبیه به همین داستان راجع به ابوریحان بیرونی که تحت تاثیرِ آیات زیادی از قرآن از قبیل «اولم یسیروا فی الارض و ینظروا کیف کان عاقبه الذین من قبلهم» (که مشابه ها و مترادف های زیادی در قرآن دارد) قرار گرفت و در سفرهای کشورگشایانه سلطان غزنوی به جاهای زیادی سفر کرد و کتاب پرارزش «تحقیق مالِلهند» حاصل این نوع جستجوهای حقیقت از سوی اوست.

 

آیا در قرآن آیاتی هست که امروز (یعنی قرن بیست و یکم میلادی) هم همین نقش را (سرنخ بودن  واسطه بودن در ایجاد علم) داشته باشد؟

Post a Comment

اپلیکیشن قرآن به ترتیب نزول

مطالعه قرآن، علاوه بر ثواب های اخروی، لذت هم دارد، این را کسانی که تجربه اش را دارند، بخوبی میدانند، لذتِ فوق، وقتی که قرآن به ترتیب نزول مطالعه شود مضاعف میگردد، لذت مذکور، در صورتیکه همراه با فهم آن نیز همراه باشد به چندین برابر بیشتر خواهد بود.

همه این لذت ها در یک اپلیکیشن قرار گرفته و به گوشیِ هرکس که خواهانش باشد، راه می یابد. اپلیکیشن مذکور بر اساس نگاهِ تفسیریِ «از کلان به خُرد» تهیه شده است.

قابلیت های این اپلیکیشن را در زیر مشاهده می کنید:

  1. به ترتیب نزول بودنِ آن، به کاربر کمک میکند که بداند آیات مورد نظر او در کجای بازه زمانیِ فرایند نزول قرار دارد.
  2. پس از ظهور متن قرآنیِ مورد مطالعه (آیه و شماره آیه)،
  3. «عصاره محتوای مرحله نزول» به کاربر کمک میکند که «مظنه»ای از مفهومِ آن قسمت از متن قرآنیِ مورد مطالعه اش را بداند.
  4. عصاره محتوای سوره» (درس) به او کمک میکند «مظنه» مورد اشاره فوق را خیلی روشن تر درک کند.
  5. «عصاره محتوای پاراگراف» (درب) به او کمک میکند به درک مفهومِ قسمت قرآنیِ مورد نظر خویش خیلی نزدیک شود.
  6. دو ترجمه «مقید به متن» و «آزاد تفسیری»، کاربر را به مفهومِ قسمت قرآنیِ مورد نظرش، خیلی نزدیک تر میکند. اینک کاربر با دریافت این هفت مورد «کمکِ تفسیری»، درک نسبتا خوبی از متنِ قرآنیِ مورد مطالعه اش یافته است،
  7. با وجود این، اگر احساس نیاز به اطلاعات خیلی دقیق تر داشته باشد، در پائینِ صفحه گوشی خویشِ قسمتِ «بیشتر بدانید» را لمس میکند، و در صورت مرتبط بودنِ گوشی به اینترنت، پس از لمس مذکور، به ابتدای صفحه پاراگرافی که متن قرآنیِ مورد نظر او در آن است منتقل میشود، و از مطالعه کل تفسیر پاراگراف مربوطه در گوشی خویش لذت میبرد.

جستجو در این اپلیکیشن از دوراه ممکن است:

  1. پس از لمس علامت ذره بین، وارد کردن یک کلمه «کم تکرار» قرآنی (که پس از آن اپلیکیشن بطور خودکار اطلاعاتش را ظاهر میکند.
  2. در صفحه اول، مرحله، و سپس سوره را انتخاب میکنید، و پس از اینکه پاراگراف های سوره را آورد، آن را که آیه موردنظر در آن است را انتخاب میکنید، و...
دی ان ان