X

تفسیر خلاصه تک جلدی فارسی و عربی

Print

فهرست الفبائی همه سوره ها

 

مرحله

نام سوره

ردیف

6

ابراهیم

1

10

احزاب

2

5

احقاف

3

6

اسراء

4

7

اعراف

5

2

اعلی

6

9

آل عمران

7

6

انبیاء

8

9

انشراح

9

3

انشقاق

10

7

انعام

11

9

انفال

12

3

انفطار

13

4

بروج

14

9

بقره

15

2

بلد

16

9

بینه

17

4

تبت

18

10

تحریم

19

10

تغابن

20

2

تکاثر

21

3

تکویر

22

10

توبه

23

1

توحید

24

1

تین

25

5

جاثیه

26

9

جمعه

27

4

جن

28

3

حاقه

29

10

حج

30

7

حجر

31

10

حجرات

32

10

حدید

33

9

حشر

34

1

حمد

35

5

دخان

36

3

دهر

37

4

ذاریات

38

3

رحمان

39

8

رعد

40

8

روم

41

5

زخرف

42

1

زلزال

43

8

زمر

44

5

سباء

45

8

سجده

46

6

شعراء

47

1

شمس

48

5

شوری

49

6

ص

50

6

صافات

51

9

صف

52

1

ضحی

53

1

طارق

54

10

طلاق

55

3

طور

56

7

طه

57

9

عادیات

58

2

عبس

59

1

عصر

60

2

علق

61

8

عنکبوت

62

3

غاشیه

63

8

فاطر

64

10

فتح

65

2

فجر

66

8

فرقان

67

5

فصلت

68

1

فلق

69

4

فیل

70

3

ق

71

1

قارعه

72

1

قدر

73

2

قریش

74

7

قصص

75

3

قلم

76

4

قمر

77

3

قیامت

78

2

کافرون

79

4

کوثر

80

7

کهف

81

8

لقمان

82

1

لیل

83

10

مائده

84

9

ماعون

85

10

مجادله

86

9

محمد

87

4

مدثر

88

3

مرسلات

89

7

مریم

90

2

مزمل

91

3

مطففین

92

4

معارج

93

8

ملک

94

10

ممتحنه

95

9

منافقون

96

5

مومن

97

6

مومنون

98

4

نازعات

99

1

ناس

100

3

نباء

101

2

نجم

102

8

نحل

103

10

نساء

104

10

نصر

105

7

نمل

106

4

نوح

107

10

نور

108

3

واقعه

109

2

همزه

110

6

هود

111

5

یاسین

112

7

یوسف

113

6

یونس

114

برای یافتن سوره ها ئی که به بیش از یک نام معروف میباشند نام های دیگرشان نیز ذیلا ذکرشده که توصیه میشود به نامی که در فهرست الفبائی فوق ذکر شده مراجعه شود :

اخلاص : توحید - انسان : دهر - الم سجده : سجده - برائت : توبه - حم سجده : فصلت - شرح : انشراح - فاتحه الکتاب : حمد - قتال : محمد - غافر : مومن - ملائکه : فاطر - مسد : تبت –

 فهرست مندرجات هر مرحله (بدون ذکر صفحه)

مرحله 1

1 عصر – 2 توحید – 3 حمد – 4 زلزال – 5 قارعه – 6 ضحی – 7 فلق – 8 ناس – 9 تین – 10 لیل – 11 شمس – 12 طارق – 13 قدر

 

مرحله2

14 علق – 15 قریش – 16 تکاثر – 17 بلد – 18 همزه – 19 فجر – 20 نجم – 21 عبس – 22 کافرون – 23 اعلی – 24 مزّمّل

 

مرحله3

25 انفطار – 26 تکویر – 27 حاقّه – 28 مرسلات – 29 قلم – 30 غاشیه – 31 نباء – 32 طور – 33 واقعه – 34 رحمان – 35 دهر – 36 مطففین – 37 قیامه – 38 انشقاق – 39 ق

 

مرحله4

40 مدّثّر – 41 نازعات – 42 نوح – 43 قمر – 44 فیل – 45 بروج – 46 مسد – 47 معارج – 48 ذاریات – 49 جنّ – 50 کوثر

 

مرحله 5

51 دخان – 52 زخرف – 53 فصلت – 54 جاثیه – 55 احقاف – 56 مومن – 57 یس – 58 شوری – 59 سباء

 

 

مرحله 6

60 مومنون – 61 ابراهیم – 62 اسراء – 63 هود – 64 شعراء – 65 یونس – 66 انبیاء – 67 صافّات – 68 ص

 

مرحله7

69 قصص – 70 نمل – 71 مریم – 72 یوسف – 73 حجر – 74 طه – 75 انعام – 76 اعراف – 77 کهف

 

مرحله8

78 فرقان – 79 سجده – 80 زمر – 81 لقمان – 82 عنکبوت – 83 نحل – 84 فاطر – 85 روم – 86 رعد – 87 ملک

 

مرحله 9

88 انشراح - 89 بقره – 90 بیّنه – 91 ماعون – 92 عادیات – 93 صف – 94 محمد – 95 انفال – 96 حشر – 97 منافقون – 98 جمعه –99 آل عمران

 

مرحله 10

100 تغابن – 101 حدید – 102 احزاب – 103 نساء – 104 نور –105 طلاق- 106 حجّ – 107 فتح – 108 ممتحنه – 109 نصر – 110 توبه – 111 حجرات – 112 مجادله – 113 تحریم – 114 مائده

 

 

 

فهرست مرحله های نزول

موضوع

صفحه

 مرحله اول ، معارف پایه

18

 مرحله دوم ، اعلام موجودیت و ارشاد اجمالی

30

مرحله سوم ، مطرح نمودن پر رنگ آخرت

55

مرحله چهارم ، اولین باز تاب های تکذیبی

116

مرحله پنجم ، تکذیب پررنگ و همه جانبه و مصرّانه

152

مرحله ششم ، افزایش فشارها و دلداری خداوند

237

مرحله هفتم ، افزایشِ بیشتر فشارها و دلداری بیشتر

362

مرحله هشتم ، بلوغ جبهه ایمان

514

مرحله نهم ، هجرت و رسمیت یافتن جبهه ایمان

618

مرحله دهم ، استحکام جبهه ایمان و پیروزی گسترده

765
 

 

 

 

 

 

ذکر چند نکته ضروری:

1- به ترتیب نزول بودنِ این تفسیرِ خلاصه، از لحاظ فهمِ متن، کمک شایانی میکند .

2 – مربع-مستطیل هایی که ملاحظه میکنید که حاوی دو اصلاح «درس» و «درب» میباشد، در حقیقت تفسیر خلاصه پاراگرافی است که در ذیل آنها آمده، که اولی به معنی عصاره محتوای سوره مربوط، و دومی به معنی عصاره محتوای پاراگراف مربوط، میباشد، و طرز استخراج آنها در کتاب «آموزش تفسیر قرآن» (از همین قلم) در سایتی که نشانی آن در ابتدا و انتهای کتاب ذکر شده، وجود دارد.

3 - متنی که در پیش رو دارید «ترجمه» به نظر میرسد، ولی توجه داشته باشید که «ترجمه آزادِ تفسیری» است،

یعنی اینکه این متن، ضمن اینکه محتوای قرآن را به فارسی برگردانده، اما از بین انواع تفاسیر، به «تفسیرِ سخن نو» (جمال گنجه ای) گرایش داشته است.

البته برای کسانیکه به این مباحث آشنا نیستند، این موضوع را می باید در سخنی طولانی توضیح داد، اما روش ما اختصار است و از پُرگوئی دور میباشیم.

3 – پیداکردن سوره ها، با استفاده از جدول صفحه 4 به آسانی ممکن میشود.

 

 

 

 

 

 

مرحله اول

 

 

نزول معـارف پـايه

 و

 انعقاد هستـۀ اوليه

 

جامعـه ي مسلمين

 

سوره عصر

درس: زيانكاري انسان و شرايط خروج از آن
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

‏وَ الْعَصْرِ (1) إِنَّ اْلإِنْسانَ لَفي خُسْرٍ (2) إِلاَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ (3)

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به روزگاران (1) که:

 اکثر انسان ها در زيانکاري عظیمی میباشند (2)

 مگر کساني که ايمان داشته و عمل صالح انجام داده و يکديگر را به حقی که به آن معتقد میباشند سفارش نموده و يکديگر را به پايداري در راه آن حق توصيه نمايند (3)

سوره توحيد

درس: خداوند ذاتا صمد است و از زاده و زادن و همتا داشتگي مبراست
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

 ‏قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ (1) اللَّهُ الصَّمَدُ (2) لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ (3) وَ لَمْ يَکنْ لَهُ کفُواً أَحَدٌ (4)

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! دائما، هم به خویش تلقین، و هم به مردم ابلاغ کن، که خداوند همان الله است که يگانه است (1)

که بي نيازِ موردِ نيازِ همگان است (2) و اینکه نه زاده و نه زائيده شده است (3) و هيچ همتائي ندارد (4)

 

سوره حمد

درس: درخواست هدايت از خداوندي كه موثرترين و مفيدترين صفات را دارد
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ (1) الرَّحْمنِ الرَّحيمِ (2) مالِک يَوْمِ الدِّينِ (3) إِيَّاک نَعْبُدُ وَ إِيَّاک نَسْتَعينُ (4) اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ (5) صِراطَ الَّذينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّينَ (6)

بسم الله الرحمن الرحيم

ستايش مخصوص خداوندی است که پرورش دهنده آدمیان است (1) و مهربانی عمومی و مهربانی خصوصی اِعمال میکند (2) و همچنین مالک روز جزاء است (3)

 

ای خداوند!  فقط رهنمودهای تو را پیروی مي کنيم و فقط از تو ياري مي جوئیم (4)

پس، ما را به جاده مستقيم هدايت کن (5) جاده همان کساني که نعمتشان داده اي، نه آنان که از نظر انداخته اي و نه آنان که راه حق را نیافته اند (6)

 

سوره زلزال

درس: جلب توجه آدمي به اهميت و هولناكي قيامت و رويت اعمال
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

 ‏إِذا زُلْزِلَتِ اْلأَرْضُ زِلْزالَها (1) وَ أَخْرَجَتِ اْلأَرْضُ أَثْقالَها (2) وَ قالَ اْلإِنْسانُ ما لَها (3) يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها (4) بِأَنَّ رَبَّک أَوْحى لَها (5) يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتاتاً لِيُرَوْا أَعْمالَهُمْ (6) فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ (7) وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ (8)

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! هنگامي که زمین با لرزشی شدید که در تقدیرش بوده لرزانده شود (1) و بارهاي سنگين خود را بیرون دهد (2)

و انسان از روی تعجب بگويد «چه اش شده؟» (3)

آن روز زمین اخبارش را گزارش خواهد کرد (4) زيرا که پروردگارت به او وحي کرده است (5)

 

در آنروز مردم بطور گوناگون بيرون ميشوند تا اعمالشان به آنان نمايانده شود (6)

 

پس، آنکس که به سنگيني ذره اي نيز عمل خير کرده باشد آنرا خواهد ديد (7) و نيز، آنکس که به اندازه ذره اي هم عمل شرّ کرده باشد آنرا خواهد ديد (8)

 

 سوره قارعه

درس: آخرت براي غير مومن بسيار هولناک است
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

‏الْقارِعَةُ (1) مَا الْقارِعَةُ (2) وَ ما أَدْراک مَا الْقارِعَةُ (3) يَوْمَ يَکونُ النَّاسُ کالْفَراشِ الْمَبْثُوثِ (4) وَ تَکونُ الْجِبالُ کالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ (5) فَأَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوازينُهُ (6) فَهُوَ في عيشَةٍ راضِيَةٍ (7) وَ أَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوازينُهُ (8) فَأُمُّهُ هاوِيَةٌ (9) وَ ما أَدْراک ما هِيَهْ (10) نارٌ حامِيَةٌ (11)

 

بسم الله الرحمن الرحيم

آن کوبنده! (1) چيست آن کوبنده؟ (2) و  ای پیامبر! چه چيز آگاهت کرد که چيست آن کوبنده؟ (3)

 

روزي که مردم مانند ملخ هاي پراکنده شوند (4) و کوهها مانند پشمِ حلاجي شده گردند (5)

 

پس از وقوع این وقایع قیامت خواهد بود که در آن روز، کسي که موازين اعمالِ این جهانیش سنگين باشد (6) در قیامت دارای زندگيي پُررضايت خواهد بود (7) اما کسي که موازينش سبک باشد (8) بازگشتِ او به هاويه خواهد بود (9)

 

و  ای پیامبر! چه چيز دانايت کرده که آن هاویه چيست؟ (10) آتشي برشته کننده است (11)

 

سوره ضحي

درس: تقويت روحيه پيامبر
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

 ‏وَ الضُّحى (1) وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى (2) ما وَدَّعَک رَبُّک وَ ما قَلى (3) وَ لَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَک مِنَ اْلأُولى (4) وَ لَسَوْفَ يُعْطيک رَبُّک فَتَرْضى (5) أَلَمْ يَجِدْک يَتيماً فَآوى (6) وَ وَجَدَک ضَالاًّ فَهَدى (7) وَ وَجَدَک عائِلاً فَأَغْنى (8) فَأَمَّا الْيَتيمَ فَلا تَقْهَرْ (9) وَ أَمَّا السَّائِلَ فَلا تَنْهَرْ (10) وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّک فَحَدِّثْ (11)

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به روز وقتيکه روشنايي آن گسترده ميشود (1) و قسم به شب وقتيکه فراگير ميشود (2)

 

ای پیامبر! پروردگارت رهايت نکرد و بر تو خشم نگرفت (3) و حتما آنچه که بعدا برایت پیش می آید بهتر است (4) و حتما بزودي پروردگارت عطايت مي کند و خشنود ميشوي (5)

 

آيا يتيمت نيافت و پناهت نداد؟ (6) و سرگردانت نيافت و هدايتت نکرد؟ (7) و تنگدستت نيافت و بي نيازت ننمود؟ (8)

 

پس به يتيم تندي مکن (9) و پرسشگر را مرنجان (10) و راجع به نعمت پروردگارت سخن گوي (11)

 

سوره فلق

درس: پيامبر بايد در مقابل بي نهايت شر به پروردگار جهانيان پناه ببرد
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

 ‏قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ (1) مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ (2) وَ مِنْ شَرِّ غاسِقٍ إِذا وَقَبَ (3) وَ مِنْ شَرِّ النَّفَّاثاتِ فِي الْعُقَدِ (4) وَ مِنْ شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ (5)

 

بسم الله الرحمن الرحیم

ای پیامبر! به خویش تلقین کن و بگو:

پناه ميبرم به پروردگارِ غلبه دهنده نور بر ظلمت (1) از شرِ آن قسمت از خواص اینهمه مخلوقات که متضمن شر است (2) و از شر ظلمت ضخیم فراگیر (3) و از شر ایجادکنندگان و محکم کنندگان مشکلات در راه حق (4) و از شر حسودان وقتي که حسودی کنند (5)

سوره ناس

درس: بايد از وسوسه هاي پيدا و ناپيدا به خداوند پناه برد
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

‏قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ (1) مَلِک النَّاسِ (2) إِلهِ النَّاسِ (3) مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ (4) الَّذي يُوَسْوِسُ في صُدُورِ النَّاسِ (5) مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ (6)

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! تلقینا به خویش بگو:

 

پناه ميبرم به پروردگار مردم (1) که فرمانرواي مردم (2) و معبود مردم نیز هست (3) از شر وسوسه کننده های پنهان شونده (4)

که وسوسه ميکنند در ذهن مردم (5)

 

که برخی از این وسوسه گران در میان مردم ناپيدا،  و برخی هم در میان مردم آشکارند (6)

 

سوره تين

درس: جلب توجه انسان به ظرفيت زياد خويش در جهت تعالي يا عكس آن
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

‏وَ التِّينِ وَ الزَّيْتُونِ (1) وَ طُورِ سينينَ (2) وَ هذَا الْبَلَدِ اْلأَمينِ (3) لَقَدْ خَلَقْنَا اْلإِنْسانَ في أَحْسَنِ تَقْويمٍ (4) ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلينَ (5) إِلاَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ (6) فَما يُکذِّبُک بَعْدُ بِالدِّينِ (7) أَ لَيْسَ اللَّهُ بِأَحْکمِ الْحاکمينَ (8)

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به انجير و زيتون که نماد تغذیه مناسب است (1) و به كوه سينا که نماد وحی است (2) و به اين شهر امن که نماد محیط مناسب نشو و نما است (3) كه:

 

انسانها را در بهترين ساختار شخصیتی آفريديم (4) سپس سیستم های عاملِ جهان را طوری مرتب کردیم که اگر انسان سعی خویش را برای ماندن در همان بهترین ساختار نکند به پست ترين پستي ها سقوط کند (5)

 

و البته آنانکه ايمان آورده و عمل صالح انجام دهند در همان موقعیت می مانند و برای تلاشی که در این رابطه میکنند پاداشي دریافت خواهند کرد که حقشان است (6)

 

ای پیامبر! پس با توجه به این واقعیات، چه چيزي سبب ميشود برخی از مردم در دين تکذيبت کنند؟ (7) آيا خداوند حکيم ترين حکیمان نيست؟ (8)

سوره ليل

درس: رفتار قانونمند خداوند نسبت به مومن وكافر در اين جهان

درب: شرايط طبيعي مادي در دنيا براي همه مساويست
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

‏وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشى (1) وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى (2) وَ ما خَلَقَ الذَّکرَ وَ اْلأُنْثى (3) إِنَّ سَعْيَکمْ لَشَتَّى (4)

 

بسم الله الرحمن الرحیم

قسم به شب وقتي که همه چیز را مي پوشاند (1) و قسم به روز وقتيکه همه چیز را ظاهر میکند (2) و قسم  به آن سیستم های مخلوق خداوند که نر و ماده را به وجود می آورد (3) که:

کوششهاي فکری و رفتاریِ شماها مختلف است (4)

 

درس: رفتار قانونمند خداوند نسبت به مومن وكافر در اين جهان

درب: ذکر دو نوع رفتار قانونمند براي دو نوع رفتار مردم
 

 

فَأَمَّا مَنْ أَعْطى وَ اتَّقى (5) وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى (6) فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى (7) وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى (8) وَ کذَّبَ بِالْحُسْنى (9) فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى (10) وَ ما يُغْني عَنْهُ مالُهُ إِذا تَرَدَّى (11)

پس، اگر کسانی اِعطا کردند و تقوا پيشه نمودند (5) و نيکويي را تصديق کردند (6) ما نيز بزودي آساني را برايشان فراهم خواهيم نمود (7)

 

و اما آنانکه بخل ورزيدند و نسبت به خدا و آخرت بي نيازي درپيش گرفتند (8) و نيکويي را تکذيب کردند (9)  بزودی سختي را برايشان مهيا مي کنيم (10) و ثروتشان وقتي که هلاک ميشوند کمکي به آنان نمي کند (11)

 

 

 

درس: رفتار قانونمند خداوند نسبت به مومن وكافر در اين جهان

درب: تفاوت بين کافر و مومن در آخرت ظاهر مي شود
 

 

إِنَّ عَلَيْنا لَلْهُدى (12) وَ إِنَّ لَنا لَلْآخِرَةَ وَ اْلأُولى (13) فَأَنْذَرْتُکمْ ناراً تَلَظَّى (14) لا يَصْلاها إِلاَّ اْلأَشْقَى (15) الَّذي کذَّبَ وَ تَوَلَّى (16) وَ سَيُجَنَّبُهَا اْلأَتْقَى (17) الَّذي يُؤْتي مالَهُ يَتَزَکى (18) وَ ما ِلأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَةٍ تُجْزى (19) إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِ اْلأَعْلى (20) وَ لَسَوْفَ يَرْضى (21)

البته هدايت بر عهده ما است (12) و البته آخرت و این جهانِ نخستین  نیز از آن ما است (13)

 

پس، ای مردم! از آتشي که زبانه ميکشد هشدارتان میدهم (14) که غير از بدترين ها کسي دچارش نمیشود (15) همانها که تکذيب نموده و به حق پشت میکنند (16)

 

و بزودي تقوادارتر ها از آن بر کنار ميمانند (17) همانها که مال را در راه حق ميدهند که رشد يابند (18) و اين کارشان بخاطر پاداشی نيست که کسي به آنها دهد (19) بلکه فقط بخاطر کسب رضايت پروردگار والایشان است (20)

 

و البته بزودي راضي ميشوند (21)

 

سوره شمس

درس: تقوا كه عامل رشد نفس مي باشد هم سبب رستگاري فرد و هم سبب رستگاري جوامع بشري است

درب: نفس داراي استعدادهاي متنوعي است كه انعكاس تضاد و تقابل ذكر شده در موارد مورد قسم است
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

‏وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها (1) وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها (2) وَ النَّهارِ إِذا جَلاَّها (3) وَ اللَّيْلِ إِذا يَغْشاها (4) وَ السَّماءِ وَ ما بَناها (5) وَ اْلأَرْضِ وَ ما طَحاها (6) وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها (7) فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها (8)

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به خورشيد و پخش شدن روشنائيش (1) و به ماه و دنباله روي اش از خورشید (2) و قسم به روز هنگاميكه درجه زندگی ها و اختلاف های درجات آنها را آشکار ميکند (3) و قسم به شب هنگاميكه آنها را فرا میگيرد (4) و قسم به آسمان و عواملی که آن را بنا کرد (5) و به زمين و عواملی که آن را گسترد (6) و به نَفْس و عواملی که آن را بپرداخت (7) سپس نافرمانيها و تقوايش را به آن الهام کرد (8)

 

درس: تقوا كه عامل رشد نفس مي باشد هم سبب رستگاري فرد و هم سبب رستگاري جوامع بشري است

درب: «رشد دادن نفس» سبب رستگاري است
 

 

قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکاها (9) وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها (10)

البته هر کس که نفس را رشد داد پيروز شد (9) و هر کس که آنرا در بي رشدي نگهداشت شکست خورد (10)

 

درس: تقوا كه عامل رشد نقس مي باشد هم سبب رستگاري فرد‏, و هم سبب رستگاري جوامع بشري است

درب: يك نمونه از جوامع انساني كه راه مخالف ”رشد دادن نفس“ را انتخاب كردند و نابود شدند
 

 

کذَّبَتْ ثَمُودُ بِطَغْواها (11) إِذِ انْبَعَثَ أَشْقاها (12) فَقالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ ناقَةَ اللَّهِ وَ سُقْياها (13) فَکذَّبُوهُ فَعَقَرُوها فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاها (14) وَ لا يَخافُ عُقْباها (15)

قوم ثمود بسبب طغيانشان فرمان خداوند را که از سوی پیامبرشان به آنها اعلام شده بود  تکذيب کردند (11) هنگامي که بد ترينِ خويش را برگزيدند (12) و پيغمبر خدا به آنان میگفت: شتر خدا و آبشخورش را رعایت کنید (13) که تکذيبش کردند و آن را کشتند، و پروردگارشان بسبب آن گناه بزرگ همه چیز را بر سرشان خراب کرد و با خاک يکسان نمود (14) و از نتيجهء اين عمل نیز نگرانيی ندارد (15)

سوره طارق

انسان بايد به ضعف موقعيت خويش فکر کند و لذا رفتار صحيح در پيش گيرد

درب: آدمي از آسمان ها و توسط نگاه هايي تير بين تحت نظر است. پس بهتر است خطا نکند
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

‏وَ السَّماءِ وَ الطَّارِقِ (1) وَ ما أَدْراک مَا الطَّارِقُ (2) النَّجْمُ الثَّاقِبُ (3) إِنْ کلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْها حافِظٌ (4)

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به آسمان و قسم به طارق (1) و  ای پیامبر! چه چیز تورا، آگاه نمود که طارق چيست (2) طارق آن ستاره پرتو افکن است (3) هيچکس نيست مگر اينکه بر او نگهباني گماشته شده است (4)

 

درس: انسان بايد به ضعف موقعيت خويش فکر کند و لذا رفتار صحيح در پيش گيرد

درب: کسي که آدمي را از موقعيت ضعيف گذشته (هنگام تولد) به اينجا رساند مي تواند باز هم او را (پس از مرگ) به زندگي مجدد زنده کند
 

 

فَلْيَنْظُرِ اْلإِنْسانُ مِمَّ خُلِقَ (5) خُلِقَ مِنْ ماءٍ دافِقٍ (6) يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَ التَّرائِبِ (7) إِنَّهُ عَلى رَجْعِهِ لَقادِرٌ (8) يَوْمَ تُبْلَى السَّرائِرُ (9) فَما لَهُ مِنْ قُوَّةٍ وَ لا ناصِرٍ (10)

پس آدمي بنگرد که از چه آفريده شده (5) از آبي جهنده آفريده شده (6) که از بين سخت و نرم بيرون مي آيد (7) البته خداوند بر بازگرداندنش تواناست (8)

 

در روزي که پنهاني ها آشکار شود (9)  كه او در آن روز نه نيرويي و نه ياوري خواهد داشت (10)

 

درس: انسان بايد به ضعف موقعيت خويش فکر کند و لذا رفتار صحيح در پيش گيرد

درب: آدمي بهتر است به بيچارگي فردايش فکر کند و امروز خطا نکند
 

 

وَ السَّماءِ ذاتِ الرَّجْعِ (11) وَ اْلأَرْضِ ذاتِ الصَّدْعِ (12) إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ (13) وَ ما هُوَ بِالْهَزْلِ (14) إِنَّهُمْ يَکيدُونَ کيْداً (15) وَ أَکيدُ کيْداً (16) فَمَهِّلِ الْکافِرينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْداً (17)

قسم به آسمانِ داراي بازگشت (11) و زمينِ قابل شکافتن (12) که البته آن گفتمانِ مربوط به قیامت گفتاري نهائي است (13) و اصلأ شوخي نيست (14)

 

البته آن کافران نيرنگي مي زنند (15) و من نيز ضد نيرنگي مي زنم (16) پس، تو ای پیامبر! آنان را چندان جدی نگیر و به آنان اندک مهلتي ده (17)

 

سوره قدر

درس: توجه دادن به اهميت شب قدر
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

إِنَّا أَنْزَلْناهُ في لَيْلَةِ الْقَدْرِ (1) وَ ما أَدْراک ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ (2) لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ (3) تَنَزَّلُ الْمَلائِکةُ وَ الرُّوحُ فيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کلِّ أَمْرٍ (4) سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ (5)

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! ما البته آن را در شب قدر نازل کرده ايم (1)

 

و تو از کجا ممکن است بدانی که شب قدر چيست؟ (2) شب قدر از هزار ماه نیز برای بشر پربرکت تر است (3)

 

ملائکه و روح به فرمان پروردگار دائما در آن شب براي همه امور نازل ميشوند (4) آن شب تا هنگام صبح امنيت و سلامت دارد (5)

 

 

 

 

 

 

 

 

مرحله دوم

 

 

اعلام موجوديت

 و

ارشاد اجمالي مخاطبان غافل

 

 

سوره علق

درس: آموزش و ارشاد پيامبر(ص) و تشريح جامعه مورد ماموريت او

درب: تعريف موقعيت خداوند در ماموريت رسالتي پيامبر(ص)
 

 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّک الَّذي خَلَقَ (1) خَلَقَ اْلإِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ (2) اقْرَأْ وَ رَبُّک اْلأَکرَمُ (3) الَّذي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ (4) عَلَّمَ اْلإِنْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ (5)

 

بسم الله الرحمن الرحیم

ای پیامبر! بخوان بنام پروردگارت که

 همه چیز و همه کس را آفريد (1) همانکه انسان را از علقِ به ظاهر بی اهمیت آفريد (2)

 

بخوان و بدان که

 پروردگارت بخشنده  ترین است (3) همو که بوسيله قلمِ ظاهرا بی اهمیت آموخت (4) و به انسان آنچه را که نميدانست آموخت (5)

 

درس: آموزش و ارشاد پيامبر(ص) و تشريح جامعه مورد رسالت او

درب: ذکر يک قانون رفتاري نوع انسان که سبب مخالفت با دعوت پيامبر(ص) خواهد شد
 

 

کلاَّ إِنَّ اْلإِنْسانَ لَيَطْغى (6) أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى (7) إِنَّ إِلى رَبِّک الرُّجْعى (8)

 

ای پیامبر! اینطور نیست که این آیات چنان اثری داشته باشد که همگی فورا پیروِ توشوند، بلکه، اکثرِ انسان ها چنین اند که طغيان مي کنند (6) در صورتيکه خود را نسبت به خدا و آخرت بي نياز ببينند (7)  البته بازگشت همگان بسوي پروردگارتو است (8)

 

 

درس: آموزش و ارشاد پيامبر(ص) و تشريح جامعه مورد رسالت او

درب: توصيف نوع رفتارهاي کساني که با پيامبر(ص) مخالفت خواهند کرد
 

 

أَرَأَيْتَ الَّذي يَنْهى (9) عَبْداً إِذا صَلَّى (10) أَرَأَيْتَ إِنْ کانَ عَلَى الْهُدى (11) أَوْ أَمَرَ بِالتَّقْوى (12) أَ رَأَيْتَ إِنْ کذَّبَ وَ تَوَلَّى (13) أَ لَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَرى (14)

 

ای پیامبر! چه فکر ميکني راجع به کسي که نهي مي کند؟ (9) بنده اي را که  نماز ميخواند؟ (10) چه فکر ميکني راجع به اين عمل در صورتيکه آن بندهء نمازگزار برجادهء هدايت باشد؟ (11) يا به تقوا فرمان دهد؟ (12) چه فكر ميكني درباره کسي که حق را تکذيب ميکند و روي بر مي گرداند؟ (13) مگر نميداند که خداوند مي بيند؟ (14)

 

درس: آموزش و ارشاد پيامبر(ص) و تشريح جامعه مورد رسالت او

درب: تعريف نوع رفتار خداوند در رابطه با رفتار مخالفان فعال رسالت او
 

 

کلاَّ لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ لَنَسْفَعاً بِالنَّاصِيَةِ (15) ناصِيَةٍ کاذِبَةٍ خاطِئَةٍ (16) فَلْيَدْعُ نادِيَهُ (17) سَنَدْعُ الزَّبانِيَةَ (18) کلاَّ لا تُطِعْهُ وَ اسْجُدْ وَ اقْتَرِبْ (19) *: سجده واجبه 

 

البته آنها چنين نپندارند و بدانند در صورتيکه بس نکنند حتمأ به خواری گرفته و به ذلّت کشانده خواهند شد (15) پيشاني دروغگوي خطاکارشان (16)

 

البته آنها نیز پس از احساسِ عقوبت ما، همگنان خويش را فرا میخوانند (17) ما نيز نیروهای جدّی خویش را فراميخوانيم (18)

 

نه! ای پیامبر! لازم نیست با چنین کسانی هیچ همراهیی کنی! سجده کن و به ما تقرب جوي (19)

 

سوره قريش

درس: عبادت، پاسخ شايسته نعمت هاي الهي است
 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

لِإِيلَافِ قُرَيْشٍ ﴿1﴾ إِيلَافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاء وَالصَّيْفِ ﴿2﴾ فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَيْتِ ﴿3﴾ الَّذِي أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَآمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ ﴿4﴾   

بسم الله الرحمن الرحيم

قریش براي ادای شکرانهء نعمت اصلی خویش که همبستگي شان باشد، (1) که سبب مسافرتهاي زمستاني و تابستاني آنها است، (2) بايد خداوندِ صاحبِ اين خانه کعبه را عبادت کنند (3)

 

همو که آنها را پس از گرسنگي سیر نمود، و پس از احساس ترس امنيت داد (4)

 

سوره تکاثر

درس: نکوهش زياده طلبي نامعقول
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ ﴿1﴾ حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ ﴿2﴾ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿3﴾ ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿4﴾ كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ ﴿5﴾ لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ ﴿6﴾ ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ ﴿7﴾ ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ ﴿8﴾

بسم الله الرحمن الرحيم

زياده طلبيِ نامعقول شما را به رفتارهای بیهوده انداخت (1) تا اينکه عمرتان را باختید (2)

 

نه! بلکه بد فهمیدید! و بزودي خواهيد دانست (3) باز هم نه! و بزودي خواهيد دانست (4)

 

نه! اگر علمِ حاصل از يقين به آخرت را مي داشتيد (5) حتمأ عذاب را به چشم عقل خویش ميديديد (6) سپس حتمأ آن را عين يقين تلقی میکردید (7) و می فهمیدید که در روز قیامت درباره نعمت ها از شما پرسش خواهد شد (8)

 

سوره بلد

درس: چگونگي امکان عبور ازگردنه و اهميت آن

درب: در اين شهر و سکونت تو در آن و زاد و ولد انسانها چيزهايي است که به انسان کمک ميکند که از آن گردنه بگذرد
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

لَا أُقْسِمُ بِهَذَا الْبَلَدِ ﴿1﴾ وَأَنتَ حِلٌّ بِهَذَا الْبَلَدِ ﴿2﴾ وَوَالِدٍ وَمَا وَلَدَ ﴿3﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! قسم نميخورم به اين شهرِمکه، به سبب چیزهای نامطلوبی که در آن جریان دارد، علیرغم اینکه خود این شهر فی نفسه عزیز و محترم است (1) و علیرغم اينکه تو در اين شهر ساکني (2) و همچنین قسم نمیخورم به توالد و تناسل علیرغم اینکه فی نفسه عزیز و محترم است (3)

 

درس: چگونگي امکان عبور ازگردنه و اهميت آن

درب: گذر از گردنه آسان نيست اما انسان براي همين آفريده شده
 

 

لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِي كَبَدٍ ﴿4﴾

البته زندگیِ پسندیده و متعالیِ انسانی را در گروِ رنج ها قرار دادیم (4)

 

 

درس: چگونگي امکان عبور ازگردنه و اهميت آن

درب: موانع فکري انسان براي پيدا کردن قابليت عبور از گردنه
 

 

أَيَحْسَبُ أَن لَّن يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ ﴿5﴾ يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًا لُّبَدًا ﴿6﴾ أَيَحْسَبُ أَن لَّمْ يَرَهُ أَحَدٌ ﴿7﴾

ای پیامبر! برخی از توانگران که به مسئولیت های انسانی خویش ولنگارانه عمل نمیکنند، آيا مي پندارند هرگز هيچکس بر آنها چيره نخواهد شد؟ (5) که ميگويند مال زيادي را تلف کرده ام؟ (6) آيا مي پندارند هيچکس آنها را نديده؟ (7)

 

درس: چگونگي امکان عبور ازگردنه و اهميت آن

درب: انسان قابليت لازم براي عبور از گردنه را دارد
 

 

اَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَيْنَيْنِ ﴿8﴾ وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ ﴿9﴾ وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ ﴿10﴾

 

آيا برايشان  دو چشم قرار نداديم؟ (8) و زبان و دو لب؟ (9) و دو راه خير و شر را نشانشان ندادیم؟ (10)

 

درس: چگونگي امکان عبور از گردنه و اهميت آن

درب: در هر حال جهان انسانيت (به طور کلي)، از آن گردنه عبور نکرده و البته خيلي هم آسان نيست
 

 

فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ ﴿11﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ ﴿12﴾

با وجود همه این نعمت ها که به آنان داده ایم، از آن «گردنه» عبور نکرده اند (11)

و تو ای پیامبر! چه داني که آن گردنه چيست؟ (12)

 

درس: چگونگي امکان عبور از گردنه و اهميت آن.

درب: همان.
 

 

فَكُّ رَقَبَةٍ ﴿13﴾ أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ ﴿14﴾ يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ ﴿15﴾ أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ ﴿16﴾ ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ ﴿17﴾ أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ ﴿18﴾

 

آن، آزاد کردن بنده است (13) يا غذا دادن در روزي سخت (14)  به يتيمي خويشاوند (15) يا فقيري خاک نشين، یا هرمورد دیگر که از مصادیقِ شریک کردن محرومان و خیلی محرومان در مواهبی که جزء نیاز های اساسیِ هر انسان است، (16) و اگر محرومان را شریک کنند  از کساني خواهند شد که ايمان آورده و سفارش متقابل به صبر و سفارش متقابل به مرحمت کرده باشند (17) که در اینصورت اهل خير و برکت خواهند بود (18)

 

 

درس: چگونگي امکان عبور از گردنه و اهميت آن

درب: تعريف کساني که از گردنه عبور نمي کنند و عاقبت آنها
 

 

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا هُمْ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ ﴿19﴾ عَلَيْهِمْ نَارٌ مُّؤْصَدَةٌ ﴿20﴾

 

و آنانکه چنین نباشند به آيات ما کفر ورزيده اند و اهلِ عاقبتِ شوم میباشند (19) که آتشي زبانه کش بر آنها مسلط خواهد بود (20)

 

سوره هُمزه

درس: هشدار عذاب سخت به کساني که علاقه مفرط به مال دارند و آن را تکيه گاه خويش مي پندارند
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

وَيْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ ﴿1﴾ الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ ﴿2﴾ يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ ﴿3﴾ كَلَّا لَيُنبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ ﴿4﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحُطَمَةُ ﴿5﴾ نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ ﴿6﴾ الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ ﴿7﴾ إِنَّهَا عَلَيْهِم مُّؤْصَدَةٌ ﴿8﴾ فِي عَمَدٍ مُّمَدَّدَةٍ﴿9﴾

 

بسم الله الرحمن الرحیم

واي بر کسانی که ثروتی دارند و به سبب آن نسبت به دیگران بسیار عيب جو و بسیارطعنه زن می باشند (1) کسانیکه مالي جمع ميکنند و به شمارش آن مشغول اند (2) و مي پندارند مالشان نگهدارشان خواهد بود (3) 

 

نه! چنین کسانی حتمأ در حُطمه انداخته ميشوند (4)

 

و ای پیامبر! چه چیزی میتواند آگاهت کند که حطمه چيست؟ (5) آتشي است که تحت عنایت خاص الهی افروخته شده (6) كه بر وجود و شخصیت چنان کسانی راه مي يابد (7) و بر آنها احاطه دارد (8) و مانند ستونهايي بر کشيده است (9)

 

سوره فجر

درس: هشدار به کساني که مال را ملاک ارزشها مي دانند و به وظايف مالي خويش عمل نمي کنند

درب: اظهار اميدواري به خروج بشريت از رذيله فوق و طلوع جهاني عاري از آن
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

وَالْفَجْرِ ﴿1﴾ وَلَيَالٍ عَشْرٍ ﴿2﴾ وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ﴿3﴾ وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ ﴿4﴾ هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به سپيده دم (1) و به شبهاي دهگانه ای که پرداختن به عبادات در آنها فضیلت زیاد دارد (2) و به جفت و تک (3) و به شب وقتي که سرآمدنش نزدیک باشد (4)

 

آيا در اينها چیز مهمی که قابل قَسَم یاد کردن باشد، برای خردمندان هست؟ (5)

 

درس: هشدار به کساني که مال را ملاک ارزشها مي دانند و به وظايف مالي خويش عمل نمي کنند

درب: نمونه اي از اقوام جبار گذشته که براي گردآوري هر چه بيشتر مال طغيان و فساد کردند و نابود شدند
 

 

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ ﴿6﴾ إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ ﴿7﴾ الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَادِ ﴿8﴾ وَثَمُودَ الَّذِينَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ ﴿9﴾ وَفِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتَادِ ﴿10﴾ الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلَادِ ﴿11﴾ فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ ﴿12﴾ فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ ﴿13﴾ إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ ﴿14﴾

 

ای پیامبر! آيا ندانستی که پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟ (6) همانها که تمدنشان آنقدر پیشرفته بود که باغ اِرمِ داراي ستونها را بنا کرده بودند (7) که مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟ (8)  و نیز با قوم ثمود که در آن درّه صخره ها را مي بريدند (9) و با فرعونِ صاحب ميخها (10) که در شهرها طغيان کردند (11) و فساد را در آن شهرها گستردند (12) و پروردگارت تازيانه عذاب را بر آنها فرود آورد (13) 

و البته پروردگارت در کمينگاه چنین ظالمانی است (14)

 

 

درس: هشدار به کساني که مال را ملاک ارزشها مي دانند و به وظايف مالي خود عمل نمي کنند

درب: همان
 

 

فَأَمَّا الْإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ ﴿15﴾ وَ َأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ ﴿16﴾ كَلَّا بَل لَّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ ﴿17﴾ وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿18﴾ وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَّمًّا ﴿19﴾ وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا ﴿20﴾

 

اکثر انسانها چنین اند که اگر پروردگار امتحانشان کند و نعمتشان را زیاد کند مي گويند پروردگار گراميمان داشته (15) اما اگر بيازمايدشان و روزي شان را به اندازه دهد   گويند پروردگار خوارمان کرده (16)

 

نه! چنین مپندارید، زیرا نه مالداری به معنیِ عزت نزد خدا و نه عکسش به معنیِ وهن نزد اوست،

 

بلکه شما يتيم را گرامي نميداريد (17) و يکديگر را بر غذا دادن فقيران تشويق نمي کنيد (18) و ميراث را به حق و ناحق يكسره مي خوريد (19) و مال را خيلي دوست میداريد

 

و با این رفتار چگونه عزیزانه به حضور خداوند در خواهید آمد؟ (20)

 

درس» هشدار به کساني که مال را ملاک ارزشها مي دانند و به وظايف مالي خود عمل نمي کنند

درب: روشن شدن ذهن آدمي در قيامت راجع به غلط بودن فکرش در خصوص فوق
 

 

كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا ﴿21﴾ وَجَاء رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا ﴿22﴾ وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ وَأَنَّى لَهُ الذِّكْرَى ﴿23﴾ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي ﴿24﴾ فَيَوْمَئِذٍ لَّا يُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ ﴿25﴾ وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ ﴿26﴾

 

در روزی که  زمين به سختي کوبيده شود (21)  و امر پروردگارت و ملائکه صف در صف بيايند (22) و در آن روز جهنم را هم بياورند، که آن روز روزی است که انسان متوجه خطایش ميشود، اما آن موقع چه وقت فهميدن است؟ (23) انسان در آن روز با خویش ميگويد اي کاش براي زندگي خويش چيزي از پیش فرستاده بودم (24) در آن روز کسي را به عذابي مانند عذاب چنین کسانی معذب نمي کنند (25) و کسي را مانند بستن آنان نمي بندند (26)

 

درس: هشدار به کساني که مال را ملاک ارزشها مي دانند و به وظايف مالي خود عمل نمي کنند

درب: کساني که در اين جهان در مورد مال چنان کژ انديشي ندارند برنده نهايي مي باشند
 

 

يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ﴿27﴾ ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً ﴿28﴾ فَادْخُلِي فِي عِبَادِي ﴿29﴾ وَادْخُلِي جَنَّتِي ﴿30﴾

 

اما به آنهائی که بطور صحیح زندگی کرده بودند خطاب میشود: هان! اي آرام جانِ آرامش یافته (27) بسوي پروردگارت باز گرد که راضي و پسنديده اي (28) و به جمعِ بندگانم درآي  (29) و به بهشتم وارد شو (30)

 

 

سوره نجم

درس: با استدلال به حجيت قرآن، رد اعتقادات با طل آن مردم و ارائه اعتقادات صحيح

درب: حجيت قرآن
 

 

﴿بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَى ﴿1﴾ مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَى ﴿2﴾ وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَى ﴿3﴾ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى ﴿4﴾ عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى ﴿5﴾ ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى ﴿6﴾ وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى ﴿7﴾ ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى ﴿8﴾ فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى ﴿9﴾ فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى ﴿10﴾ مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى ﴿11﴾ أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى ﴿12﴾ وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى ﴿13﴾ عِندَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى ﴿14﴾ عِندَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى ﴿15﴾ إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى ﴿16﴾ مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى ﴿17﴾ لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى ﴿18﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به ستاره هنگاميکه فرود آید (1)

كه این پیامبر که همنشين شماست نه گمراه شده و نه براه باطل رفته (2) و از روي خواهش نفس نیز سخن نميگويد (3) و نیز آن پدیده ای که او را چنین متحول نموده چیزی جز وحيي که به او ميشود نیست (4)

 

آن وحی را صاحب نيروهايي پر شدت به او منتقل میکند (5) هموكه صاحب عقل کامل است و بر جایگاه رفیع خویش استوار است (6) او در هنگام وحی بر بالاترين افق بود (7) سپس نزديک شد و نزديک تر شد (8) تا اينکه به اندازه دو کمان و بلکه نزديکتر رسيد (9) آنگاه به او که بنده و پیامبرِ خدا است، وحي کرد آنچه را که وحي کرد (10)

 

دل این پیامبر  آنچه را که ديد دروغ نپنداشت (11)

 

ای مردم! آيا بر آنچه این پیامبر همواره مي بيند با او مجادله مي کنيد؟ (12)

 

و البته يکبار ديگر نيز فرود آمدنِ فرشتهء وحی را به وجهی خاص ديده (13) كنار همین درختزارِ انتهائيِ پر از درختان سِدر (14) که جایگاه اطراق کاروانیان است (15)

 

هنگامي که آن درختان سدر را پوشانده بود آنچه که پوشانده بود، وحی را دریافت کرد (16) در آن حالت چشمش به کجي نرفت و مانند سراب نیز نبود که بیش از واقعیت ببیند (17) براستي كه بعضي از نشانه هاي بزرگ پروردگارش را ديد (18)

 

 

درس: با استدلال به حجيت قرآن، رد مواضع اعتقادي غلط آن مردم و ارائه اعتقادات صحيح

درب: رد مواضع اعتقادي رايج بين مردم معاصر نزول اين سوره
 

 

أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّى ﴿19﴾ وَمَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَى ﴿20﴾ أَلَكُمُ الذَّكَرُ وَلَهُ الْأُنثَى ﴿21﴾ تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَى ﴿22﴾ إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْمَاء سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنفُسُ وَلَقَدْ جَاءهُم مِّن رَّبِّهِمُ الْهُدَى ﴿23﴾ أَمْ لِلْإِنسَانِ مَا تَمَنَّى ﴿24﴾ فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَالْأُولَى ﴿25﴾ وَكَم مِّن مَّلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِن بَعْدِ أَن يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَن يَشَاء وَيَرْضَى ﴿26﴾ إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنثَى ﴿27﴾ وَمَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا ﴿28﴾

 

ای مردمِ مشرکِ معاصر نزول قرآن! آيا شما لات و عزّي (19) و آن سومي، منات را، که به الوهیت گرفته اید، را ديده ايد؟ (20)

آيا به نظر شما پسر که مطلوب تان است براي شما باشد، و دختر که از نظر شما نامطلوب است براي خدا باشد؟ و تازه الوهیت هم بکند؟ (21) در اينصورت، تقسيم تان ناعادلانه است (22)

 

آن نامهایی که شما و پدران تان روی بُت ها، گذاشته اید، خداوند هيچ دليلي براي آن نفرستاده است.

 

و ای پیامبر! علیرغم اینکه آن هدايت که از جانب پروردگارشان بسويشان آمده است، اینان غير از گمان و نيز آنچه را که دلشان را خوش مي آيد از چیزی پيروي نمي کنند، (23)

 

آيا مگر انسان هر چه بخواهد باید همان شود؟ (24) در حاليكه این خداوند است که مالک آخرت و دنياست (25) و چه بسا فرشتگاني که در آسمانها هستند، شفاعت آنها سودي نميرساند، مگر پس از آنكه خداوند براي كسي كه بخواهد و بپسندد، اجازه شفاعت دهد (26)

 

آنانکه به آخرت ايمان ندارند ملائکه را به نامهاي زنانه مينامند (27) و علمي به اين موضوع ندارند، و جز گمان را پيروي نمي کنند، و گمان هم بجاي حق فايده اي نميرساند (28)

 

 

درس: با استدلال به حجيت قرآن، رد مواضع اعتقادي غلط آن مردم و ارائه اعتقادات صحيح

درب: ای پیامبر! فعلاً از مخالفان روی بگردان و به خدا توجه کن
 

 

فَأَعْرِضْ عَن مَّن تَوَلَّى عَن ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا ﴿29﴾ ذَلِكَ مَبْلَغُهُم مِّنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدَى ﴿30﴾ وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَسَاؤُوا بِمَا عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى ﴿31﴾ الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ فَلَا تُزَكُّوا أَنفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى ﴿32﴾

 

ای پیامبر! پس، از کساني که از ياد ما روي برميگردانند و جز زندگي دنيا را نميخواهند روي بگردان (29) علم و فهمشان همينقدر است. البته پروردگارت بهتر ميداند چه کسي از راه او منحرف شده و همو بهتر ميداند چه کسي هدايت يافته است (30)

 

 و آنچه در آسمانها و زمين هست مال خداست تا عمل آنان را که بد مي کنند جزا دهد و به آنانکه عمل نيکو انجام ميدهند پاداش نيکو دهد (31)

همان کساني که از گناهان بزرگِ آبروريز دوري ميکنند - مگر گناهاني کوچک – که البته وسعت مغفرت پروردگارت زياد است.

 

البته همو به وضعيت شما داناتر است، از همان وقتي که شما را از زمين بوجود آورد و هنگامي که جنين هائي در شکم هاي مادرانتان بوديد وضعتان را ميداند پس خود را نستائيد زيرا او بهتر ميداند چه کسي با تقواتر است (32)

 

درس: با استدلال به حجيت قرآن، رد مواضع اعتقادي غلط آن مردم و ارائه اعتقادات صحيح

درب: ارائه اعتقادات صحيح
 

 

أَفَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّى ﴿33﴾ وَأَعْطَى قَلِيلًا وَأَكْدَى ﴿34﴾ أَعِندَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَرَى ﴿35﴾ أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَى ﴿36﴾ وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى ﴿37﴾ أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ﴿38﴾ وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ﴿39﴾ وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى ﴿40﴾ ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاء الْأَوْفَى ﴿41﴾ وَأَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنتَهَى ﴿42﴾ وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَى ﴿43﴾ وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْيَا ﴿44﴾ وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى ﴿45﴾ مِن نُّطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى ﴿46﴾ وَأَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَى ﴿47﴾ وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَى وَأَقْنَى ﴿48﴾ وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَى ﴿49﴾ وَأَنَّهُ أَهْلَكَ عَادًا الْأُولَى ﴿50﴾ وَثَمُودَ فَمَا أَبْقَى ﴿51﴾ وَقَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَأَطْغَى ﴿52﴾ وَالْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَى ﴿53﴾ فَغَشَّاهَا مَا غَشَّى ﴿54﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكَ تَتَمَارَى ﴿55﴾ هَذَا نَذِيرٌ مِّنَ النُّذُرِ الْأُولَى ﴿56﴾

 

ای پیامبر! در باره کسی که به پیرویت در آمده و سپس رويگردان شده، چه می اندیشی؟ (33)

همو که انفاق مختصري نموده و سپس دست کشید؟ (34) آيا علم غيب نزدش است و حقایق را مي بيند؟ (35) يا اينکه از مفاد صحيفه هاي موسي آگاه نشده؟ (36) و همچنین از  صحیفه ابراهيم خبر نیافته، همان ابراهیم که وظایفش را بطور کامل ادا کرد؟ (37)

 

مثلا از این حقیقت ناآگاه است که کسي بار گناه ديگري را برنمي دارد؟ (38) و اينکه هيچکس در آخرت، جز سعيي که کرده چيزي نخواهد داشت؟ (39) و اينکه نتیجه کوشش او بزودي به او نشان داده ميشود (40) و آنگاه به کاملترين وجه پاداش داده ميشود (41) و اينکه سرانجام همگان بسوي پروردگار است (42) و اينکه خداوند است که ميخنداند و ميگرياند (43) و اينکه اوست که ميميراند و زنده ميکند (44) و اينکه اوست که جفت هاي نر و ماده را آفريده (45) از مایعی که ريخته ميشود (46) و اينکه پديد آوردنِ زندگي بعدي برعهده اوست (47) و اينکه هموست که بي نياز میکند و سرمايه میدهد (48) و اينکه همو پروردگار ستاره شِعرا است (49) و اينکه اوست که قوم عادِ نخستين راهلاک کرد (50) و ثمود را هم وانگذاشت (51) و قوم نوح را نیز قبلا همچنين، که آنها ظالم تر و طغيانگرتر بودند (52) و همو قريه هائي را که زير و رو شدند سرنگون كرد (53) و آنها را فرو پوشاند به آنچه فرو پوشاند (54)

 

ای پیامبر! جادارد از اینان پرسش شود: پس، در کداميک از نعمتهاي پروردگارتان بگومگو دارید؟ (55)

 

ای مردم! اين پيامبر هم هشدار دهنده اي از نوع هشدار دهندگان قبلي است (56)

 

درس: با استدلال به حجيت قرآن، رد مواضع اعتقادي غلط آن مردم و ارائه اعتقادات صحيح

درب: با نتيجه گيري از مجموع مطالب فوق دعوت از مخاطب به ايمان و عبادت
 

 

أَزِفَتْ الْآزِفَةُ ﴿57﴾ لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللَّهِ كَاشِفَةٌ ﴿58﴾ أَفَمِنْ هَذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ ﴿59﴾ وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ ﴿60﴾ وَأَنتُمْ سَامِدُونَ ﴿61﴾ فَاسْجُدُوا* لِلَّهِ وَاعْبُدُوا ﴿62﴾*: سجده واجبه

بدانید که نزديک شده است آن نزديک شونده (57) که غير از خداوند ظاهر کننده ديگري ندارد (58)  آيا از اين سخن تعجب مي کنيد؟ (59) و مي خنديد و نمي گرييد؟ (60) و همچنان دنبال سرگرمي های بیفایده هستيد؟ (61)

 

نه! چنین بیخیال مباشید و براي خداوند سجده کنيد و عبادت نمائيد (62)

 

سوره عبس

درس: نکوهش رفتار کساني که نعمتهاي الهي را کفران و مومنان را تحقير و از انجام وظايف شانه خالي مي کنند

درب: ارشاد پیامبر برای توجه بیشتر به رهروان واقعی راه حق
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

عَبَسَ وَتَوَلَّى ﴿1﴾ أَن جَاءهُ الْأَعْمَى ﴿2﴾ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى ﴿3﴾ أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّكْرَى ﴿4﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

چهره در هم کشيد و رو برگرداند (1) که چرا آن نابينا نزد وي آمده (2) و چه ميداني شايد ميخواهد رشد معنوی کند (3) يا پندی گيرد و آن پند سودش دهد (4)

 

درس: نکوهش رفتار کساني که نعمتهاي الهي را کفران و مومنان را تحقير و از انجام وظايف شانه خالي مي کنند.

درب: ارشاد پيامبر در خصوص چگونگي رفتار در مقابل کساني که مورد اين نوع نکوهش مي باشند.
 

 

أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَى ﴿5﴾ فَأَنتَ لَهُ تَصَدَّى ﴿6﴾ وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّى ﴿7﴾ وَأَمَّا مَن جَاءكَ يَسْعَى ﴿8﴾ وَهُوَ يَخْشَى ﴿9﴾ فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّى ﴿10﴾

 

اما کسي که بي نيازي نشان داد (5) و تو به او پرداختي (6) اگر هم پاک نشود جريمه اي بر تو نيست (7)

 

و اما آنکس که شتابان بسوي تو مي آيد (8) و همو برای خداوند حرمت قائل است (9) و تو از او به ديگري ميپردازي!! (10)

 

درس: نکوهش رفتار کساني که نعمتهاي الهي را کفران و مومنان را تحقير و از انجام وظايف شانه خالي مي کنند

درب: سخنان فوق مهم است! وحي است و از عالم بالا آمده
 

 

كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ ﴿11﴾ فَمَن شَاء ذَكَرَهُ ﴿12﴾ فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ ﴿13﴾ مَّرْفُوعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ ﴿14﴾ بِأَيْدِي سَفَرَةٍ ﴿15﴾ كِرَامٍ بَرَرَةٍ ﴿16﴾

 

نه! البته  قرآن حامل تذکرها و پندهاي مهمی است (11) پس هر کس که خواهد پند گيرد (12) همان قرآنی که در صحيفه هائي ارجمند است (13) صحيفه  هائي  بلند مرتبه و پاک (14) که به دست سفيراني (15) گرامي و بزرگوار به تو، ای پیامبر! میرسد (16) 

 

درس: نکوهش رفتار کساني که نعمتهاي الهي را کفران و مومنان را تحقير و از انجام وظايف شانه خالي مي کنند

درب: اشخاص مورد نکوهش کساني هستند که از خداوند غافل و به چنين نعماتي بي توجهند و نسبت به آنها کفران مي ورزند
 

 

قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَكْفَرَهُ ﴿17﴾ مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ ﴿18﴾ مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ ﴿19﴾ ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ ﴿20﴾ ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ ﴿21﴾ ثُمَّ إِذَا شَاء أَنشَرَهُ ﴿22﴾ كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ ﴿23﴾

 

کشته شود انسان! که چقدر ناسپاس است! (17) خداوند از چه چيزی آفريدش؟ (18) از نطفه اي آفريدش، و سر و سامانش داد (19) سپس راهش را هموار نمود (20) آنگاه او را مي میرانَد و داخل قبرش میکند (21) سپس وقتي که وقتش شد، زنده اش خواهد نمود (22) نه! باوجود همه اینها، اکثر انسان ها چنین نیستند که آنچه را که خداوند امر کرده انجام دهند (23)

 

درس: نکوهش رفتار کساني که نعمتهاي الهي را کفران و مومنان را تحقير و از انجام وظايف شانه خالي مي کنند

درب: اشخاص مورد نکوهش به چنين نعماتي نيز بي توجهند و کفران مي ورزند
 

 

فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَى طَعَامِهِ ﴿24﴾ أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاء صَبًّا ﴿25﴾ ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا ﴿26﴾ فَأَنبَتْنَا فِيهَا حَبًّا ﴿27﴾ وَعِنَبًا وَقَضْبًا ﴿28﴾ وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا ﴿29﴾ وَحَدَائِقَ غُلْبًا ﴿30﴾ وَفَاكِهَةً وَأَبًّا ﴿31﴾ مَّتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ ﴿32﴾

 

انسان بايد به غذاي خويش به عبرت بنگرد (24) که پروردگارش آب را به چنان ريختني ريخت (25) سپس زمين را به چنان شكافتني شکافت (26) و در آن دانه اي روياند (27) و انگوري و سبزيي (28) و زيتوني و نخلي (29) و باغهاي انبوهي (30) و ميوه اي و چراگاهي (31) که برخورداريي براي شما و چهارپايانتان باشد (32)

 

درس: نکوهش رفتار کساني که نعمتهاي الهي را کفران و مومنان را تحقير و از انجام وظايف شانه خالي مي کنند

درب: علت ارتکاب رفتار قابل نکوهش بي توجهي به چنين آينده ايست که گريزي ندارد
 

 

فَإِذَا جَاءتِ الصَّاخَّةُ ﴿33﴾ يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ ﴿34﴾ وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ ﴿35﴾ وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ ﴿36﴾ لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ ﴿37﴾

 

پس در آن هنگام که آن صداي گوشخراش بيايد (33) در پیِ آن، روزي خواهد بود که آدمي از برادرش فرار كند (34) و از مادرش و پدرش (35) و از همسرش و فرزندانش (36)

براي هر کسي درآن روز آنقدر هست که او را بس است و مانع میشود به چیز دیگر توجه کند (37)

 

درس: نکوهش رفتار کساني که نعمتهاي الهي را کفران و مومنان را تحقير و از انجام وظايف شانه خالي مي کنند

درب: ذکر عاقبت افرادي که رفتار قابل نکوهش نمودند و بر عکس ذکر عاقبت افرادي که رفتار مغايرآنها را در پيش گرفتند
 

 

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ ﴿38﴾ ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ ﴿39﴾ وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ ﴿40﴾ تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ ﴿41﴾ أُوْلَئِکَ ُهمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ ﴿42﴾

 

در آن روز چهره هائي تابانند (38) خندان و بشارت يافته (39)  و چهره هائي هم در آن روز غبار آلودند (40) که سياهي و تاريکي آنها را فرا گرفته (41) آنها همان کافران وگناهکارانند (42)

سوره کافرون

درس: پيامبر(ص) موضع ديني خويش را به روشني اعلام مي دارد
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ ﴿1﴾ لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ ﴿2﴾ وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿3﴾ وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَّا عَبَدتُّمْ ﴿4﴾ وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ ﴿5﴾ لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ ﴿6﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! بگو:

هان اي کافران ! (1) عبادت نمي کنم آنچه را عبادت مي کنيد (2) و شما نيز عبادت کننده آنچه من عبادت مي کنم نيستيد (3) و من هم عبادت کننده آنچه شما عبادت مي کنيد نيستم (4)  و شما نيز عبادت کننده آنچه من عبادت مي کنم نيستيد (5) دين شما براي خودتان باشد و دين من نیز براي خودم (6)

 

 

سوره اعلي

درس: دلداري به پيامبر(ص) و نويد شرايط بهتر

درب: يادآوري بعضي از صفات خداوندي که به قدرت ايجاد شرايط بهتر اشاره دارد
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى ﴿1﴾ الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى ﴿2﴾ وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى ﴿3﴾ وَالَّذِي أَخْرَجَ الْمَرْعَى ﴿4﴾ فَجَعَلَهُ غُثَاء أَحْوَى ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! منزه دار نام پروردگارت را که همو والاترین است (1)

همو که همه چیز و همه کس را آفريد و بپرداخت (2) و همه چیز را تقدیر کرد و درجهت تحقق تقدیرش هدايت نمود (3)

 

و از جمله چراگاه ها را روياند (4) سپس بصورت خاشاکي سياه در آورد )5)

 

درس: دلداري به پيامبر(ص) و نويد شرايط بهتر

درب: نويد صريح و مستقيم
 

 

سَنُقْرِؤُكَ فَلَا تَنسَى ﴿6﴾ إِلَّا مَا شَاء اللَّهُ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَمَا يَخْفَى ﴿7﴾ وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَى ﴿8﴾

 

ای پیامبر! نگران آینده مباش که بزودي قرآن را بر تو ميخوانيم و فراموش نخواهي کرد (6)  مگر آنچه را که خدا بخواهد که او به آشکار و نهان داناست (7)

 

و بزودي آساني را براي تو ميسر مي کنيم (8)

درس: دلداري به پيامبر(ص) و نويد شرايط بهتر

درب: اي پيامبر! به وظيفه ات بپرداز. آنجا که موثر واقع نشد تقصير تو نيست
 

 

فَذَكِّرْ إِن نَّفَعَتِ الذِّكْرَى ﴿9﴾ سَيَذَّكَّرُ مَن يَخْشَى ﴿10﴾ وَيَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى ﴿11﴾ الَّذِي يَصْلَى النَّارَ الْكُبْرَى ﴿12﴾ ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَى ﴿13﴾

 

پس تذکر بده، اگرتذکرت فايده داشته باشد (9)

 

بزودي آنکه پروا دارد پند خواهد پذيرفت (10) و بدترين ها از آن دوري خواهند كرد (11)

 

همانها که به آن آتش بزرگ در خواهند افتاد (12) سپس در آن نه ميميرند و نه زندگي مطلوبي خواهند کرد (13)

 

 

درس: دلداري به پيامبر(ص) و نويد شرايط بهتر

درب: تاييد مجدد پيامبر با يادآوري اينکه تعاليم او چيز جديدي نيست و مسبوق به سابقه انبيا گذشته نيز مي باشد
 

 

قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّى ﴿14﴾ وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى ﴿15﴾ بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا ﴿16﴾ وَالْآخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَى ﴿17﴾ إِنَّ هَذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى ﴿18﴾ صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى ﴿19﴾

 

البته کسي که راه رشد را در پيش گرفت رستگار خواهدشد (14)

همو که اسم پرورگارش را ياد کرد و نماز گذاشت (15)

 

اما اکثرِ شما زندگي دنيا را انتخاب مي کنيد (16) در حاليکه آخرت بهتر و پايدارتر است (17)

اين مطالب در صحيفه هاي پیامبران پيشين نيز هست (18) از جمله در صحيفه هاي ابراهيم و موسي (19)

 

سوره مزّمّل

درس: پيامبر براي مواجه شدن با مشکلات رسالت بايد ظرفيت هاي لازم را از طريق عباداتي خاص پيدا کند

درب: ذکر قسمتي از عبادتهاي خاص فوق الذکر
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ ﴿1﴾ قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿2﴾ نِصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا ﴿3﴾ أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا ﴿4﴾ إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا ﴿5﴾ إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْءًا وَأَقْوَمُ قِيلًا ﴿6﴾ إِنَّ لَكَ فِي اَلنَّهَارِ سَبْحًا طَوِيلًا ﴿7﴾ وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا ﴿8﴾ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكِيلًا ﴿9﴾ وَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِيلًا ﴿10﴾ وَذَرْنِي وَالْمُكَذِّبِينَ أُولِي النَّعْمَةِ وَمَهِّلْهُمْ قَلِيلًا ﴿11﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

اي پیامبر! که در اثر سنگینیِ وحی که هنوز به آن عادت نکرده ای، جامه به خویش پيچيده ای! (1) شب را - جز اندکي از آن را - به عبادت بپاخيز (2)  نصف آن يا کمي کمتر از نصف را (3) يا کمي بيشتر از آن را، و قرآن را شمرده و شيوا بخوان (4)

 

بزودي قولي سنگين رسالت را برتو القا خواهيم کرد (5)

 

البته اثر عبادت شب ثابت تر و از لحاظ درک سخن استوار تراست (6)

و البته در روز کارهاي زيادي خواهي داشت (7) و نام پروردگارت را ياد کن و از همه ببُر و به او بپيوند (8) 

 

همان پروردگار مشرق و مغرب که خدائي جز او نيست، و او را كارساز خويش بنما (9) و بر آنچه مخالفانت ميگويند صبر کن و بخوبي از آنان کناره گير (10)  و مرا با تکذيبگرانِ صاحب نعمت واگذار و اندكي به آنان مهلت ده (11)

 

درس: پيامبر براي مواجه شدن با مشکلات رسالت بايد ظرفيت هاي لازم را از طريق عباداتي خاص پيدا کند

درب: ای پیامبر! عاقبت مخالفان را به آنها یادآوری کن
 

 

إِنَّ لَدَيْنَا أَنكَالًا وَجَحِيمًا ﴿12﴾ وَطَعَامًا ذَا غُصَّةٍ وَعَذَابًا أَلِيمًا ﴿13﴾ يَوْمَ تَرْجُفُ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ وَكَانَتِ الْجِبَالُ كَثِيبًا مَّهِيلًا ﴿14﴾

 

زيرا که نزد ما جريمه هايي و جهنمي (12) و غذاهائي گلوگير و عذاب هائي سخت هست (13)

 

و در روزي که زمين و کوهها بلرزند و کوهها چون تپه اي از ماسه گردند به رفتارهایشان رسیدگی خواهد شد (14)

 

 

درس: پيامبر براي مواجه شدن با مشکلات رسالت بايد ظرفيت هاي لازم را از طريق عباداتي خاص پيدا کند

درب: يادآوري حمايت هاي الهي از پيامبران گذشته و تعذيب دشمنان آنها نوعي از آن عبادتهاي خاص است
 

 

إِنَّا أَرْسَلْنَا إِلَيْكُمْ رَسُولًا شَاهِدًا عَلَيْكُمْ كَمَا أَرْسَلْنَا إِلَى فِرْعَوْنَ رَسُولًا ﴿15﴾ فَعَصَى فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ فَأَخَذْنَاهُ أَخْذًا وَبِيلًا ﴿16﴾ فَكَيْفَ تَتَّقُونَ إِن كَفَرْتُمْ يَوْمًا يَجْعَلُ الْوِلْدَانَ شِيبًا ﴿17﴾ السَّمَاء مُنفَطِرٌ بِهِ كَانَ وَعْدُهُ مَفْعُولًا ﴿18﴾ إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَن شَاء اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا ﴿19﴾

 

ای مردم! رسولي بسوي شما فرستاديم که بر شما گواه باشد، همانطور که بسوي فرعون رسولي فرستاده بوديم (15)  اما فرعون نافرماني آن رسول کرد و او را به گرفتني سخت بگرفتيم (16) پس اگر کفر بورزيد چگونه خود را از روزي حفظ خواهيد کرد که کودکان را پير ميكند؟ (17) آسمان از آن پاره ميشود كه وعده اي تحقق يافتنی است (18)

 

البته اين پندي است. پس هر که خواهد، بسوي پروردگارش راهي بجويد (19)

 

درس: پيامبر براي مواجه شدن با مشکلات رسالت بايد ظرفيت هاي لازم را از طريق عباداتي خاص پيدا کند

درب: نمونه اي از تکاليف عبادتي براي پيامبر(ص) و ياران او
 

 

إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِن ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِّنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَن لَّن تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿20﴾

 

ای پیامبر! پروردگارت حتما ميداند که نزديک به دو ثلث شب، و گاهی نصف آن، و گاهی ثلث آن، را به پا ميخيزي و همچنین عده اي از كساني كه با تو هستند نیز چنین میکنند.

خداوند است که شب و روز را تقديرميکند و ميداندکه هرگز نخواهيد توانست آنرا تماما به عبادت فراگيريد، لذا از شما گذشت میکند،

پس هرچه توانستيد قرآن بخوانيد،

خداوند ميداند که بزودي عده اي از شما مريض خواهند شد و عده اي براي جستجوي فضل خدا به سفر خواهند رفت، و عده اي در راه خدا به جنگ مشغول خواهند شد، و نمیتوانند به این عبادات طولانی ادامه دهند،

پس هر چه توانستيد از قرآن بخوانيد و نماز بپا داريد و زکوة داده و به خداوند قرض الحسنه دهيد، 

و البته هر مالی که براي خويش پيشاپيش بفرستيد، آنرا نزد خدا خواهيد يافت که برایتان بهتر و پاداشش بزرگتر است،

و از خداوند آمرزش بخواهيد که خداوند آمرزشگر مهربان است (20)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مرحله سوم

 

 

مطرح نمودن پررنگ آخرت

و

جذب نفوس مستعد

 

 

سوره انفطار

درس: آخرت بسيار مهم است

درب: قيامت بسيار هولناک است و جادارد آدمي به آن خيلي اهميت بدهد
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

إِذَا السَّمَاء انفَطَرَتْ ﴿1﴾ وَإِذَا الْكَوَاكِبُ انتَثَرَتْ ﴿2﴾ وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ ﴿3﴾ وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ ﴿4﴾ عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحیم

روزی خواهد آمد که چیزی را که آسمان مینامید و به نظرتان یکپارچه می آید پاره خواهد شد (1) و چیزهایی را که می بینید و آنها را ستاره مینامید، چنین به نظرتان خواهد آمد که آنها دارند فرو میریزند (2) و چنین به نظرتان خواهد آمد که دریاها دارند می پیوندند (3) و زمین چنان دگرکونیی خواهد داشت که همه چیز و از جمله قبرها که همواره مورد احترام و رعایت همگان بوده دچار دگرگونی خواهد شد (4) در آن روز برای هرکس حقیقتِ اعمالی که کرده، و یا در اثر مواریثی که گذاشته و دیگران انجام داده اند، روشن خواهد شد (5)

 

درس: آخرت بسيار مهم است

درب: آدمي بايد با درک اهميت قيامت از خود فريبي دست بردارد

 

يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ ﴿6﴾ الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ ﴿7﴾ فِي أَيِّ صُورَةٍ مَّا شَاء رَكَّبَكَ ﴿8﴾

 

ای انسانها! در مقابل این پرودگار بخشنده ای که دائما و لحظه به لحظه دارد نعمت بر وجودتان نثار میکند، چرا خودتان را عمدا و آگاهانه فریب میدهید؟ (6)

این خداوند شمارا از نبود به وجود آورده و سپس رشدتان داده، تا اینکه شما را به بهترین حالتی که استعدادش را دارید رسانده (7) و در این مراحلِ آفرینش در هر حالتی که مناسبتر بوده صورتبندی تان کرده، که اینک به اینجا رسیده اید (8)

 

درس: آخرت بسيار مهم است

درب: آدمي براي آخرت آفريده شده و دائماً زير نظر است لذا بهتر است مواظب رفتار خويش باشد
 

 

كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ ﴿9﴾ وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ ﴿10﴾ كِرَامًا كَاتِبِينَ ﴿11﴾ يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ ﴿12﴾

 

اما شما بجای رفتار مناسب فرستاده اش را و نیز پیام اصلیِ آن فرستاده را که وقوع قیامت باشد تکذیب میکنید (9)

 

البته فکر نکنید که این تکذیب هایتان فایده ای برایتان دارد، زیرا نگهبانانی رفتارتان را زیر نظر دارند (10) و ثبت میکنند و به ثبت آنها اهمیت داده میشود (11) و گول شما را نمیخورند و به حقیقتِ  رفتارهایتان آگاه میباشند (12)

 

درس: آخرت بسيار مهم است

درب: شرح عاقبت اشخاص (در آخرت) که مهمترين چيز هم همان است
 

 

إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ ﴿13﴾ وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ ﴿14﴾ يَصْلَوْنَهَا يَوْمَ الدِّينِ ﴿15﴾ وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِينَ ﴿16﴾

 

اشخاص با ایمانی که نیکوکار هم باشند در آن روز غرق نعمت ها و چیزهای خواستنی خواهند بود (13) و اشخاصی که خیلی بدکاری میکنند در شرایط مخالف و متضادِ نیکوکارانِ مومن خواهند بود (14)

که در آن شرایط نامطلوب سقوط میکنند (15) و در همان شرایط می مانند (16)

 

 

درس: آخرت بسيار مهم است

درب: آخرت آن قدر پيچيده است که از درک بشر بيرون است و جادارد آدمي به آن خيلي اهميت بدهد
 

 

وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿17﴾ ثُمَّ مَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ ﴿18﴾ يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِّنَفْسٍ شَيْئًا وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ ﴿19﴾

 

و تو ای پیامبر! از کجا ممکن است بدانی که آن روز چیست (17) و واقعا هم اینک که در این دنیا هستی نخواهی دانست که آن روز چیست (18)

 

در آن روز هیچکس اختیار و قدرتی ندارد که بتواند به نفع هیچکس دیگر کوچکترین کاری کند،

 

و در آن روز تنها و تنها امر خداوند پیش میرود (19)

 

سوره تکوير

درس: وقوع آخرت علاوه بر اهميت فوق العاده اش حتمي هم هست

درب: حوادث مربوط به قيامت بسيار مهيب و هولناک است
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ ﴿1﴾ وَإِذَا النُّجُومُ انكَدَرَتْ ﴿2﴾ وَإِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْ ﴿3﴾ وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ ﴿4﴾ وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ ﴿5﴾ وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ ﴿6﴾ وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ ﴿7﴾ وَإِذَا الْمَوْؤُودَةُ سُئِلَتْ ﴿8﴾ بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ ﴿9﴾ وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ ﴿10﴾ وَإِذَا السَّمَاء كُشِطَتْ ﴿11﴾ وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ ﴿12﴾ وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ ﴿13﴾ عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا أَحْضَرَتْ ﴿14﴾

 

 

 

بسم الله الرحمن الرحیم

روزی که چنان اوضاع دنیا دچار اختلال گردد که به نظر رسد خورشيد در هم پيچيده و بي نور شده (1)  و وقتي که ستارگان کدر شوند (2)  و وقتی که کوهها خُرد و جابجا شوند (3)  و وقتي که شتران حامله که جنين ده ماهه دارند، با آنهمه اهمیتی که دارند، بدون اینکه دیگر به آنها اهمیتی داده شود به حال خود رها شوند (4)  و هنگامي که حيوانات وحشي، هم از انسانها و هم از موجودات دیگر، فرار نکنند (5)  و هنگامي که درياها بر افروخته شوند  (6)  و هنگامي که همه موجودات جاندار گرد آیند،

آن روز، روز قیامتی است که همه پیامبران هشدار وقوعش را داده اند (7) 

و در آن روز  در باره دختران زنده به گور و همه استعدادهایی که به ظلم از بالندگیی که حقشان بوده ممنوع شده اند سئوال شود (8)  که به چه گناهي چنین رفتاری در باره آنها شده (9)

و وقتيکه کارنامه اعمال هرکس صادر شود (10)

و وقتيکه آسمان برکنده شود (11) و وقتيکه جهنم شعله ور گردد (12) و وقتيکه بهشت نزديک گردد (13)

هر کس ميداند اعم از اعمال نیک و بد چه با خویش آورده است (14)

درس: وقوع آخرت علاوه بر اهميت فوق العاده اش حتمي هم هست

درب: وقوع آخرت در جهت تعالي جهان و بهبودي اوضاع و احوال بشر است
 

 

فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ ﴿15﴾ الْجَوَارِ الْكُنَّسِ ﴿16﴾ وَاللَّيْلِ إِذَا عَسْعَسَ ﴿17﴾ وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ ﴿18﴾

 

قسم به آن پنهان شونده هایی (15)  كه مانند شب و روز و ستاره ها و سیارات و فکرانسان، جريان دارِ بازگشت کننده اند (16) و قسم به شب وقتيکه شتابان ميگذرد (17) تا صبح که نَفَس مي کشد از راه برسد (18)

درس: وقوع آخرت علاوه بر اهميت فوق العاده اش حتمي هم هست

درب: وقوع آخرت حتمي است
 

 

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ ﴿19﴾ ذِي قُوَّةٍ عِندَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ ﴿20﴾ مُطَاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ ﴿21﴾ وَمَا صَاحِبُكُم بِمَجْنُونٍ ﴿22﴾ وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ ﴿23﴾ وَمَا هُوَ عَلَى الْغَيْبِ بِضَنِينٍ ﴿24﴾ وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَيْطَانٍ رَجِيمٍ ﴿25﴾

 

که البته این قرآن قولِ جبرئیل است که فرستاده اي گرامي است (19) و صاحب قدرتي بزرگ است که نزد خداوندِ صاحبِ عرش مقامي والا دارد (20) و در آن عالَم بالا از او اطاعت ميشود و او امين است (21)  و این پیامبر که رفيق شماست ديوانه نيست (22) و جبرئیل امین را در آن افق آشکار ديده است (23)

و این قرآن راجع به مطلع کردن شما از حقایق غیبی با توجه به ظرفیت و استعداد شما بخيل نيست (24)  و این قرآن چنان مقام والائی دارد که نمیتواند جز از گفته های هیچکسی غیر از خداوند که به جبرئیل تعلیم داده، باشد، چه رسد به اینکه به گفته دشمنان این پیامبر از سخنان شيطانِ رانده شدهء مطرود باشد (25)

درس: وقوع آخرت علاوه بر اهميت فوق العاده اش حتمي هم هست

درب: انسان بايد از خداوند بخواهد که او را در مسير هدايت (که ايمان به آخرت هم يکي از عناصر آن است) قرار دهد
 

 

فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ ﴿26﴾ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ ﴿27﴾ لِمَن شَاء مِنكُمْ أَن يَسْتَقِيمَ ﴿28﴾ وَمَا تَشَاؤُونَ إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ ﴿29﴾

 

پس، حالا که این مطالب را فهمیده اید چه خواهید کرد؟ (26) این قرآن جز  پندي براي همه انسانها نیست (27) براي هر یک از شما که بخواهد مستقيم شود (28)

و البته بدانید که معلوم نیست بعدا در چه موقعیتی خواهید بود و دست-دست و امروز- فردا نکنید که نمیدانید فرداتان چه خواهد بود و برای همسوشدن عجله کنید (29)

سوره حاقّه

درس: حتميت وقوع قيامت و جدي بودن رسيدگي هاي پس از آن

درب: جلب توجه مخاطب به حتمیت روز قيامت
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

الْحَاقَّةُ ﴿1﴾ مَا الْحَاقَّةُ ﴿2﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحَاقَّةُ ﴿3﴾

 

بسم الله الرحمن الرحیم

آن اتفاقی که حتما و بطور ناگهانی تحقق خواهد یافت (1)

چیست آن اتفاقی که حتما و بطور ناگهانی تحقق خواهد یافت (2) 

و ای پیامبر! تو نیز از کجا خواهی دانست که چیست آن اتفاقی که حتما و بطور ناگهانی تحقق خواهد یافت (3)

 

درس: حتميت وقوع قيامت و جدي بودن رسيدگي هاي پس از آن

درب: عذاب و نابودي گذشتگاني که به مطلب فوق اعتقاد نداشتند
 

 

كَذَّبَتْ ثَمُودُ وَعَادٌ بِالْقَارِعَةِ ﴿4﴾ فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ ﴿5﴾ وَأَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ ﴿6﴾ سَخَّرَهَا عَلَيْهِمْ سَبْعَ لَيَالٍ وَثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومًا فَتَرَى الْقَوْمَ فِيهَا صَرْعَى كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِيَةٍ ﴿7﴾ فَهَلْ تَرَى لَهُم مِّن بَاقِيَةٍ ﴿8﴾ وَجَاء فِرْعَوْنُ وَمَن قَبْلَهُ وَالْمُؤْتَفِكَاتُ بِالْخَاطِئَةِ ﴿9﴾ فَعَصَوْا رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رَّابِيَةً ﴿10﴾ إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاء حَمَلْنَاكُمْ فِي الْجَارِيَةِ ﴿11﴾ لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ ﴿12﴾

 

آن، همان چیزی است که بی اعتنایی به آن سبب شد قوم عاد و ثمود تکذیبش کنند (4)

نتیجه تکذیبشان این شد که قوم ثمود نوعی از زندگی را در پیش گیرند که نهایتش هلاکت دستجمعی به وسیله آن نیرویی شد که آنان آن را طغیانگر نامیدند (5)

و قوم عاد نیز با تند باد مهیبی ناسازگار (6) که هفت شب و هشت روز بر آنان میوزید هلاک شدند، طوری که اجساد آنان مانند کُنده بی مصرف نخل در اینجا و آنجا پراکنده شده بود (7)

و همگی شان هلاک شدند و هیچکس از آنان باقی نماند (8)

و قوم فرعون و برخی دیگر از پیشینیان، 

و نیز اهالی آن شهرهای واژگون شده، یعنی قوم لوط هم که مرتکب چنان خلافی شده بودند، به همین عاقبت دچار شدند (9)

که از گرایش به فرستاده پروردگارشان سرپیچیده بودند که آنها را بطوری مهیب مواخذه کرد (10)

همچنین بود وضع قوم نوح که او را تکذیب کرده بودند که تکذیبگران را غرق نمودیم و گروندگان را با آن کشتی نجات دادیم که پدران شما نیز جزء آن نجات یافتگان بودند (11) و داستان قوم نوح و نجات یافتگان را وسیله عبرتی قرار دادیم که اذهان مستعد با شنیدن داستان آنها پند گیرند (12)

 

درس: حتميت وقوع قيامت و جدي بودن رسيدگي هاي پس از آن

درب: شرح چگونگي وقوع قيامت و ذکر گوشه هايي از حوادث مقارن آن
 

 

فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ نَفْخَةٌ وَاحِدَةٌ ﴿13﴾ وَحُمِلَتِ الْأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً ﴿14﴾ فَيَوْمَئِذٍ وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ ﴿15﴾ وَانشَقَّتِ السَّمَاء فَهِيَ يَوْمَئِذٍ وَاهِيَةٌ ﴿16﴾ وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ ﴿17﴾ يَوْمَئِذٍ تُعْرَضُونَ لَا تَخْفَى مِنكُمْ خَافِيَةٌ ﴿18﴾

 

و روزی که آن صیحه گوشخراش ناگهان بر آید (13) و زمين و کوه ها جابجا و کوبيده و متلاشي شوند (14) آن هنگام است که وقوع قیامت انفاق مي افتد (15)

و پس از آن آسمان از هم مي شکافد و  سست مي شود (16) و ملائکه بر کناره هاي عرش پروردگار به فرمانبری مشغول هستند که خود آن عرش بر هشت مؤلفه علم و قدرت و عدالت و رحمت و . . . . برپا خواهد بود (17) 

 

در آن روز همه مردم در چنین شرایطی به دستگاه ارزیابی عرضه ميشوند وحتي هيچ چيز جزئيِ هیچکس نيز مخفي نمي مانَد (18)

 

درس: حتميت وقوع قيامت و جدي بودن رسيدگي هاي پس از آن

درب: جدي بودن رسيدگي هاي پس از قيامت
 

 

فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَيَقُولُ هَاؤُمُ اقْرَؤُوا كِتَابِيهْ ﴿19﴾ إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَاقٍ حِسَابِيهْ ﴿20﴾ فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ ﴿21﴾ فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ﴿22﴾ قُطُوفُهَا دَانِيَةٌ ﴿23﴾  كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا أَسْلَفْتُمْ فِي الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ ﴿24﴾ وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِشِمَالِهِ فَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتَابِيهْ ﴿25﴾ وَلَمْ أَدْرِ مَا حِسَابِيهْ ﴿26﴾ يَا لَيْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِيَةَ ﴿27﴾ مَا أَغْنَى عَنِّي مَالِيهْ ﴿28﴾ هَلَكَ عَنِّي سُلْطَانِيهْ ﴿29﴾  خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ﴿30﴾ ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ ﴿31﴾ ثُمَّ فِي سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوهُ ﴿32﴾ إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ ﴿33﴾ وَلَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿34﴾ فَلَيْسَ لَهُ الْيَوْمَ هَاهُنَا حَمِيمٌ ﴿35﴾ وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍ ﴿36﴾ لَا يَأْكُلُهُ إِلَّا الْخَاطِؤُونَ ﴿37﴾

 

کسانی که در روز قیامت کارنامه شان را در دست راستشان دریافت کنند چنان ذوق زده میشوند که نمیتوانند خوشحالیشان را پنهان کنند و میخواهند با دیگران تقسیم کنند و هر یک از آنها میگویند آهاي ای مردم شما هم  کارنامه ام را ببینید (19) من فهمیده بودم که این پیغمبر راست میگوید و چنین روزی خواهد آمد و ارزیابی خواهیم شد (20)

آنها در روز قیامت زندگيي مورد رضايت خواهند داشت (21)

محترمانه در باغهایی والامرتبه (22) که چيدني هايش در دسترس است (23) و به آنان خطاب میشود فعلا تا به جایگاه های دائمی تان بروید به گوارائی و دل خوش از میوه های این باغهای عالی بخوريد و از چشمه سارهایش بياشاميد زیرا که در آن روزهای خالی از نعمتِ زندگی دنیائی تان رفتار و عقیده خوب داشته اید (24)

 

ولی کساني که کارنامه شان را با دست چپ دریافت میکنند چنان دچار حسرت و اندوه میشوند که ميگويند کاش کارنامه ام را بمن نميدادند (25) و نميدانستم حسابم چيست (26) اي کاش اين وضعیت گذرا بود (27)  ثروتی که در دنیا فراهم کرده بودم در اینجا فایده ای به حالم ندارد (28) از آن اقتداری که در دنیا داشتم در اینجا اثری نیست (29)

و هنگامیکه آنها با خویش مشغول این اندیشه ها هستند اعلامی ابلاغ میشود که اینها را بگيريد و به يوغ بکشيد (30) و سپس به جهنم بيفکنيد (31) و به زنجيرهای طولانی ببندیدشان (32) که آنها از لحاظ فکری بدعقیده بودند و به خداي بزرگ ايمان نداشتند (33) و از لحاظ رفتاری بدرفتار بودند و به رنج و ناراحتی فقیران اهمیتی نمیداند (34)

و البته امروز در اينجا نیز به آنها اهمیتی داده نخواهد شد (35) و غذاهای نامطلوبی خواهند داشت (36) که غذای  خاص خطاکاران است (37)

 

درس: حتميت وقوع قيامت و جدي بودن رسيدگي هاي پس از آن

درب: حتميت رسيدگي هاي پس از قيامت
 

 

فَلَا أُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُونَ ﴿38﴾ وَمَا لَا تُبْصِرُونَ ﴿39﴾ إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ ﴿40﴾ وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ قَلِيلًا مَا تُؤْمِنُونَ ﴿41﴾ وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ ﴿42﴾ تَنزِيلٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ ﴿43﴾ وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ ﴿44﴾ لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ ﴿45﴾ ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ ﴿46﴾ فَمَا مِنكُم مِّنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَاجِزِينَ ﴿47﴾ وَإِنَّهُ لَتَذْكِرَةٌ لِّلْمُتَّقِينَ ﴿48﴾ وَإِنَّا لَنَعْلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ ﴿49﴾ وَإِنَّهُ لَحَسْرَةٌ عَلَى الْكَافِرِينَ ﴿50﴾ وَإِنَّهُ لَحَقُّ الْيَقِينِ ﴿51﴾ فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ﴿52﴾

 

ای مردم! قسم به آنچه که مي بينيد (38) و آنچه که نمي بينيد (39) بدانید که البته این قرآن گفتار جبرئیل، فرستاده گرامي ما بسوی پیامبرتان است (40)

و از نوع اقوال شاعران نيست، چقدر در ایمان آوری سستی میکنید (41)

و از نوع اقوال کاهنان هم نیست، چقدر پند پذيری تان کم است (42)

بلکه قرآن فرو فرستاده اي از جانب پروردگار جهانيان است (43)

 

و در باره ناممکن بودنِ دخل و تصرف در محتوای وحی، این را بدانید که حتی این پیامبر نیز اگر در هر یک از عناصر محتوای وحی گفتاری را بما مي چسباند، (44) با شدّت او را به عذاب ميگرفتيم (45) سپس شاهرگش را قطع ميکرديم (46) و هيچکس از شما نميتوانست حفظش کند (47)

 

البته آن قرآن پندي براي متقيان است (48)

 

البته ما ميدانيم بعضي از شما تکذيبگر هستيد (49) و البته روزی خواهند فهمید که این تکذیب برایشان  حسرتي به بار آورده است (50)

 

و البته آن قرآن حق يقين است (51)

 

پس ای پیامبر! نام پروردگار بزرگت را به پاكي بستاي (52)

 

 

 

سوره مرسلات

درس: بي اعتنايي و بي توجهي نسبت به قيامت سبب هلاکت است.

درب: طي مکانيزم نوعي از وحي، به طور پيگير و به طور گسترده موضوع قيامت تذکر داده مي شود.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

وَالْمُرْسَلَاتِ عُرْفًا ﴿1﴾ فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا ﴿2﴾ وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا ﴿3﴾ فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا ﴿4﴾ فَالْمُلْقِيَاتِ ذِكْرًا ﴿5﴾ عُذْرًا أَوْ نُذْرًا ﴿6﴾ إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَوَاقِعٌ ﴿7﴾

 

بسم الله الرحمن الرحیم

قسم به فرستادگانی که پياپي و بی وقفه کار میکنند (1) و قسم به همانها که پشت سر هم و بسيار سريع روانه ميشوند (2) و قسم به همانها که موضوع ماموریت شان پخش کردن مطلب خاصی است (3) و قسم به همانها که بطور دقیق مرسوله هرکس را جدا میکنند (4) و قسم به همانها که مرسوله هرکدام شان حاوی تذکر است (5) و موضوع تذکرشان هشداری است یا اینکه برای بی توجهی به موضوع مرسوله عذرخواهیی است (6) و موضوع مرسولهء همگیِ دریافت کنندگان، این است که قیامتی که به همگان وعده داده شده حتمأ واقع ميشود (7)

 

درس: بي اعتنايي و بي توجهي نسبت به قيامت سبب هلاکت است.

درب: ذکر هولناکي قيامت و سختي حال کساني که آن را تکذيب مي کنند.
 

 

فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ ﴿8﴾ وَإِذَا السَّمَاء فُرِجَتْ ﴿9﴾ وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ ﴿10﴾ وَإِذَا الرُّسُلُ أُقِّتَتْ ﴿11﴾ لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ ﴿12﴾ لِيَوْمِ الْفَصْلِ ﴿13﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الْفَصْلِ ﴿14﴾ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿15﴾

 

قیامت هنگامی وقوع می یابد که ستارگان بي فروغ به نظر آیند (8) و آسمان شکافته به نظر آید (9) و کوه ها خُرد شوند (10) و مهلتی که به مامورانِ الهی داده شده بود به اتمام برسد (11) که آن مهلت براي استقرار قیامت به آنان داده شده بود (12) که یکی از کارهای آن روز جدا سازی مومنان از غیرمومنان است و به علت اهمیت این مطلب نیز نام آن روز «روز جداسازی» گذاشته شده است (13)

 

و تو ای پیامبر! آن روز چنان غیر قابل تصور است که انتظار تصورش از تو نیز نمیرود (14) و در آن روز تکذيبگران وضع بسیار سختی خواهند داشت (15)

 

 درس: بي اعتنايي و بي توجهي نسبت به قيامت سبب هلاکت است.

 درب: خداوند با وجود مهرباني و صاحب نعمت بودن مانعي در برخورد با مجرمين نمي بيند.
 

 

أَلَمْ نُهْلِكِ الْأَوَّلِينَ ﴿16﴾ ثُمَّ نُتْبِعُهُمُ الْآخِرِينَ ﴿17﴾ كَذَلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ ﴿18﴾ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿19﴾ أَلَمْ نَخْلُقكُّم مِّن مَّاء مَّهِينٍ ﴿20﴾ فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ ﴿21﴾ إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ ﴿22﴾ فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ ﴿23﴾ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿24﴾ أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفَاتًا ﴿25﴾ أَحْيَاء وَأَمْوَاتًا ﴿26﴾ وَجَعَلْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ شَامِخَاتٍ وَأَسْقَيْنَاكُم مَّاء فُرَاتًا ﴿27﴾ وَيْلٌ يوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿28﴾

 

آيا اقوام تکذیبگرِ سابق را هلاک نکرديم؟ (16) و بعدی ها را جايگزين شان ننموديم؟ (17) البته با مجرمين چنين ميکنيم (18) واي در آن روز بر تکذيبگران (19)

 

آيا شما را از مایعی که در نظرتان پست به نظر می آید نيافريديم؟ (20) و در جايگاهي مطمئن قرارش نداديم؟ (21) که تا هنگامي معين در آنجا باشد و رشد کند (22) و این فرایند را سامان نداديم؟ و ساماندهنده  قابلی نیستيم؟ (23) واي در آن روز بر تکذيبگران (24)

 

آيا زمين را فراگير نكرديم؟ (25) چه براي زنده ها و چه مرده ها؟ (26) و در آن لنگرگاههايي رفیع قرار نداديم؟ و آبي گوارا به شما ننوشانديم؟ (27) واي در آن روز بر تکذيبگران (28)

 

درس: بي اعتنايي و بي توجهي نسبت به قيامت سبب هلاکت است.

درب: گوشه اي از عذابهاي تکذيبگران در قيامت.
 

 

انطَلِقُوا إِلَى مَا كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ ﴿29﴾ انطَلِقُوا إِلَى ظِلٍّ ذِي ثَلَاثِ شُعَبٍ ﴿30﴾ لَا ظَلِيلٍ وَلَا يُغْنِي مِنَ اللَّهَبِ ﴿31﴾ إِنَّهَا تَرْمِي بِشَرَرٍ كَالْقَصْرِ ﴿32﴾ كَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ ﴿33﴾ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿34﴾ هَذَا يَوْمُ لَا يَنطِقُونَ ﴿35﴾ وَلَا يُؤْذَنُ لَهُمْ فَيَعْتَذِرُونَ ﴿36﴾ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿37﴾ هَذَا يَوْمُ الْفَصْلِ جَمَعْنَاكُمْ وَالْأَوَّلِينَ ﴿38﴾ فَإِن كَانَ لَكُمْ كَيْدٌ فَكِيدُونِ ﴿39﴾ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿40﴾

 

ای تکذیبگران بسوي  روزی که برایتان پیش خواهد آمد بروید (29) که در آن چیزهایی سایه-مانند خواهید دید که مانند درختان شاخه هایی دارند (30) که نه سايه گستراست و نه از لهيب آتش باز ميدارد (31) و شراره هائي بزرگ پرتاب ميکند (32) چنان پرتاب های بزرگی که گويي شتر است (33) واي در آن روز بر تکذيبگران (34)

 

اين روزي است که تکذیبگران سخنی نمیگویند (35) و عذرخواهيی هم نمیتوانند کنند (36) واي در آن روز بر تکذيبگران (37)

 

اين روزِ جدا کردنِ مومن و تکذیبگران حق است که همه شما و پيشينيان تان را جمع خواهیم کرد (38) پس اگر ميتوانيد نيرنگي کنيد، آن را بکار بندید (39) واي در آن روز بر تکذيبگران (40)

 

درس: بي اعتنايي و بي توجهي نسبت به قيامت سبب هلاکت است.

درب: توجه به حقايق مربوط به قيامت و آماده سازي خويش سبب نجات است.
 

 

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلَالٍ وَعُيُونٍ ﴿41﴾ وَفَوَاكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ ﴿42﴾ كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿43﴾ إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنينَ ﴿44﴾

 

البته تقوا داران در سايه ها و چشمه هائي هستند (41) و ميوه هائي که ميلش را دارند (42) به آنان خطاب می شود  بخوريد و بياشاميد. گوارايتان باد به سبب آنچه انجام داده ايد (43) كه احسانگران را چنين پاداش ميدهيم (44)

 

درس: بي اعتنايي و بي توجهي نسبت به قيامت سبب هلاکت است.

درب: ذکر بعضي از صفات کساني که به قيامت بي اعتنا هستند.
 

 

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿45﴾  كُلُوا وَتَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُم مُّجْرِمُونَ ﴿46﴾ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿47﴾ وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لَا يَرْكَعُونَ ﴿48﴾ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿49﴾ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ ﴿50﴾

 

واي در آن روز بر تکذيبگران (45)

 

گوئی دائما در طول زندگی شان دارد به آنان خطاب میشود که از این جهان که در مقابل آخرت جز چیز حقیر و اندکي نیست  بخوريد و از نعمت هایش که در مقابل آخرت جز چیز ناچیزی نیست استفاده کنيد که از نعمت های آخرت نصیبی نخواهید داشت زیرا که مجرميد (46)

واي در آن روز بر تکذيبگران (47)

 

و هنگامي که به آنها گفته ميشود در مقابل آیات الهی و تعالیم پیامبرانش احترام و خضوع کنید چنان نمیکنند (48)

واي در آن روز بر تکذيبگران  (49)

 

پس آنها به چه چيزي پس از این آیات  مي گروند؟ (50)

 

 

سوره قلم

درس: توصيف عذاب اخروي و بيان حکمت تفاوت مجرم ومسلم در آخرت.

درب: حقايق فوق در اثر گسترش علم و فرهنگ بشري آشکار خواهد شد.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ ﴿1﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

نون. قسم به قلم و آنچه مي نويسند (1)

 

درس: توصيف عذاب اخروي و بيان حکمت تفاوت مجرم ومسلم در آخرت.

درب: اي پيامبر! به موقعيت خاص خويش توجه کن!
 

 

مَا أَنتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ ﴿2﴾ وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ ﴿3﴾ وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ ﴿4﴾ فَسَتُبْصِرُ وَيُبْصِرُونَ ﴿5﴾ بِأَييِّكُمُ الْمَفْتُونُ ﴿6﴾ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ ﴿7﴾

 

ای پیامبر تو به نعمت پروردگارت ديوانه نيستي (2) و پاداشي بي منت خواهي داشت (3) و شخصيتي عظيم داري (4) و به زودي همگان خواهند فهميد (5) که مخالفانت مفتون ميباشند (6) البته پروردگارت داناتر است که چه کسي از راه او بيرون شده و همو به حال هدايت يافتگان آگاه تر است (7)

 

درس: : توصيف عذاب اخروي و بيان حکمت تفاوت مجرم ومسلم در آخرت.

درب: اي پيامبر! تو با آن شخصيت والا بهتر است راه خود را بروي.
 

 

فَلَا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ ﴿8﴾ وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ ﴿9﴾ وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَّهِينٍ ﴿10﴾ هَمَّازٍ مَّشَّاء بِنَمِيمٍ ﴿11﴾ مَنَّاعٍ لِّلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ ﴿12﴾ عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيمٍ ﴿13﴾ أَن كَانَ ذَا مَالٍ وَبَنِينَ ﴿14﴾ إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ ﴿15﴾ سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ ﴿16﴾

 

پس اطاعت تکذيبگران مکن (8) که دوست دارند چرب زباني کني تا آنان نيز چرب زبانيی کنند که دیگران از اینطور چرب زبانی ها چنین تلقی کنند که پیامبر تاییدی از آنها میکند (9) و اطاعت هيچ قَسَم خورِ فرومايه اي را نيز مکن (10) که بسيار عيب جو و طعنه زن اند و همواره براي اختلاف افکني بين مردم روانند (11) و نیز بازدارنده از خير و تجاوزگر و گناهکارند (12) و علاوه بر همه اينها، بد دهن و خشن و نامحترم نيز میباشند (13) و علت این سوء رفتارشان مال و فرزنداني است که دارند وفکر میکنند که مال و فرزندان ارزش است و به همین جهت خود را از دیگران برتر میشمارند (14) و هنگامي که آيات ما بر آنها خوانده ميشود ميگويند اینها افسانه هاي گذشتگان است (15) 

 

بزودي آنها را به موقعیت خفت و خواری میرسانیم (16)

 

درس: توصيف عذاب اخروي و بيان حکمت تفاوت مجرم ومسلم در آخرت.

درب: يک مثال براي عذاب اخروي.
 

 

إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ ﴿17﴾ وَلَا يَسْتَثْنُونَ ﴿18﴾ فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِّن رَّبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ ﴿19﴾ فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ ﴿20﴾ فَتَنَادَوا مُصْبِحِينَ ﴿21﴾ أَنِ اغْدُوا عَلَى حَرْثِكُمْ إِن كُنتُمْ صَارِمِينَ ﴿22﴾ فَانطَلَقُوا وَهُمْ يَتَخَافَتُونَ ﴿23﴾ أَن لَّا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُم مِّسْكِينٌ ﴿24﴾ وَغَدَوْا عَلَى حَرْدٍ قَادِرِينَ ﴿25﴾ فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ ﴿26﴾ بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ ﴿27﴾ قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ ﴿28﴾ قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ ﴿29﴾ فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَلَاوَمُونَ ﴿30﴾ قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ ﴿31﴾ عَسَى رَبُّنَا أَن يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِّنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ ﴿32﴾ كَذَلِكَ الْعَذَابُ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ ﴿33﴾

 

مانند چنین کسانی را خواهیم آزمود، همانطور که صاحبان آن باغ را آزموديم،

 

 آن هنگام که قسم خورده بودند که صبحگاهان حتمأ ميوه ها را بچينند (17) و هيچ استثناء نکنند (18) اما در حاليکه خواب بودند گردنده اي از جانب پروردگارت آنرا در نورديد (19) و مانند باغي که ميوه هايش چيده شده باشد، گرديد (20) صبحگاهان يکديگر را صدا ميزدند (21) که اگر ميوه چين هستيد براي کار برخيزيد (22) و ميرفتند و با هم زمزمه ميکردند (23) که مبادا امروز فقيري سروقت تان بيايد (24) و سحرگاهان به اين قصد که با شدت فقيران را برانند بيرون شدند (25) اما  هنگامي که آن باغ را ديدند چنان تغییر کرده بود که در ابتدا آن را نشناختند و گفتند حتمأ راه گم کرده ايم (26) يا اينکه بد شانسی آورده و محروم گشته ايم (27) از میان آنها کسی که نسبت به آنان بهتر بود گفت آيا به شما نمي گفتم چرا اهل عبادت خداوند نیستید و او را تسبيح نميگوييد؟ (28) گفتند منزه است پروردگارمان، حالا فهمیدیم که ظالم بوده ايم (29) و بعضي از انها بعضي ديگر را به سرزنش گرفتند (30) گفتند واي برما که ما طغيانگر بوده ايم (31) شايد پروردگارمان بهترش را بما دهد زيرا که اینک بسوي پروردگادمان راغبيم (32)

 

عذاب چنين است و عذاب آخرت بزرگتر است، اگر بدانند (33)

 

درس: توصيف عذاب اخروي و بيان حکمت تفاوت مجرم و مسلم در آخرت.

درب: ذکر دلایلی در تشریح لزوم متفاوت بودن وضع مجرم و مسلم در آخرت.
 

 

إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ ﴿34﴾ أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِينَ كَالْمُجْرِمِينَ ﴿35﴾ مَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ ﴿36﴾ أَمْ لَكُمْ كِتَابٌ فِيهِ تَدْرُسُونَ ﴿37﴾ إِنَّ لَكُمْ فِيهِ لَمَا تَخَيَّرُونَ ﴿38﴾ أَمْ لَكُمْ أَيْمَانٌ عَلَيْنَا بَالِغَةٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ إِنَّ لَكُمْ لَمَا تَحْكُمُونَ ﴿39﴾ سَلْهُم أَيُّهُم بِذَلِكَ زَعِيمٌ ﴿40﴾ أَمْ لَهُمْ شُرَكَاء فَلْيَأْتُوا بِشُرَكَائِهِمْ إِن كَانُوا صَادِقِينَ ﴿41﴾ يَوْمَ يُكْشَفُ عَن سَاقٍ وَيُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ ﴿42﴾ خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَقَدْ كَانُوا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ ﴿43﴾ فَذَرْنِي وَمَن يُكَذِّبُ بِهَذَا الْحَدِيثِ سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ ﴿44﴾ وَأُمْلِي لَهُمْ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ ﴿45﴾ أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُم مِّن مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُونَ ﴿46﴾ أَمْ عِندَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ ﴿47﴾

 

البته متقيان نزد پروردگارشان بهشتهاي پر نعمت دارند (34)

 

آيا مسلمين را مانند مجرمين قرار ميدهيم؟ (35) ای مجرمان! چه تان شده؟ چگونه حکم ميکنيد؟ (36)

 

آيا کتابي آسمانی داريد که اين درس ها را در آن ميخوانيد؟ (37) که در آن اينطور نوشته که هر چه شما بخواهيد همان ميشود؟ (38) يا اينکه عهد و پيماني بر عهده ما داريد که تا قيامت هم پا بر جا باشد که هر چه شما حکم کنيد همان بشود؟ (39) ای پیامبر! از آنان بپرس کدامشان ضامن اين است؟ (40)

 

يا اينکه در مقابل خداوند شريکاني دارید؟ در اين صورت بايد شرکاء خويش را نشان دهید اگر راستگوئید (41)

ای پیامبر! روزي خواهد آمد که حقایق آشکار شود و اینها دعوت به سجود شوند و نتوانند (42) چشمهاشان فرو افتاده خواهد بود در حالیکه ذلت آنها را فرا گرفته باشد، زیرا در این جهان آنها را به سجود فرا ميخواندند و علیرغم اینکه سالم بودند اجابت نمینمودند (43) پس ای پیامبر! ما را با آنانکه اين سخن را تکذيب ميکنند واگذار، که آنها را کم کم از جائيکه نميدانند ميگيريم (44) و مهلتشان ميدهیم که البته تدبيرمان محکم است (45)

 

يا اينکه ای پیامبر! از آنها دستمزدي ميطلبي و آنها از سنگيني غرامتش گرانبارند (46)

 

يا اينکه علم غيب نزدشان است و آنها از روی آن چنین میگویند (47)

 

 

درس: توصيف عذاب اخروي و بيان حکمت تفاوت مجرم ومسلم در آخرت.

درب: اي پيامبر! با توجه به حکمت فوق استقامت بورز.
 

 

فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تَكُن كَصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَى وَهُوَ مَكْظُومٌ ﴿48﴾ لَوْلَا أَن تَدَارَكَهُ نِعْمَةٌ مِّن رَّبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَرَاء وَهُوَ مَذْمُومٌ ﴿49﴾ فَاجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِينَ ﴿50﴾ وَإِن يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ ﴿51﴾ وَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ ﴿52﴾

 

پس ای پیامبر! به حکم پروردگارت صبر کن و مانند یونس نبی که همراه آن ماهي بود نباش، همو که هنگامي که در شکم آن ماهی بود دلگیرانه پروردگارش را به ندا خواند (48) و اگرنعمتي ازجانب پروردگارش جبرانش نکرده بود حتمأ به بيابان انداخته ميشد و سرزنش شده ميگرديد (49) اما پروردگارش برگزيدش و از صالحان قرارش داد (50)

 

و نزديک است کافران هنگاميکه این قرآن را مي شنوند به تو خیره شوند و زُل بزنند و نیز بگويند ديوانه شده ای (51)

 

اما تو نگران نباش و توجه دائمی داشته باش که این قرآن که به تو داده شده مقامی والا دارد و حاوی پندهایی براي جهانيان است (52)

 

سوره غاشيه

درس: با توجه به نتيجه نهايي زندگي که يا به بهشت و يا به جهنم ختم مي شود هر کس بايد مسير خويش را انتخاب کند.

درب: همان (درس)
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ ﴿1﴾ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ ﴿2﴾ عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ ﴿3﴾ تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً ﴿4﴾ تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آنِيَةٍ ﴿5﴾ لَّيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٍ ﴿6﴾ لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِن جُوعٍ ﴿7﴾ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاعِمَةٌ ﴿8﴾ لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ ﴿9﴾ فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ ﴿10﴾ لَّا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً ﴿11﴾ فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ ﴿12﴾ فِيهَا سُرُرٌ مَّرْفُوعَةٌ ﴿13﴾ وَأَكْوَابٌ مَّوْضُوعَةٌ ﴿14﴾ وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ ﴿15﴾ وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ ﴿16﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! آيا از موضوع آن فراگيرنده، یعنی قیامت، خبر یافته ای؟ (1)

 

که در آن روز  عده ای خوارند، (2) و مجبورند تلاشی سخت کنند و  رنجی بزرگ کشند، (3) و درون آتشي سوزان افتند، (4) و از چشمه اي داغ نوشند، (5) و خوراکيی بسیار نامطلوب خورند، (6) که نه فربه و نه رفع گرسنگي ميکند، (7) 

 

در مقابل، کسانی هم در آن روز از نعمتهای بزرگ برخوردارند، (8)  از تلاشی که در این دنیا کرده بودند راضي اند، (9) و در باغهايي عالی جای دارند، (10) که در آن سخن بیهوده نمي شنوند، (11) و چشمه هایي در آن جاری است، (12) و تختهايی رفيع، (13) و جامهايي مرتب، (14) و بالشهايی رديف شده، (15) و فرشهايي  گسترده، در آن است (16)

 

درس: با توجه به نتيجه نهايي زندگي که يا به بهشت و يا به جهنم ختم مي شود هر کس بايد مسير خويش را انتخاب کند.

درب: با توجه به اين همه عناصر عبرتي که در همه جاهست عبرت گيريد و مسير صحيح را انتخاب کنيد.
 

 

أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ﴿17﴾ وَإِلَى السَّمَاء كَيْفَ رُفِعَتْ ﴿18﴾ وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ ﴿19﴾ وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ ﴿20﴾

 

چرا اکثر مردم در همین دنیا با نظر دقت و حکمت در آفریده های خداوند نمينگرند؟

 مثلا در چگونگیِ آفرینشِ شتر، (17) و چگونگی برافراشته شدن آسمان، (18) و  چگونگی نصب شدن کوه ها، (19) و چگونگیِ صاف شدن زمین؟ تا توجه در این موضوعات سبب شود ایمان بیاورند و در قیامت اوضاعشان مطلوب باشد؟ (20)

 

درس: : با توجه به نتيجه نهايي زندگي که يا به بهشت و يا به جهنم ختم مي شود هر کس بايد مسير خويش را انتخاب کند.

درب: اي پيامبر تو فقط مسير صحيح را نشان بده.
 

 

فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنتَ مُذَكِّرٌ ﴿21﴾ لَّسْتَ عَلَيْهِم بِمُصَيْطِرٍ ﴿22﴾ إِلَّا مَن تَوَلَّى وَكَفَرَ ﴿23﴾ فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ ﴿24﴾ إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ ﴿25﴾ ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ ﴿26﴾

 

ای پیامبر! تو فقط به مردم تذکر بده. زیرا فعلا مسئولیت تو فقط همین است (21)  و سلطه ای برآنان نداری (22)  البته در مورد کسانی که از تعالیمت روی برمیگردانند و به آن کفر میورزند حتی لازم نیست تذکر هم بدهی (23) زیرا چنین کسانی دچار عذاب اخروی خواهند بود (24) و توجه داشته باش که بازگشت شان به سوي ما است (25) و مورد حسابکشی قرار خواهند گرفت (26)

 

سوره نباء

درس: جلب توجه مخاطب به جهان ديگر و دعوت به انتخاب مسير خوب.

درب: جلب توجه مخاطب از طريق ايجاد سئوال و تحريک کنجکاوي.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

عَمَّ يَتَسَاءلُونَ ﴿1﴾ عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ ﴿2﴾ الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿3﴾ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ ﴿4﴾ ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! این مردم راجع به چه چيز از يکديگر ميپرسند؟ (1)

راجع به آن خبر بزرگ (2) که درباره اش با هم اختلاف دارند  (3)

 

نه! آنطور که فکر میکنند نیست و بزودی اعتقاد پیدا خواهند کرد که قیامت وقوع خواهد یافت (4) 

بله! حتما بزودی معتقد خواهند شد که وقوع قیامت قطعی است (5)

 

درس: جلب توجه مخاطب به جهان ديگر و دعوت به انتخاب مسير خوب.

درب: نزديک کردن امکان به وجود آمدن جهان ديگر در ذهن مخاطب از طريق توجه دادن او به قدرت خدا.
 

 

أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَادًا ﴿6﴾ وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا ﴿7﴾ وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجًا ﴿8﴾ وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا ﴿9﴾ وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا ﴿10﴾ وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا ﴿11﴾ وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا ﴿12﴾ وَجَعَلْنَا سِرَاجًا وَهَّاجًا ﴿13﴾ وَأَنزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاء ثَجَّاجًا ﴿14﴾ لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا ﴿15﴾ وَجَنَّاتٍ أَلْفَافًا ﴿16﴾

 

آيا زمين را زيرانداز قرار نداديم (6) و کوهها را ميخ هايي؟ (7) و شما را جفت نیآفريديم؟ (8) و خواب را مايه آرامش، (9) و شب را مانند لباسي، (10)  و روز را مايه زندگي قرار نداديم؟ (11) و بر فرازتان هفت آسمان پرشدتِ استوار بنا نکرديم؟ (12) و خورشید را چراغي پر نور و حرارت قرار نداديم؟ (13) و از ميان ابرهاي فشرده آبي پي در پي فرو نريختيم؟ (14) تا بوسيله آن حبوبات و نباتات، (15) و باغهاي انبوه در آوريم؟ (16)

 

درس: جلب توجه مخاطب به جهان ديگر و دعوت به انتخاب مسير خوب.

درب: ذکر هولناکي قيامت که سبب بخود آمدن مخاطب براي انتخاب مسير خوب مي شود.
 

 

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتًا ﴿17﴾ يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًا ﴿18﴾ وَفُتِحَتِ السَّمَاء فَكَانَتْ أَبْوَابًا ﴿19﴾ وَسُيِّرَتِ الْجِبَالُ فَكَانَتْ سَرَابًا ﴿20﴾

 

البته روز قیامت وعده گاه همگی و هنگام جدا شدن خوب و بد است (17)

 

روزي که در آن شيپور آسمانی دميده شود، و شما مردم، گروه گروه در آن حاضر شوید، (18) و درب های آسمان باز شود (19) و کوه ها به حرکت بیفتند (20)

 

درس: جلب توجه مخاطب به جهان ديگر و دعوت به انتخاب مسير خوب.

درب: کساني که به جهان ديگر اهميت نمي دهند چنين وضعي خواهند داشت.
 

 

إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا ﴿21﴾ لِلْطَّاغِينَ مَآبًا ﴿22﴾ لَابِثِينَ فِيهَا أَحْقَابًا ﴿23﴾ لَّا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْدًا وَلَا شَرَابًا ﴿24﴾ إِلَّا حَمِيمًا وَغَسَّاقًا ﴿25﴾ جَزَاء وِفَاقًا ﴿26﴾ إِنَّهُمْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ حِسَابًا ﴿27﴾ وَكَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كِذَّابًا ﴿28﴾ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًا ﴿29﴾  فَذُوقُوا فَلَن نَّزِيدَكُمْ إِلَّا عَذَابًا ﴿30﴾

 

البته جهنم کمينگاهي است (21) که براي طغيانگران بازگشتگاه است (22) که در آن قرن هاي طولاني توقف خواهند داشت (23) و در آن نه خنکي و نه نوشابه اي نخواهند چشيد (24) غير از آبي جوشان و چركاب (25) که اين جزائي موافق رفتارشان است (26) زيرا که آنها حسابرسي را باور نمی داشتند (27) و آيات ما را دائمأ تکذيب ميکردند (28) و البته ما همه چيز را در کتابهایي با دقت به حساب آورده ایم (29) و در آن روز به آنان خطاب می شود: بچشيد که بر شما جز عذابي نخواهيم افزود (30)

درس: جلب توجه مخاطب به جهان ديگر و دعوت به انتخاب مسير خوب.

درب: کساني که به جهان ديگر اهميت مي دهند چنين وضعي خواهند داشت.
 

 

إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا ﴿31﴾ حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا ﴿32﴾ وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًا ﴿33﴾ وَكَأْسًا دِهَاقًا ﴿34﴾ لَّا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا كِذَّابًا ﴿35﴾ جَزَاء مِّن رَّبِّكَ عَطَاء حِسَابًا ﴿36﴾ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الرحْمَنِ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَابًا ﴿37﴾ يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا ﴿38﴾ ذَلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَن شَاء اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآبًا ﴿39﴾ إِنَّا أَنذَرْنَاكُمْ عَذَابًا قَرِيبًا يَوْمَ يَنظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنتُ تُرَابًا ﴿40﴾

 

و در مقابل، البته اهل تقوا نجات و پيروزيي بزرگ خواهند داشت (31) بوستانهائي و تاک هایی (32) و دخترکانی کمسال به خدمتشان خواهند بود (33) در جایگاه هایی عالی بسیار مرفه خواهند بود، با جامهائي پر از نوشابه های مطلوب در اختیارشان (34) و در آن نه بيهوده اي و نه دروغي نمی شنوند (35) به آنان نیز خطاب می شود: این جزائي از جانب پروردگارتان است که از روي حساب به شما اعطا گردیده است (36)

همان پروردگارآسمانها وزمين وآنچه بين آنهاست، که همان خدای رحمان است، و هيچکس از جانب او اجازه خطابي ندارد (37) در روزي که ملائکه و روح به صف ايستاده باشند، و کسي مجاز نیست سخني گويد، مگر کسی که خداي رحمان اجازه اش دهد و او هم فقط سخن درست خواهد گفت (38)

آن روز، روز آشکارشدنِ حق است، پس چه کسي مي خواهد بسوي پروردگارش بازگشتگاهي بجويد؟ (39)

در آن روز به مجرمان خطاب شود ما شما را نسبت به عذابي نزديک هشدار داده بوديم،   و در چنین روزی است که هر کس اعمالش را می بیند و کافر ميگويد اي کاش خاک بودم (40)

سوره طور

درس: افکار بي پايه اي را که به عذاب مي رساند رها کنيد و بهشت و زندگي جاويد را انتخاب نماييد.

درب: حتميت وقوع قیامت
 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

وَالطُّورِ ﴿1﴾ وَكِتَابٍ مَّسْطُورٍ ﴿2﴾ فِي رَقٍّ مَّنشُورٍ ﴿3﴾ وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ ﴿4﴾ وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ ﴿5﴾ وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ ﴿6﴾ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ لَوَاقِعٌ ﴿7﴾ مَا لَهُ مِن دَافِعٍ ﴿8﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به كوه طور، (1) و قسم به طومار های نوشته شده حفاظت شده، (2) که در اوراقي قابل باز شدن و خواندن بوده و دارای حقایقی بسیار مهم میباشند (3) و قسم به آن خانه های آباد، (4) و قسم به آن سقف های بلند، (5) و قسم به آن درياهاي سرشار، (6) که ای پیامبر! و ای مومنان! عذاب پروردگار در مورد کسانی که استحقاقش را دارند حتما واقع میشود (7) و هيچ چيز جلوگيرش نيست (8)

درس: افکار بي پايه اي را که به عذاب مي رساند رها کنيد و بهشت و زندگي جاويد را انتخاب نماييد.

درب: شرح بعضي حوادث مقارن قيامت براي بخود آمدن مخاطب
 

 

يَوْمَ تَمُورُ السَّمَاء مَوْرًا ﴿9﴾ وَتَسِيرُ الْجِبَالُ سَيْرًا ﴿10﴾ فَوَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ ﴿11﴾ الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ ﴿12﴾ يَوْمَ يُدَعُّونَ إِلَى نَارِ جَهَنَّمَ دَعًّا ﴿13﴾  هَذِهِ النَّارُ الَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ ﴿14﴾ أَفَسِحْرٌ هَذَا أَمْ أَنتُمْ لَا تُبْصِرُونَ ﴿15﴾ اصْلَوْهَا فَاصْبِرُوا أَوْ لَا تَصْبِرُوا سَوَاء عَلَيْكُمْ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿16﴾

 

هنگامی که چنین به نظرتان بیاید که آسمان به حرکت درآمده (9)  و کوهها راه افتاده اند (10) در آن روز تکذيبگران وضع خیلی سختی خواهند داشت (11) همان کسانی که به اصلِ چنین واقعه ای اهمیت نمیدهند بلکه بجای سعی در تحقیقِ درستی  آن، به فرورفتن در بگو مگوي بیجا در باره آن مشغول میشوند (12)  

در آن روز آنان را با شدت بسوي جهنم پرت میکنند (13) و به آنان خطاب می شود اين است آن آتشي که تکذيبش ميکرديد (14) آيا اين جادوست يا شما بصيرت نداشتيد؟ (15) وارد آن شويد که اينک دیگر چه صبر کنيد و چه صبر نکنيد فرقی به حالتان نخواهد داشت و این فقط نتیجه رفتار خودتان است (16)

درس: افکار بي پايه اي را که به عذاب مي رساند رها کنيد و بهشت و زندگي جاويد را انتخاب نماييد.

درب: تشريح نوع زندگي کساني که افکار بي پايه را رها کردند و در اين جهان زندگي صحيح نمودند.
 

 

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَعِيمٍ ﴿17﴾ فَاكِهِينَ بِمَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ وَوَقَاهُمْ رَبُّهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ ﴿18﴾  كُلُوا وَاشْرَبُوا هَنِيئًا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿19﴾ مُتَّكِئِينَ عَلَى سُرُرٍ مَّصْفُوفَةٍ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ ﴿20﴾ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ ﴿21﴾ وَأَمْدَدْنَاهُم بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ ﴿22﴾ يَتَنَازَعُونَ فِيهَا كَأْسًا لَّا لَغْوٌ فِيهَا وَلَا تَأْثِيمٌ ﴿23﴾ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ غِلْمَانٌ لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَّكْنُونٌ ﴿24﴾ وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءلُونَ ﴿25﴾ قَالُوا إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ ﴿26﴾ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ ﴿27﴾ إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلُ نَدْعُوهُ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ ﴿28﴾

 

البته تقوا پيشگان در بهشتها و نعمتها خواهند بود (17) و از آنچه پروردگارشان داده لذت مي برند و همو آنها را از آن عذاب سوزنده حفظشان خواهد نمود (18) به آنان خطاب می شود بخوريد و بنوشيد که گوارايتان باد بسبب آنچه انجام داده ايد (19) 

بر مبل هاي بهم پيوسته تکيه ميزنند و آنان را با حوري ها تزويج خواهیم نمود (20)

کساني که ايمان آورده و فرزندانشان نيز در ايمان به آنان پیوسته اند، آن فرزندان را نيز در آن نعمتها به آنان ملحق مي نمائيم و چيزي هم از پاداش خودشان کم نميکنيم، زیرا که هر کس در گرو چيزي است که کسب کرده است (21)

و از ميوه جات و گوشت ها که دلشان میخواهد، پی در پی در اختيارشان ميگذاريم (22) و ظرف هاي نوشابه اي که نه حاوي لغو و نه گناه است و آنها خیلی به آن اشتیاق دارند (23) و غلامانشان که گويي مانند جواهرِ دست نخورده هستند به خدمت دور و برشان میگردند (24)

در این احوالِ خوش، بعضي از آنها به بعضي ديگر روي آورده و از يکديگر پرسش مي کنند (25) و ميگويند ما قبلأ در ميان اهل خويش نگران عاقبت خویش بوديم (26) اما خداوند بر ما منت گذاشت و از عذاب سوزنده حفظمان کرد (27) ما پيشتر هم او را به دعا و ندا مي خوانديم و او البته نيکوکار مهربان است (28)

درس: افکار بي پايه اي را که به عذاب مي رساند رها کنيد و بهشت و زندگي جاويد را انتخاب نماييد.

درب: تشريح بعضي افکار بي‌پايه مورد بحث
 

 

فَذَكِّرْ فَمَا أَنتَ بِنِعْمَتِ رَبِّكَ بِكَاهِنٍ وَلَا مَجْنُونٍ ﴿29﴾ أَمْ يَقُولُونَ شَاعِرٌ نَّتَرَبَّصُ بِهِ رَيْبَ الْمَنُونِ ﴿30﴾ قُلْ تَرَبَّصُوا فَإِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُتَرَبِّصِينَ ﴿31﴾ أَمْ تَأْمُرُهُمْ أَحْلَامُهُم بِهَذَا أَمْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ ﴿32﴾ أَمْ يَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَل لَّا يُؤْمِنُونَ ﴿33﴾ فَلْيَأْتُوا بِحَدِيثٍ مِّثْلِهِ إِن كَانُوا صَادِقِينَ ﴿34﴾ أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ ﴿35﴾ أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَل لَّا يُوقِنُونَ ﴿36﴾ أَمْ عِندَهُمْ خَزَائِنُ رَبِّكَ أَمْ هُمُ الْمُصَيْطِرُونَ ﴿37﴾ أَمْ لَهُمْ سُلَّمٌ يَسْتَمِعُونَ فِيهِ فَلْيَأْتِ مُسْتَمِعُهُم بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ ﴿38﴾ أَمْ لَهُ الْبَنَاتُ وَلَكُمُ الْبَنُونَ ﴿39﴾ أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُم مِّن مَّغْرَمٍ مُّثْقَلُونَ ﴿40﴾ أَمْ عِندَهُمُ الْغَيْبُ فَهُمْ يَكْتُبُونَ ﴿41﴾ أَمْ يُرِيدُونَ كَيْدًا فَالَّذِينَ كَفَرُوا هُمُ الْمَكِيدُونَ ﴿42﴾ أَمْ لَهُمْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿43﴾ وَإِن يَرَوْا كِسْفًا مِّنَ السَّمَاء سَاقِطًا يَقُولُوا سَحَابٌ مَّرْكُومٌ ﴿44﴾

 

ای پیامبر ! فعالان کفر به علت اغراض باطلی که دارند بهانه جوئی میکنند، پس به آنها اهمیتی مده و به تذکر دادن خويش ادامه ده که تو به نعمت پروردگارت نه کاهن و نه مجنون هستي (29)

 

يا اينکه درباره تو ميگويند شاعري است که چشم براه مرگش هستيم (30) بگو چشم براه باشيد که من نيز همراه شما از چشم براهان خواهم بود (31)

شايد آرزوهايشان به چنين چيزهايي وادارشان ميکند يا قومي طغيان پيشه می باشند(32) 

 

ممکن است بهانه بیاورند که تو این قرآن را به خداوند افتراء بسته ای، اگر چنین بگویند به این سبب است که ايمان ندارند (33) پس بايد سخني مانند این قرآن بياورند اگر راست میگویند (34)

 

آيا اینها که چنین چیزها میگویند از چيزي غير از جنس ساير مخلوقات خلق شده اند يا خودشان خالقند (35) يا آسمانها و زمين را اينها خلق کرده اند؟ نه، بلکه علت این رفتارهایشان این است که يقين ندارند (36)

 

يا انبارهاي پروردگارت نزد آنهاست يا اينکه برخداوند نيز غالبند (37)

 

يا نردباني دارند که از آن بالا رفته و در آسمانها حقایق را استماع مي کنند، در اينصورت بايد شنوده خود را با دليلي آشکار بياورند (38)

آيا دختران مال او و پسران مال شماست؟ (39)

 

يا اينکه ای پیامبر! مزدي خواسته اي و از غرامتش سنگين بار شده اند (40)

 

يا علم غيب نزد آنان است و آنها از روي آن مينويسند (41)

 

يا قصد توطئه اي دارند که البته توطئه شان به خودشان بر خواهد گشت (42)

 

يا معبودي غير از خداوند دارند که البته خداوند منزه است از آنچه با او شريک ميکنند (43)

 

آنها چنین لجبازند که اگر قطعه فشرده اي از آسمان را هم که سقوط ميكند ببينند باز هم ميگويند ابر فشرده اي است (44)

 

درس: افکار بي پايه اي را که به عذاب مي رساند رها کنيد و بهشت و زندگي جاويد را انتخاب نماييد.

درب: اي پيامبر! منحرفان را جدي نگير و براي پيشبرد رسالتت به اين نوع عبادات بپرداز.
 

 

فَذَرْهُمْ حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي فِيهِ يُصْعَقُونَ ﴿45﴾ يَوْمَ لَا يُغْنِي عَنْهُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ ﴿46﴾ وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿47﴾ وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ ﴿48﴾ وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ ﴿49﴾

 

پس، ای پیامبر! آنها را به حال خودشان واگذار تا به آن روزي برسند که صاعقه زده خواهند شد (45)

روزي که توطئه هاي آنها دردي دوا نخواهد کرد و ياوري هم نخواهند داشت (46)

و البته ظالمان عذابي غير از آن نيز خواهند داشت وليکن اکثرشان نميدانند (47)

 

پس، ای پیامبر! به حکم پروردگارت صبر کن، که البته تو را در نظر داريم، و به هنگام بپا خاستن در نماز به ستايش پروردگارت تسبيح گوي (48) قسمتي از شب را، و نيز  هنگام رفتن ستارگان، (49)

 

 

سوره واقعه

درس: اي انسان! غرق در نعمت هاي الهي هستي. از غفلت درآي و طوري زندگي کن که سرانجام بهشتي داشته باشي.

درب: اين زندگي ماندني نيست غفلت نکن و زندگي خويش را اصلاح کن.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ ﴿1﴾ لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ ﴿2﴾ خَافِضَةٌ رَّافِعَةٌ ﴿3﴾ إِذَا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا ﴿4﴾ وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا ﴿5﴾ فَكَانَتْ هَبَاء مُّنبَثًّا ﴿6﴾ وَكُنتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً ﴿7﴾ فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ ﴿8﴾ وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ ﴿9﴾ وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ ﴿10﴾ أُوْلَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ ﴿11﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

هنگامي که آن واقعه قیامت به وقوع پیوندد (1)

که وقوعش دروغ نيست (2) 

و آن واقعه پايين آورندهء کسانی وبالابرنده کسانی دیگر است (3)

 

هنگامي که زمين به شدت بلرزد (4) و کوهها بسختي خُرد شوند (5) و مانند غباري پراکنده گردند (6) 

 

و مردم پس از آن سه گروه خواهند بود (7)

گروه خجسته گان که چه گروه خوبی هم می باشند (8)

و گروه نا خجستگان که چه گروه نامطلوبی هم میباشند (9)

و سبقت گيران پيشتاز (10) که همان مقربانند (11)

 

درس: اي انسان غرق در نعمت هاي الهي هستي. از غفلت درآي و طوري زندگي کن که سرانجام بهشتي داشته باشي.

درب: آيا مي خواهي زندگي بعديت مطابق اين الگوي بهشتي باشد؟
 

 

فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ ﴿12﴾ ثُلَّةٌ مِّنَ الْأَوَّلِينَ ﴿13﴾ وَقَلِيلٌ مِّنَ الْآخِرِينَ ﴿14﴾ عَلَى سُرُرٍ مَّوْضُونَةٍ ﴿15﴾ مُتَّكِئِينَ عَلَيْهَا مُتَقَابِلِينَ ﴿16﴾ يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ ﴿17﴾ بِأَكْوَابٍ وَأَبَارِيقَ وَكَأْسٍ مِّن مَّعِينٍ ﴿18﴾ لَا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنزِفُونَ ﴿19﴾ وَفَاكِهَةٍ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ ﴿20﴾ وَلَحْمِ طَيْرٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ ﴿21﴾ وَحُورٌ عِينٌ ﴿22﴾ كَأَمْثَالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ ﴿23﴾ جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿24﴾ لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا تَأْثِيمًا ﴿25﴾ إِلَّا قِيلًا سَلَامًا سَلَامًا ﴿26﴾

 

كه آنان در بهشتهايی پر نعمت خواهند بود (12)

که گروهي از امت هاي اوليه (13) و تعداد کمي هم از بعدي ها جزء آنان ميباشند (14)

 

آنان بر مبل هائي گوهر نشان (15) در مقابل يکديگر تکيه زده اند (16) و دور و بر آنها پسراني که همواره بر همان حال خواهند ماند به خدمت ميچرخند (17) با فنجانها و پارچ ها و کاسه اي از نوشابه اي جاري (18) كه از آن نه سردرد و نه مستي ميگيرند (19) و ميوه هايی که انتخاب ميکنند (20)  و گوشت پرندگاني که دلخواهشان باشد (21) و حورياني درشت چشم (22) که مانند مرواريدِ پوشيده هستند (23) و همه این نعمت ها پاداشي است بسبب آنچه در دنیا انجام داده اند (24) در آنجا نه بيهوده اي و نه گنــاهي مي شنوند (25) مگر گفته ای که معنی صلح و صفا میدهد (26)

 

درس: اي انسان! غرق در نعمت هاي الهي هستي. از غفلت درآي و طوري زندگي کن که سرانجام بهشتي داشته باشي.

درب: يا اينکه مي خواهي زندگي اخروي تو مطابق اين الگو باشد؟
 

 

وَأَصْحَابُ الْيَمِينِ مَا أَصْحَابُ الْيَمِينِ ﴿27﴾ فِي سِدْرٍ مَّخْضُودٍ ﴿28﴾ وَطَلْحٍ مَّنضُودٍ ﴿29﴾ وَظِلٍّ مَّمْدُودٍ ﴿30﴾ وَمَاء مَّسْكُوبٍ ﴿31﴾ وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ ﴿32﴾ لَّا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ ﴿33﴾ وَفُرُشٍ مَّرْفُوعَةٍ ﴿34﴾ إِنَّا أَنشَأْنَاهُنَّ إِنشَاء ﴿35﴾ فَجَعَلْنَاهُنَّ أَبْكَارًا ﴿36﴾ عُرُبًا أَتْرَابًا ﴿37﴾ لِّأَصْحَابِ الْيَمِينِ ﴿38﴾ ثُلَّةٌ مِّنَ الْأَوَّلِينَ ﴿39﴾ وَثُلَّةٌ مِّنَ الْآخِرِينَ ﴿40﴾

 

و گروه خجستگان، که چه خوش عاقبت اند! (27)  در سايه سِدري بي خار (28) و متمتع از میوه های مغذی فراوان از جمله موزِ روي هم چيده (29) در خانه هایی که سايه گسترده دارد (30) و آب فراوان در دسترسشان (31) و انواع ميوه های دلخواه به فراوانی در اختیارشان است (32) که نه تمام ميشود و نه ممنوع است (33) و زناني قابل احترام (34) که در آفرینش آنها نهایت مطلوبیت ها منظور شده است (35) و برای اولین بار با شوهران بهشتی خویش آشنا میشوند (36) و شوهرشان را دوست میدارند و همسطحشان هستند (37) آری این نعمتها و نعمتهای دیگر برای هریک از   خجستگان خواهد بود (38)

که عده ای از آنان از اقوام اوليه پیروان پیامبران (39) و عده ای هم از اقوام بعدي میباشند (40)

 

درس: اي انسان! غرق در نعمت هاي الهي هستي. از غفلت درآي و طوري زندگي کن که سرانجام بهشتي داشته باشي.

درب: تو که نمي خواهي زندگي اخروي تو شباهتي به الگوي زير داشته باشد! مي خواهي؟
 

 

وَأَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ ﴿41﴾ فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ ﴿42﴾ وَظِلٍّ مِّن يَحْمُومٍ ﴿43﴾ لَّا بَارِدٍ وَلَا كَرِيمٍ ﴿44﴾ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُتْرَفِينَ ﴿45﴾ وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنثِ الْعَظِيمِ ﴿46﴾ وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ ﴿47﴾ أَوَ آبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ ﴿48﴾ قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ ﴿49﴾ لَمَجْمُوعُونَ إِلَى مِيقَاتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ ﴿50﴾ ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ ﴿51﴾ لَآكِلُونَ مِن شَجَرٍ مِّن زَقُّومٍ ﴿52﴾ فَمَالِؤُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ ﴿53﴾ فَشَارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ ﴿54﴾ فَشَارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ ﴿55﴾ هَذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ ﴿56﴾

 

وگروه بد عاقبت ها، که چه گروه ناخجسته  رقت انگیزی هم هستند (41) در آتشبادي و آبي جوشان (42) و سايه اي از دود سياه (43) که نه خنک است و نه فايده ای دارد خواهند بود (44)

آنها قبلا در زندگیِ دنیائیِ خویش خیلی مرفه و ناز پرورده بودند (45) ولی رفاهشان بجای اینکه سرمایه رشدشان شود به علت بدرفتاری شان سبب شد عقاید غلط بیابند، و برآن گناه بزرگ اصرار نمایند (46) و بگویند چه حرفها! آیا پس از اينکه مُرديم و خاک و استخوان شديم برانگيخته ميشويم؟ (47) همچنين نياكانمان؟ (48) ای پیامبر! بگو فرق نميکند چه پیشینیان و چه شماها (49) حتمأ همگي تان در وعده گاهِ روزي معلوم جمع خواهید شد (50) و شما اي گمراهان تکذيب گر (51) خوراک تان از درختی که دارای میوه های ناگوار و نامطبوع است خواهد بود (52)  و شکمهايتان را از آن پر خواهيد کرد (53) و سپس روي آن از آب جوشان خواهيد نوشيد (54) چنان مي نوشيد كه گويي شترِ تشنه باشيد (55)  آری ای پیامبر! اين پذيراييِ اوليهء  شان است (56)

 

درس: اي انسان! غرق در نعمت هاي الهي هستي. از غفلت درآي و طوري زندگي کن که سرانجام بهشتي داشته باشي.

درب: به چند نعمت ذيل که به وجود آنها عادت کرده اي دقت کن آنگاه....
 

 

نَحْنُ خَلَقْنَاكُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُونَ ﴿57﴾ أَفَرَأَيْتُم مَّا تُمْنُونَ ﴿58﴾ أَأَنتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ ﴿59﴾ نَحْنُ قَدَّرْنَا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ ﴿60﴾ عَلَى أَن نُّبَدِّلَ أَمْثَالَكُمْ وَنُنشِئَكُمْ فِي مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿61﴾ وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَى فَلَوْلَا تَذكَّرُونَ ﴿62﴾ أَفَرَأَيْتُم مَّا تَحْرُثُونَ ﴿63﴾ أَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ ﴿64﴾ لَوْ نَشَاء لَجَعَلْنَاهُ حُطَامًا فَظَلَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ ﴿65﴾ إِنَّا لَمُغْرَمُونَ ﴿66﴾ بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ ﴿67﴾ أَفَرَأَيْتُمُ الْمَاء الَّذِي تَشْرَبُونَ ﴿68﴾ أَأَنتُمْ أَنزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنزِلُونَ ﴿69﴾ لَوْ نَشَاء جَعَلْنَاهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ ﴿70﴾ أَفَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ ﴿71﴾ أَأَنتُمْ أَنشَأْتُمْ شَجَرَتَهَا أَمْ نَحْنُ الْمُنشِؤُونَ ﴿72﴾ نَحْنُ جَعَلْنَاهَا تَذْكِرَةً وَمَتَاعًا لِّلْمُقْوِينَ ﴿73﴾

 

ای مردم! این ما بودیم که شما را آفريديم پس چرا عملا تصديق نميکنيد؟ (57)

 

آيا در باره چيزي که در رحم ها ميريزيد انديشه ای کرده اید؟ (58) آیا آن را شما مي آفرينید يا ما خالق آن هستيم؟ (59) ما مرگ را مقدر نموديم و شما در چارچوب تقدیراتی که قرار داده ایم محصور میباشید و تصور نکنید از ما پيشي خواهيد گرفت (60) و نیز تصور نکنید نمیتوانیم همانندان شمارا جايگزينتان كنيم و شما را در قالب دیگری در بیاوریم (61) و البته شما آفرينش قبلي انسانها را در مراحل جنینی ديده ايد پس چرا پند نميگيريد؟ (62)

 

آیا درباره کشاورزیی که میکنید اندیشیده اید؟ (63) آيا شما زارع واقعي آن هستيد يا مائيم؟ (64) اگر بخواهيم ميتوانيم آنرا بوته خشکي کنيم و شما حسرت خورید (65) که عجب ضرري کرديم (66) و محروم شديم (67)

 

آيا آن آبي را که مي آشاميد ديده ايد؟ (68) آيا شما از ابر نازلش کرده ايد يا ما نازلش مي کنيم؟ (69) اگر ميخواستيم آنرا تلخابی قرار میدادیم، پس چرا شکر نمي کنيد؟ (70)

 

آيا در باره آتشي که مي افروزيد انديشه کرده ايد؟ (71) آیا شما درختش را ايجاد کرده ايد يا ما خالق آن بوده ايم؟ (72)  ما آن را مايه پند گيري و کمک به رونق زندگی های بی رونق قرار داده ايم (73)

 

درس: اي انسان! غرق در نعمت هاي الهي هستي. از غفلت درآي و طوري زندگي کن که سرانجام بهشتي داشته باشي.

درب: اين سخنان کاملا صحيح است. زيرا در قرآني است که چنين موقعيتي دارد.
 

 

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ﴿74﴾ فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ ﴿75﴾ وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ ﴿76﴾ إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ ﴿77﴾ فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ ﴿78﴾ لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ ﴿79﴾ تَنزِيلٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ ﴿80﴾

 

ای پیامبر! اینک که می بینی مردمت اینقدر غافلند، نام پروردگار بزرگت را به پاکی بستای (74)

 

پس قسم نميخورم به محل هاي ستارگان! (75) واين اگر بدانيد، قسمي بزرگ است! (76) که این قرآن البته خواندنيي است گرامي (77) که مطالبش در کتابي قرار داده شده و حقایقش فرو پوشيده شده است (78) که جز پاک شدگان با آن حقایق امکان تماس ندارند (79) و مجموعا فرو فرستاده اي است از جانب پروردگار جهانيان (80)

 

درس: اي انسان! غرق در نعمت هاي الهي هستي. از غفلت درآي و طوري زندگي کن که سرانجام بهشتي داشته باشي.

درب: مرگ براي همه پيش مي آيد. زندگي پس از مرگ تو چگونه خواهد بود؟
 

 

أَفَبِهَذَا الْحَدِيثِ أَنتُم مُّدْهِنُونَ ﴿81﴾ وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ ﴿82﴾ فَلَوْلَا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ ﴿83﴾ وَأَنتُمْ حِينَئِذٍ تَنظُرُونَ ﴿84﴾ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنكُمْ وَلَكِن لَّا تُبْصِرُونَ ﴿85﴾ فَلَوْلَا إِن كُنتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ ﴿86﴾ تَرْجِعُونَهَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ ﴿87﴾

 

آيا، پس، اين سخنان را سرسري ميگيريد؟ (81) و بهره خود را اين قرار داده ايد که تکذيبش کنيد؟ (82) چه بد! پس وقتيکه که جان به گلوگاه تان ميرسد (83) و شما در آن هنگام نظاره ميکنيد (84) و نمیدانید که ما به شما از جانتان نزديکتريم (85) پس اگر تحت قوانين خدائي نيستيد (86) آن مرگ را از خود دور کنید اگر راست ميگوييد (87)

 

درس: اي انسان! غرق در نعمت هاي الهي هستي. از غفلت درآي و طوري زندگي کن که سرانجام بهشتي داشته باشي.

درب: درست هنگام مرگ يکي از اين سه نوع زندگي شروع مي شود. کدام نوع را مي خواهي؟ زندگيت را متناسب با آن کن.
 

 

فَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ ﴿88﴾ فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّةُ نَعِيمٍ ﴿89﴾ وَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ أَصْحَابِ الْيَمِينِ ﴿90﴾ فَسَلَامٌ لَّكَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ ﴿91﴾ وَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ ﴿92﴾ فَنُزُلٌ مِّنْ حَمِيمٍ ﴿93﴾ وَتَصْلِيَةُ جَحِيمٍ ﴿94﴾ إِنَّ هَذَا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ ﴿95﴾ فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ ﴿96﴾

 

در آن اوضاع و احوال اگر محتضر از مقربان باشد (88) راحتي و بوی خوش و بهشت پرنعمت خواهد داشت (89) و اگر از خجستگان باشد (90) به او گفته ميشود سلام بر تو باد از سوي خجستگان (91) و اما اگر جزء تکذيبگران گمراه باشد (92) در اينصورت يک پيشکشيی از آب جوشان متعفن (93) و افتادني در آتش خواهد داشت (94)

 

ای پیامبر! و ای پیروانش! البته اين مطالب همان حقِ يقينی است (95)

پس نام پروردگار عظيمتان را به پاکی بستایید (96)

 

سوره رحمان

 

درس: يادآوري گوشه هايي از نعمات عام الهي اعم از دنيوي و اخروي، براي جن و انسان.

درب: . يادآوري نعمتهاي مستقيم مربوط به وجود خداوند براي جن و انسان.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

الرَّحْمَنُ ﴿1﴾ عَلَّمَ الْقُرْآنَ ﴿2﴾ خَلَقَ الْإِنسَانَ ﴿3﴾ عَلَّمَهُ الْبَيَانَ ﴿4﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

آن خداوندِ داراي رحمت عام برای همگان (1) که قرآن را به سیستم وحی رسانی آموخت (2) و انسان را آفريد (3) و بيان را به او آموخت (4)

 

 

درس: يادآوري گوشه هايي از نعمات عام الهي اعم از دنيوي و اخروي براي جن و انسان.

درب: يادآوري بعضي از نعمات عام الهي براي انسان در اين جهان.
 

 

الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ بِحُسْبَانٍ ﴿5﴾ وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ يَسْجُدَانِ ﴿6﴾ وَالسَّمَاء رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ ﴿7﴾ أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ ﴿8﴾ وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ ﴿9﴾ وَالْأَرْضَ وَضَعَهَا لِلْأَنَامِ ﴿10﴾ فِيهَا فَاكِهَةٌ وَالنَّخْلُ ذَاتُ الْأَكْمَامِ ﴿11﴾ وَالْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَالرَّيْحَانُ ﴿12﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿13﴾ خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ كَالْفَخَّارِ ﴿14﴾ وَخَلَقَ الْجَانَّ مِن مَّارِجٍ مِّن نَّارٍ ﴿15﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿16﴾ رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ ﴿17﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿18﴾ مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ ﴿19﴾ بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَّا يَبْغِيَانِ ﴿20﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿21﴾ يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ ﴿22﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿23﴾ وَلَهُ الْجَوَارِ الْمُنشَآتُ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ ﴿24﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿25﴾

 

و گردش خورشيد و ماه را از روی قاعده و قانون قرار داد (5) و همه کس، چه بدانند و چه ندانند، و همه چیز و از جمله ستاره و درخت مطابق قانون و قواعد او زندگی میکنند (6) و آسمان را برافراشت و وسیله سنجش و تعادل و شناخت عدالت را قرار داد (7) که شما آن را بشناسید و از عدالت تجاوز نکنيد (8) و درستکار باشید و عدالت را برپا داريد و در معامله کم ندهيد (9) و زمين را براي همه آفريدگان قرار داد (10) که در آن ميوه ها ونخل های دارای خوشه هاي غلاف دار (11) و دانه های برگ دار و گياه خوش بو هست (12) اینک شما ای دو صنف بزرگ از مخلوقاتش که انسان و جن باشید کدام يک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (13)  انسان از چیزی که شبیه به لايه خشکيده اي چون سفال است (14) و جن هم از چیزی که شبیه به شعله اي از آتش است آفريده شده اند (15) پس شما دو نوعِ مهم از موجودات که انسان و جن باشید کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (16) نعمت وجود پروردگار، دو مشرق برای جن و انسان، و همچنین دو مغرب را پاس بدارید (17) پس شما دو تا کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (18) همو که دو درياي بهم رسيده را بهم آميخت (19) بين آنها حالتی هست که به نظر می آید یک حالت بینابینی دارند که مانع میشود که به يکديگر تجاوز کنند (20) پس شما دو تا کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (21)  از هر دو آنها چیزهایی که برایتان ارزشمند است بيرون مي آيد (22) پس شما دو تا کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (23) و چیز های بزرگی که از بزرگی مانند کوه ها هستند، و در درياها روانند، از آن اوست (24) پس شما دو تا کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب مي کنيد؟ (25)

 

درس: : يادآوري گوشه هايي از نعمات عام الهي اعم از دنيوي و اخروي براي جن و انسان.

درب: يادآوري نعمت هاي مستقيم مربوط به وجود خداوند براي جن وانسان.
 

 

كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ ﴿26﴾ وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ ﴿27﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿28﴾ يَسْأَلُهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ ﴿29﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿30﴾

 

هر چه که در این جهانی که می شناسید، فاني ميشود (26) و وجه پروردگارِ شكوهمند و بخشنده تان باقي ميماند (27) پس شما دو تا کداميک از نعمتها ي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (28) تمام موجودات، در آسمانها و زمين، دائما از او درخواستي دارند. او در هر زمانی در موقعیتی است (29) پس شما دو تا کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب مي کنيد؟ (30)

 

درس: يادآوري گوشه هايي از نعمات عام الهي، اعم از دنيوي و اخروي براي جن و انسان

درب: تشريح بعضي نعمات مربوط به وقوع قيامت براي جن و انسان.
 

 

سَنَفْرُغُ لَكُمْ أَيُّهَا الثَّقَلَانِ ﴿31﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿32﴾ يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانفُذُوا لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ ﴿33﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿34﴾ يُرْسَلُ عَلَيْكُمَا شُوَاظٌ مِّن نَّارٍ وَنُحَاسٌ فَلَا تَنتَصِرَانِ ﴿35﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿36﴾ فَإِذَا انشَقَّتِ السَّمَاء فَكَانَتْ وَرْدَةً كَالدِّهَانِ ﴿37﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿38﴾ فَيَوْمَئِذٍ لَّا يُسْأَلُ عَن ذَنبِهِ إِنسٌ وَلَا جَانٌّ ﴿39﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿40﴾ يُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَالْأَقْدَامِ ﴿41﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿42﴾

 

بزودي به شما خواهم پرداخت اي دو گرانقدر (31) پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب مي کنيد؟ (32)  اي جماعت جن و انس! اگر توانستيد از کرانه هاي آسمان ها و زمين، در رويد، اين کار را بکنيد. اما نخواهيد توانست مگر اینکه نيروی کافی و مجوز لازم را داشته باشید (33) پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب مي کنيد؟ (34) در قیامت، آتشي بدون دود و آتشي داراي دود بسوي شما فرستاده ميشود و توانِ ياريِ يکديگر را نیز نداريد (35) پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب مي کنيد؟ (36) به هنگامی فکر کنید که قبل از وقوع قیامت، آسمان شکافته شود و مانند چرمي سرخ رنگ گردد (37) شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب مي کنيد؟ (38) پس در آن روز نه جن و نه انس درباره گناهانشان بازجوئی نميشوند (39)  پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب مي کنيد؟ (40) مجرمان از روي علامتهايشان شناخته ميشوند و از پيشاني ها و پاها گرفته ميشوند (41) پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب مي کنيد؟ (42)  

 

درس: يادآوري گوشه هايي از نعمات عام الهي اعم از دنيوي و اخروي براي جن و انسان

درب: اشاره به نعمت مربوط به جهنم براي جن و انسان.
 

 

هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي يُكَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ ﴿43﴾ يَطُوفُونَ بَيْنَهَا وَبَيْنَ حَمِيمٍ آنٍ ﴿44﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿45﴾

در آن روز ندا داده میشود که اين همان جهنمي است که مجرمان تکذيبش ميکردند (43) که بين آن و بين آبي جوشان در تردد اند (44) پس شما دو تا کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب مي کنيد؟ (45)

 

درس: يادآوري گوشه هاي از نعمات عام الهي اعم از دنيوي و اخروي براي جن و انسان.

درب: تشريح دو بهشت عالي براي جن و انسان.
 

 

وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ ﴿46﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿47﴾ ذَوَاتَا أَفْنَانٍ ﴿48﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿49﴾ فِيهِمَا عَيْنَانِ تَجْرِيَانِ ﴿50﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿51﴾ فِيهِمَا مِن كُلِّ فَاكِهَةٍ زَوْجَانِ ﴿52﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿53﴾ مُتَّكِئِينَ عَلَى فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَجَنَى الْجَنَّتَيْنِ دَانٍ ﴿54﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿55﴾ فِيهِنَّ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ ﴿56﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿57﴾ كَأَنَّهُنَّ الْيَاقُوتُ وَالْمَرْجَانُ ﴿58﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿59﴾ هَلْ جَزَاء الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ ﴿60﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿61﴾

 

و کساني که بيم این را دارند که در برابر پروردگار حاضر خواهند شد و چگونه خواهند توانست عظمت ملاقات شونده را تاب بیاورند، و چنین کسانی پروردگار را در ذهن خویش خیلی والا و محترم میدانند  دو بهشت خواهند داشت (46) پس شما دو گروه جنّ و انس کدام نعمت پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (47)  که درختانِ آن بهشت ها پرشاخ و برگند (48) پس شما دو گروه کدام نعمت پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (49) در آن دو بهشت دو چشمه جاري است (50) پس شما دو گروه کدام نعمت پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (51) در آندو از هر ميوه اي چند گونه است (52) پس شما دو گروه کدام نعمت پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (53) بر فرشهائي که آسترش از ابريشم است تكيه ميزنند و ميوه هاي آن دو بهشت در دسترس شان است (54) پس شما دو گروه کدام نعمت پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (55) در آنجا زناني هستند که فقط به شوهرشان نظر دارند و قبلا دست جن و انسي به آنها نرسيده است (56) پس شما دو گروه کدام نعمت پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (57) از شدت زیبائی گوئي که ياقوت و مرجان هستند (58) پس شما دو گروه کدام نعمت پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (59) آيا پاداش احسان جز احسان است؟ (60) پس شما دو گروه کدام نعمت پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (61)

 

درس: يادآوري گوشه هايي از نعمات عام الهي اعم از دنيوي و اخروي براي جن و انسان.

درب: تشريح دو بهشت سطح پايين تر براي جن و انسان.
 

 

وَمِن دُونِهِمَا جَنَّتَانِ ﴿62﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿63﴾ مُدْهَامَّتَانِ ﴿64﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿65﴾ فِيهِمَا عَيْنَانِ نَضَّاخَتَانِ ﴿66﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿67﴾ فِيهِمَا فَاكِهَةٌ وَنَخْلٌ وَرُمَّانٌ ﴿68﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿69﴾ فِيهِنَّ خَيْرَاتٌ حِسَانٌ ﴿70﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿71﴾ حُورٌ مَّقْصُورَاتٌ فِي الْخِيَامِ ﴿72﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿73﴾ لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ ﴿74﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿75﴾ مُتَّكِئِينَ عَلَى رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ ﴿76﴾ فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ ﴿77﴾ تَبَارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ ﴿78﴾

 

و سطحِ پائين تر از آندو، دو بهشت ديگر هم برای هریک از آدم های خوب هست (62) پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (63) که از زياديِ سبز بودن بنظر سياه مي آيند (64) پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (65) در آنها دو چشمه است که فواره ميزنند (66) پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (67) در آنها ميوه و نخل و انار و سایر میوه هایی که مطلوبشان باشد نیز هست (68)  پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (69) در آنها زناني خوشرو و نيکو هست (70) پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (71) که مانند حورياني پرده نشين در خيمه هایند (72) پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (73) كه قبلا دست هيچ انسان و جني به آنها نرسيده است (74) پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (75) که بر بالشهاي سبز رنگ ابريشمي و فرشهاي ديباي رنگارنگ تکيه ميزنند (76)پس شما دو گروه کداميک از نعمتهاي پروردگارتان را تکذيب ميکنيد؟ (77)  ای پیامبر! پر برکت است نام پروردگار که شكوهمند و گرامي است (78)

 

سوره دهر (انسان)

درس: تشويق به اتصاف به صفات نيکو.

درب: تشويق انسان به حسن استفاده ازاستعداد خويش به حسن اختيار و حرکت به سوي رشد و کمال.
 

 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنسَانِ حِينٌ مِّنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُن شَيْئًا مَّذْكُورًا ﴿1﴾ إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا ﴿2﴾ إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا ﴿3﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

آيا اينطور نيست که برهه اي از زمانی طولانی بر انسان گذشته، در حاليکه او چيز مهمِ قابلِ ذکري نبود؟ (1) سیستم آفرینش الهی، انسان را از نطفه اي داراي استعدادهاي مختلف و متنوع آفريده، و او را به همه وسایلی که برای کمال یافتنش لازم است مجهز فرموده، و حتما او را از جهات مختلف خواهد آزمود (2) همچنین او را به آن راه صحیح هدايت نموده و اينک این انسان است که اگرخواست میتواند شکرگزارباشد، یا اینکه ناسپاسی کند (3)

 

 

درس: تشويق به اتّصاف به صفات نيکو.

درب: صرفه وصلاح در انتخاب مسير رشد و کمال است.
 

 

إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ سَلَاسِلَا وَأَغْلَالًا وَسَعِيرًا ﴿4﴾ إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ﴿5﴾ عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ﴿6﴾

 

اشخاصی که در این دنیا کافر و مومنِ عامل و بسیار مومنِ عامل بوده اند در آخرت هریک متناسب با رفتار این دنیائی شان جایگاهی خواهند داشت و براي کافران زنجيرها و قيد ها و آتش سوزان تهيه کرده ايم (4) و نيکان علاوه بر نعمتهایی که بهشتیان دارند، از کاسه اي مینوشند که محتوایش بسیار مطبوع و خوشایند است (5) و بندگان خاص خدا از همان نوشابه به وفور دارند، بطوریکه اختیار چشمه اش در دست آنها است (6)  

 

درس: تشويق به اتصاف به صفات نيکو.

درب: ضوابط و ملاکات رشد و کمال اينهاست، و شما بهتر است مسيرش را در پيش گيريد.
 

 

يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ﴿7﴾ وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ﴿8﴾   إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء وَلَا شُكُورًا ﴿9﴾ إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا ﴿10﴾

 

صفات غالب مومنان این است که به نذر وفا مي کنند و از روزي که شر آن فراگير است ترس دارند (7) و خوراك را عليرغم خواستنش به مسکين و يتيم و اسير ميخورانند (8) و با خویش میگویند که ما شما را بخاطر خدا خوراك ميدهيم و از شما انتظار پاداش و تشکري نداريم (9) ما از پروردگارمان پرواي روز قیامت را داريم که روزی عبوس و سخت است (10)

درس: تشويق به اتّصاف به صفات نيکو.

درب: آيا اين نوع زندگي را مي پسنديد؟ پس قدم در راهش بگذاريد.
 

 

فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا ﴿11﴾ وَجَزَاهُم بِمَا صَبَرُوا جَنَّةً وَحَرِيرًا ﴿12﴾ مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا ﴿13﴾ وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا ﴿14﴾ وَيُطَافُ عَلَيْهِم بِآنِيَةٍ مِّن فِضَّةٍ وَأَكْوَابٍ كَانَتْ قَوَارِيرَا ﴿15﴾ قَوَارِيرَ مِن فِضَّةٍ قَدَّرُوهَا تَقْدِيرًا ﴿16﴾ وَيُسْقَوْنَ فِيهَا كَأْسًا كَانَ مِزَاجُهَا زَنجَبِيلًا ﴿17﴾ عَيْنًا فِيهَا تُسَمَّى سَلْسَبِيلًا ﴿18﴾ وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَّنثُورًا ﴿19﴾ وَإِذَا رَأَيْتَ ثَمَّ رَأَيْتَ نَعِيمًا وَمُلْكًا كَبِيرًا ﴿20﴾ عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِن فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا ﴿21﴾   إِنَّ هَذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاء وَكَانَ سَعْيُكُم مَّشْكُورًا ﴿22﴾

 

و خداوند شر آن روز را از آنان برطرف و شادابي و خوشحالي نصيبشان ميکند (11)  به خاطر آنچه که بر آن صبر کردند، بهشت و البسه فاخر پاداششان مي دهد (12) که بر تخت ها تکيه زده و در آنجا نه آفتاب داغي و نه سرمائي مي بينند (13) و سايبان ها از نزديک برفرازشان سايه افکنده و ميوه هاي چيدني در دسترسشان است (14) و کوزه هاي شيشه گون و فنجان هاي بلورين دور و بر آنها به پذیرائی گردانده ميشود (15) بلور هائي نقره-گون که دقيق اندازه شده است (16) و از کاسه اي نوشانده ميشوند که چاشني آن زنجبيل، (17) از چشمه اي بنام سلسبيل است (18) و دور و بر آنان بچه هائي ميگردند که به همان شکل باقي خواهند ماند، و وقتيکه به آنان نگاه ميکني تصور ميکني مرواريد پراکنده هستند (19) و اگر آنجا را ببینید نعمت زیاد و پادشاهيي بزرگ مي بينيد (20) بر تن آنان جامه هائي سبز از ديبائي نازك و ديبائي ضخيم است، و دستبندهائي گرانبها بر دست دارند و پروردگارشان نوشابه اي پاک به آنان مي نوشاند (21) به آنان گفته میشود اين جزایتان است و اينك کوشش تان پاداش داده شده است (22)

درس: تشويق به اتصاف به صفات نيکو.

درب: همه احتياج به تشويق براي رشد وکمال دارند. پيغمبر هم از اين امر مستثني نيست.
 

 

إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ تَنزِيلًا ﴿23﴾ فَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ وَلَا تُطِعْ مِنْهُمْ آثِمًا أَوْ كَفُورًا ﴿24﴾ وَاذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ﴿25﴾ وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلًا طَوِيلًا ﴿26﴾ إِنَّ هَؤُلَاء يُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَيَذَرُونَ وَرَاءهُمْ يَوْمًا ثَقِيلًا ﴿27﴾ نَحْنُ خَلَقْنَاهُمْ وَشَدَدْنَا أَسْرَهُمْ وَإِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَا أَمْثَالَهُمْ تَبْدِيلًا ﴿28﴾

 

ای پیامبر! البته خودمان اين قرآن را بخوبي بر تو نازل کرده ايم (23) پس تو نيز راجع به حکم پروردگارت صبور باش و در باره اصول و فروع رسالتت با گناهکاران ناسپاس آنها هیچگونه همراهی مکن (24) و اسم پروردگارت را صبحگاهان و شامگاهان به دعا ياد کن (25) و پاره اي از شب را سجده بگذار و مدتي طولاني از همان پاره ای از شب را به تسبيح او بگذران (26) اينان اين زندگي زودگذر را دوست دارند و آن روز سنگينِ قیامت را كه خواهند داشت، واميگذارند (27) البته ما خلقشان کرديم و بنيانشان را محکم نموديم و هر وقت بخواهيم میتوانیم همانندان آنان را بجايشان بیاوريم (28)

 

درس: تشويق به اتصاف به صفات نيکو.

درب: انتقاد ا ز کساني که آن مسير اتصاف به صفات نيکو را انتخاب نمي کنند.
 

 

إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَن شَاء اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا ﴿29﴾ وَمَا تَشَاؤُونَ إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا ﴿30﴾ يُدْخِلُ مَن يَشَاء فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمِينَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا ﴿31﴾

 

اين يک تذکر است، پس کيست که بخواهد راهي بسوي پروردگارش در پيش گيرد؟ (29) و نخواهید خواست مگر اينکه خداوند بخواهد، که خداوند البته داناي فرزانه است (30) هر که را لایق باشد در رحمتش داخل ميکند، و براي ظالمان عذابي دردناک تهيه نموده است (31)

سوره مطففين

درس: برنده نهايي نيکان اند، و مکذب و مجرم و کم فروش که مانند هم اند، بازنده اند.

درب: کم فروشان از بازنده ها هستند.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

وَيْلٌ لِّلْمُطَفِّفِينَ ﴿1﴾ الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُواْ عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ ﴿2﴾ وَإِذَا كَالُوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ ﴿3﴾

بسم الله الرحمن الرحيم

واي بر کم فروشان (1) که وقتي براي خويش پيمانه ميگيرند آن را تمام ميگيرند (2) اما وقتي که براي مردم پيمانه ميگيرند يا برایشان وزن مي کنند کم ميدهند (3)

 

درس: برنده نهايي نيکان اند، و مکذب و مجرم و کم فروش که مانندهم اند، بازنده اند.

درب: علت يابي رفتار کم فروشان که فراموشي قيامت و آخرت است.
 

 

 

أَلَا يَظُنُّ أُولَئِكَ أَنَّهُم مَّبْعُوثُونَ ﴿4﴾ لِيَوْمٍ عَظِيمٍ ﴿5﴾ يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿6﴾

 

آيا گمان ندارند که حتما برانگيخته خواهند شد؟ (4) در روزي بزرگ؟ (5) روزي که مردم در پيشگاهِ پروردگارِ همگان، مي ايستند؟ (6)

 

درس: برنده نهايي نيکان اند، و مکذب و مجرم و کم فروش که مانند هم اند، بازنده اند.

درب: معرفي فجار و مکذبين که عده اي ديگر از بازندگان هستند و ذکر صفات آنها و سرانجام آخرتي شان.
 

 

كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ ﴿7﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ ﴿8﴾ كِتَابٌ مَّرْقُومٌ ﴿9﴾ وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُكَذِّبِينَ ﴿10﴾ الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ ﴿11﴾ وَمَا يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ ﴿12﴾ إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ ﴿13﴾ كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿14﴾ كَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُونَ ﴿15﴾ ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُوا الْجَحِيمِ ﴿16﴾ ثُمَّ يُقَالُ هَذَا الَّذِي كُنتُم بِهِ تُكَذِّبُونَ ﴿17﴾

 

ای مردم! نه! آنطور که شما بیخیالانه سهل انگاری میکنید نیست، حکم زندانیِ گناهکاران به سجين که زندان در زندان است ابلاغ میشود (7)

و ای پیامبر! سجين چگونه میتواند برای مردمان قابل تصور باشد؟ (8) قانوني است که در مورد تنبیه مجرمان نوشته شده (9) که واي در آن روز برتگذيبگران (10) که روز قيامت را تکذيب مي کنند (11)

و کسی آن را تکذيب نمي کند مگر اینکه تجاوزگر و گناهکار باشد (12) آنقدر تجاوزگر و گناهکار که وقتي آيات ما بر او خوانده ميشود بگويد اینها افسانه هاي پيشينيان است (13)

 

نه! ای مردم! چنانکه بیخیالانه سهل انگاری میکنید نیست، رفتار مجرمانه آنها سبب شده که دلهاشان زنگار ببندد (14) و آنها در آن روز از الطاف پروردگارشان در پردهء محرومیت باشند (15) سپس در جحيم فرو خواهند افتاد (16) سپس به آنها گفته خواهد شد اين است آنچه تکذيبش ميکرديد (17)

 

درس: برنده نهايي نيکان اند، و مکذب و مجرم و کم فروش که مانند هم اند، بازنده اند.

درب: معرفي برنده ها و سرانجام آنها.
 

 

كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ ﴿18﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ ﴿19﴾ كِتَابٌ مَّرْقُومٌ ﴿20﴾ يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ ﴿21﴾ إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ ﴿22﴾ عَلَى الْأَرَائِكِ يَنظُرُونَ ﴿23﴾ تَعْرِفُ فِي وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِيمِ ﴿24﴾ يُسْقَوْنَ مِن رَّحِيقٍ مَّخْتُومٍ ﴿25﴾ خِتَامُهُ مِسْكٌ وَفِي ذَلِكَ فَلْيَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ ﴿26﴾ وَمِزَاجُهُ مِن تَسْنِيمٍ ﴿27﴾ عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ ﴿28﴾

 

اما در باره مردمان خوب نیز آنطور نیست که شما مجرمان می انگارید، زیرا حکم بهشتی بودن آنان به علّيين ابلاغ میشود (18)

و ای پیامبر! علیین چگونه میتواند برای مردمان قابل تصور باشد؟ (19)

که قانوني است که در باره پاداش خوبان نوشته شده (20)

و مقربان به آن گواهي ميدهند (21) که البته نيكان در نعمت ها خواهند بود (22)

 

بر مبل هاي تزيين شده تکيه زده و با خوشایندی همه چیز را زیر نظر دارند (23) و شادابي نعمتها از سيمايشان مشخص است (24) و از نوشابه اي صاف و بی دُرد که درب آن مُهر دارد به آنان نوشانده میشود (25) كه مُهر آن مُشک است و و آن آنقدر نفیس است که شايسته است مسابقه دهندگان براي دستيابي به آن مسابقه دهند (26) و تسنيم نيز با آن آميخته است (27) که چشمه اي است که مقربان از آن مي نوشند (28)

 

درس: برنده نهايي نيکان اند، و مکذب و مجرم و کم فروش که مانند هم اند، بازنده اند.

درب: قسمتي از رفتارهاي دنيايي مجرمين.
 

 

إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كَانُواْ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا يَضْحَكُونَ ﴿29﴾ وَإِذَا مَرُّواْ بِهِمْ يَتَغَامَزُونَ ﴿30﴾ وَإِذَا انقَلَبُواْ إِلَى أَهْلِهِمُ انقَلَبُواْ فَكِهِينَ ﴿31﴾ وَإِذَا رَأَوْهُمْ قَالُوا إِنَّ هَؤُلَاء لَضَالُّونَ ﴿32﴾ وَمَا أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حَافِظِينَ ﴿33﴾

 

امروز در این دنیا آنانکه مرتکب جرائم ميشوند به مومنان مي خندند (29)  و وقتيکه از آنان رد ميشوند چشمک ميزنند (30) و وقتيکه بسوي نزديکان خود بر ميگردند سرخوشند (31) و وقتيکه آنها را مي بینند ميگویند اينها گمراهند (32) درحالیکه کسي آنها را ناظر آنان نکرده که در کار آنها مزاحمت کنند (33)

 

د رس: برنده نهايي نيکان اند، و مکذب و مجرم و کم فروش که مانند هم اند، بازنده اند.

درب: سرانجام آخرتي مومنان.
 

 

فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آمَنُواْ مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ ﴿34﴾ عَلَى الْأَرَائِكِ يَنظُرُونَ ﴿35﴾ هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ ﴿36﴾

 

اما در قیامت مومنان به کفار مي خندند (34) در حالیکه بر مبل هاي تزئين شده تکيه زده اند و فرجام آنها را ناظرند (35) و می نگرند که آنها دارند به جزاي کار خويش میرسند (36)

سوره قيامه

درس: انسان بايد به قيامت و هولناکي آن اهميت دهد و مواظب رفتار خويش باشد.

درب: انسان به قيامت و هولناکي آن بي توجه است و دنبال بهانه مي گردد تا آن را انکار کند.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

لَا أُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيَامَةِ ﴿1﴾ وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ ﴿2﴾ أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَلَّن نَجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿3﴾ بَلَى قَادِرِينَ عَلَى أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُ ﴿4﴾ بَلْ يُرِيدُ الْإِنسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ ﴿5﴾ يَسْأَلُ أَيَّانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ ﴿6﴾

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به روز قيامت (1) و قسم به نَفْسِ ناخودآگاهِ سرزنشگر (2)

 

آيا انسان مي پندارد مجددا زنده اش نخواهیم کرد؟

بله! حتما او را به تمامی زنده اش میکنیم، بطوریکه حتی استخوانهايش را نیز به خوبی جمع کنیم؟ (3)

بله، حتي قادر به پرداختکاريِ سر انگشتانش نيز هستيم (4)

 

اما انسان ميخواهد پیشِ رویِ خود را با بهانه گیری باز کند (5)

لذا مي پرسد: قيامت چه وقت خواهد بود؟ (6)

 

درس: : انسان بايد به قيامت و هولناکي آن اهميت دهد و مواظب رفتار خويش باشد.

درب: انسان وقتي که با پديده قيامت مواجه شد عقلش سرجايش مي آيد اما دير است.
 

 

فَإِذَا بَرِقَ الْبَصَرُ ﴿7﴾ وَخَسَفَ الْقَمَرُ ﴿8﴾ وَجُمِعَ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ ﴿9﴾ يَقُولُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ أَيْنَ الْمَفَرُّ ﴿10﴾ كَلَّا لَا وَزَرَ ﴿11﴾ إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ ﴿12﴾ يُنَبَّأُ الْإِنسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ ﴿13﴾

 

وقتي که چشم برق بزند (7) و ماه خسوف کند (8) و ماه و خورشيد جمع شوند (9) انسان در آن روز که ببیند قیامت برقرار شده، با خویش ميگويد آن گريزگاه کجاست؟ (10) اما بزودی می فهمد که: نه! هيچ گريزگاهي نيست (11)

 

ای پیامبر! در آن روز قرارگاه همگان بسوي پروردگارت است (12) در آن روز به انسان اعمالی را که از پيش فرستاده و يا بعدأ پس از مرگش بصورت باقیات الصالحات یا سیئات فرستاده، خبر ميدهند (13)

 

درس: انسان بايد به قيامت و هولناکي آن اهميت دهد و مواظب رفتار خويش باشد.

درب:  انسان علیرغم انحراف از رفتار شایسته، به ماهیت رفتار خویش آگاه است، اما وجدان خویش را با گول زدن خویش خاموش می کند.

 

بَلِ الْإِنسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ ﴿14﴾ وَلَوْ أَلْقَى مَعَاذِيرَهُ ﴿15﴾

 

البته انسان در این جهان به خودش بيناست، که میزان صداقتش چقدر است (14) گرچه بهانه هايي بياورد (15)

 

درس: انسان بايد به قيامت و هولناکي آن اهميت دهد و مواظب رفتار خويش باشد.

درب: حتي پيامبر(ص) نيز هنگام دريافت وحي مربوط به اين مطالب آن قدر تحت تاثير قرار مي گيرد که آرامش خويش از دست مي دهد.

 

لَا تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ ﴿16﴾ إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ ﴿17﴾ فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ ﴿18﴾ ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ ﴿19﴾

 

ای پیامبر ! زبانت را براي اينکه آن آیات را فورأ فرا گيري به تندي حرکت مده (16) جمع کردن آن و ترویج خواندنش بر عهده ما است (17) پس وقتي که آنرا مي خوانيم از خواندنش پيروي کن (18) آنگاه بيان آن نيز بر عهده خود ما میباشد (19)

 

درس: انسان بايد به قيامت و هولناکي آن اهميت دهد و مواظب رفتار خويش باشد.

درب: اما رفتار اکثر انسان ها مغاير رفتار کساني است که به قيامت اهميت مي دهند.

 

كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ ﴿20﴾ وَتَذَرُونَ الْآخِرَةَ ﴿21﴾ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَّاضِرَةٌ ﴿22﴾ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ ﴿23﴾ وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ بَاسِرَةٌ ﴿24﴾ تَظُنُّ أَن يُفْعَلَ بِهَا فَاقِرَةٌ ﴿25﴾

 

نه! ای کافران! چنین نیست که فکر کرده اید! بلکه این رفتارهایی که میکنید و این بهانه هائی که می آورید، به این خاطر است که شما این زندگی فانی زودگذر را دوست ميداريد (20) و به آخرت اهمیتی نمیدهید (21)

 

ای مردم! بدانید که در قیامت چهره هائي شادابند (22) نظر بسوي پروردگارشان دارند (23) و چهره هائي هم در آن روز دژم اند (24)  و دیگر فهمیده اند که با آنان به سختي رفتار خواهد شد (25)

 

 

درس: انسان بايد به قيامت و هولناکي آن اهميت دهد و مواظب رفتار خويش باشد.

درب: مرگ جدا شدن از زندگي اين جهاني است. براي همه پيش مي آيد. به پس از آن اهميت دهيد.

 

كَلَّا إِذَا بَلَغَتْ التَّرَاقِيَ ﴿26﴾ وَقِيلَ مَنْ رَاقٍ ﴿27﴾ وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ ﴿28﴾ وَالْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ ﴿29﴾ إِلَى رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَسَاقُ ﴿30﴾

 

نه! اینطور نیست که شایسته باشد اینقدر بیخیالی کنید، بلکه متوجه باشید که آن هنگام که جان به گلوگاه برسد (26) و اطرافیان تان از بهبودی تان مایوس شوند و بگویند دیگر کيست که شفايش دهد (27) و خودتان مطمئن شوید که دیگر هنگام جدايي فرا رسیده است (28) و ساق به ساق بپيچد (29) در آن روز، خواهیدفهمید که در مسیری افتاده اید که بطرف پروردگار تان رانده میشوید (30)

 

 

درس: انسان بايد به قيامت و هولناکي آن اهميت دهد و مواظب رفتار خويش باشد.

درب: علت رفتار انسان هايي که رفتاري ناشي از اهميت ندادن دارند بي توجهي به حکمت آفرينش خود و نيز بي توجهي به قدرت خداوند است.

 

فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّى ﴿31﴾ وَلَكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّى ﴿32﴾ ثُمَّ ذَهَبَ إِلَى أَهْلِهِ يَتَمَطَّى ﴿33﴾  أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى ﴿34﴾ ثُمَّ أَوْلَى لَكَ فَأَوْلَى ﴿35﴾

 

نه تصديقی کردید و نه نمازی گزاردید (31) وليکن تکذيب کردید و روي برگرداندید (32) آنگاه خرامان خرامان بسوي اهل تان رفتید (33) سزاوارتان همین عاقبتی است که برای خویش ساخته اید و بازهم سزاوارتان باد (34) و باز هم سزاوارتان باد و باز هم سزاوارتان باد (35)

 

 

درس: انسان باید به قیامت و هولناکی آن اهمیت دهد و مواظب رفتار خویش باشد.

درب: خداوند قادری که انسان را آفریده، از آفرینش او مقصود حکیمانه ای را اراده کرده و قیامت آستانه تحقق آن مقصود حکیمانه است.

 

أَيَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَن يُتْرَكَ سُدًى ﴿36﴾ أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِّن مَّنِيٍّ يُمْنَى ﴿37﴾ ثُمَّ كَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى ﴿38﴾ فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنثَى ﴿39﴾ أَلَيْسَ ذَلِكَ بِقَادِرٍ عَلَى أَن يُحْيِيَ الْمَوْتَى ﴿40﴾

 

آيا انسان مي پندارد او را مهمل واميگذاریم؟ (36)

آيا نطفه اي از مني اي که ريخته ميشود نبود؟ (37) سپس علقه اي شد، سپس آفريده شد، سپس پرداختکاري گردید؟ (38) آنگاه جفتهايي نر و ماده از او پديد آمد؟ (39)

 

آيا اين خداوند قادر نيست برای تحقق هدف آفرینش او، پس از مرگش زنده اش کند؟ و اورا در جهانی غنی و نامحدود قرارش دهد تا هدف از آفرینش او تحقق یابد؟ (40)

سوره انشقاق

درس: کافران فکر نکنند برنده اند. مراحلي هست که بايد طي شود، وقتي همه چيز به کمال خويش رسيد معلوم خواهد شد که آنها بازنده اند.

درب: پس از وقوع قيامت و رسيدگي به حسابها معلوم خواهد شد کافران بازنده اند.

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

إِذَا السَّمَاء انشَقَّتْ ﴿1﴾ وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ ﴿2﴾ وَإِذَا الْأَرْضُ مُدَّتْ ﴿3﴾ وَأَلْقَتْ مَا فِيهَا وَتَخَلَّتْ ﴿4﴾ وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ ﴿5﴾ يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ ﴿6﴾ فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ ﴿7﴾ فَسَوْفَ يُحَاسَبُ حِسَابًا يَسِيرًا ﴿8﴾ وَيَنقَلِبُ إِلَى أَهْلِهِ مَسْرُورًا ﴿9﴾ وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ وَرَاء ظَهْرِهِ ﴿10﴾ فَسَوْفَ يَدْعُو ثُبُورًا ﴿11﴾ وَيَصْلَى سَعِيرًا ﴿12﴾ إِنَّهُ كَانَ فِي أَهْلِهِ مَسْرُورًا ﴿13﴾ إِنَّهُ ظَنَّ أَن لَّن يَحُورَ ﴿14﴾ بَلَى إِنَّ رَبَّهُ كَانَ بِهِ بَصِيرًا ﴿15﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

وقتي که آسمان بشکافد (1)

و گوش به فرمان پروردگارش دهد و سزاوارش هم همين است (2) 

و وقتي که زمين کِش بيايد (3) و آنچه را که در آن است بيرون بياندازد و تخليه کند (4)

و گوش به فرمان پروردگارش دهد و سزاوارش هم همين است (5)

 

هان اي انسان!  البته با رنج بسوي پروردگارت راه ميسپاري، والبته حتما در قیامت به ملاقات او خواهي رسيد (6)

 

در قیامت کسي که کارنامه اش به دست راست او داده شود (7) بزودي با محاسبه اي آسان رسيدگي خواهد شد (8)  و شادمان به سوي اهل خويش باز ميگردد (9)  ولی کسي که  نامه اش از پشت سرش به او داده شود (10) بزودي فريادش بلند خواهد شد (11)  و به داخل آتشي سوزان خواهد افتاد (12)

البته او قبلأ در ميان اهل خويش شادمان و بیخیال بود (13) و گمان ميکرد هرگز گذارش بسوي ما نمي افتد (14) بله. البته پروردگارش نسبت به او بيناست ( 15)

 

 

درس: کافران فکر نکنند برنده اند. مراحلي هست که بايد طي شود، وقتي همه چيز به کمال خويش رسيد معلوم خواهد شد که آنها بازنده اند.

درب: حوصله کنيد تا جريان شما و اين کفار به اوج خود برسد.
 

 

فَلَا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ ﴿16﴾ وَاللَّيْلِ وَمَا وَسَقَ ﴿17﴾ وَالْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ ﴿18﴾ لَتَرْكَبُنَّ طَبَقًا عَن طَبَقٍ ﴿19﴾

 

قسم به شفق (16)  و به شب و آنچه که گَرد مي آورد (17)  و به ماه وقتي که نورش کامل ميشود (18)  که البته شما از طبقي بر طبقي ديگر سوار خواهيد شد (19)

 

 

درس: کافران فکر نکنند برنده اند. مراحلي هست که بايد طي شود، وقتي همه چيز به کمال خويش رسيد معلوم خواهد شد که آنها بازنده اند.

درب: کفار که در کفرشان فرورفته اند و گردنفرازي مي کنند نمي دانندکه خدا به آنان آگاه است؟
 

 

فَمَا لَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿20﴾ وَإِذَا قُرِئَ عَلَيْهِمُ الْقُرْآنُ لَا يَسْجُدُونَ ﴿21﴾ بَلِ الَّذِينَ كَفَرُواْ يُكَذِّبُونَ ﴿22﴾ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُوعُونَ ﴿23﴾

 

این کافران چه شان است که ايمان نمي اورند؟ (20)  و وقتي که قرآن بر آنان خوانده شود به سجده نمي افتند؟ (21)  بلکه علاوه بر اینکه کفر میورزند تکذيب هم مي کنند (22) 

و البته خداوند به آنچه که در دل پنهان مي کنند داناتر است (23) 

 

درس: : کافران فکر نکنند برنده اند. مراحلي هست که بايد طي شود،وقتي همه چيز به کمال خويش رسيد معلوم خواهد شد که آنها بازنده اند

درب: اي پيامبر سرانجام کفار را به آنان بگو. شايد تجديد نظر کنند.
 

 

فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿24﴾ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ ﴿25﴾

 

پس به عذابي دردناک مژده شان ده (24)

مگر کسانی که ايمان آورده و عمل صالح انجام دهند که پاداشي بي منت خواهند داشت (25)

سوره ق

درس: کافران چيزي را که تکذيب مي کنند دچارش مي شوند.

درب: بي توجهي به عظمت واهميت قرآن، نيز بي توجهي به علم خدا وعظمت شان قيامت، علت تکذيب قيامت است.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِيدِ ﴿1﴾ بَلْ عَجِبُوا أَن جَاءهُمْ مُنذِرٌ مِّنْهُمْ فَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا شَيْءٌ عَجِيبٌ ﴿2﴾ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا ذَلِكَ رَجْعٌ بَعِيدٌ ﴿3﴾ قَدْ عَلِمْنَا مَا تَنقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَعِندَنَا كِتَابٌ حَفِيظٌ ﴿4﴾ بَلْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءهُمْ فَهُمْ فِي أَمْرٍ مَّرِيجٍ ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحیم

قاف و قسم به قرآن با عظمت (1)

 

بلکه کافران تعجب کردند که هشدار دهنده اي از جنس خودشان بسويشان آمد، و میگویند اين چیزی که این پیامبر میگوید چيز عجيبي است (2)

میگویند آيا وقتيکه مرديم و خاک شديم بازميگرديم؟ اين خیلی بعيد است (3)

ای پیامبر! البته ما حتی ميدانيم زمين چه چيز از آنها کم ميکند و نزد ما کتابی هست که اطلاعات کامل همه چیز در آن است (4) 

اما این کافران در موضوعی سردرگم اند، و به این سبب حق را وقتيکه بسويشان آمد تکذيب میکنند (5)

 

درس: . کافران چيزي را که تکذيب مي کنند دچارش مي شوند.

درب: ارائه نمونه هايي از قدرت هاي خداوندي براي اينکه از آن بي توجهي در آيند و موضوع قيامت، به ذهن آنهانزديک شود.
 

 

أَ َفَلَمْ يَنظُرُوا إِلَى السَّمَاء فَوْقَهُمْ كَيْفَ بَنَيْنَاهَا وَزَيَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِن فُرُوجٍ ﴿6﴾ وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ ﴿7﴾ تَبْصِرَةً وَذِكْرَى لِكُلِّ عَبْدٍ مُّنِيبٍ ﴿8﴾ وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاء مَاء مُّبَارَكًا فَأَنبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَحَبَّ الْحَصِيدِ ﴿9﴾ وَالنَّخْلَ بَاسِقَاتٍ لَّهَا طَلْعٌ نَّضِيدٌ ﴿10﴾ رِزْقًا لِّلْعِبَادِ وَأَحْيَيْنَا بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا كَذَلِكَ الْخُرُوجُ ﴿11﴾

 

آيا به آسمانِ بالايِ سرِ خود نمي نگرند که چگونه بنايش کرديم و چگونه زينتش داديم و رخنه اي ندارد؟ (6) و آیا به زمين نمی نگرند که چگونه گسترشش داديم و لنگرهائی در آن قرار داديم و در آن از هر نوع گياه مسرت بخشي رويانديم؟ (7)  تا این نعمتها مايه بصيرت و تذکري براي هر بنده ای باشد که خواهد به مسیر صحیح بازگشت کند (8) و همچنین از آسمان آبي پربرکت فرستاديم و بوسيله آن باغها و دانه ها رويانديم (9) و نیز نخل هاي بلند که ميوه هاي روي هم دارد (10) تا روزيي براي بندگان باشد و همچنین بوسيله آن آب، سرزمين مرده اي را زنده کرديم،

ای مردم! بدانید که خروج شما از اين جهان نيز شبیه به همین زنده کردن زمین مرده است (11)

 

درس: کافران چيزي را که تکذيب مي کنند دچارش مي شوند.

درب: اقوام گذشته نيز که به قيامت بي توجه بودند به خسران و هلاک دچار گشتند.
 

 

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَأَصْحَابُ الرَّسِّ وَثَمُودُ ﴿12﴾ وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ وَإِخْوَانُ لُوطٍ ﴿13﴾ وَأَصْحَابُ الْأَيْكَةِ وَقَوْمُ تُبَّعٍ كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِيدِ ﴿14﴾ أَفَعَيِينَا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِّنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ ﴿15﴾

 

ای پیامبر! پيش از مکذبان قوم تو، قوم نوح و قوم رسّ و قوم ثمود نيز تکذيب کرده بودند (12) و قوم عاد و فرعون و قوم لوط نیز (13) و قوم اَيکه و قوم تبع نیز همچنین. همگي شان پيامبرانشان را تکذيب کردند، اما، آن تهديد بر آنان فرود آمد (14)

آيا ما در اثر آفرينش اول خسته شده ايم؟ نه، بلکه تکذیب قوم تو درباره آفرينش  جديد در قیامت و پس از آن است که در موردش به شك افتاده  اند (15)

 

درس: . کافران چيزي را که تکذيب مي کنند دچارش مي شوند.

درب: ذکر جزئياتي از مقارنات مرگ که همگي در معرض آن هستند و کافران به آن بي توجهند.
 

 

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ ﴿16﴾ إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ ﴿17﴾ مَا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ ﴿18﴾ وَجَاءتْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِّ  ذَلِكَ مَا كُنتَ مِنْهُ تَحِيدُ ﴿19﴾ وَنُفِخَ فِي الصُّورِ ذَلِكَ يَوْمُ الْوَعِيدِ ﴿20﴾ وَجَاءتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّعَهَا سَائِقٌ وَشَهِيدٌ ﴿21﴾   لَقَدْ كُنتَ فِي غَفْلَةٍ مِّنْ هَذَا فَكَشَفْنَا عَنكَ غِطَاءكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ ﴿22﴾

 

و البته انسان را ما آفريديم و ميدانيم چه چيزي وسوسه اش ميکند، و از رگ گردنش هم به او نزديک تريم (16)

 

و آن دو فرشته دريافت کننده اعمال که چپ و راستش  هستند اعمالش را ثبت و ضبط ميکنند، (17) هيچ گفتاري را به لفظ نمي آورد مگر اينکه نزد او مراقب و آماده اند (18) و هنگامی که سستی مرگ را درک میکند، گوئیا به او خطاب میشود اين است آنچه از آن ميگريختي (19) و وقتیکه دوره برزخش هم پایان یافت، و در آن شيپورِ اعلامِ برقراریِ قیامت دميده شد، خطاب میشود اين همان روزی است که همگی تان به آن هشدار داده ميشديد (20)

 

و هر کسي كه به قیامت مي آيد با او يک گواه و يک سوق دهنده هست (21) به او گفته میشود  البته تو نسبت به اين غافل بودي اما اینک پرده ات را کنار زده ايم و چشمت بخوبی بینا است (22)

 

درس: کافران چيزي را که تکذيب مي کنند دچارش مي شوند.

درب: چيزي که تکذيب مي کردند بالاخره برسرشان مي آيد و آنها در آنحال به بهانه و تقصير بگردن يکديگر انداختن و... روي مي آورند.
 

 

وَقَالَ قَرِينُهُ هَذَا مَا لَدَيَّ عَتِيدٌ ﴿23﴾  أَلْقِيَا فِي جَهَنَّمَ كُلَّ كَفَّارٍ عَنِيدٍ ﴿24﴾ مَّنَّاعٍ لِّلْخَيْرِ مُعْتَدٍ مُّرِيبٍ ﴿25﴾ الَّذِي جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَأَلْقِيَاهُ فِي الْعَذَابِ الشَّدِيدِ ﴿26﴾ قَالَ قَرِينُهُ رَبَّنَا مَا أَطْغَيْتُهُ وَلَكِن كَانَ فِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ ﴿27﴾ قَالَ لَا تَخْتَصِمُوا لَدَيَّ وَقَدْ قَدَّمْتُ إِلَيْكُم بِالْوَعِيدِ ﴿28﴾ مَا يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ وَمَا أَنَا بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ ﴿29﴾ يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِن مَّزِيدٍ ﴿30﴾

 

و هنگامیکه وارد محشر میشود فرشته ای همراهِ او است، و او را به عنوان کسی که تحت نظرش بوده معرفی میکند، و به مسئول جدیدش تحویل میدهد (23) 

 

چیزی نمیگذرد که حکم عمومی صادر میشود که هر ناسپاسِ ستيزه جو را به جهنم بیفکنید (24) که دردنیا جلوگيرِ خير و بسيار تجاوزگر و شک افکن بود (25) همانها که براي خداوند، همتا جعل میکردند، و اینک در عذاب شديد قرارشان دهید (26) 

 

در این موقع مجرمان میگویند خدایا این شخصی که در دنیا رفیقم بود مرا گمراه کرد اما همان رفیقش ميگويد خدايا من او را به طغيان نيفکندم، ليکن خودش در گمراهيي دور بود (27) و جواب می شنوند که در نزدم ستيزه نکنيد زيرا که  پيشاپيش برايتان هشدار دهنده فرستاده بودم (28) سخن در نزد من عوض نميشود و نسبت به بندگانم ستمکار نيستم (29)

 

در آن روز به جهنم خطاب میشود آيا پر شده اي؟ و ميگويد باز هم هست؟ (30)

 

درس: کافران چيزي را که تکذيب مي کنند دچارش مي شوند.

درب: شرح وضعيت کساني که بر عکس کافران عمل کردند و نتايج خوبي که به آن رسيدند.
 

 

وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ ﴿31﴾  هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ ﴿32﴾ مَنْ خَشِيَ الرَّحْمَن بِالْغَيْبِ وَجَاء بِقَلْبٍ مُّنِيبٍ ﴿33﴾  ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ ﴿34﴾ لَهُم مَّا يَشَاؤُونَ فِيهَا وَلَدَيْنَا مَزِيدٌ ﴿35﴾

 

و بهشت بدون اينکه طولي بکشد به متقيان نزديک ميشود (31)  و به آنان خطاب میشود اين همان چيزي است که به هر کسی که زیاد بسوی خداوند باز میگشت، وعده داده بودیم (32) همان هائی كه در نهان نسبت به خداي رحمان پروا داشتند و دلشان بسوی او بازگشت كننده بود (33) به آنان گفته میشود  به سلامت واردش شويد، که امروز شروعِ جاودانگيِ شما است (34) در آنجا آنچه بخواهید خواهید داشت و نزد ما زيادتي هم هست (35)

 

درس: کافران چيزي را که تکذيب مي کنند دچارش مي شوند.

درب: اشاره به عاقبت دنيايي تکذيب، و نيز اشاره به قدرت خداوندي در جهت تحقق وعده و وعيدش.
 

 

وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُم بَطْشًا فَنَقَّبُوا فِي الْبِلَادِ هَلْ مِن مَّحِيصٍ ﴿36﴾ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَن كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ ﴿37﴾ وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَمَا مَسَّنَا مِن لُّغُوبٍ ﴿38﴾

 

ای پیامبر! به تکذیب های مکذبانت اهمیت مده و توجه کن که چه نسل هائي که قبل از اينان بودند و از اینان سرسخت تر هم بودند،  به شهرها لشکر کشي هم ميکردند، هلاک شدند، که و اینها که هنوز به حد آنها نرسیده اند چه اهمیتی دارند، و ببین عاقبت آنها که قوی تر هم بودند چه شد؟ و آيا از عاقبت اخروی هيچ گريزي هست؟ (36)

 

ای پیامبر! به این نکته نیز توجه کن که در اين گزاره قیامتی، براي کسي که فهم داشته باشد، يا لااقل به سخن حق گوش داده، و تصدیقش کرده باشد، پندي است (37)

 

و البته آسمانها و زمين و ما بين آنها را در شش مرحله آفريده ايم، و خستگيي هم بما نرسيد (38)

 

درس: کافران چيزي را که تکذيب مي کنند دچارش مي شوند.

درب: توصيه هايي عبادي به پيامبر(ص) که براي مقابله با چنين موانع کافرانه و مکذبانه اي به تقويت روحيه بپردازد.
 

 

فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ ﴿39﴾ وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَأَدْبَارَ السُّجُودِ ﴿40﴾ وَاسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ ﴿41﴾ يَوْمَ يَسْمَعُونَ الصَّيْحَةَ بِالْحَقِّ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُرُوجِ ﴿42﴾ إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي وَنُمِيتُ وَإِلَيْنَا الْمَصِيرُ ﴿43﴾ يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعًا ذَلِكَ حَشْرٌ عَلَيْنَا يَسِيرٌ ﴿44﴾ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِجَبَّارٍ فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ مَن يَخَافُ وَعِيدِ ﴿45﴾

 

پس ای پیامبر! بر آنچه اینها ميگويند صبر کن، و پيش از طلوع خورشيد، و نیز از اندکی قبل از غروب، به ستايش پروردگارت تسبيح گوي (39) و نيز قسمتي از شب را چنین کن، و همچنين پس از سجده ها نیز (40) و گوش فرادار براي ندا کننده اي که روزي از جائی نزديک ندا دهد (41)

روزي که همگان، به حق، آن فرياد بلند را در مورد برپائی قیامت بشنوند، که روز خروج از این دنیا همان خواهد بود (42)

 

البته ما زنده مي کنيم و ما ميميرانيم و بازگشت همگان هم بسوي ما است (43)

 

روزي که زمين بسرعت ميشکافد، تا همگان به تندی برای برپائی قیامت حاضر شوند، و اين گردآوري براي ما آسان است (44)

 

ای پیامبر! ما به بی ارزشیِ آنچه این تکذیبگران ميگويند داناتريم، و تو نيز برآنها چيره نيستي، پس، کسانی را که نسبت به این هشدار بيمناك باشند، بوسيله قرآن پند ده (45)

 

 

 

 

 

 

 

مرحله چهارم

 

 

اولين بازتاب هاي

 

تکذيب آميز مخالفان

 

سوره مدّثّر

 

درس: نکوهش تکذيب کافرانه و روي گرداني از حق و عناد نسبت به آن.

درب: اي پيامبر با چنين رفتارهايي ظرفيت خويش را بالا ببر تا بتواني با مکذبان مقابله کني.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

يَا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ ﴿1﴾ قُمْ فَأَنذِرْ ﴿2﴾ وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ ﴿3﴾ وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ ﴿4﴾ وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ ﴿5﴾ وَلَا تَمْنُن تَسْتَكْثِرُ ﴿6﴾ وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ ﴿7﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

اي پیامبر! که در اثر دریافت وحی طاقت از کف داده و جامه خواب به خويش پيچيده ای! (1) برخيز و مردم را نسبت به عاقبت ناخوشایندی که ممکن است دچارش شوند هشدار ده (2) و پروردگارت را به بزرگي ياد کن (3) و جامه ات را پاکيزه دار (4) و خویشتن را از پليدي دور کن (5) و بخششی مکن که بيشتر بگيري (6) و بخاطر پروردگارت بر مشکلاتِ راهت پايداري کن (7)

 

 

درس: نکوهش تکذيب کافرانه و روي گرداني از حق و عناد نسبت به آن.

درب: صاحبان روحيات تکذيبگرانه فوق اولين بازتاب هاي روحيات نادرست خويش را در قيامت مي بينند.
 

 

فَإِذَا نُقِرَ فِي النَّاقُورِ ﴿8﴾ فَذَلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ ﴿9﴾ عَلَى الْكَافِرِينَ غَيْرُ يَسِيرٍ ﴿10﴾

 

پس وقتي که آن اعلامِ واضح بلند بشود و قیامت شروع گردد (8) آن روز، برای همگان سخت خواهد بود (9)  اما برای مومنان آسان خواهد شد ولی برای کافران همچنان سخت خواهد ماند (10)

 

درس: نکوهش تکذيب کافرانه و روي گرداني از حق و عناد نسبت به آن.

درب: نمونه رفتاري يکي از سران افراد فوق و نتيجه اش.
 

 

ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيدًا ﴿11﴾ وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَّمْدُودًا ﴿12﴾ وَبَنِينَ شُهُودًا ﴿13﴾ وَمَهَّدتُّ لَهُ تَمْهِيدًا ﴿14﴾ ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ ﴿15﴾ كَلَّا إِنَّهُ كَانَ لِآيَاتِنَا عَنِيدًا ﴿16﴾ سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا ﴿17﴾ إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ ﴿18﴾ فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿19﴾ ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ ﴿20﴾ ثُمَّ نَظَرَ ﴿21﴾ ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ ﴿22﴾ ثُمَّ أَدْبَرَ وَاسْتَكْبَرَ ﴿23﴾ فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ ﴿24﴾ إِنْ هَذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ ﴿25﴾ سَأُصْلِيهِ سَقَرَ ﴿26﴾

 

ای پیامبر! از این تکذیب هایی که نسبت به تو میشود دلگیر مباش و مرا با آنکس که به تنهائي آفريدمش واگذار (11)

همانکه برايش ثروتي جاري (12) و پسراني حاضر به خدمت قرار داده (13) و اوضاع و احوال را برايش روبراه کرده ام (14) و با وجود همه اینها بازهم طمع دارد که زيادتش دهم (15) نه! توقعش بیجاست زیرا او نسبت به آیات ما ستيزه گر است (16) بزودي به او سختي ميرسانم (17) زيرا که او در باره قرآن فکر کرد و سنجيد، (18) مرگ بر او باد، این چه سنجشی بود که کرد؟ (19) باز هم مرگ بر او باد که چگونه سنجيد (20)  آنگاه نظري کرد (21) بعدش روي درهم كشيد و ترشروئي كرد (22) وآنگاه رو گرداند و گردنكشي كرد (23) و گفت اين قرآن چيزي جز جادويي  فرا گير نيست (24) اين چیزی جز گفتار یک بشر نیست (25)

 

بزودي او را در سقر مي اندازم (26)

 

درس: نکوهش تکذيب کافرانه و روي گرداني از حق و عناد نسبت به آن.

درب: شرحي راجع به عذاب اخروي صاحب روحيات فوق.
 

 

وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ ﴿27﴾ لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ ﴿28﴾ لَوَّاحَةٌ لِّلْبَشَرِ ﴿29﴾ عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ ﴿30﴾ وَمَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِكَةً وَمَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِّلَّذِينَ كَفَرُوا لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَيَزْدَادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيمَانًا وَلَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْمُؤْمِنُونَ وَلِيَقُولَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَالْكَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاء وَيَهْدِي مَن يَشَاء وَمَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكْرَى لِلْبَشَرِ ﴿31﴾

 

و از کجا میتوانی بدانی که سقر چيست؟ (27) سقر چنان است که هیچ عذاب شونده ای را از قلم نمی اندازد، و از وجود آنان هیچ جائی را عذاب نکرده باقی نمیگذارد، (28) و پوست را سياه ميکند (29) نوزده عامل در اداره آنند (30) و ماموران آن آتش غير از ملائکه نیستند و تعداد واقعی شان را هم جز فتنه اي براي کافران قرار ندادیم، و نیز اینکه اهل کتاب به اینطریق به يقين رسند، و ایمان مومنان نیز زيادتر شود، و اهل كتاب و مومنان شك نكنند، و اينکه کافران و كساني که در دلهاشان مرضي هست نیز به این طریق به فتنه بیفتند و بگويند خدا از اين مَثَل چه منظوري داشت؟ خداوند چنين روشي دارد که با این طرز سخن گفتن هر که را که استعداد گمراهی دارد گمراه ميکند و هر که را که لیاقت هدايت دارد هدایت ميکند، و تعداد لشکریان پروردگارت را کسی جز او نميداند،  

و این قرآن جز پندي براي بشر نيست (31)

 

درس: نکوهش تکذيب کافرانه و روي گرداني از حق و عناد نسبت به آن.

درب: قسم به عناصري از طبيعت براي نزديک کردن قيامت به ذهن.
 

 

كَلَّا وَالْقَمَرِ ﴿32﴾ وَاللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ ﴿33﴾ وَالصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ ﴿34﴾ إِنَّهَا لَإِحْدَى الْكُبَرِ ﴿35﴾ نَذِيرًا لِّلْبَشَرِ ﴿36﴾ لِمَن شَاء مِنكُمْ أَن يَتَقَدَّمَ أَوْ يَتَأَخَّرَ ﴿37﴾

 

نه! اینطور نیست که بسیاری فکر میکنند، قسم به ماه، (32) و قسم به شب وقتي که پشت کند، (33) و قسم به صبح وقتي که همه را به زندگی می آورد، (34) که آن مطرح کردنِ وقوع قیامت يکي از دو چیز مهم است (35) و هشدار دهنده بشر است، (36) براي هر كدامتان که بخواهد در جاده نیکی ها جلو بیفتد يا عقب بماند (37)

 

درس: نکوهش تکذيب کافرانه و روي گرداني از حق و عناد نسبت به آن.

درب: تشريح وضعيت آخرتي کساني که در صف مقابل افراد فوق هستند.
 

 

كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ ﴿38﴾ إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ ﴿39﴾ فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءلُونَ ﴿40﴾ عَنِ الْمُجْرِمِينَ ﴿41﴾ مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ ﴿42﴾

هر کسي در گرو چيزهاي منفیی است که کسب کرده (38) مگر خجستگان که خود را از بار مکتسبات منفی مذکور می رهانند (39) آنها به علت این تصمیم صحیح، خویشتن را در راه صحیح قراردادند

 

و عاقبتشان این شد که در بهشتهايي قرار میگیرند و در این موقعیتِ سرخوشانه جویای احوال دیگران میشوند (40) و از جمله از گناهکاران سوال میکنند (41) که چه چیزی شما را در سقر انداخت؟ (42)

 

درس: نکوهش تکذيب کافرانه و روي گرداني از حق و عناد نسبت به آن.

درب: تشريح نوع رفتارهاي آن افراد و نتيجه آخرتي آن.
 

 

قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ ﴿43﴾ وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ ﴿44﴾ وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ ﴿45﴾ وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ ﴿46﴾ حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ ﴿47﴾ فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ ﴿48﴾

 

آنها در پاسخ میگویند که از نمازگزاران نبوديم، (43) و از آنانکه به مسکين غذا ميدهند نيز نبوديم، (44) و با فرو روندگان در باطل فرو ميرفتيم، (45) و روز قيامت را تکذيب ميکرديم، (46) تا اينکه به این اوضاع جهنمی رسیدیم، که حالا به آن يقين رسيده ایم (47)

 

و در این اوضاع ديگر شفاعت شفيعان سودي به آنها نميرساند (48)

 

درس: نکوهش تکذيب کافرانه و روي گرداني از حق و عناد نسبت به آن

درب: ريشه هاي رواني رفتارهاي آنان
 

 

فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْكِرَةِ مُعْرِضِينَ ﴿49﴾ كَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُّسْتَنفِرَةٌ ﴿50﴾ فَرَّتْ مِن قَسْوَرَةٍ ﴿51﴾ بَلْ يُرِيدُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن يُؤْتَى صُحُفًا مُّنَشَّرَةً ﴿52﴾ كَلَّا بَل لَا يَخَافُونَ الْآخِرَةَ ﴿53﴾

 

اما این کافران، که اگر رفتار خویش را اصلاح نکنند چنان عاقبی خواهند داشت، حالا چه شان است که از این پند اینقدر روگردانند؟ (49) و چنان از تعالیم پیامبر فرار میکنند که گوئی گورخراني رم كرده باشند (50) که از شير ميگريزند (51) و چنان پرتوقعند که میگویند ميخواهیم صحيفه هائي گشاده از آسمان برايمان بياوری (52)

 

 نه! بلکه علت رفتارشان این است که آنان از آخرت نمي ترسند (53)

 

درس: نکوهش تکذيب کافرانه و روي گرداني از حق و عناد نسبت به آن

درب: خطاب به مخاطب هاي اين آيات که شما عبرت گيريد و مانند آنها نشويد.
 

 

كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ ﴿54﴾ فَمَن شَاء ذَكَرَهُ ﴿55﴾ وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَةِ ﴿56﴾

 

نه! اما اینطور نیست که آنها میپندارند، بلکه این قرآن و مندرجاتش که به آخرت هم تاکید میکند پندي است (54)

 

و کيست که بخواهد پند گيرد (55) و البته پند نخواهند گرفت مگر آنکه آنقدر عاقل باشند که لیاقت پندگیری را داشته باشند و خداوند هم که اهل تقوي و اهل مغفرت است میخواهد حرکتی از آنان ببینید تا یاریشان کند و توفیق پندگیری را به آنها میدهد (56)

سوره نازعات

درس: مردم در موضوع قيامت عمدتاً به تکذيب آن گرايش دارند.

درب: قسم هاي مطرح شده نوعاً به عناصري اشاره دارد که موضوع امکان وقوع قيامت را بطور سمبليک به ذهن نزديک مي کند.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا ﴿1﴾ وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطًا ﴿2﴾ وَالسَّابِحَاتِ سَبْحًا ﴿3﴾ فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا ﴿4﴾ فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به آن جدا کنندگان          که غرق در انجام کارشان هستند (1) و قسم به آن ماموران پرنشاط (2) و قسم به آن شناگران خوش شنا (3) و قسم به آن سبقت جويان پيشتاز (4) و قسم به آن كار سازان خوش تدبير، که لشکرهای پر تعداد از ملائکهء کارگزارِ برقراریِ قیامت اند (5)  

 

درس: مردم در موضوع قيامت عمدتاً به تکذيب آن گرايش دارند.

درب: تشريح عناصري از هولناکي قيامت و حتميت وقوع آن.
 

 

يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ ﴿6﴾ تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ ﴿7﴾ قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ ﴿8﴾ أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ ﴿9﴾ يَقُولُونَ أَئِنَّا لَمَرْدُودُونَ  فِي الْحَافِرَةِ ﴿10﴾ أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا نَّخِرَةً ﴿11﴾ قَالُوا تِلْكَ إِذًا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌ ﴿12﴾ فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ ﴿13﴾ فَإِذَا هُم بِالسَّاهِرَةِ ﴿14﴾

 

در اثر کارِ آنان چنان است که زمین بشدت بلرزد (6) و پس از آن لرزه که همه چیز تخریب میشود سازندگی وسیع و عمیقی خواهد بود که مجددا اوضاع جدیدی ساخته و ایجاد گردد (7)

 

در آن روز گوئی دلهای اشخاص زیادی که از گورها برخاسته اند فرو ميريزد (8) و چشمهايشان گوئی بیحال و فرو افتاده است (9) آنها به خویش و دیگران ميگويند آيا پس از اینکه در این حفره بودیم دو باره زنده شده ایم؟ (10) پس از اينکه استخوان هائي پوسيده شده بوديم؟ (11) اینان کسانی هستند که در دنیا هم که بودند میگفتند اگر قیامتی در کار باشد بیفایده و پر ضرر خواهد بود (12) وقوع قیامت مانند يک نهيب است (13) که پس از آن همگی فورأ در زميني هموار خواهند بود (14)

 

 

درس: مردم در موضوع قيامت عمدتاً به تکذيب آن گرايش دارند.

درب: سرانجام قوم قوي پنجه اي که آخرت را تکديب مي کردند و لذا در دنيا طغيان نمودند و قصد هلاکت پيامبرشان را داشتند.
 

 

هَلْ أتَاكَ حَدِيثُ مُوسَى ﴿15﴾ إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى ﴿16﴾ اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى ﴿17﴾ فَقُلْ هَل لَّكَ إِلَى أَن تَزَكَّى ﴿18﴾ وَأَهْدِيَكَ إِلَى رَبِّكَ فَتَخْشَى ﴿19﴾ فَأَرَاهُ الْآيَةَ الْكُبْرَى ﴿20﴾ فَكَذَّبَ وَعَصَى ﴿21﴾ ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعَى ﴿22﴾ فَحَشَرَ فَنَادَى ﴿23﴾ فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى ﴿24﴾ فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَى ﴿25﴾ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِّمَن يَخْشَى ﴿26﴾

 

ای پیامبر! آيا داستان موسي بتو رسيده؟ (15) هنگامي که پروردگارش در آن وادي مقدس کوه طور که طُوي نام داشت، ندايش کرد (16) كه ای موسی! بسوي فرعون رو، که طغيان کرده (17) و بگو آيا ميل داري رشد کني؟ (18) و بسوي پروردگارت راهنمائيت کنم و حرمتش گزاري؟ (19) آنگاه معجزه بزرگي به او نشان داد (20) اما فرعون تکذيب کرد و عصيان ورزيد (21) سپس پشت کرد و بسرعت دوري گزيد (22) آنگاه اطرافیان خویش را فرا خواند و ندا در داد (23) و گفت من پروردگار برترتان هستم (24) پس خداوند، هم، به جريمه رفتارش در اين جهان و هم به جريمه انکار آخرت، او را بگرفت (25) و البته در اين براي کسي که حرمت ميگذارد عبرتي است (26)

 

درس: مردم در موضوع قيامت عمدتاً به تکذيب آن گرايش دارند.

درب: خدايي که اين قدرت را دارد مي تواند قيامت را هم بر پا کند.
 

 

أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاء بَنَاهَا ﴿27﴾ رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا ﴿28﴾ وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا ﴿29﴾ وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا ﴿30﴾ أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءهَا وَمَرْعَاهَا ﴿31﴾ وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا ﴿32﴾ مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ ﴿33﴾

 

ای مردم!آيا آفرينش شما سخت تر است يا آفرینش آن آسماني که خداوند بنا کرده؟ (27) که سقف آن را برافراشت و سپس آن را بپرداخت (28) و شبش را تاريک و روزش را برآورد (29) و پس از آن زمين را گسترد (30) آبش را و چراگاه هايش را درآورد (31) و کوهها را لنگرش نمود (32) براي برخورداري شما و چارپايان تان (33)

درس: مردم در موضوع قيامت عمدتاً به تکذيب آن گرايش دارند.

درب: جلب توجه به نتيجه اي که وقوع قيامت مي تواند براي مخاطب داشته باشد.
 

 

فَإِذَا جَاءتِ الطَّامَّةُ الْكُبْرَى ﴿34﴾ يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ مَا سَعَى ﴿35﴾ وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَن يَرَى ﴿36﴾ فَأَمَّا مَن طَغَى ﴿37﴾ وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا ﴿38﴾ فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَى ﴿39﴾ وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى ﴿40﴾ فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى ﴿41﴾

 

پس وقتيکه آن بزرگترین حادثه  بيايد (34) در آن روز انسان هر چه را که راجع به آن کوشش نموده بياد مي آورد (35) و جهنم براي هر کس که مي بيند، مقابل دید قرار میگیرد (36) 

 

پس، آنکه طغيان کرده (37)  و زندگي پست تر را ترجيح داده (38)  جحيم جايگاه اوست (39) و اما کسي که از مقام پروردگارش خوف نموده و جلوي خواهش های پست نفس خويش را گرفته (40) بهشت جايگاه اوست (41)

 

درس: مردم در موضوع قيامت عمدتاً به تکذيب آن گرايش دارند.

درب: بهتر است مخاطب مطلب را به طور کلي درک کرده و خود را هماهنگ کند نه اينکه وارد جزئياتي شودکه از امکان علم و درک او خارج است.
 

 

يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا ﴿42﴾ فِيمَ أَنتَ مِن ذِكْرَاهَا ﴿43﴾ إِلَى رَبِّكَ مُنتَهَاهَا ﴿44﴾ إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخْشَاهَا ﴿45﴾ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا ﴿46﴾

ای پیامبر! از تو درباره زمان دقیق وقوع قيامت ميپرسند (42) تو از ذکر بسيار آن، که از زمان وقوعش آگاه شوي، چه نفعی می بری؟ (43) علم به این مطلب، مخصوص پروردگارت است (44) جز اين نيست که تو هشدار دهنده کساني هستي که از آن دلواپسي دارند (45) و روزي که آن را ببينند، چنين بنظرشان ميرسد که گويي پس از مرگ بيش از شبي يا روزي، در برزخ و قبر درنگ نكرده اند (46)

 

سوره نوح

درس: خداوند در عين منعم بودن درمقابل بي توجهي شديد عمومي به دعوت حق عذاب هم نازل مي کند.

درب: خداوند از نعمت خويش، قوم گناهکار را به نعمت ارسال رسول، و وعده کمک به آنها در صورت برگشت به راه صحيح، متنعم مي فرمايد.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

إِنَّا أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ أَنْ أَنذِرْ قَوْمَكَ مِن قَبْلِ أَن يَأْتِيَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿1﴾ قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ ﴿2﴾ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ ﴿3﴾ يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرْكُمْ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذَا جَاء لَا يُؤَخَّرُ لَوْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ﴿4﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ما نوح را بسوي قومش فرستاديم که آنان را قبل از اينکه عذابي دردناک بسويشان بيايد هشدارشان ده (1)

 

نوح گفت اي قوم! من براي شما هشدار دهنده اي آشکارم (2) که خدا را عبادت و از او پروا و مرا اطاعت کنيد (3) تا از بعضي گناهانتان درگذرد و تا سرآمدي معين مهلتتان دهد. زيرا سرآمد خدا وقتي که قرار شود بيايد تأخير نخواهد کرد (4)

 

درس: خداوند در عين منعم بودن درمقابل بي توجهي شديد عمومي به دعوت حق عذاب هم نازل مي کند.

درب: رسول وظيفه اش را به طور کامل انجام مي دهد که خودش يک نعمت بزرگ الهي است.
 

 

قَالَ رَبِّ إِنِّي دَعَوْتُ قَوْمِي لَيْلًا وَنَهَارًا ﴿5﴾ فَلَمْ يَزِدْهُمْ دُعَائِي إِلَّا فِرَارًا ﴿6﴾ وَإِنِّي كُلَّمَا دَعَوْتُهُمْ لِتَغْفِرَ لَهُمْ جَعَلُوا أَصَابِعَهُمْ فِي آذَانِهِمْ وَاسْتَغْشَوْا ثِيَابَهُمْ وَأَصَرُّوا وَاسْتَكْبَرُوا اسْتِكْبَارًا ﴿7﴾ ثُمَّ إِنِّي دَعَوْتُهُمْ جِهَارًا ﴿8﴾ ثُمَّ إِنِّي أَعْلَنتُ لَهُمْ وَأَسْرَرْتُ لَهُمْ إِسْرَارًا ﴿9﴾

 

نوح پس از اینکه قومش را دعوت کرد و جواب مساعد نگرفت به درگاه الهی روی کرد و گفت:

پروردگارا! قومم را شبها و روزها دعوت کردم (5) و دعوتم چيزي جز فرارشان نيفزود (6) و هر وقت که دعوتشان ميکردم که آنان را ببخشي، انگشتانشان را در گوشهايشان ميکردند و جامه بر سر مي کشيدند و بر همان باطل خویش اصرار ميکردند و سخت گردنفرازي مينمودند (7) آنگاه آنها را با صداي بلند دعوت مينمودم (8) سپس دعوت خود را،  هم آشکارا و هم پنهاني، انجام ميدادم (9)

 

درس: خداوند در عين منعم بودن درمقابل بي توجهي شديد عمومي به دعوت حق عذاب هم نازل مي کند.

درب: شرح گوشه اي از عناصر مختلف نعمات الهي.
 

 

فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا ﴿10﴾ يُرْسِلِ السَّمَاء عَلَيْكُم مِّدْرَارًا ﴿11﴾ وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَيَجْعَل لَّكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَارًا ﴿12﴾ مَّا لَكُمْ لَا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقَارًا ﴿13﴾ وَقَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَارًا ﴿14﴾ أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا ﴿15﴾ وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُورًا وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا ﴿16﴾ وَاللَّهُ أَنبَتَكُم مِّنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا ﴿17﴾ ثُمَّ يُعِيدُكُمْ فِيهَا وَيُخْرِجُكُمْ إِخْرَاجًا ﴿18﴾ وَاللَّهُ جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ بِسَاطًا ﴿19﴾ لِتَسْلُكُوا مِنْهَا سُبُلًا فِجَاجًا ﴿20﴾

 

و ميگفتم از پروردگارتان بخشش بخواهيد زيرا  که او بسيار بخشنده است (10)

 

او همان خداوندی است كه آب را از آسمان بصورت ريزش پيايي بسويتان ميفرستد (11) و شما را به اموال و فرزندان مدد ميدهد و برايتان باغها و نهرها قرار ميدهد (12) پس چه تان شده که به خدا اهميتي نميدهيد؟ (13) در حاليکه شما را درچند مرحله آفريده است (14) آیا نمي بينيد که خدا چگونه هفت آسمان را بصورت طبقه طبقه آفريده؟ (15) و در ميان آنها ماه را روشنائيي و خورشيد را چراغي قرار داده؟ (16) و شما را در زمين به چه خوبي رويانده (17) آنگاه باز هم شما را به آن برميگرداند و باز هم به چه شگفت انگيزي خارجتان ميکند (18) و خدا زمين را براي شما فرشي قرار داده (19) تا در آن، در جاده هائي چه هموار و چه کوهستاني، به راه هاي خويش برويد (20)

 

درس: خداوند در عين منعم بودن درمقابل بي توجهي شديد عمومي به دعوت حق عذاب هم نازل مي کند.

درب: اصرار کافران بر ادامه راه باطل خويش و مخالفت شديد عمومي با دعوت رسولشان.
 

 

قَالَ نُوحٌ رَّبِّ إِنَّهُمْ عَصَوْنِي وَاتَّبَعُوا مَن لَّمْ يَزِدْهُ مَالُهُ وَوَلَدُهُ إِلَّا خَسَارًا ﴿21﴾ وَمَكَرُوا مَكْرًا كُبَّارًا ﴿22﴾ وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًا ﴿23﴾ وَقَدْ أَضَلُّوا كَثِيرًا وَلَا تَزِدِ الظَّالمِينَ إِلَّا ضَلَالًا ﴿24﴾

 

نوح همچنین گفت پروردگارا آنها نافرمانيم کردند و از کسانی پيروي کردند که مال و فرزندانشان جز خسارتشان نيفزود (21) و توطئه اي سترگ کردند (22) و گفتند مبادا خدايانتان را واگذاريد، و مبادا «ودّ» و «سواع» و «يغوث» و «يعوق» و «نسر» را واگذاريد (23) و بسياري را گمراه کردند و اینک که چنین است  خداوندا! ظالمان را جز گمراهي ميفزاي (24)

 

درس: خداوند در عين منعم بودن درمقابل بي توجهي شديد عمومي به دعوت حق عذاب هم نازل مي کند.

درب: همان.
 

 

مِمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا فَلَمْ يَجِدُوا لَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ أَنصَارًا ﴿25﴾

 

به سبب خطاهايشان هلاک گردیدند، و به غرقاب، و سپس به داخل آتش رانده شدند، و براي خويش در مقابل خداوند ياوري نيافتند (25)

 

درس: خداوند در عين منعم بودن درمقابل بي توجهي شديد عمومي به دعوت حق عذاب هم نازل مي کند.

درب: درخواست عذاب براي کافران غير قابل اصلاح، و رحمت براي مومنان، از سوي رسول.
 

 

وَقَالَ نُوحٌ رَّبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارًا ﴿26﴾ إِنَّكَ إِن تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا عِبَادَكَ وَلَا يَلِدُوا إِلَّا فَاجِرًا كَفَّارًا ﴿27﴾ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَن دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا ﴿28﴾

نوح گفت پروردگارا در روي این زمين، از کافران هيچيک را وا مگذار (26) که اگر آنان را واگذاري بندگانت را گمراه خواهند کرد و جز گناهکارِ کفران پيشه اي نخواهند زائيد (27) پروردگارا مرا، و  والدينم را، و هر مومني را که به خانه ام در آيد، و نيز ساير مومنان را، ببخش، و ظالمان را جز تباهي ميفزاي (28)

 

سوره قمر

 درس: ضديت فعالانه با حق، سبب نابودي در دنيا و عذاب آخرت است.

درب: ذکر بعضي از خصوصيات افرادي که با حق به طور فعالانه ضديت مي کنند.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ ﴿1﴾ وَإِن يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَيَقُولُوا سِحْرٌ مُّسْتَمِرٌّ ﴿2﴾ وَكَذَّبُوا وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءهُمْ وَكُلُّ أَمْرٍ مُّسْتَقِرٌّ ﴿3﴾ وَلَقَدْ جَاءهُم مِّنَ الْأَنبَاء مَا فِيهِ مُزْدَجَرٌ ﴿4﴾ حِكْمَةٌ بَالِغَةٌ فَمَا تُغْنِ النُّذُرُ ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قيامت نزديك شد و ماه در نزدیکیِ وقوعش خواهد شکافت (1)

 

ولی، ای پیامبر! این تکذیبگران هر آیه اي را هم ببينند روی  برميگردانند و مي گويند این قرآن جادويي است که تمامی ندارد (2) و قرآن را تكذيب كرده و خواهشهاي نفساني خود را پيروي میکنند، ولي هر امري که از جانب خداوند مقرر شده باشد، همان امر استقرار خواهد یافت (3) و از حقایق، آنقدر كه متضمن هشدار كافي باشد بسويشان آمده (4) و نیز حكمت هاي رسا بقدر کفایت به آنها رسیده، اما نه هشدارها و نه حکمتها و نه معجزات برای آنان فایده ای ندارد (5)

 

درس: ضديت فعالانه با حق، سبب نابودي در دنيا و عذاب آخرت است.

درب: ذکر گوشه اي از حوادث مربوط به قيامت و وضعيت اشخاصي که با حق به طور فعالانه ضديت مي کنند.
 

 

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلَى شَيْءٍ نُّكُرٍ ﴿6﴾ خُشَّعًا أَبْصَارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ كَأَنَّهُمْ جَرَادٌ مُّنتَشِرٌ ﴿7﴾ مُّهْطِعِينَ إِلَى الدَّاعِ يَقُولُ الْكَافِرُونَ هَذَا يَوْمٌ عَسِرٌ ﴿8﴾

 

پس ای پیامبر! اینک که آنها چنین اند روي از آنان بگردان تا آن روزي كه آن دعوت كننده به سوي چيزي ناخوشایند دعوتشان كند (6)  در حاليكه چشمهاشان پايين افتاده، از گورها در مي آيند، گويي كه ملخ هاي پراكنده اند (7) و به طرف دعوت كننده مي شتابند،  و كافران در آن روز مي گويند چه روز سختي است (8)

 

درس: ضديت فعالانه با حق، سبب نابودي در دنيا و عذاب آخرت است.

درب: نابودي دسته جمعي اقوام گذشته که باحق به طور فعالانه ضديت مي کردند.
 

 

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ فَكَذَّبُوا عَبْدَنَا وَقَالُوا مَجْنُونٌ وَازْدُجِرَ ﴿9﴾ فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانتَصِرْ ﴿10﴾ فَفَتَحْنَا أَبْوَابَ السَّمَاء بِمَاء مُّنْهَمِرٍ ﴿11﴾ وَفَجَّرْنَا الْأَرْضَ عُيُونًا فَالْتَقَى الْمَاء عَلَى أَمْرٍ قَدْ قُدِرَ ﴿12﴾ وَحَمَلْنَاهُ عَلَى ذَاتِ أَلْوَاحٍ وَدُسُرٍ ﴿13﴾ تَجْرِي بِأَعْيُنِنَا جَزَاء لِّمَن كَانَ كُفِرَ ﴿14﴾ وَلَقَد تَّرَكْنَاهَا آيَةً فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ ﴿15﴾ فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ ﴿16﴾ وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ ﴿17﴾

 

ای پیامبر! قبل از تکذیبگرانِ قوم تو، قوم نوح پیامبرشان را تكذيب كردند، و گفتند مجنوني است، وبا توهین اورا راندند (9) و او خدايش را خواند كه: من مغلوبم ياري برسان (10) پس درب هاي آسمان را با آبي سيل آسا گشوديم (11) واز زمين چشمه هايي جوشان شكافتيم و اين دو آب براي امري كه مقدر شده بود به هم رسيدند (12) و او را بر چيزي كه تخته و ميخ داشت حمل كرديم (13) كه زير نظر ما حركت مي كرد و پاداشي بود براي كسي كه نسبت به او ناشكري شده بود (14) و البته آن کشتی را بعنوان نشانه اي بجای گذاشتيم، که معلوم شود آيا پند پذيري هست؟ (15) پس بنگرید عذاب ها و هشدارهايم چگونه بود؟ (16) و البته قرآن را براي پند گيري آسان قرار داديم که معلوم شود آيا پند پذيري هست؟ (17)

 

درس: ضديت فعالانه با حق، سبب نابودي در دنيا و عذاب آخرت است.

درب: نابودی دستجمعی قوم عاد که فعالانه با پیامبرشان ضدیت می کردند.
 

 

كَذَّبَتْ عَادٌ فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ ﴿18﴾ إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُّسْتَمِرٍّ ﴿19﴾ تَنزِعُ النَّاسَ كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ مُّنقَعِرٍ ﴿20﴾ فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ ﴿21﴾ وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ ﴿22﴾

 

قوم عاد نيز تكذيب كردند پس عذاب و هشدارهايم چگونه بود؟ (18) بر آنها بادي بسيار سردِ قطع نشدنی در مدتی نحس فرستاديم (19) كه مردم را مانند نخلي که از ريشه درآمده باشد از زمين ميكَند (20) پس عذاب و هشدارهايم چگونه بود؟ (21) و البته قرآن را براي پند، آسان قرار داديم که معلوم شود آيا پند پذيري هست؟ (22)

 

درس: ضديت فعالانه با حق، سبب نابودي در دنيا و عذاب آخرت است.

درب: نابودي دسته جمعي قوم ثمود که با حق به طور فعالانه ضديت مي کردند.
 

 

كَذَّبَتْ ثَمُودُ بِالنُّذُرِ ﴿23﴾ فَقَالُوا أَبَشَرًا مِّنَّا وَاحِدًا نَّتَّبِعُهُ إِنَّا إِذًا لَّفِي ضَلَالٍ وَسُعُرٍ ﴿24﴾ أَؤُلْقِيَ الذِّكْرُ عَلَيْهِ مِن بَيْنِنَا بَلْ هُوَ كَذَّابٌ أَشِرٌ ﴿25﴾ سَيَعْلَمُونَ غَدًا مَّنِ الْكَذَّابُ الْأَشِرُ ﴿26﴾ إِنَّا مُرْسِلُو النَّاقَةِ فِتْنَةً لَّهُمْ فَارْتَقِبْهُمْ وَاصْطَبِرْ ﴿27﴾ وَنَبِّئْهُمْ أَنَّ الْمَاء قِسْمَةٌ بَيْنَهُمْ كُلُّ شِرْبٍ مُّحْتَضَرٌ ﴿28﴾ فَنَادَوْا صَاحِبَهُمْ فَتَعَاطَى فَعَقَرَ ﴿29﴾ فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ ﴿30﴾ إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ صَيْحَةً وَاحِدَةً فَكَانُوا كَهَشِيمِ الْمُحْتَظِرِ ﴿31﴾ وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ ﴿32﴾

 

قوم ثمود نيز تكذيب كردند (23) گفتند آيا از كسي كه بين ما و تنهاست پيروي كنيم؟ در آنصورت در گمراهي و سردرگمي خواهيم بود (24) آيا از بين همه ما آن وحی فقط به او القاء شده؟ نه! بلكه او دروغگوئي جاه طلب است (25)  به پیامبرشان وحی کردیم که: بزودي خواهند دانست آن دروغگوي جاه طلب كيست (26) و نیز اینکه آن شتر را بعنوان آزمايش برايشان ميفرستيم پس منتظر باش و صبر كن (27) و به آنان خبر ده كه آب بين آنان و شتر تقسيم است. هر روز صاحب قسمت، برای آب، حاضر شود (28) و آن قوم همنشين خود را صدا زدند و او دست بكار شد و آن شتر را كشت (29) و عذاب بر سرشان فرود آمد، پس عذاب و هشدارهايم چگونه بود؟ (30) يك فرياد بلند بر آنان فرستاديم و آنها مانند چوب خشك هاي جمع آوري شده گرديدند (31) و البته قرآن را براي پند آسان نموديم که معلوم شود آيا پندپذيري هست؟ (32)

 

درس: ضديت فعالانه با حق، سبب نابودي در دنيا و عذاب آخرت است.

درب: نابودي دسته جمعي قوم لوط که باحق به طور فعالانه ضديت مي کردند.
 

 

كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ بِالنُّذُرِ ﴿33﴾ إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ حَاصِبًا إِلَّا آلَ لُوطٍ نَّجَّيْنَاهُم بِسَحَرٍ ﴿34﴾ نِعْمَةً مِّنْ عِندِنَا كَذَلِكَ نَجْزِي مَن شَكَرَ ﴿35﴾ وَلَقَدْ أَنذَرَهُم بَطْشَتَنَا فَتَمَارَوْا بِالنُّذُرِ ﴿36﴾ وَلَقَدْ رَاوَدُوهُ عَن ضَيْفِهِ فَطَمَسْنَا أَعْيُنَهُمْ فَذُوقُوا عَذَابِي وَنُذُرِ ﴿37﴾ وَلَقَدْ صَبَّحَهُم بُكْرَةً عَذَابٌ مُّسْتَقِرٌّ ﴿38﴾ فَذُوقُوا عَذَابِي وَنُذُرِ ﴿39﴾ وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ﴿40﴾

 

قوم لوط نيز هشدارها را تكذيب كردند (33) بر آنها بادي سنگدار فرستاديم، که غيراز پيروان لوط كه سحرگاهان نجاتشان داديم بقیه را بگرفت (34) كه اين نعمتي از جانب ما برای پیروان لوط بود، و كساني را كه شكر كنند چنين پاداش مي دهيم (35) البته پیامبرشان به آنان در باره کیفرِ سختِ ما هشدار داده بود اما آنها به هشدارها با ترديد نگريستند (36) و مهمانانِ او را براي كار زشت خواستند،  و چشمانشان را كور كرديم و که این مقدمه عذابشان بود (37) و صبحگاهان عذابِ پا برجا رسيد (38) خطاب کردیم: اينك عذاب و هشدارهايم را بچشيد (39) و البته قرآن را براي پند آسان كرديم، آيا پند پذيري هست؟ (40)

 

درس: ضديت فعالانه با حق، سبب نابودي در دنيا و عذاب آخرت است.

درب: شکست قوم فرعون که همه آیات الهی را تکذیب می کردند.
 

 

وَلَقَدْ جَاء آلَ فِرْعَوْنَ النُّذُرُ ﴿41﴾ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا كُلِّهَا فَأَخَذْنَاهُمْ أَخْذَ عَزِيزٍ مُّقْتَدِرٍ ﴿42﴾

 

و البته هشدارها به پیروان فرعون نيز رسيد (41) اما آنها همه آيات ما را تكذيب كردند، پس آنها را  بگرفتیم، گرفتنی که از جانب پيروزمندي توانا متصور است (42)

 

درس: ضديت فعالانه با حق، سبب نابودي در دنيا و عذاب آخرت است.

درب: مقايسه اقوام گذشته، که با حق ضديت فعالانه مي کردند، با کافران معاصر نزول اين آيات.
 

 

أَكُفَّارُكُمْ خَيْرٌ مِّنْ أُوْلَئِكُمْ أَمْ لَكُم بَرَاءةٌ فِي الزُّبُرِ ﴿43﴾ أَمْ يَقُولُونَ نَحْنُ جَمِيعٌ مُّنتَصِرٌ ﴿44﴾ سَيُهْزَمُ الْجَمْعُ وَيُوَلُّونَ الدُّبُرَ ﴿45﴾ بَلِ السَّاعَةُ مَوْعِدُهُمْ وَالسَّاعَةُ أَدْهَى وَأَمَرُّ ﴿46﴾ إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي ضَلَالٍ وَسُعُرٍ ﴿47﴾ يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِي النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ ﴿48﴾

 

ای کافرانِ معاصر! آيا شما بهتر از کفار اقوام پیشین هستید؟ يا براي شما در كتب آسماني امان نامه اي مقرر شده؟ (43)

شايد ميگوئید ما گروهي مددكار يكديگر و انتقام ستان هستيم! (44) بدانید بزودي گروه تان پاشيده ميشود و به کارزار پشت كرده و مغلوب خواهند شد (45)

و البته موعدِ نهائی شان شکست بزرگ در قیامت است و آن مهم تر و تلخ تر است (46)

که در آن زمان، شما مجرمان در گمراهي و آتش هاي افروخته خواهید بود (47) كه با رخسارها بسوي آتش كشيده شوید، و به شما  گفته شود حرارت و عذاب سقر را بچشيد (48)

 

درس: ضديت فعالانه با حق، سبب نابودي در دنيا و عذاب آخرت است.

درب: به اين علل است که ضديت فعالانه با حق سبب نابودي در دنيا و آخرت مي گردد.
 

 

إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ ﴿49﴾ وَمَا أَمْرُنَا إِلَّا وَاحِدَةٌ كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ ﴿50﴾ وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا أَشْيَاعَكُمْ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ ﴿51﴾ وَكُلُّ شَيْءٍ فَعَلُوهُ فِي الزُّبُرِ ﴿52﴾ وَكُلُّ صَغِيرٍ وَكَبِيرٍ مُسْتَطَرٌ ﴿53﴾

 

ما البته هر چيزي را به اندازه آفريده ايم (49)

و فرمان ما جز يكي نيست، و مانند پِلك زدن فوری است (50)

و البته امثال شما را در اقوام پیشین هلاك كرديم، آيا در بین شما پند پذيري هست؟ (51)

و آنها هر چه كرده بودند در سوابقشان مضبوط است (52)

و تمام ريز و درشتش نوشته شده (53)

 

درس: ضديت فعالانه با حق، سبب نابودي در دنيا و عذاب آخرت است.

درب: وضعيت خوب کساني که راه خود را از راه معاندان فعال جدا کردند.
 

 

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ ﴿54﴾ فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِيكٍ مُّقْتَدِرٍ ﴿55﴾

 

و البته تقوا پيشگان در بهشتها و نهرها خواهند بود (54)

در جايگاهي درست و متناسب، نزد فرمانروائي قدرتمند (55)

 

سوره فيل

درس: ذکر يک قدرت نمايي خداوندي در جهت حفظ کيان دين.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ ﴿1﴾ أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ ﴿2﴾ وَأَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ ﴿3﴾ تَرْمِيهِم بِحِجَارَةٍ مِّن سِجِّيلٍ ﴿4﴾ فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَّأْكُولٍ ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

آيا نديدي پروردگارت با دارندگان فيل ها چه كرد؟ (1)

آيا توطئه شان را به سوی خودشان برنگرداند؟ (2)

و پرندگاني گروه گروه را بر آنها نفرستاد؟ (3)كه سنگريزه هائي از سنگ-گل برآنان مي انداختند؟ (4) كه آنان را مانند علفِ جويده شده نمود؟ (5)

 

سوره بروج

درس: جباران در اثر عدم توجه به صفات خداوندي مرتکب جنايات هولناک مي شوند.

درب: به اعمال جباران رسيدگي خواهد شد.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

وَالسَّمَاء ذَاتِ الْبُرُوجِ ﴿1﴾ وَالْيَوْمِ الْمَوْعُودِ ﴿2﴾ وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ ﴿3﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به آسمان که داراي برج ها است (1) و قسم به روز موعود (2) و قسم به گواهي دهنده و گواهي شونده (3)

 

درس: جباران در اثر عدم توجه به صفات خداوندي مرتکب جنايات هولناک مي شوند.

درب: اين جنايات بعلت عدم توجه به حقانيت ايمان و بي حقانيتي خود شان انجام مي شود.
 

 

قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ ﴿4﴾ النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ ﴿5﴾ إِذْ هُمْ عَلَيْهَا قُعُودٌ ﴿6﴾ وَهُمْ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ ﴿7﴾ وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَن يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ ﴿8﴾ الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿9﴾

 

که عمل آن آتش افروزانِ آن گودال پُرآتش رسیدگی خواهد شد (4)

آتشی که داراي هيزم مشتعل بود (5) و آنان بر آن نشسته (6) و شاهد شکنجه ای بودند که نسبت به مومنين انجام ميشد (7) و هيچ چيزی از آنها سراغ نداشتد مگراينکه به خداي قدرتمند ستوده ايمان آورده بودند (8) خدايي که فرمانروائي آسمانها و زمين ازآنِ اوست و همو بر هر چيزي گواه است (9)

 

درس: جباران در اثر عدم توجه به صفات خداوندي مرتکب جنايات هولناک مي شوند.

درب: مومن شکنجه شده برنده و شکنجه کننده بازنده است.
 

 

إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمْ عَذَابُ الْحَرِيقِ ﴿10﴾ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ ﴿11﴾

 

کساني که مومنان را شکنجه ميکنند و سپس توبه نميکنند البته عذاب جهنم و عذاب آتش خواهند داشت (10) آنان که ايمان آورده و عمل صالح انجام ميدهند در قیامت حتمأ باغهايي خواهند داشت که نهرها در آن جاري است و اين پيروزيي  بزرگ است (11)

 

درس: جباران در اثر عدم توجه به صفات خداوندي مرتکب جنايات هولناک مي شوند.

درب: بي توجهي به اين صفات الهي سبب طغيان جباران است.
 

 

إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ ﴿12﴾ إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ ﴿13﴾ وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ ﴿14﴾ ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ ﴿15﴾ فَعَّالٌ لِّمَا يُرِيدُ ﴿16﴾

 

البته ای پیامبر! گرفتنِ خشمناکانه پروردگارت شديد است (12) و اوست كه همه چیز را آغاز و اعاده ميکند (13) و او در عین حال آمرزشگر و نسبت به مومنان پر محبت است (14) و او صاحب عرش با عظمت است (15) و همو انجام دهنده هر چيزي است که بخواهد (16)

 

درس: جباران در اثر عدم توجه به صفات خداوندي مرتکب جنايات هولناک مي شوند.

درب: تکذيب کافران بعلت بي توجهي به احاطه الهي است.
 

 

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ ﴿17﴾ فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ ﴿18﴾ بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ ﴿19﴾ وَاللَّهُ مِن وَرَائِهِم مُّحِيطٌ ﴿20﴾

 

آيا خبر آن لشکريان به تو رسيده؟ (17) همان لشکریان قوم فرعون و قوم ثمود؟ (18) قوت و قدرت آن لشکرهای با عظمت نتوانست آنها را حفظ کند بلکه تکذیبشان آنها را به کفر کشاند و کفر سبب شد آنها نتوانند موقعیت ضعیف خود را دریابند (19) و نتوانند بفهمند که خداوند از همه سو بر آنها احاطه دارد (20)

 

درس: جباران در اثر عدم توجه به صفات خداوندي مرتکب جنايات هولناک مي شوند.

درب: اين مطالب حقايقي است صحيح و بسيار والامرتبه.
 

 

بَلْ هُوَ قُرْآنٌ مَّجِيدٌ ﴿21﴾ فِي لَوْحٍ مَّحْفُوظٍ ﴿22﴾

 

بله، این سخن را سرسری نگیرید و درک کنید که این از قرآنی است که نزد خداوند مقام با اهمیتی دارد (21) و در سیستم الهی، در لوحي است که از آن حفاظت میشود (22)

 

سوره مسد (تبت)

درس: ابولهب نه تنها موفق نشد بلکه هم ضرر دنيايي کرد و هم ضرر آخرتي
 

 

﴿بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ ﴿1﴾ مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ ﴿2﴾ سَيَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ ﴿3﴾ وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ ﴿4﴾ فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ابولهب زيانکار شد و تمام امکاناتی که داشت نتوانست در کار تکذیب پیامبر موفقیتی برایش بوجود بیاورد و او زيانکار شد (1)  و ثروتش و آنچه کسب کرده بود به دردش نخورد (2) 

بزودي پس از مرگ هم آتشي زبانه دار را مي چشد (3) و زنش نيز بارکش  هيزم آن است (4) که ريسماني از ليف خرما به گردن دارد (5)

سوره معارج

درس: تشويق مردم به قدم گذاشتن در راه نيکي ها و توصيف و الگو سازي رفتار دلپسند و معرفي افکار و رفتار متضاد آن.

درب: اين طرز فکر (که در آيه ذکر شده) هلاک مي کند و آن طرز فکر نجات مي دهد.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ ﴿1﴾ لِّلْكَافِرينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌ ﴿2﴾ مِّنَ اللَّهِ ذِي الْمَعَارِجِ ﴿3﴾ تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ ﴿4﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

خواهنده اي از روی تکذیب و انکار، وقوعِ آن عذابِ واقع شدني را بر خویش خواستار شد (1) همان عذابي كه هیچ چيز آن را  از كافران باز نمی دارد (2) عذابی که از جانب خداوندِ صاحبِ پايگاه هايِ رفعت بخش است (3) همان خدائی كه هر مرحله از حرکت تکاملی ملائكه و روح بسوی او پنجاه هزار سال است (4)

 

درس: تشويق مردم به قدم گذاشتن در راه نيکي ها و توصيف و الگو سازي رفتار دلپسند و معرفي افکار و رفتار متضاد آن.

درب: مبادا به راهي برويد که به اين عاقبت منجر شود.
 

 

فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِيلًا ﴿5﴾ إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيدًا ﴿6﴾ وَنَرَاهُ قَرِيبًا ﴿7﴾ يَوْمَ تَكُونُ السَّمَاء كَالْمُهْلِ ﴿8﴾ وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ ﴿9﴾ وَلَا يَسْأَلُ حَمِيمٌ حَمِيمًا ﴿10﴾ يُبَصَّرُونَهُمْ يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِي مِنْ عَذَابِ يَوْمِئِذٍ بِبَنِيهِ ﴿11﴾ وَصَاحِبَتِهِ وَأَخِيهِ ﴿12﴾ وَفَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْويهِ ﴿13﴾ وَمَن فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ يُنجِيهِ ﴿14﴾ كَلَّا إِنَّهَا لَظَى ﴿15﴾ نَزَّاعَةً لِّلشَّوَى ﴿16﴾ تَدْعُو مَنْ أَدْبَرَ وَتَوَلَّى ﴿17﴾ وَجَمَعَ فَأَوْعَى ﴿18﴾

 

پس ای پیامبر! به زيبايي بر این تکذیب هائی که دائما از سوی مخالفانت می بینی صبر كن (5)

زیرا آنها آن واقعهء قیامت را دور مي بينند (6) ولی ما آن را نزديك مي بينيم (7)

 

آن واقعه هنگامی رخ میدهد كه آسمان مانند فلز گداخته شود (8) و كوهها مانند پشم حلاجي شده گردند (9) و دوست صمیمی حال دوست صمیمی را نمي پرسد (10)  علیرغم اینکه دوست صمیمی را به او نشان ميدهند، حالش را ندارد با او معاشر شود،

 

مجرم در آن روز آرزو ميكند كاش ميتوانست عذاب آن روز را با فدا كردن فرزندش دفع كند (11) و نیز با فداکردن همسرش و برادرش (12) و همچنین با فاميل نزديكش كه او را در بين خود جای ميدادند (13) و نیز با فداکردن همگي آنهائي كه در روي زمين زندگي ميكنند، تا نجات يابد (14)

 

نه! آنطور نیست که کفر ورزان می اندیشند، آن عذاب شعله ور است (15) و پوست را مي كَنَد (16) و میداند باید چه کسانی را به خویش جذب کند، یعنی، هر كس را كه به حقّ پشت كند فرا می خواند (17) و همچنین هر کس را که مال را جمع كند و بجای اینکه آن را در مصارف معقول و مشروع مصرف کند ذخيره اش نماید (18)

 

درس: تشويق مردم به قدم گذاشتن در راه نيکي ها از توصيف و الگو سازي رفتار دلپسند و معرفي افکار و رفتار متضاد آن.

درب: ذکر زمينه هاي روانشناختي انسان، که ميدان دادن به آن سبب هلاکت مي شود.
 

 

إِنَّ الْإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا ﴿19﴾ إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا ﴿20﴾ وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا ﴿21﴾

 

البته اکثریت انسانها بسيار نا شكيب اند (19) وقتي كه چیزی که آن را شرّ می پندارند به آنان برسد بي تابی میکنند (20) و وقتي كه چیزی که آن را خیر می پندارند به آنان برسد مانع از رسیدنش به دیگران میشوند (21)

 

درس: تشويق مردم به قدم گذاشتن در راه نيکي ها از توصيف و الگو سازي رفتار دلپسند و معرفي افکار و رفتار متضاد آن.

درب: ارائه الگو براي رسيدن به صفات مطلوب مورد انتظار.
 

 

إِلَّا الْمُصَلِّينَ ﴿22﴾ الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ ﴿23﴾ وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ ﴿24﴾ لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ﴿25﴾ وَالَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ ﴿26﴾ وَالَّذِينَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ ﴿27﴾ إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمْ غَيْرُ مَأْمُونٍ ﴿28﴾ وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ ﴿29﴾ إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ ﴿30﴾ فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاء ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ ﴿31﴾ وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ ﴿32﴾ وَالَّذِينَ هُم بِشَهَادَاتِهِمْ قَائِمُونَ ﴿33﴾ وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ ﴿34﴾ أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ ﴿35﴾

 

مگر نمازگزارانی که چنین صفاتی دارند: (22)

در نمازشان دائمي هستند (23)

و در اموالشان حقي معلوم (24) براي سائل و محروم در نظر گرفته اند (25)

و روز قيامت را تصديق ميكنند (26)

و از عذاب پروردگارشان نگران هستند (27) زيرا هیچکس نباید خود را از عذاب پروردگارش ايمن بداند (28)

و اعضاي جنسي خويش را حفظ ميكنند (29) مگر در رابطه با همسران و مملوکان خويش كه در اين صورت قابل سرزنش نيستند (30) و هركس كه از اين بیشتر بخواهد از تجاوزگران است (31) 

و عهدها و امانات را رعایت میکنند (32)

و پايبند گواهي هايشان مي باشند (33)

و مواظب درستیِ نمازهاشان هستند (34)

 

آنها در بهشتهايي مورد احترام خواهند بود (35)

 

درس: تشويق مردم به قدم گذاشتن در راه نيکي ها از توصيف و الگو سازي رفتار دلپسند و معرفي افکار و رفتار متضاد آن.

درب: مواظب باشيد چنين رفتاري از شما سر نزند و به عاقبتي مانند عاقبت آنان دچار نشويد.
 

 

فَمَالِ الَّذِينَ كَفَرُوا قِبَلَكَ مُهْطِعِينَ ﴿36﴾ عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ عِزِينَ ﴿37﴾ أَيَطْمَعُ كُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن يُدْخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٍ ﴿38﴾ كَلَّا إِنَّا خَلَقْنَاهُم مِّمَّا يَعْلَمُونَ ﴿39﴾ فَلَا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشَارِقِ وَالْمَغَارِبِ إِنَّا لَقَادِرُونَ ﴿40﴾ عَلَى أَن نُّبَدِّلَ خَيْرًا مِّنْهُمْ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ ﴿41﴾ فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ ﴿42﴾ يَوْمَ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْدَاثِ سِرَاعًا كَأَنَّهُمْ إِلَى نُصُبٍ يُوفِضُونَ ﴿43﴾ خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذَلِكَ الْيَوْمُ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ ﴿44﴾

 

ای پیامبر! اين كفار چشان است كه جلوی روي تو هستند و از تو چشم بر نمي دارند؟ (36) اما از چپ و راسـت در ميروند و به تعالیمت نمیگروند؟ (37) آيا تك تك آنها طمع دارند كه بدون ورود به وادی ایمان به بهشتي پر نعمت داخل شوند؟ (38)

نه! البته که پندارشان باطل است، زیرا ميدانند آنها را از چه آفريده ايم و می باید این مقدار را فهمیده باشند که صِرف آن جثه شان وقتی که ایمان داخلش نشده باشد لایق ورود به آنجا نیست (39)

 

قسم به پروردگاری مشرق ها و مغرب ها كه توانا هستيم (40) كه بهتر از آنها را جايگزينشان كنيم و كسي از ما جلو نخواهد افتاد (41)

 

پس، ای پیامبر! آنها را بحال خودشان واگذار، كه به باطل فرو روند و بازي كنند تا اينكه به روز موعودشان برسند (42)

همان روزي كه با سرعت از قبورشان خارج گشته و همه شان گوئي که به سوي علامت نصب شده اي روانند (43) چشمهاشان فرو افتاده وسرافکندگي آنها را فرا گرفته،  اين است آن روزي كه به آنان وعده داده شده است (44)

 

 

سوره ذاريات

درس: کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: قيامت يکي از مصاديق بارز حق است و موارد قسم ها، اشاره کننده به عناصريست که به طور سمبليک حقانيت آن را به ذهن نزديک مي کند.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

وَالذَّارِيَاتِ ذَرْوًا ﴿1﴾ فَالْحَامِلَاتِ وِقْرًا ﴿2﴾ فَالْجَارِيَاتِ يُسْرًا ﴿3﴾ فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا ﴿4﴾ إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ ﴿5﴾ وَإِنَّ الدِّينَ لَوَاقِعٌ ﴿6﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

قسم به ملائکه ای که در سطوحی بسیار گسترده اقلامی را مانند بذرپراکنان پخش می کنند (1) و قسم به ملائکه ای که در مقیاسی عظیم نتیجه کار پخش کنندگان قبلی را حمل می کنند (2) و قسم به روندگانی که با محموله های عظیم پیشین به آرامی ره می سپارند (3) و قسم به ملائکه ای که در بستر سازی برای وقوع قیامت مدیریت میکنند (4) جز اين نيست آنچه که به شما وعده داده شده حتما درست است (5)  و البته قيامت حتمأ واقع خواهد شد (6)

 

درس: کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: از ميان اقوال مختلف، مکذبان هستند که منحرفند.
 

 

وَالسَّمَاء ذَاتِ الْحُبُكِ ﴿7﴾ إِنَّكُمْ لَفِي قَوْلٍ مُّخْتَلِفٍ ﴿8﴾ يُؤْفَكُ عَنْهُ مَنْ أُفِكَ ﴿9﴾

 

قسم به آسمان که داراي شبکه بندی و استحکام است (7) که شما البته عقايد مختلفی داريد که برخی عقاید شباهتی به شبکه مند بودن و استحکام ندارد و عین گمراهی است (8)

 

کساني هستند که از راه صحیح بدر شده و به تکذیب حق می پردازند (9)

 

درس: : کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: تخمين زنندگان کم کم به مکذب تبديل مي شوند و سرانجام بد دارند.
 

 

قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ ﴿10﴾ الَّذِينَ هُمْ فِي غَمْرَةٍ سَاهُونَ ﴿11﴾ يَسْأَلُونَ أَيَّانَ يَوْمُ الدِّينِ ﴿12﴾ يَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ يُفْتَنُونَ ﴿13﴾ ذُوقُوا فِتْنَتَكُمْ هَذَا الَّذِي كُنتُم بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ ﴿14﴾

 

نابود گشتند کسانی که به تخمين و حدس و گمان راجع به حق  سخن راندند (10) آنها کسانی هستند که در گردابی عميق، به اشتباهات گرفتار شده اند (11) نتیجه اش این است که مي پرسند قيامت چه وقت خواهد بود؟ (12)

 

قیامت همان روزی خواهد بود که آنان دچار آن آتش شوند (13) در آن حال، به آنان گفته میشود اینک فتنه خود را بچشيد که خودتان خویش را در آن انداخته اید، مگر اين عذاب همان چيزي نیست که با عجله هِی ميخواستيدش؟ و میگفتید ای پیامبر اگر راست میگوئی آن عذاب را برما فرودآر؟ (14)

 

درس: کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: تقواپيشگان که حقايق را تصديق و خود را با آن هماهنگ مي کنند سرانجامشان عاليست.
 

 

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ﴿15﴾ آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُحْسِنِينَ ﴿16﴾ كَانُوا قَلِيلًا مِّنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ ﴿17﴾ وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ ﴿18﴾ وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ﴿19﴾

 

البته تقوا پيشگان در بهشتها و چشمه ساران خواهند بود (15)

 

در آنجا دریافت کنندگانِ چيزهائي میباشند که پروردگارشان به آنها ميدهد، آنها قبلأ نيکوکار بودند (16)

فقط اندکي از شب را ميخوابيدند (17) و در سحر ها استغفار ميکردند (18) و در اموالشان حقي براي سائل و محروم قرار داده بودند (19)

 

 

درس: کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايقمي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: توجه به اين نکات حکمت آميز، بيماري تخمين و تکذيب را رفع مي کند.
 

 

وَفِي الْأَرْضِ آيَاتٌ لِّلْمُوقِنِينَ ﴿20﴾ وَفِي أَنفُسِكُمْ أَفَلَا تُبْصِرُونَ ﴿21﴾ وَفِي السَّمَاء رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ ﴿22﴾ فَوَرَبِّ السَّمَاء وَالْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِّثْلَ مَا أَنَّكُمْ تَنطِقُونَ ﴿23﴾

 

و در زمين براي اهل يقين  نشانه هاي زیادی وجود دارد (20) و نیز در خودهاتان، آيا نمي بينيد؟ (21) و همچنین آیا توجه ندارید که روزيِ شما و آنچه به شما وعده داده ميشود در آسمان است؟ (22)

 

پس قسم به پروردگار آسمان و زمين، که آن قول که میگوید قیامت واقع خواهد شد حق است، همانطور که شما آگاهی خودتان نسبت به خویش را حق میدانید (23)

 

درس: کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: خداوند به بعضي از نمونه هاي متقيان در همين جهان هم لطف و رحمت خاص مبذول مي فرمايد
 

 

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ ﴿24﴾ إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُّنكَرُونَ ﴿25﴾ فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاء بِعِجْلٍ سَمِينٍ ﴿26﴾ فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ ﴿27﴾ فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً قَالُوا لَا تَخَفْ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَامٍ عَلِيمٍ ﴿28﴾ فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِي صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌ ﴿29﴾ قَالُوا كَذَلِكَ قَالَ رَبُّكِ إِنَّهُ هُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ ﴿30﴾

 

ای پیامبر! آيا داستان مهمانان گرامي ابراهيم بتو رسيده؟ (24) هنگامي که بر او وارد شدند و سلام کردند و او جواب داد: سلام بر شما ناشناسان (25) پس بسوي خانواده اش رفت و گوساله اي فربه آورد (26) و آنرا پيشکش کرد و پرسيد چرا نميخوريد؟ (27) و ترسي از آنها در دل احساس کرد، گفتند نترس و بشارت پسري دانا به او دادند (28) پس همسرش بسوي آنان آمد و با شنیدن این خبر به روي خود ميزد و میگفت چگونه ممکن است پيرزني عقيم بچه دار شود؟ (29) گفتند پروردگارت چنين گفته که او البته صاحب حکمت و داناست (30)

 

درس: کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: بعضي از اقوام مکذب در همين جهان نيز دچار عذاب هلاکت دستجمعي گشتند.
 

 

قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿31﴾ قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُّجْرِمِينَ ﴿32﴾ لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن طِينٍ ﴿33﴾ مُسَوَّمَةً عِندَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ ﴿34﴾ فَأَخْرَجْنَا مَن كَانَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿35﴾ فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيْرَ بَيْتٍ مِّنَ الْمُسْلِمِينَ ﴿36﴾ وَتَرَكْنَا فِيهَا آيَةً لِّلَّذِينَ يَخَافُونَ الْعَذَابَ الْأَلِيمَ ﴿37﴾ وَفِي مُوسَى إِذْ أَرْسَلْنَاهُ إِلَى فِرْعَوْنَ بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ ﴿38﴾ فَتَوَلَّى بِرُكْنِهِ وَقَالَ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ ﴿39﴾ فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ وَهُوَ مُلِيمٌ ﴿40﴾ وَفِي عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ الْعَقِيمَ ﴿41﴾ مَا تَذَرُ مِن شَيْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ إِلَّا جَعَلَتْهُ كَالرَّمِيمِ ﴿42﴾ وَفِي ثَمُودَ إِذْ قِيلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا حَتَّى حِينٍ ﴿43﴾ فَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ وَهُمْ يَنظُرُونَ ﴿44﴾ فَمَا اسْتَطَاعُوا مِن قِيَامٍ وَمَا كَانُوا مُنتَصِرِينَ ﴿45﴾ وَقَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ ﴿46﴾

 

سپس ابراهیم از آنان پرسيد کارتان چيست اي فرستادگان؟ (31) گفتند بسوي قومي از مجرمان فرستاده شده ايم (32) تا بر آنان سنگ هائي از گِل بباريم؟ (33) که به امر پروردگارت براي تجاوز كاران نشاندار شده است (34)

 

ای پیامبر! البته در این واقعه مومناني را که در آن قریه بودند قبلا بيرون آورديم (35) و در آن قریه فقط يک خانه بود که مومنان در آن بودند (36) و در آن قریه براي کساني از آیندگان که از عذاب دردناک ميهراسند نشانه اي به جا گذاشتيم (37)

 

ای پیامبر! همچنین داستان موسی را بیاد آور وقتي که او را با دليلي آشکار بسوي فرعون فرستاديم (38) اما او بر پاشنه اش چرخيد و گفت این موسی یا ساحر يا ديوانه است (39) پس او و سپاهيانش رابگرفتيم و در دريا انداختيم و او از آن پس از سرزنش شدگان گردید (40)

 

و نیز داستان قوم عاد را به یاد آر که بر آنها بادی عقيم فرستاديم (41) هيچ چيزي را که بر آن وزيده بود وانميگذاشت مگر اينکه آنرا می پوساند تا مانند خاشاك گردد (42)

 

و نیز داستان قوم ثمود که به آنان گفته شده بود تا مدتي معين با درستی زندگي کنيد (43) و آنها از امر پروردگارشان سرپيچيدند و لذا صاعقه در حالیکه میدیدند بگرفتشان (44) و نه ميتوانستيد کاری کنند و نه ياري ميشدند (45)

 

و قوم نوح نیز که قبل از آنها بودند نيز فاسق بودند که آن عاقبت را یافتند (46)

 

 

درس: کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: اگر به اين نکات توجه کنيد حقايق را تکذيب نخواهيد کرد.
 

 

وَالسَّمَاء بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ ﴿47﴾ وَالْأَرْضَ فَرَشْنَاهَا فَنِعْمَ الْمَاهِدُونَ ﴿48﴾ وَمِن كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ﴿49﴾ فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ إِنِّي لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ مُّبِينٌ ﴿50﴾ وَلَا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ إِنِّي لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ مُّبِينٌ ﴿51﴾

 

و آسمان را با نيروئي بنا کرديم و خودمان هم توسعه دهنده اش هستيم (47) و زمين را فرش کرديم و به چه نیکوئی تدارکش نمودیم (48) و  هر چيز را جفت آفريديم،  شايد از این نمونه هایی که بر شمردیم پند گيريد (49)

 

ای پیامبر! به آنان بگو پس بسوي خدا بگريزيد که من از جانب او برايتان هشدار دهنده اي آشکارم (50) و جز خدا پرستش شونده ديگري قرار ندهيد که باز هم من از جانب او هشدار دهنده اي آشکارم (51)

 

درس: کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: مکذبان روشهاي يکساني براي تکذيب دارند که از علت واحدي سرچشمه مي گيرد.
 

 

كَذَلِكَ مَا أَتَى الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا قَالُوا سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ ﴿52﴾ أَتَوَاصَوْا بِهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ ﴿53﴾

 

چنين است که قبل از اينان هم هيچ رسولي نيامد مگر اينکه گفتند ساحر يا ديوانه است (52) آيا اقوام تکذیبگر يکديگر را به اين کار توصيه ميکردند يا اينکه اساسا در ذات خویش مردمي طغيانگر بودند؟ (53)

 

درس: کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: اي پيامبر در مقابل رفتار مکذبان چنين باش و چنين کن.
 

 

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَمَا أَنتَ بِمَلُومٍ ﴿54﴾ وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنفَعُ الْمُؤْمِنِينَ ﴿55﴾

 

پس، ای پیامبر! از آنها روي بگردان كه تو سزاوار سرزنش نيستي (54) و پندشان ده تا مومنان پندگیرندکه پند براي مومنان مفيد است (55)

 

 

درس: کفار اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: چند نکته حکمت که توجه به آنها مانع گرايش به تکذيب است.
 

 

وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ ﴿56﴾ مَا أُرِيدُ مِنْهُم مِّن رِّزْقٍ وَمَا أُرِيدُ أَن يُطْعِمُونِ ﴿57﴾ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ ﴿58﴾

 

و جن و انس را نيافريدم مگر اينکه زندگیی شایسته در پیش گیرند و رشد و تعالی یابند (56) هيچ احتیاجی به آنان ندارم و رزقي از آنها نميخواهم (57) زیرا که البته خداوند خودش روزي دهنده نيرومند استوار است (58)

 

درس: کفار، اعم از گذشتگان و معاصر در اثر غلطي فکر به تکذيب حقايق مي پردازند و به نتايج آن نيز دچارند.

درب: مکذبان معاصر نيز، مانند مکذبان پيشين برنده نخواهند بود.
 

 

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذَنُوبًا مِّثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَابِهِمْ فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ ﴿59﴾ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِن يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ ﴿60﴾

 

پس البته اين ظالمان نيز نتيجه اي جز مانند نتيجه همانندانِ قبلي شان نخواهند داشت. پس عجله اي نکنند (59) و واي بر کافران از آن روزی که وعده اش را به آنان داده اند (60)

سوره جنّ

درس: بيان عقايد صحيح.

درب: ذکر تاثير پذيري فوري جنيان ونقل اعتراف آنان به اينکه عقايدشان اصلاح شده.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِّنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا ﴿1﴾ يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَن نُّشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا ﴿2﴾ وَأَنَّهُ تَعَالَى جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا ﴿3﴾ وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا ﴿4﴾ وَأَنَّا ظَنَنَّا أَن لَّن تَقُولَ الْإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا ﴿5﴾ وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِّنَ الْإِنسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِّنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا ﴿6﴾ وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا كَمَا ظَنَنتُمْ أَن لَّن يَبْعَثَ اللَّهُ أَحَدًا ﴿7﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! بگو بمن وحي شده که عده اي از جنّ که به تلاوت قرآن گوش داده اند  گفته اند ما قرآن عجيبي شنيده ايم (1) که به سوي رشد هدايت مي کند، پس به آن ايمان آورديم و ديگر نسبت به پروردگارمان شرک نخواهيم ورزيد (2) و اينکه پروردگار ما بلند پايه است، نه همسري و نه فرزندي  برگرفته است (3) و اينکه آنچه که آن سفيه درباره خدا ميگفت بي پايه بود (4) و ما فکر ميکرديم که هرگز هيچ انسان وهیچ جنّي بر خداوند دروغ نمي بندند (5) و اينکه مرداني از نوع انسان  به مرداني از نوع جن پناه مي آوردند، اما آنها ضرر بيشتري به آنان ميزدند (6) و آنها هم مانند شما گمان ميکردند که خداوند هرگز هيچ کسي را برنمي انگيزد (7)

 

درس: : بيان عقايد صحيح.

درب: اعتراف جنيان به اينکه تغييراتي در وضع آسمانها پديد آمده است
 

 

وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاء فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا ﴿8﴾ وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَن يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَّصَدًا ﴿9﴾ وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَن فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا ﴿10﴾

 

و اينکه ما آسمان را لمس کرده و دريافته ايم که از نگهبانان پرشدت و شهابها پر شده است (8) و اينکه ما عادت داشتيم و در آنجا در محل هائي براي گوش ايستادن جای بگیریم، اما حالا اگر کسي از ما بخواهد گوش بدهد شهابي را در کمين خويش خواهد يافت (9) و اينکه ما نميدانيم علت وقوع این تغییرات چیست و آيا براي اهل زمين کژي خواسته شده يا اينکه پروردگارشان برايشان رشدي اراده کرده است (10)

 

درس: بيان عقايد صحيح.

درب: ذکر تاثير پذيري جن پس از استماع قرآن و اعتراف به اينکه عقايدشان اصلاح شده.
 

 

وَأَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَمِنَّا دُونَ ذَلِكَ كُنَّا طَرَائِقَ قِدَدًا ﴿11﴾ وَأَنَّا ظَنَنَّا أَن لَّن نُّعجِزَ اللَّهَ فِي الْأَرْضِ وَلَن نُّعْجِزَهُ هَرَبًا ﴿12﴾ وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَى آمَنَّا بِهِ فَمَن يُؤْمِن بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا ﴿13﴾ وَأَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَمِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُوْلَئِكَ تَحَرَّوْا رَشَدًا ﴿14﴾

 

و اينکه عده اي از ما صالح  و عده اي هم ناصالح اند، ما به راه هاي مختلف ميرفتيم (11) و ما چنين مي انديشيم که نميتوانيم خدا را در زمين عاجز نموده و نيز نمي توانيم از او فرار کنيم (12) و اينکه وقتي دعوت هدايت را شنيديم به آن ايمان آورديم، پس هرکس که به پروردگارش ايمان بياورد، از هيچ نقصان و ستمي نگراني نخواهد داشت (13) و اينکه بعضي از ما مُسلِم و بعضي ديگر منحرف هستند، و آنکه تسلیم حق باشد در پي يافتن رشد و تعالی است (14)

 

درس: بيان عقايد صحيح.

درب: تذکرات اکمالي و ارشادي الهي در رابطه با بعضي از نکاتي که جن ابراز داشته.
 

 

وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا ﴿15﴾ وَأَلَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُم مَّاء غَدَقًا ﴿16﴾ لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَمَن يُعْرِضْ عَن ذِكْرِ رَبِّهِ يَسْلُكْهُ عَذَابًا صَعَدًا ﴿17﴾ وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا ﴿18﴾ وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا ﴿19﴾

 

و منحرفان هم هيزم جهنم خواهند بود (15) و اینکه هر کس اگر بر طريقت حق استقامت بورزد حتمأ خداوند به آنها گشایش و روزی خوب ميدهد (16) تا در آن امتحانشان کند و هر کس که از ياد پروردگارش روي گرداند، او را به عذابي فزاینده سوق میدهد (17) و اينکه مساجد از آن خداست و اینکه نباید خداوند را همراه با دیگری به دعا و مناجات خواند (18) و اينکه وقتي بنده خدا برخاست تا او را بخواند، نزديک بود مشتاقانه بر سر او بريزند (19)

 

درس: بيان عقايد صحيح.

درب: تقريرات خداوند به پيامبر راجع به بعضي عناصر اعتقادي صحيح ديگر.
 

 

قُلْ إِنَّمَا أَدْعُو رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِهِ أَحَدًا ﴿20﴾ قُلْ إِنِّي لَا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَلَا رَشَدًا ﴿21﴾ قُلْ إِنِّي لَن يُجِيرَنِي مِنَ اللَّهِ أَحَدٌ وَلَنْ أَجِدَ مِن دُونِهِ مُلْتَحَدًا ﴿22﴾ إِلَّا بَلَاغًا مِّنَ اللَّهِ وَرِسَالَاتِهِ وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَإِنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ﴿23﴾ حَتَّى إِذَا رَأَوْا مَا يُوعَدُونَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ نَاصِرًا وَأَقَلُّ عَدَدًا ﴿24﴾ قُلْ إِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ مَّا تُوعَدُونَ أَمْ يَجْعَلُ لَهُ رَبِّي أَمَدًا ﴿25﴾ عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا ﴿26﴾ إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا ﴿27﴾ لِيَعْلَمَ أَن قَدْ أَبْلَغُوا رِسَالَاتِ رَبِّهِمْ وَأَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَأَحْصَى كُلَّ شَيْءٍ عَدَدًا ﴿28﴾

 

ای پیامبر! بگو جز اين نيست که پروردگارم را ميخوانم و هيچکس را شريک او قرار نميدهم (20) بگو من براي شما مالک هيچ ضرر و رشدي نيستم (21) بگو هيچ چيزي نيست که بتواند مرا درمقابل خداوند پناه دهد و من هرگز پناهگهي جز او نخواهم يافت (22) من مقامی ندارم مگر اینکه پيامي از جانب خداوند و رسالت او بمن میرسد و من آن را ابلاغ و تبلیغ میکنم و قدرت دیگری ندارم، و هر کس که خدا و رسولش را نافرماني کند آتش جهنم را خواهد داشت که در آن جاودان خواهد بود (23) تا اينکه آنچه را که راجع به آن بيم داده شده ببيند و بزودي خواهد فهميد که ياران کداميک ضعيف تر و کمتر است (24) بگو نميدانم آنچه که راجع به آن بيم داده ميشويد نزديک است يا اينکه پروردگارم براي آن مهلتي معين نموده (25) فقط اوست که داناي غیب و امور مربوط به قیامت است و هيچکس را بر امور غيبی قیامت مطلع نخواهد کرد (26) غير از فرستادگانی که آنها را برای رسالت پسنديده باشد و آنها را به آن قسمت از غیب که به وحیِ به آنها مربوط باشد مطلع میکند و با اين حال از پيش رو و نيز از پشت سرِ آنها مراقب هائي ميگمارد (27) تا معلوم کند که آنها حتمأ رسالت هاي پروردگارشان را همانطور که دریافت کرده اند رسانده باشند و بر آنها احاطه دارد و همه چيز را به عدد مي شمارد (28)

 

 

سوره کوثر

 

درس: نعمت بزرگ بايد با عبادت شايسته پاسخ داده شود.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ﴿1﴾ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ ﴿2﴾ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ ﴿3﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ای پیامبر! البته آن خير کثير را بتو داده ايم (1)

پس براي پروردگارت نماز بگذار و قرباني کن (2)

و بدان که عيب جوي تو، خودش، بي دنباله است (3)

 

 

 

 

 

 

 

 

مرحله پنجم

 

 

پررنگ شدن تکذيب ها

و

ورود به مرحله ي لجبازي و عناد

 

 

سوره دخان

درس: نکوهش کافران گذشته و معاصر که عليرغم نعمات الهي و حکمت آفرينش جهان به گردنکشي و لجبازي دچارند.

درب: يکي از بزرگترين نعمات الهي وحي و ارسال قرآن است.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

حم ﴿1﴾ وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ ﴿2﴾ إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ ﴿3﴾ فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ ﴿4﴾ أَمْرًا مِّنْ عِندِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ ﴿5﴾ رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿6﴾ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ ﴿7﴾ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ رَبُّكُمْ وَرَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ ﴿8﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

حم (1)  

 

قسم به آن کتاب روشنگر (2) البته ما آنرا در شبِ پر برکتِ قدر فرو فرستاده ايم که همواره هشدار دهنده بوده ايم (3)  در آن شب هر امر مجملي تفريق و تقدير ميگردد (4) که این خودش امري از جانب ما است زیرا  که همواره فرستنده خیر و برکات بوده ايم (5) که خود این رحمتي از جانب پروردگارت است که او شنواي درخواست های مخلوقات و دانا است (6) 

 

همان پروردگار آسمانها و زمين و بين آندو، اگر يقين داشته باشيد (7) که خدائي جز او نيست، زنده ميکند و ميميراند، که پروردگارتان و پروردگار نياكانتان است (8)

 

درس: نکوهش کافران گذشته و معاصر که عليرغم نعمات الهي و حکمت آفرينش جهان به گردنکشي و لجبازي دچارند.

درب: کفر کافران از روي دليل و منطق نيست. از روي بازيگوشي و بي مسئوليتي و رويگرداني از حق است.
 

 

بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ ﴿9﴾ فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّمَاء بِدُخَانٍ مُّبِينٍ ﴿10﴾ يَغْشَى النَّاسَ  هَذَا عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿11﴾  رَبَّنَا اكْشِفْ عَنَّا الْعَذَابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ ﴿12﴾ أَنَّى لَهُمُ الذِّكْرَى وَقَدْ جَاءهُمْ رَسُولٌ مُّبِينٌ ﴿13﴾ ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَقَالُوا مُعَلَّمٌ مَّجْنُونٌ ﴿14﴾  إِنَّا كَاشِفُو الْعَذَابِ قَلِيلًا إِنَّكُمْ عَائِدُونَ ﴿15﴾ يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرَى إِنَّا مُنتَقِمُونَ ﴿16﴾

 

ای پیامبر! اما این مخالفانت در شکّي هستند، و به بیهوده مشغولند (9)

پس تو نيز چشم براه روزي باش که آسمان دود-مانندی آشکار بياورد (10) که همه را فرا گيرد، که اگر چنین شود فورا بی طاقت میشوند و میگویند اين دیگر چه عذاب دردناکی است (11) و فورا رو به بما میکنند و میگویند پرودگارا عذاب را از ما بردار که ما ايمان آورديم (12)

چطور ممکن است ایمان آورده باشند درحاليکه قبلا تو را بسویشان فرستاده ايم و تکذیبت کرده اند (13) و از تو روي برگردانده بودند و گفته بودند ديوانه اي است که اين چيزها را به او ياد ميدهند (14)

و به محض اینکه آن عذاب مختصر را کمی رفع کنیم آنها فورا به به کفر خويش بازميگردند (15)

در هر حال عاقبت شان این است که در روز قیامت تکذیبگران را با قوت بگيريم زیرا لازم است برای این رفتارهایشان تادیب شوند (16)  

 

درس: نکوهش کافران گذشته و معاصر که عليرغم نعمات الهي و حکمت آفرينش جهان به گردنکشي و لجبازي دچارند.

درب: نمونه رفتاري يکي از اقوام قبلي که به رسالت پيامبرشان اهميت ندادند و سعي کردند به او و پيروانش دست پيدا کنند و هلاک شدند و نعمت هايشان از دستشان رفت.
 

 

وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ ﴿17﴾ أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبَادَ اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ ﴿18﴾ وَأَنْ لَّا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ إِنِّي آتِيكُم بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ ﴿19﴾ وَإِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُمْ أَن تَرْجُمُونِ ﴿20﴾ وَإِنْ لَّمْ تُؤْمِنُوا لِي فَاعْتَزِلُونِ ﴿21﴾ فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَؤُلَاء قَوْمٌ مُّجْرِمُونَ ﴿22﴾  فَأَسْرِ بِعِبَادِي لَيْلًا إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ ﴿23﴾ وَاتْرُكْ الْبَحْرَ رَهْوًا إِنَّهُمْ جُندٌ مُّغْرَقُونَ ﴿24﴾  كَمْ تَرَكُوا مِن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ﴿25﴾ وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ ﴿26﴾ وَنَعْمَةٍ كَانُوا فِيهَا فَاكِهِينَ ﴿27﴾ كَذَلِكَ وَأَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِينَ ﴿28﴾ فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاء وَالْأَرْضُ وَمَا كَانُوا مُنظَرِينَ ﴿29﴾ وَلَقَدْ نَجَّيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنَ الْعَذَابِ الْمُهِينِ ﴿30﴾ مِن فِرْعَوْنَ إِنَّهُ كَانَ عَالِيًا مِّنَ الْمُسْرِفِينَ ﴿31﴾ وَلَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَى عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِينَ ﴿32﴾ وَآتَيْنَاهُم مِّنَ الْآيَاتِ مَا فِيهِ بَلَاء مُّبِينٌ ﴿33﴾

ای پیامبر! قبل از این کافرانِ قوم فرعون را نیز آزموديم و پیامبری گرامي بنزدشان آمد (17) که به آنان گفت بنی اسرائیل را که بردگی گرفته اید به من بسپارید، که من از سوی خداوند برای شما فرستاده ای امینم (18) و اينکه نسبت به خداوند سرکشي مکنيد که با دليلي روشن بسويتان آمده ام (19) و البته از اینکه سنگسارم کنید به خدای خویش و خدای شما پناه می برم (20) و اگر باورم نداريد از من کناره گيريد (21) اما از آنان رفتار نا مناسب دید و پروردگارش را خواند که اينها مردمي گناه پيشه اند (22) به او جواب دادیم که بندگانم را شبانه ببر، زيرا که تعقيب خواهيد شد (23) و از آن رود بزرگ که به دریا شبیه است به همواری بگذرید که فرعونیان که تعقیت تان خواهند کرد غرق خواهند شد (24) این اتفاقات به وقوع پیوست و عاقبت چنین شد که فرعونیان باغها و چشمه سارهائي عالی را که در آن بودند ترک کردند (25) و نیز کِشت ها و مقامها و مراتب عالي را (26) و نیز نعمتهائي را که با دلخوشي استفاده ميکردند (27) چنين شد و آنها را به قومي ديگر داديم (28) و آسمان و زمين اشکي هم برآنها نريخت و مهلتي نيز نيافتند (29)

 

و البته بني اسرائيل را از آن عذاب خفت بار نجات داديم (30) از فرعون، که متکبری از اسراف کاران بود (31 ) و بنی اسرائیل را آگاهانه بر معاصرانشان برتری دادیم (32) و از آيات و نشانه ها، چيزهائي به آنان داديم که در آنها مایهء امتحان هایی آشکار بود (33)

درس: نکوهش کافران گذشته و معاصر که عليرغم نعمات الهي و حکمت آفرينش جهان به گردنکشي و لجبازي دچارند.

درب: از جمله علل تکديب و گردنکشي کافران، بي توجهي به آخرت و بي توجهي به عاقبت کافران گذشته است که رفتاري همانند آنها داشتند.
 

 

إِنَّ هَؤُلَاء لَيَقُولُونَ ﴿34﴾ إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولَى وَمَا نَحْنُ بِمُنشَرِينَ ﴿35﴾ فَأْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ ﴿36﴾ أَهُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ أَهْلَكْنَاهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ ﴿37﴾

ای پیامبر اين کافرانِ معاصرت ميگويند:

(34) جز اين نيست که مرگي جز همين مرگ اول نداريم و برانگيخته نخواهيم شد (35) اگر بقول تو زندگی بعدیی خواهد بود پدرانمان را بياور اگر راست ميگويي (36) اقوام قبلی هم همین رویکرد را داشتند، آيا اینان از آنها، مثلا قوم تبّع و يا پيشينيان آنها که هلاکشان کرديم و مجرم بودند، بهترند؟ (37)

 

درس: نکوهش کافران گذشته و معاصر که عليرغم نعمات الهي و حکمت آفرينش جهان به گردنکشي و لجبازي دچارند.

درب: از جمله علل تکذيب و گردنکشي کافران، بي توجهي به حکمت آفرينش آسمانها و زمين است.
 

 

وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ ﴿38﴾ مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿39﴾

و آسمانها و زمين و آنچه را که بين آنهاست به بازي نيافريده ايم (38) آنها را جز به حق نيافريده ايم وليکن اکثر اینان به آنچه میگویند علمی ندارند (39)

 

درس: نکوهش کافران گذشته و معاصر که عليرغم نعمات الهي و حکمت آفرينش جهان به گردنکشي و لجبازي دچارند.

درب: از جمله علل تکذيب و گردنکشي کافران بي توجهي به زندگي سخت بعدي کافران و زندگي عالي بعدي مومنان است.
 

 

إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقَاتُهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿40﴾ يَوْمَ لَا يُغْنِي مَوْلًى عَن مَّوْلًى شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ ﴿41﴾ إِلَّا مَن رَّحِمَ اللَّهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ ﴿42﴾ إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ ﴿43﴾ طَعَامُ الْأَثِيمِ ﴿44﴾ كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ ﴿45﴾ كَغَلْيِ الْحَمِيمِ ﴿46﴾  خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِلَى سَوَاء الْجَحِيمِ ﴿47﴾ ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذَابِ الْحَمِيمِ ﴿48﴾  ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ ﴿49﴾ إِنَّ هَذَا مَا كُنتُم بِهِ تَمْتَرُونَ ﴿50﴾ إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٍ ﴿51﴾ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ﴿52﴾ يَلْبَسُونَ مِن سُندُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُّتَقَابِلِينَ ﴿53﴾ كَذَلِكَ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ ﴿54﴾ يَدْعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَاكِهَةٍ آمِنِينَ ﴿55﴾ لَا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولَى وَوَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ ﴿56﴾ فَضْلًا مِّن رَّبِّكَ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ ﴿57﴾

 

البته روزِ جدا کردنِ خوب و بد که همان روز قیامت باشد، وعده گاهِ همگي است (40) روزي که هيچ دوستي نميتواند براي دوستش کاري کند و کافران و مجرمان هيچ ياريي نميشوند (41) مگر کسانی که شایسته رحمتی از جانب خداوند باشند که همو پيروزمند رحیم است (42) 

 

درخت زقوم (43) غذاي آن گناهکاران است (44) مانند مسِ مذاب است و در شکمها ميجوشد (45) مانند جوشش چرکابه جوشان (46) و در چنین اوضاع و احوالی به ماموران عذاب خطاب میشود که این کافران و مجرمان را بگيريدشان و به وسط جهنم بکشيدشان (47) آنگاه از بالاي سرشان از آن عذاب جوشان بر آنان بريزيد (48) در آن موقعیت به خود آنها خطاب میشود که ای کسانیکه که به نظر خودتان عزتمند و گرامي بوديد اینک بچشید (49) اين همان چيزي است که در آن ترديد ميکرديد (50)

 

اما تقوا پيشگان در موقعيتي امن خواهند بود (51) در باغها و چشمه سارها (52) جامه هايي از ابريشم نازک و ضخيم بر تن داشته و با يکديگر هم صحبتند (53) و آنها را با حوريان تزویج خواهيم كرد (54) در آنجا در حاليکه امنيت دارند از هر نوع ميوه اي می طلبند (55) مرگي جز همان مرگ اول نخواهند داشت و خداوند آنها را از عذاب جهنم دور نگهداشته است (56) که اين لطفي از جانب پروردگارت است و پيروزي بزرگ نيز همین است (57)

 

 

 

درس: نکوهش کافران گذشته و معاصر که عليرغم نعمات الهي و حکمت آفرينش جهان به گردنکشي و لجبازي دچارند.

درب: اي پيامبر اينک که با چنين کافراني مواجهي به طور جدي کار رسالتت را پيگير و منتظر تاييدات الهي باش.
 

 

فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ ﴿58﴾ فَارْتَقِبْ إِنَّهُم مُّرْتَقِبُونَ ﴿59﴾

 

ای پیامبر! جز اين نيست که این قرآن را بر زبانت آسان کرده ايم شايد پند گيرند (58) پس چشم براه پیشرفت رسالتت باش که آنان نيز چشم براه ناکامی تو می باشند (59)

سوره زخرف

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: مطالب اين سوره حق است. زيرا از چنين مکاني نازل شده است.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

حم ﴿1﴾ وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ ﴿2﴾ إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ﴿3﴾ وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ ﴿4﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

حم (1)

 

 قسم به قرآن که کتابی روشنگر است (2) که ما آن را خواندنيي به زبان روشن و قابل فهم قرار داديم شايد تعقل کنيد (3) و آن، در مادرِکتابهای آسمانی که نزد خداوند است، داراي موقعيتي والا و محکم است (4)

 

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: هر قدر هم که کافران کفر بورزند، خداوند از اتمام حجت صرفنظر نمی کند.
 

 

أَفَنَضْرِبُ عَنكُمُ الذِّكْرَ صَفْحًا أَن كُنتُمْ قَوْمًا مُّسْرِفِينَ ﴿5﴾ وَكَمْ أَرْسَلْنَا مِن نَّبِيٍّ فِي الْأَوَّلِينَ ﴿6﴾ وَمَا يَأْتِيهِم مِّن نَّبِيٍّ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُون ﴿7﴾ فَأَهْلَكْنَا أَشَدَّ مِنْهُم بَطْشًا وَمَضَى مَثَلُ الْأَوَّلِينَ ﴿8﴾

 

ای کافران! آيا چون شما مردمي اسرافگر هستيد از فرستادن آن قرآنِ حاوی پند بسوي شما منصرف شويم؟ (5)

تکذیب رسولان نیز چیز بی سابقه ای نیست و چقدر رسولاني که در اقوام اوليه فرستاديم (6) و هيچ پيغمبري بسويشان نيامد مگر اينکه مسخره اش ميکردند (7) و نيرومند ترين آنها را هلاک کرديم بطوریکه مَثَلِ اقوام اوليه شدند (8)

 

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: گوشه ای از افعال و صفات پر لطف الهی که کافران به آن اعتراف هم دارند.
 

 

وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ ﴿9﴾ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا وَجَعَلَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًا لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ﴿10﴾ وَالَّذِي نَزَّلَ مِنَ السَّمَاء مَاء بِقَدَرٍ فَأَنشَرْنَا بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا كَذَلِكَ تُخْرَجُونَ ﴿11﴾ وَالَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُم مِّنَ الْفُلْكِ وَالْأَنْعَامِ مَا تَرْكَبُونَ ﴿12﴾ لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ إِذَا اسْتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَتَقُولُوا سُبْحانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ ﴿13﴾ وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ ﴿14﴾

 

ای پیامبر!  اگر از آنان بپرسي چه کسي آسمانها و زمين را آفريده، با تأکيد خواهند گفت آن خدای عزتمند دانا آنها را آفريده (9) به آنان بگو این خدا همان است که که زمين را برايتان آسايشگاه نموده و در آن برايتان راه هائي قرار داده تا به سهولت راه بسپارید (10) و هموست که از آسمان آبي به اندازه میفرستد که با آن سرزمين مرده را زنده میکند، و شما را هم همینطور، پس از مرگتان زنده میکند (11) و هموست که همه جفت ها را آفريد و از کشتي ها و چارپايان برايتان وسیله سواري مهيا کرد (12) تا بر آنها سوار شويد، سپس، پس از استقرار، متذکر نعمت پروردگارتان شده و بگوييد: منزه است کسي که اين را براي ما رام کرد، وگرنه ما رام کننده آن نبوديم (13) و البته ما حتمأ بسوي پروردگارمان برخواهيم گشت (14)

 

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: کافران در موضوع مورد مخالفت و لجبازی شان دلیل عقل پسندی ندارند.
 

 

وَجَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبَادِهِ جُزْءًا إِنَّ الْإِنسَانَ لَكَفُورٌ مُّبِينٌ ﴿15﴾ أَمِ اتَّخَذَ مِمَّا يَخْلُقُ بَنَاتٍ وَأَصْفَاكُم بِالْبَنِينَ ﴿16﴾ وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ ﴿17﴾  أَوَمَن يُنَشَّأُ فِي الْحِلْيَةِ وَهُوَ فِي الْخِصَامِ غَيْرُ مُبِينٍ ﴿18﴾ وَجَعَلُوا الْمَلَائِكَةَ الَّذِينَ هُمْ عِبَادُ الرَّحْمَنِ إِنَاثًا أَشَهِدُوا خَلْقَهُمْ سَتُكْتَبُ شَهَادَتُهُمْ وَيُسْأَلُونَ ﴿19﴾ وَقَالُوا لَوْ شَاء الرَّحْمَنُ مَا عَبَدْنَاهُم مَّا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ ﴿20﴾ أَمْ آتَيْنَاهُمْ كِتَابًا مِّن قَبْلِهِ فَهُم بِهِ مُسْتَمْسِكُونَ ﴿21﴾ بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّهْتَدُونَ ﴿22﴾ وَكَذَلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِم مُّقْتَدُونَ ﴿23﴾ قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكُم بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدتُّمْ عَلَيْهِ آبَاءكُمْ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ ﴿24﴾ فَانتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ ﴿25﴾

 

ای پیامبر! با وجود اینهمه نعمت ها که میدانند از جانب کیست، از ميان بندگانش، فرزنداني براي او قرار دادند، که این یک ناسپاسي آشکار است (15)

 

آيا خداوند از ميان چيزهائي که مي آفريند دختران را براي خويش برميگيرد وشما را به داشتن پسران ترجیح میدهد؟ (16) و هنگامي که به يکي از آنها به تولد همان چيزي که مَثَلش را براي خداوند رحمان زده، مژده دهند، بر چهره اش سايه سياه مي نشيند و خشمناک ميشود اما خشمش را فرو ميخورد (17) و با خود ميگويد آيا کسي که در زيور آلات بزرگ ميشود و در جنگ چندان کارايي ندارد برايم متولد شده؟ (18)

 

و ملائکه را که بندگان خدا هستند ماده حساب کرده اند. آيا شاهد آفرينش آنها بوده اند؟ بزودي شهادت آنها نوشته شده و در باره این اعتقادشان پرسش خواهند شد (19)

 

و ميگويند اگر خدا نميخواست ما آن بت ها را عبادت نميکرديم و لذا اگر آنها را عبادت میکنیم به خواست خداست! هيچ علمي به این قول خویش ندارند و همینطور یک چيزي میگویند و این کارشان جز تخمين نیست (20)

 

مگر پيش از اين کتابي آسمانی به آنان داده ايم که به آن چنگ انداخته اند و این قول را بر اساس آن میگویند؟ (21) نه،  بلکه ميگويند پدرانمان را بر چنین روشی يافته ايم و از روي آثار آنها میرویم (22)

 

ای پیامبر! و چنين بوده که قبل از تو هيچ هشدار دهنده اي در هيچ جائی نفرستاديم مگر اينکه هوسرانانشان ميگفتند ما پدرانمان را بر ديني يافته ايم و از آثار آنها پيروي مي کنيم (23) پيغمبرانشان ميگفتند آيا اگر چيزي برايتان آورده باشيم که نسبت به آنچه پدرانتان را بر آن يافته ايد هدايت کننده تر باشد چه؟ آنها در پاسخ پیامبران خویش ميگفتند ما به هر چه که شما براي ابلاغ آن فرستاده شده ايد کافريم (24) آنگاه، از آنها انتقام کشيديم، بنگر که عاقبت تکذيبگران چه بود (25)

 

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: در ميان گذشتگان کساني هم بوده اند که عليرغم محيط پر از افعال و اقوال باطل، راه صحيح را جستجو کرده، و با جديت در آن راه پيموده اند.
 

 

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِي بَرَاء مِّمَّا تَعْبُدُونَ ﴿26﴾ إِلَّا الَّذِي فَطَرَنِي فَإِنَّهُ سَيَهْدِينِ ﴿27﴾ وَجَعَلَهَا كَلِمَةً بَاقِيَةً فِي عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿28﴾

 

ای پیامبر! هنگامي را بياد آر که ابراهيم به پدرش و قومش گفت از آنچه مي پرستيد بيزارم (26) مگر کسي که مرا آفريد که بزودي هدايتم خواهد کرد (27) و خداوند این سخن صحیح و این رفتار درست او را ماندگار نمود و کسانی از نسلش را پیروِ آن قرار داد.

 

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: کافران برای اِعمال مخالفت و لجبازی شان استدلال های بسیار سست دارند.
 

 

بَلْ مَتَّعْتُ هَؤُلَاء وَآبَاءهُمْ حَتَّى جَاءهُمُ الْحَقُّ وَرَسُولٌ مُّبِينٌ ﴿29﴾ وَلَمَّا جَاءهُمُ الْحَقُّ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ وَإِنَّا بِهِ كَافِرُونَ ﴿30﴾ وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ هَذَا الْقُرْآنُ عَلَى رَجُلٍ مِّنَ الْقَرْيَتَيْنِ عَظِيمٍ ﴿31﴾ أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَةَ رَبِّكَ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُم مَّعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُم بَعْضًا سُخْرِيًّا وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ ﴿32﴾ وَلَوْلَا أَن يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَن يَكْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفًا مِّن فَضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَيْهَا يَظْهَرُونَ ﴿33﴾ وَلِبُيُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَيْهَا يَتَّكِؤُونَ ﴿34﴾ وَزُخْرُفًا وَإِن كُلُّ ذَلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةُ عِندَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ ﴿35﴾

 

ای پیامبر! اينها و پدرانشان را برخوردار کردم و علیرغم آن، تا حق و فرستاده اي آشکار بسويشان آمد (29) گفتند اين جادوست و ما به آن کافريم (30) و نيز گفتند چرا اين قرآن بر يکنفرِ دیگر که در ميان اين دو شهر، که بزرگ و متمکن باشد نازل نشده؟ (31) آيا آنها رحمت پروردگارت را تقسيم مي کنند؟ نه، بلکه در همين زندگي دنيا نيز ما معيشتشان را تقسيم مي کنيم و بعضي را بر بعضي چندين درجه برتري داده ايم که بعضي از آنها بعضي ديگر را استخدام کنند و البته که رحمت پروردگارت و مسئولیت پیامبری از آنچه جمع مي کنند بسیاربسیار مهم تر است و نمیتوان آن را جز در فرد لایق قرار داد (32)

 

و اگر اينطور نبود که مي بايد مردم بر يک روش اداره شوند، از آنجا که در نظرما مال دنیا بی اهمیت است براي کافران چنان ميکرديم که اطاقهايشان سقف هائي از نقره داشته باشد و نردبانهائي که بر آن بالا روند (33) و نيز اطاقهايشان درب هائي داشته باشد و تختهائي که بر آن تکيه زنند (34) و جواهرات زیادی داشته باشند، و همه اينها چيزي جز بهره زندگي دنيا نیست و آخرت نزد پروردگارت مخصوص تقوا داران است (35)

 

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: ذکر نوعی از قانون الهی در جهت تبیین چگونگی به لجبازی افتادن کافران.
 

 

وَمَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ ﴿36﴾ وَإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُم مُّهْتَدُونَ ﴿37﴾ حَتَّى إِذَا جَاءنَا قَالَ يَا لَيْتَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ بُعْدَ الْمَشْرِقَيْنِ فَبِئْسَ الْقَرِينُ ﴿38﴾  وَلَن يَنفَعَكُمُ الْيَوْمَ إِذ ظَّلَمْتُمْ أَنَّكُمْ فِي الْعَذَابِ مُشْتَرِكُونَ ﴿39﴾

 

و کسي که خود را از ياد خداوند رحمان عمدا به کوري بزند، برایش شيطاني در نزدش قرار داده میشود که همنشين او باشد (36) و آن شیاطین اينان را از راه باز ميدارند و اينان که گول آن شیاطین را خورده اند به غلط چنین مي پندارند که خودشان هدايت يافته هستند (37) تا اينکه بالاخره در قیامت نزد ما بيايند و در آنصورت است که  چشمشان باز میشود و به شیاطین خویش میگویندکه اي کاش بين من و تو فاصله دو مشرق بود و تو چه همنشين بدي بودي (38) و در آن روز به آنان خطاب میشود امروز پشيماني تان سودي ندارد و بياد آوريد که شما هم ظلم کرده ايد و هر دو در عذاب شريکيد (39)

 

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: اي پيامبر تا اينها اينطورند تونيز چنين کن و راه خويش برو.
 

 

أَفَأَنتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ أَوْ تَهْدِي الْعُمْيَ وَمَن كَانَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ ﴿40﴾ فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِكَ فَإِنَّا مِنْهُم مُّنتَقِمُونَ ﴿41﴾ أَوْ نُرِيَنَّكَ الَّذِي وَعَدْنَاهُمْ فَإِنَّا عَلَيْهِم مُّقْتَدِرُونَ ﴿42﴾ فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿43﴾ وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَّكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ ﴿44﴾ وَاسْأَلْ مَنْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رُّسُلِنَا أَجَعَلْنَا مِن دُونِ الرَّحْمَنِ آلِهَةً يُعْبَدُونَ ﴿45﴾

 

ای پیامبر! آيا تو میتوانی به کران بشنواني؟ يا کوران را هدايت کني؟ و يا کسي را که در گمراهيي آشکار باشد؟ (40)

 

پس البته اگر تو را از اين دنيا ببريم، از آنها حتمأ انتقام مي کشيم (41) يا آنچه را که به آنها وعده داده ايم، نشانت ميدهيم که ما البته بر آنها مسلطيم (42)

 

پس وحيي را که بسوي تو نموده ايم محکم بگير که تو البته بر جاده اي مستقيم هستی (43) و اينکه اين قرآن براي تو و قومت پندي است و بزودي در باره آن پرسش خواهيد شد (44) و از پيامبرانِ قبل ازخودت نيز بپرس آيا غير از خداوند خداياني قرار داديم که پرستش شوند؟ (45)

 

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: نمونه اي از رفتار کافران و لج و اصرار مربوطه در قوم فرعون.
 

 

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَقَالَ إِنِّي رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿46﴾ فَلَمَّا جَاءهُم بِآيَاتِنَا إِذَا هُم مِّنْهَا يَضْحَكُونَ ﴿47﴾ وَمَا نُرِيهِم مِّنْ آيَةٍ إِلَّا هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِهَا وَأَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿48﴾ وَقَالُوا يَا أَيُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِندَكَ إِنَّنَا لَمُهْتَدُونَ ﴿49﴾ فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِذَا هُمْ يَنكُثُونَ ﴿50﴾ وَنَادَى فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قَالَ يَا قَوْمِ أَلَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَهَذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي مِن تَحْتِي أَفَلَا تُبْصِرُونَ ﴿51﴾ أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِّنْ هَذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَلَا يَكَادُ يُبِينُ ﴿52﴾ فَلَوْلَا أُلْقِيَ عَلَيْهِ أَسْوِرَةٌ مِّن ذَهَبٍ أَوْ جَاء مَعَهُ الْمَلَائِكَةُ مُقْتَرِنِينَ ﴿53﴾ فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ ﴿54﴾ فَلَمَّا آسَفُونَا انتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿55﴾ فَجَعَلْنَاهُمْ سَلَفًا وَمَثَلًا لِلْآخِرِينَ ﴿56﴾

 

و موسي را با آياتمان بسوي فرعون و بزرگان دربارش فرستاديم و گفت من فرستاده پروردگار همگان هستم (46) و هنگامي که با نشانه هاي ما بسويشان رفت آنها از روی تحقیر او خود را  به خنده انداختند (47) و هيچ نشانه اعجازیی را به آنان ارائه نکرديم مگر اينکه از ديگري بزرگتر بود و آنها را به عذابی هم معذب نموديم شايد باز گردند (48) ولی در انتها به پیامبر خویش گفتند: اي جادوگر پروردگارت را به آن چيزي که نزدت عهد نموده بخوان که عذاب را از ما برطرف کند زيرا که ما هدايت يافته ايم (49) و چون آن عذاب را برطرف کرديم فورأ عهد شکستند (50) و فرعون در قوم خويش ندا درداد که آيا فرمانروائي سرزمين مصر از آن من نيست؟ و نيز آیا نمی بینید که اين رودهای بزرگ که از کف زمينهاي من جاري است؟ (51) آيا من بهترم يا اين آدم بي اهميتي که چندان بيان خوبي هم ندارد؟ (52) پس چرا دستبندهائي از طلا ندارد يا ملائکه اي همراه او نيستند؟ (53)

روش او این بود که قومش را خوار میکرد و آنها نيز اطاعتش میکردند و آنها البته قومي گناه پيشه بودند (54)

پس هنگاميکه از حدّ گذراندند، از آنان انتقام گرفتيم و همگي شان را غرق نموديم (55) و آنها را جزء گذشتگان و مَثَلي براي آيندگان قرار داديم (56)

 

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: نمونه ديگري از لجبازي و عناد و اصرار کافرانه.
 

 

وَلَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُكَ مِنْهُ يَصِدُّونَ ﴿57﴾ وَقَالُوا أَآلِهَتُنَا خَيْرٌ أَمْ هُوَ مَا ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلًا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ ﴿58﴾ إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَيْهِ وَجَعَلْنَاهُ مَثَلًا لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ ﴿59﴾ وَلَوْ نَشَاء لَجَعَلْنَا مِنكُم مَّلَائِكَةً فِي الْأَرْضِ يَخْلُفُونَ ﴿60﴾ وَإِنَّهُ لَعِلْمٌ لِّلسَّاعَةِ فَلَا تَمْتَرُنَّ بِهَا وَاتَّبِعُونِ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ ﴿61﴾ وَلَا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيْطَانُ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ ﴿62﴾ وَلَمَّا جَاء عِيسَى بِالْبَيِّنَاتِ قَالَ قَدْ جِئْتُكُم بِالْحِكْمَةِ وَلِأُبَيِّنَ لَكُم بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ ﴿63﴾ إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبِّي وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ ﴿64﴾ فَاخْتَلَفَ الْأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ عَذَابِ يَوْمٍ أَلِيمٍ ﴿65﴾

 

ای پیامبر! هنگامي که به پسر مريم مثل زده ميشود، قوم تو ناگهان سروصدا مي کنند (57) و ميگويند آيا خدايان ما بهتر است يا او؟ که به عقیده مسیحیان او نیز خداست؟ اين مثل را نميزنند مگر به اين خاطر که با تو جدالي کنند زیرا که اينها مردمي خصومت پيشه ميباشند (58) عیسی بن مریم جز بنده اي که نعمتش داده بوديم نبود که او را براي بني اسرائيل نمونه اي قرار داده بوديم (59)

و اگر ميخواستيم، میتوانستیم از ميان شما ملائکه اي قرار دهيم که در روي زمين بگردند (60) و البته آن گردش ملائکه در روی زمین نیز، اگر وقوع یابد، نشانه اي درباره قيامت خواهد بود، که مردم را هشدار دهد که شکي در باره آن مکنید، و تو ای پیامبر! بگو ای مردم پيرويم کنيد که جاده مستقيم همین است (61) و شيطان شما را از پیرویم باز ندارد که او برايتان دشمني آشکار است (62)

و هنگامي را بياد آوريد که عيسي با آن دلائل روشن آمد و گفت با حکمت بسويتان آمده ام و براي اينکه بعضي چيزها را که در آن اختلاف داريد برايتان روشن کنم، پس، از خدا پروا نموده و مرا اطاعت کنيد (63) البته خداوند پروردگار من و شماست پس او را عبادت کنيد که جاده مستقيم همين است (64) پس آن گروه ها از ميانشان اختلاف کردند و برخی عیسی را به خدائی گرفتند، پس واي بر آنان که هم به خویش و هم به کسانی که گمراهشان کردند ظلم کردند و چه عذاب سختی، در آن روزِ سخت، خواهند داشت (65)

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: گوشه اي از نتيجه محتوم رفتار کافرانه و نيز رفتار عکس آن.
 

 

هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ ﴿66﴾ الْأَخِلَّاء يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ ﴿67﴾  يَا عِبَادِ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَلَا أَنتُمْ تَحْزَنُونَ ﴿68﴾ الَّذِينَ آمَنُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا مُسْلِمِينَ ﴿69﴾ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنتُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ تُحْبَرُونَ ﴿70﴾ يُطَافُ عَلَيْهِم بِصِحَافٍ مِّن ذَهَبٍ وَأَكْوَابٍ وَفِيهَا مَا تَشْتَهِيهِ الْأَنفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَأَنتُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿71﴾ وَتِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوهَا بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿72﴾ لَكُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ كَثِيرَةٌ مِنْهَا تَأْكُلُونَ ﴿73﴾ إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذَابِ جَهَنَّمَ خَالِدُونَ ﴿74﴾ لَا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَهُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ ﴿75﴾ وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَكِن كَانُوا هُمُ الظَّالِمِينَ ﴿76﴾ وَنَادَوْا يَا مَالِكُ لِيَقْضِ عَلَيْنَا رَبُّكَ قَالَ إِنَّكُم مَّاكِثُونَ ﴿77﴾ لَقَدْ جِئْنَاكُم بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَكُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ ﴿78﴾

 

آيا منتظر چيزي غير از قيامت هستند که ناگهان برآنها  درآيد و متوجه نباشند؟ (66) در آن روز دوستان صميمي، بعضي نسبت به بعضي ديگر دشمن خواهند بود، مگر متقيان (67) که به آنان خطاب میشود اي بندگانم! امروز نه نگرانيي داشته و نه اندوهگين باشيد (68) اینها همان کساني بودند که به آياتمان ايمان آوردند و تسليم حق شدند (69) به آنان خطاب میشود خودتان و همسرانتان با خوشي داخل بهشت شويد (70) سيني هاي طلايي و فنجانهائي دور آنها گردانده ميشود و در آنها چيزهائي است که دل ميخواهد و چشم لذت ميبرد و شما در آن نعمتها جاودان خواهيد بود (71) و اين بهشت را بسبب اعمالتان به شما داده ايم (72) که در آن ميوه های زياد خواهيد داشت که از آن خواهيد خورد (73)

اما مجرمان البته در عذاب جهنم جاودان خواهند بود (74) و هيچ تخفيفي نخواهند داشت و در آن پژمرده خواهند شد (75) و ما ظلمي به آنان نکرده ايم بلکه خودشان ظالم بودند (76) و ميگويند اي نگهبانان جهنم  پروردگارتان بايد ما را از بين ببرد و  آنها در جواب ميگويند نه! شما در اینجا جاودان خواهيد ماند (77) حق را برايتان آورده بودیم اما اکثرتان حق را ناخوش ميداشتيد (78)  

 

درس: کافران بي توجه به افعال و صفات پرلطف الهي عامدانه و مصرانه با پيامبران لجبازي و مخالفت مي کنند.

درب: ای پیامبر! ضمن باز کردن گره فکری آنها، نظارت دائمی الهی، و نیز موقعیت خداوند را در همه جهان بیادشان بیاور، و خودت هم چندان ناراحت نباش و کار آنها را به ما واگذار.
 

 

أَمْ أَبْرَمُوا أَمْرًا فَإِنَّا مُبْرِمُونَ ﴿79﴾ أَمْ يَحْسَبُونَ أَنَّا لَا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُم بَلَى وَرُسُلُنَا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ ﴿80﴾ قُلْ إِن كَانَ لِلرَّحْمَنِ وَلَدٌ فَأَنَا أَوَّلُ الْعَابِدِينَ ﴿81﴾ سُبْحَانَ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ ﴿82﴾ فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا وَيَلْعَبُوا حَتَّى يُلَاقُوا يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ ﴿83﴾ وَهُوَ الَّذِي فِي السَّمَاء إِلَهٌ وَفِي الْأَرْضِ إِلَهٌ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ ﴿84﴾ وَتَبَارَكَ الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَعِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿85﴾ وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ﴿86﴾ وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَهُمْ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ ﴿87﴾  وَقِيلِهِ يَارَبِّ إِنَّ هَؤُلَاء قَوْمٌ لَّا يُؤْمِنُونَ ﴿88﴾ فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَقُلْ سَلَامٌ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ ﴿89﴾

 

ای پیامبر! اینها چه فکر میکنند؟ یا اینکه راجع به چيزي اصرار دارند؟ در اينصورت ما نيز اصرار داريم (79) يا اينکه تصور ميکنند پنهان و آشکارشان را نمي شنويم؟ بلي فرستادگان ما نزدشان هستند و مي نويسند (80) بگو اگر خداوند رحمان فرزندي داشت خودم اولين عبادت کننده اش بودم (81) منزه است پروردگار آسمانها و زمين كه پروردگار عرش هم هست از آنچه درباره اش ميگويند (82) 

پس، ای پیامبر! آنها را بحال خودشان واگذار که در باطل فرو روند و بازي کنند تا اينکه بالاخره به آن روزشان که وعده داده ميشوند برسند (83)

او در آسمانها خداست و در زمين هم خداست و همو حکيم داناست (84) و پر برکت است کسي که فرمانروائي آسمانها و زمين و بين آنها از اوست و همو که علم قيامت را دارد و بسوي او بازميگرديد (85)

و کساني را كه غیر از او ميخوانند قدرت شفاعت ندارند مگر کسي که به حق شهادت دهد و علم داشته باشد (86)

و ای پیامبر! اگر از آنها بپرسي چه کسي خلقشان کرده، با تأکيد خواهند گفت  البته خدا. پس بنگر به کجا منحرف ميشوند؟ (87)  و نیز به اين قول توجه کن که مومنان در باره این نوع کسان چنین میگویند که : پروردگارا  اين مردم ايمان نمي آورند (88) پس، ای پیامبر! از اينان در گذر، و سلامي بگو و بزودي خواهند دانست (89)

سوره فصّلت

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: نکوهش کافران معاصر که به نعمت عظيم قرآن اهميت نمي دهند و بر روش خويش اصرار مي ورزند.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

حم ﴿1﴾ تَنزِيلٌ مِّنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴿2﴾ كِتَابٌ فُصِّلَتْ آيَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِّقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿3﴾ بَشِيرًا وَنَذِيرًا فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ ﴿4﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

حم (1)

 

این سوره، فرو فرستاده اي از جانب خداوند بخشنده مهربان است (2) كتابي است که آيه هایش از يکديگر متمايز شده و خواندنيي است به زبان واضح براي مردمي که علم دارند (3) مژده دهنده اي و هشدار دهنده اي بزرگ است. اما کافران اکثرا رويگردان شده و گوش نميدهند (4)

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: ذکر گوشه ای از لجبازان کافران و توصیه به پیامبر(ص) که آنها را به عاقبت شان توجه دهد.
 

 

وَقَالُوا قُلُوبُنَا فِي أَكِنَّةٍ مِّمَّا تَدْعُونَا إِلَيْهِ وَفِي آذَانِنَا وَقْرٌ وَمِن بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ ﴿5﴾ قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَاسْتَقِيمُوا إِلَيْهِ وَاسْتَغْفِرُوهُ وَوَيْلٌ لِّلْمُشْرِكِينَ ﴿6﴾ الَّذِينَ لَا يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ ﴿7﴾ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ ﴿8﴾

 

و میگویند دلهاي ما نسبت به آنچه دعوتمان ميکني در پوششي است و گوش هايمان هم سنگين است و بين ما و تو حجابي بزرگ است، پس تو بکار خودت برس، ما هم بکار خودمان برسیم (5)

 

بگو جز اين نيست که من بشري مانند خودتان هستم با اين فرق که بمن وحي ميشود که خدايتان خدائي است واحد. پس بسوي او مستقيم شويد و از او رفع موانع رشدتان را بخواهيد. و واي بر مشرکان (6) که زکوة نميدهند و به آخرت هم کفر ميورزند (7)

 

البته آنان که ايمان آورده و عمل صالح کرده اند پاداشي بي منت خواهند داشت (8)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: اي پيامبر! توجه آنان را به ظرائف آفرينش جهان و برنامه ريزي دقيق آن جلب کن.
 

 

قُلْ أَئِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِالَّذِي خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَندَادًا ذَلِكَ رَبُّ الْعَالَمِينَ ﴿9﴾ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاء لِّلسَّائِلِينَ ﴿10﴾ ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ ﴿11﴾ فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاء الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ ﴿12﴾

 

ای پیامبر! به کافران بگو واقعأ شما به کسي که زمين را در دو مرحله آفريده، و پروردگار همه جهانيان است، کفر ميورزيد؟ و براي او همتاياني قرار ميدهيد؟ (9) همو که در زمین کوه ها را لنگرهائي قرار داد و در زمین برکت نهاد، و نيازهاي همه مخلوقات را نيز در چهار مرحله در آن قرار داد كه همه از سوی درگاه الهی بطور مساوی حق دارند از آن مواهب استفاده کنند (10) آنگاه به آسمان که به شکل گاز بود پرداخت و به آن و به زمين گفت چه از روي ميل و چه از روي اجبار از سیستم هایی که قرار داده ام فرمانبری کنید و آنها گفتند با ميل و رغبت فرمان می بریم (11) آنگاه طی دو مرحله قضا راند که آسمانها بصورت هفت آسمان باشند و کار هر آسمان را به آن وحي نمود و آسمانِ نزدیکتر را بوسیله نور ستارگان که از زمین بصورت چراغ هائي به نظر میرسند زينت داد و ضمنا همان آسمان  را حافظ زمین قرار داد. ای کافران! آیا به خداوندی که چنین قدرتمند و داناست کفر میورزید و برایش همتایانی قرار میدهید؟ (12)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: يادآوري عاقبت دو قوم از اقوام گذشته که همين روش استکبار و اصرار و عمد و عناد را در پيش گرفته بودند و به نابودي دسته جمعي دچار شدند.
 

 

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنذَرْتُكُمْ صَاعِقَةً مِّثْلَ صَاعِقَةِ عَادٍ وَثَمُودَ ﴿13﴾ إِذْ جَاءتْهُمُ الرُّسُلُ مِن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ قَالُوا لَوْ شَاء رَبُّنَا لَأَنزَلَ مَلَائِكَةً فَإِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ ﴿14﴾ فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَقَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَكَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ ﴿15﴾ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي أَيَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذِيقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَى وَهُمْ لَا يُنصَرُونَ ﴿16﴾ وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْنَاهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمَى عَلَى الْهُدَى فَأَخَذَتْهُمْ صَاعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُونِ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿17﴾ وَنَجَّيْنَا الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ ﴿18﴾

 

ای پیامبر! اگر کافران قوم تو روي برگرداندند بگو به صاعقه اي مانند صاعقه عاد و ثمود هشدارتان میدهم (13) همانها که وقتي پیامبران خدا از روبرو و از پشت سرشان بسويشان مي آمدند و میگفتند که جز خداوند را نپرستيد، ميگفتند اگر خدا ميخواست فرشتگاني را به رسالت بسوی مان ميفرستاد و ما نسبت به آنچه که بخاطر آن فرستاده شده ايد کافريم (14) اما قوم عاد، در روي زمين به خود بزرگ بيني بيجا پرداختند و گفتند چه کسي از ما قويتر است؟ آيا درک نميکردند که خدائي که آنها را آفريده از آنها قويتر است که نسبت به آيات ما انکار ميورزيدند؟ (15) پس بر آنها بادي سخت و سرد و تند، در ايامي نحس، فرستاديم تا عذابِ خواري را در همين زندگاني دنيا به آنها بچشانيم و البته عذاب آخرت خفّت بارتر است و آنها هيچ ياريي نخواهند داشت (16) اما قوم ثمود، آنها را هم هدايتشان کرديم اما  کوري را بر هدايت ترجيح دادند پس صاعقهء عذابِ خواري آنها را نیز بسبب آنچه که انجام ميدادند بگرفت (17) و البته کسانی را که ايمان آورده و تقوا پيشه کرده بودند قبلا نجات داده بوديم (18)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: اين نوع رفتار، به اين نوع عاقبت آخرتي منجر مي شود.
 

 

وَيَوْمَ يُحْشَرُ أَعْدَاء اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ ﴿19﴾ حَتَّى إِذَا مَا جَاؤُوهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَارُهُمْ وَجُلُودُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿20﴾ وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدتُّمْ عَلَيْنَا قَالُوا أَنطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنطَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿21﴾ وَمَا كُنتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَكِن ظَنَنتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِّمَّا تَعْمَلُونَ ﴿22﴾ وَذَلِكُمْ ظَنُّكُمُ الَّذِي ظَنَنتُم بِرَبِّكُمْ أَرْدَاكُمْ فَأَصْبَحْتُم مِّنْ الْخَاسِرِينَ ﴿23﴾ فَإِن يَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْوًى لَّهُمْ وَإِن يَسْتَعْتِبُوا فَمَا هُم مِّنَ الْمُعْتَبِينَ ﴿24﴾ وَقَيَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَاء فَزَيَّنُوا لَهُم مَّا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَحَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ ﴿25﴾ وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ ﴿26﴾ فَلَنُذِيقَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا عَذَابًا شَدِيدًا وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿27﴾ ذَلِكَ جَزَاء أَعْدَاء اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فِيهَا دَارُ الْخُلْدِ جَزَاء بِمَا كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُونَ ﴿28﴾ وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا رَبَّنَا أَرِنَا الَّذَيْنِ أَضَلَّانَا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِيَكُونَا مِنَ الْأَسْفَلِينَ ﴿29﴾

 

و روزي که دشمنان خدا را بسوي آتش برانند و آنها را دستجمعي در يکجا جمع کنند (19) تا اينکه به نزد آن رسند و در آنجا گوششان و چشمهايشان و پوستشان راجع به آنچه انجام ميدادند عليه آنها شهادت دهند (20) آنها به پوستهايشان ميگويند چرا عليه ما شهادت ميدهيد؟ جواب ميدهند خداوند ما را به سخن در آورده، و او کسی است که همه چيز را به سخن در میآورد و در ابتدا هم همو شماها را آفريده و بسوي او بازميگرديد (21) به آنها خطاب میشود شما از اينکه مبادا گوش و چشم و پوستتان عليه شما شهادت دهند نگرانیی نداشتید و گناهانتان را پنهان نميکرديد بلکه چنين گمان ميکرديد که خداوند به بسياري از اعمالتان دانا نيست (22) و همين گمانتان به پروردگارتان بود که نابودتان کرد و از خسارت ديدگان شديد (23) در آن اوضاع و احوال اگر آنها صبر کنند آتش جايگاهشان است و اگر هم معذرت خواهي کنند فايده اي برايشان نخواهد داشت (24)

علت اینکه آنها اینطور شدند این بود که برای خویش نزديکان بد برگرفتند و آنها آنچه را که برای آینده در سر می پروراندند و نيز آنچه را که درگذشته شان بود برايشان جلوه و زينت میدادند و در نتيجه آنچه که بر سر اقوامي از جن و انس که قبل از آنها درگذشته اند آمده بود بر سر اينها هم آمد و آنهم اين بود که دچار خسران شدند (25)

فعالان کفر میگویند به اين قرآن گوش ندهيد و در آن سر و صدا کنيد شايد غالب شويد (26) پس حتمأ به آنان عذابي شديد مي چشانيم و حتمأ جزاي بدترين کارهائي را که ميکردند به آنها ميدهيم (27) اينطور است که جزاي دشمنان خداوند آتش است که در آن جاودانند، و به آنان تفهیم میشود که اين جزائي است در مقابل انکاري که نسبت به آيات ما مينمودید (28)

وکافران در آن شرایط اخروی و عذاب ميگويند پروردگارا! آن کساني از جن و انس را که گمراهمان کردند نشانمان ده تا آنها را زير لگدهای خویش بگذاريم تا از جمله پست ترين ها گردند (29)

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: تشويق به اتخاذ رفتار صحيح پسنديده که به اين نوع عاقبت آخرتي منجر مي شود.
 

 

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ ﴿30﴾ نَحْنُ أَوْلِيَاؤُكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَشْتَهِي أَنفُسُكُمْ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَدَّعُونَ ﴿31﴾ نُزُلًا مِّنْ غَفُورٍ رَّحِيمٍ ﴿32﴾ وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ ﴿33﴾

 

این اوضاع کافران است اما کسانی هم هستند که در زندگی دنیا ميگويند پروردگارمان خداوند است و آنگاه بر این سخن استقامت مي ورزند، آنها کسانی هستند که فرشتگان پي در پي بر آنها نازل ميگردند و در مقابل مشکلاتِ این جهت گیری شان به آنها دلداری میدهند که نترسيد و اندوهگين نباشيد و به بهشتي که وعده تان ميدهند شاد باشيد (30) ما در زندگي دنيا و همچنين در آخرت دوستان شمائيم. در آن هر چه دلتان بخواهد و بلکه هر چه طلب کنيد خواهيد داشت (31) که پيشکشیي است از جانب خداوندِ آمرزشگرِ مهربان (32)

و چه قولی بهتر است از قول کسی که بسوي خدا ميخوانَد و عمل شايسته ميکند و ميگويد من از مسلمين هستم؟ (33)

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: اي پيامبر! در مقابل اين نوع افراد چنين رفتاري پيشه کن.
 

 

وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ ﴿34﴾ وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ ﴿35﴾ وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿36﴾

 

ای پیامبر! نيکي و بدي مساوي نيست. بدی را به آن روشي که بهتر است دفع کن. در آنصورت کسی که بين تو و او عداوتي هست مانند يک دوستِ حمايتگر ميشود (34) البته کسي اين توصيه را بکار نمی بندد مگر اینکه از صابران باشد و نيز این توصیه را نمی پذیرد مگر کسي که صاحبِ بهره عقليِ بزرگ باشد (35) و اگر از جانب شيطان تحريکي به تو رسيد به خداوند پناه بر که او شنواي داناست (36)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: به قدرت خدا به ايجاد آخرت توجه کنيد و اين خطاهاي فاحش را درعبادت مرتکب نشويد.
 

 

وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا* لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ ﴿37﴾ فَإِنِ اسْتَكْبَرُوا فَالَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْأَمُونَ ﴿38﴾ وَمِنْ آيَاتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً فَإِذَا أَنزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاء اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ إِنَّ الَّذِي أَحْيَاهَا لَمُحْيِي الْمَوْتَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿39﴾ *: سجده واجبه

 

و از نشانه هاي اوست شب و روز و آفتاب و ماه. ای مردم! به آفتاب و ماه سجده نکنيد و به خداسجده کنيد که آنها را آفريده، اگر واقعا او را ميپرستيد (37) ای پیامبر! اگر گردنکشي کردند و به همان روش غلط خویش ادامه دادند ناراحت نشو زيرا کساني که نزد پروردگارت هستند شب و روز فقط خداوند را عبادت میکنند و خسته هم نميشوند (38) و از نشانه هاي اوست که زمين را پژمرده مي بيني. اما هنگاميکه آب باران بر آن فرو فرستيم زنده شده و به جنبش در مي آيد و نمو ميکند. البته آنکس که زنده اش ميکند زنده کننده مردگان نيز هست، زيرا که او بر همه چيز تواناست (39)

 

درس: نکوهش کافرانه اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: يکي از علل مهم کفر کافران توجه نکردن به موقعيت ارجمند و حجتمند قرآن است.
 

 

إِنَّ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي آيَاتِنَا لَا يَخْفَوْنَ عَلَيْنَا أَفَمَن يُلْقَى فِي النَّارِ خَيْرٌ أَم مَّن يَأْتِي آمِنًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿40﴾ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالذِّكْرِ لَمَّا جَاءهُمْ  وَإِنَّهُ لَكِتَابٌ عَزِيزٌ ﴿41﴾ لَا يَأْتِيهِ الْبَاطِلُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ تَنزِيلٌ مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ ﴿42﴾ مَا يُقَالُ لَكَ إِلَّا مَا قَدْ قِيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبْلِكَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَذُو عِقَابٍ أَلِيمٍ ﴿43﴾ وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَّقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ أَأَعْجَمِيٌّ وَعَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاء وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُوْلَئِكَ يُنَادَوْنَ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ ﴿44﴾ وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِيهِ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ ﴿45﴾ مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاء فَعَلَيْهَا وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ ﴿46﴾

 

کساني که در آيات ما انحراف ميورزند کارشان از ديد ما مخفي نيست. آيا کسي که در آتش انداخته ميشود بهتر است يا کسي که در روز قيامت با ايمني وارد ميشود؟

 

ای پیامبر! به آنان بگو هر چه ميخواهيد انجام دهيد که خداوند به آنچه ميکنيد بيناست (40)

 

کساني که به اين قرآن که بسويشان آمده کفر ميورزند چه زيانکارند! در حاليکه آن کتابي ارجمند است 41) باطل را در آن راهي نيست. چه در آينده و چه در گذشته. فرو فرستاده اي از جانب خداوند فرزانه ستوده است (42)

 

ای پیامبر! این کافران به تو چيزي نميگويند جز آنچه که به پيغمبران قبلي ميگفتند. البته پروردگارت صاحب بخشش است و صاحب پيگيري دردناک هم هست (43)

 

و اگر آن قرآن را خواندنيي به زبانی غیر از زبان این مردم قرار داده بوديم ميگفتند چرا آيه هاي آن تفصيل و جداسازي نشده؟ آيا برای عرب زبان کتابی به زبان دیگر آورده ای؟ بگو این قرآن براي مومنان مایه هدايت و شفا است. و کسانيکه ايمان نمي آورند در گوش هایشان سنگينيي هست. و همين قرآن مايه کوردلی آنهاست  و نمیتوانند با آن ارتباط برقرار کنند گويي که از مکاني بسيار دور فرا خوانده ميشوند (44)

 

و البته به موسي نیز آن کتاب آسمانی را داديم اما در آن اختلاف شد و اگر قبلا کلمه اي از جانب پروردگارت که عقوبتشان به تاخیر بیفتد صادر نشده بود حتمأ نابود ميشدند و البته کافران درخصوص قرآن نیز در شکّي بزرگ اند (45) کسي که عمل شايسته کند به نفع خود کرده و کسي که بد کند به ضرر خود کرده و خداوند نسبت به بندگان خويش ظالم نیست (46)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: يکي از علل کفرتوجه نکردن به فراگيري علم الهي و نيز به اهميت قيامت است.
 

 

إِلَيْهِ يُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ وَمَا تَخْرُجُ مِن ثَمَرَاتٍ مِّنْ أَكْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ أَيْنَ شُرَكَائِي قَالُوا آذَنَّاكَ مَا مِنَّا مِن شَهِيدٍ ﴿47﴾ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَدْعُونَ مِن قَبْلُ وَظَنُّوا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍ ﴿48﴾

 

علم مربوط به قيامت مختص خداوند است و  بسوي او برميگردد ، و همچنین است که هيچ ميوه اي از پوسته خود بيرون نمي آيد مگر به علم او، و  هيچ ماده اي حامله نميشود و وضع حمل نمي کند مگر به علم او، و روزي که در روز قیامت کافران را ندا کند که شريکان من کجا هستند ميگويند اعلام مي کنيم که هيچيک از ما در اين مورد شاهدي نداريم (47) و آنچه که به دعا شریک خداوند ميخواندند، از خاطرهايشان محو ميشود و مي فهمند گريزگاهي ندارند (48)

 

درس: نکوهش کافرانه اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: ريشه هاي روانشناختي اين نوع رفتارهاي مورد نکوهش.
 

 

لَا يَسْأَمُ الْإِنسَانُ مِن دُعَاء الْخَيْرِ وَإِن مَّسَّهُ الشَّرُّ فَيَؤُوسٌ قَنُوطٌ ﴿49﴾ وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ رَحْمَةً مِّنَّا مِن بَعْدِ ضَرَّاء مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هَذَا لِي وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَى رَبِّي إِنَّ لِي عِندَهُ لَلْحُسْنَى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِمَا عَمِلُوا وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ ﴿50﴾ وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاء عَرِيضٍ ﴿51﴾

 

انسان از درخواست خیر خسته نميشود و اگر شري به او برسد فورأ نوميد و مأيوس ميشود (49) و اگر از پسِ سختيی که به او رسيده رحمتي از جانب خويش به او بچشانيم خواهد گفت اين از آن خودم است و فکر نمي کنم قيامت بپا شود و اگر هم بسوي پروردگارم برگردم البته وضع خوبي خواهم داشت. پس البته کافران را از اعمالشان خبر خواهيم داد ، و از آن عذاب پرغلظت به آنان خواهيم چشاند (50) و هنگاميکه به انسان نعمتی داديم روي بر ميگرداند و دوري ميکند و وقتيکه شري به او رسيد دعاهاي طولاني ميکند (51)

 

درس: نکوهش کافرانه اعم از گذشته و معاصر براي بي توجهي به الطاف الهي و بي توجهي به آخرت که منجر به عمد و عناد و گردنکشي و اصرار کافرانه مي شود.

درب: ای پیامبر! تو فقط به رسالتت بپرداز و کار آنان بما بسپار.
 

 

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ اللَّهِ ثُمَّ كَفَرْتُم بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ ﴿52﴾ سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿53﴾ أَلَا إِنَّهُمْ فِي مِرْيَةٍ مِّن لِّقَاء رَبِّهِمْ أَلَا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُّحِيطٌ ﴿54﴾

 

بگو چه نظري داريد اگر اين قرآن از جانب خدا باشد و شما به آن کفر ورزیده باشید؟ چه کسي گمراه تر خواهد بود از کسي که از حقیقت  بسیار دور افتاده باشد؟ (52) ای پیامبر! بزودي آياتمان را درافق ها و همچنین در وجود خودهاشان  به آنان نشان خواهيم داد  تا  برايشان محقق شود که آن مطالبی که قرآن مبلغ آنهاست حتمأ حق است. آيا کافي نيست که پروردگارت به هر چيزي گواه است؟ (53)

 

ای مومنان! آگاه باشيد كه  آنها نسبت به لقاء پروردگارشان در شکي هستند و آگاه باشیدکه خداوند به هر چيز احاطه دارد (54)

 

سوره جاثيه

درس: نکوهش کافران که به آيات ونعمات الهي لجبازانه و مصرانه کفر مي ورزند.

درب: نمونه اي از آيات و نعمات الهي بسيار واضح و فراگير که مورد کفران کافران قرار مي گيرد.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

حم ﴿1﴾ تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ ﴿2﴾ إِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّلْمُؤْمِنِينَ ﴿3﴾ وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِن دَابَّةٍ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ ﴿4﴾ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاء مِن رِّزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ ﴿5﴾ تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ ﴿6﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

حم(1)

ای پیامبر! فرو فرستادن اين کتاب از جانب خداوند عزتمند حکيم است (2)

البته در آسمانها و زمين آياتي براي مومنان است (3) و در آفرينش شما و آنچه از جنبندگان كه پراکند، آياتي براي يقين داران است (4) و در گردش شب و روز، و روزيي که خداوند از آسمان نازل کرده و بوسيله آن زمين را زنده نموده و گرداندن بادها، آياتي براي صاحبان عقل است (5) اين آيات خداست که بر تو ميخوانيم و این کافران بعد از خدا و آياتش به چه چيز ايمان مي آورند؟ (6)

درس: نکوهش کافران که به آيات ونعمات الهي لجبازانه و مصرانه کفر مي ورزند.

درب: نمونه اي از رفتارهاي کافرانه مورد نکوهش.
 

 

وَيْلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ ﴿7﴾ يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿8﴾ وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ ﴿9﴾ مِن وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ وَلَا يُغْنِي عَنْهُم مَّا كَسَبُوا شَيْئًا وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاء وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿10﴾ هَذَا هُدًى وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مَّن رِّجْزٍ أَلِيمٌ ﴿11﴾

 

واي بر هر دروغزن گناه پيشه اي (7) همان کسانی که وقتی آيات خدا را که بر آنان خوانده ميشود، مي شنوند  گردنفرازانه بر همان رفتارهای غلط خویش اصرار ميورزند مثل اينکه اصلا آن آیات را نشنيده اند، لذا ای پیامبر! فعلا آنها را به عذابي دردناک مژده شان ده (8) آنها اینطورند که اگر هم از آيات ما چيزي بدانند به مسخره اش ميگيرند و عذابي خفت بار خواهند داشت (9) پیشِ رویشان جهنّم است و نه چيزي که بدست آورده اند و نه دوستان غير خدائي که پيدا کرده اند فايده اي برايشان نخواهند داشت (10)

ای مردم! اين قرآن هدايت است و کساني که به آيات پروردگارشان کافر شده باشند عذابي از شکنجه دردناک خواهند داشت (11)

درس: نکوهش کافران که به آيات ونعمات الهي لجبازانه و مصرانه کفر مي ورزند.

درب: يادآوري بعضي ديگر از نعمات واضح و فراگيرالهي که مورد کفران قرار ميگيرد.
 

 

اللَّهُ الَّذِي سخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿12﴾ وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِّنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لَّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ﴿13﴾

 

خداوند همان است که دريا را برایتان رام کرد که به امر او در آن کشتي میرانيد و از فضلش در آن میجوئيد و شايد سپاس گوييد (12) و آنچه را که در آسمانها و زمين است، كه همه از اوست، همگي را رام شما کرد. البته در اين براي مردمي که اهل تفکرند آياتي هست (13)

 

درس: نکوهش کافران که به آيات ونعمات الهي لجبازانه و مصرانه کفر مي ورزند.

درب: اي پيامبر اينک که با چنين مخالفاني روبروهستي در کاررسالت خويش با توجه به اين نکات ثابت و محکم باش.
 

 

قُل لِّلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لا يَرْجُون أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِما كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿14﴾ مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاء فَعَلَيْهَا ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ ﴿15﴾ وَلَقَدْ آتَيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ ﴿16﴾ وَآتَيْنَاهُم بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمْ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ ﴿17﴾ ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاء الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ﴿18﴾ إِنَّهُمْ لَن يُغْنُوا عَنكَ مِنَ اللَّهِ شَيئًا وإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ ﴿19﴾

 

ای پیامبر! به مومنان بگو با کساني که اميد به روزهاي ظهور آيات خاصِ خدا ندارند مدارا کنند، تا خداوند به وقتش کساني را براي آنچه انجام ميدهند كيفر دهد (14) هر کس عمل صالح کند بنفع خويش کرده و هر کس بد کند نيز همچنين. آنگاه بسوي پروردگار تان باز ميگرديد (15)

ای پیامبر! و البته به بني اسرائيل کتاب و حکم و پيامبري داديم و ازچیزهای پاکيزه روزيشان نموديم و آنها را بر مردمِ معاصرشان برتري دادیم (16) و نیز دلايل روشني درباره آن امر نبوت که مایه برتریشان بود به آنان داديم. اما ، قدر ندانستند و اختلاف کردند و اختلاف هم نکردند مگر پس از اينکه آن علم بسويشان آمده بود و اختلافشان هم  بعلت تجاوزی بود که به حقوق يگديگر ميورزيدند و  البته پروردگارت بين آنها درباره موضوع مورد اختلافشان در روز قيامت داوري خواهد نمود، و در هر حال موقعیتِ عالی شان را از دست دادند (17) آنگاه تو را از آبشخوري از امرِ وحی و دین برخوردار کرديم، پس پيرويش کن و از اميال کساني که علم ندارند پيروي مکن (18) آنها در قبال خداوند نميتوانند برایت کاري کنند و ظالمان، بعضي شان دوستان بعضي ديگرند اما خداوند دوست مومنان است (19)

درس: نکوهش کافران که به آيات ونعمات الهي لجبازانه و مصرانه کفر مي ورزند.

درب: ذکر چند مورد اشتباه فکري کافران که سبب آن رفتارهاي مورد نکوهش مي گردد.
 

 

هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمِ يُوقِنُونَ ﴿20﴾ أًمْ حَسِبَ الَّذِينَ اجْتَرَحُوا السَّيِّئَاتِ أّن نَّجْعَلَهُمْ كَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاء مَّحْيَاهُم وَمَمَاتُهُمْ سَاء مَا يَحْكُمُونَ ﴿21﴾ وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿22﴾

 

اين، متضمن بصيرت هائي  و هدايتي و رحمتي است، اما، فقط يقين داران از آن مایه های بصیرت استفاده میکنند (20)

آيا آنانکه کارهاي زشت را ترجیج میدهند خيال کرده اند آنان را مانند کساني که ايمان و عمل شايسته دارند از لحاظ زندگي و مرگ يکسان قرار ميدهيم؟ چه بد حکم ميکنند (21) خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريده و این نوع تفکر و عمل، با جهانِ وجود هماهنگ نیست، بلکه ، هر کسي مطابق آن حقی که آسمانها و زمین بر اساس آن آفریده شده اند به سبب آنچه که بدست آورده اند جزا می يابند و هيچ ستمی نخواهند شد (22)

درس: نکوهش کافران که به آيات ونعمات الهي لجبازانه و مصرانه کفر مي ورزند.

درب: نمونه اي ديگر از رفتارهاي کافرانه مورد نکوهش.
 

 

أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ ﴿23﴾ وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ ﴿24﴾ وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ ﴿25﴾

 

ای پیامبر! آيا کساني را که اميال خويش را خداي خويش گرفته، و بی چون و چرا از آن امیال پیروی میکنند را ديده اي؟ كه همین موضوع عليرغم علمي که دارند گمراهشان کرده و بر گوش و قلبشان مهر زده و روي چشمشان پرده قرار داده؟ فکر میکنی غير از خدا چه کسي ميتواند امثال اینان را هدایت کند؟ به امثال آنان بگو آيا پند نميگيريد؟ (23)

و ميگويند زندگي ما، غير از همين زندگي اين جهانی چيز ديگري نيست، و زندگي ميكنيم و ميميريم و جز روزگار نابودمان نمي كند! علمي به این چیزی که میگویند ندارند. فقط یک نوع گماني است که ميکنند (24) و هنگاميکه آيات روشن ما بر آنها خوانده ميشود دليلي ندارند مگر اينکه بگويند پدرانمان را بياوريد اگر راست ميگوييد (25)

درس: نکوهش کافران که به آيات ونعمات الهي لجبازانه و مصرانه کفر مي ورزند.

درب: ای پیامبر! توجه آنان را به موقعیت خداوند و قدرت او، و نیز عاقبت آخرتی شان جلب کن.
 

 

قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيبَ فِيهِ وَلَكِنَّ أَكَثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿26﴾ وَلَلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرضِ وَيَومَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ ﴿27﴾

 

بگو خداوند است كه زنده تان ميکند آنگاه شما را ميميراند آنگاه در روز قيامت که شکي در آن نيست جمعتان ميکند وليکن اکثر مردم نميدانند (26) و فرمانروايي آسمانها و زمين از آن خداست و روزي که قيامت بپا شود در آن روز اهل باطل زيانکار خواهند بود (27)

درس: نکوهش کافران که به آيات ونعمات الهي لجبازانه و مصرانه کفر مي ورزند.

درب: کافران در قيامت متوجه حقايق مي شوند و مي فهمند چه بد مي انديشيدند و چه بد مي کردند.
 

 

وَتَرَى كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى إِلَى كِتَابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿28﴾ هَذَا كِتَابُنَا يَنطِقُ عَلَيْكُم بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿29﴾ فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ ﴿30﴾ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنتُمْ قَوْمًا مُّجْرِمِينَ ﴿31﴾ وَإِذَا قِيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ لَا رَيْبَ فِيهَا قُلْتُم مَّا نَدْرِي مَا السَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنِينَ ﴿32﴾ وَبَدَا لَهُمْ سَيِّئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُون ﴿33﴾ وَقِيلَ الْيَوْمَ نَنسَاكُمْ كَمَا نَسِيتُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا وَمَأْوَاكُمْ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ ﴿34﴾ ذَلِكُم بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَغَرَّتْكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ لَا يُخْرَجُونَ مِنْهَا وَلَا هُمْ يُسْتَعْتَبُونَ ﴿35﴾

 

ای پیامبر! در آن روز، هر امتي را مي بيني که به زانو در آمده اند. هر امتي بسوي کتابشان خوانده ميشوند، به آنان خطاب میشود امروز جزاي آنچه را که انجام ميداديد ميگيريد (28) اين آئین دادرسیِ ما است که به حق علیه شما سخن ميگويد. البته آنچه را که قبلا انجام ميداديد نسخه برداري ميکرديم (29) پس کساني که ايمان آورده و عمل صالح داشته اند پروردگارشان در رحمتش داخلشان ميکند و اين همان پيروزي عظيم است (30) اما به کافران خطاب میشود آيا آياتم بر شما تلاوت نشده که گردنفرازي میکرديد و مجرم گشتيد؟ (31) و وقتيکه به شما گفته شد که وعده خدا حق است و شکي درباره قيامت نيست میگفتيد قيامت چيست؟ ما آن را جز گماني نمي پنداريم و در راه کسب يقين راجع به آن نيستيم (32) و در چنان موقعیتی، بدي هاي اعمالشان برايشان آشکار شده و آنچه را که مسخره ميکردند بر آنها فرود مي آيد (33)  و به آنان گفته ميشود همانطور که شما دیدار اين روز را فراموش کرده بودید ما هم امروز با شما رفتاری میکنیم که انگار شما را فراموش کرده ایم، و جايگاهتان آتش است و ياوراني نداريد (34) و به آنان توضیح داده میشود که اين رفتاری که امروز با شما میشود، به آن علت است که  آيات خدا را به مسخره میگرفتيد و زندگي دنيا فريبتان داد، پس امروز، از آن نوع رفتاری که با شما میشود، نه خارج ميشوید و نه عذرتان پذيرفته ميشود (35)

 

درس: نکوهش کافران که به آيات ونعمات الهي لجبازانه و مصرانه کفر مي ورزند.

درب: ای پیامبر! توجه کافران را به نقش خداوند در زندگی آنان و موقعیت او در آسمانها و زمین جلب کن.
 

 

فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿36﴾ وَلَهُ الْكِبْرِيَاء فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿37﴾

 

و ستايش از آنِ خداوند است که پروردگار آسمانها و زمين و پروردگار همه جهانيان است (36) و در آسمانها و زمين، بزرگي فقط از آنِ اوست  و همو عزتمند حکيم است (37)

سوره احقاف

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و حال که عليرغم دريافت دلايل کافي و اتمام حجت باز هم لجبازانه کفر مي ورزند.

درب: يکي از موارد اتمام حجت همين قرآن است.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

حم ﴿1﴾ تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ ﴿2﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

حم(1)

 

نازل شدن اين کتاب از جانب خداوند عزتمند حکيم است (2)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و حال که عليرغم دريافت دلايل کافي و اتمام حجت باز هم لجبازانه کفر مي ورزند.

درب: نمونه اي از بي پايگي مباني فکري کافرانه.
 

 

مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُّسَمًّى وَالَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنذِرُوا مُعْرِضُونَ ﴿3﴾ قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ اِئْتُونِي بِكِتَابٍ مِّن قَبْلِ هَذَا أَوْ أَثَارَةٍ مِّنْ عِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ ﴿4﴾ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّن يَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَن لَّا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَى يَومِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَن دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ ﴿5﴾ وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوا لَهُمْ أَعْدَاء وَكَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ كَافِرِينَ ﴿6﴾

 

آسمانها و زمين و آنچه را که بين آنهاست جز به حق و سرآمدي معين نيافريده، و کافران از آنچه هشدار داده ميشوند روگردانند (3) 

 

ای پیامبر! به آنها بگو خبرم دهيد: آنچه را که بجز خداوند ميخوانيد چه چيزي در زمين آفريده اند يا چه شرکتي با خداوند در آسمانها دارند؟ مدرکي از کتابی آسمانيِ قبلي يا يک دليل علمي بياوريد اگر راست ميگوئيد (4) و چه کسي گمراه تر است از کسي که چيزي را بجز خداوند به دعا بخواند که تا روز قيامت هم جوابش را نخواهد داد و اصلا از دعاء او بيخبر است (5) و وقتي که مردم محشور ميشوند دشمنش هم ميشود و نسبت به عبادتش نيز منکر ميگردد (6)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و حال که عليرغم دريافت دلايل کافي و اتمام حجت باز هم لجبازانه کفر مي ورزند.

درب: اي پيامبر! اينک که با چنين مخالفاني روبرو هستي چنين بگو.
 

 

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءهُمْ هَذَا سِحْرٌ مُّبِينٌ ﴿7﴾ أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلَا تَمْلِكُونَ لِي مِنَ اللَّهِ شَيْئًا هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِ كَفَى بِهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿8﴾ قُلْ مَا كُنتُ بِدْعًا مِّنْ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُّبِينٌ ﴿9﴾ قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَكَفَرْتُم بِهِ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِّن بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَى مِثْلِهِ فَآمَنَ وَاسْتَكْبَرْتُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ﴿10﴾

 

و هنگاميکه آيات روشنگر ما بر آنها خوانده ميشود کافران به اين حق که بسويشان آمده ميگويند جادوئي آشکار است (7)

 

بلكه ميگويند آن را افترا بسته. بگو اگر افترا بسته باشم هیچکس نمیتواند در برابر خداوند برايم کاري کند. او بهتر ميداند که شما دروغ میگوئید و میداند شما در چه اموري فرو ميرويد. همو بعنوان گواه بين من و شما بس است و همو آمرزشگر مهربان است (8) بگو من يک پيغمبر نوظهوري نيستم و نميدانم با من و شما چه رفتاري خواهد شد. جز اين نيست که فقط وحيي را که بمن ميشود پيروي ميکنم و جز هشدار دهنده اي آشکار نيستم (9) ای کافران! بمن بگوئيد اگر اين قرآن از جانب خدا باشد و شما به آن کفر ورزيده باشيد و يک  گواه از بني اسرائيل به مثل آن گواهي دهد و ايمان بياورد و شما گردنفرازي کرده باشيد چه؟ البته خداوند قوم ظالمان را هدايت نميکند (10)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و حال که عليرغم دريافت دلايل کافي و اتمام حجت باز هم لجبازانه کفر ميورزند.

درب: خودبزرگ بيني و بي توجهي به واقعيت هاي آشکار از علل آن نوع لجبازي هاي کافرانه است.
 

 

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا لَوْ كَانَ خَيْرًا مَّا سَبَقُونَا إِلَيْهِ وَإِذْ لَمْ يَهْتَدُوا بِهِ فَسَيَقُولُونَ هَذَا إِفْكٌ قَدِيمٌ ﴿11﴾ وَمِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً وَهَذَا كِتَابٌ مُّصَدِّقٌ لِّسَانًا عَرَبِيًّا لِّيُنذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَبُشْرَى لِلْمُحْسِنِينَ ﴿12﴾

 

و کافران راجع به مومنان ميگويند اگر خيري در این دینی که این پیامبر تبلیغ میکند بود، ما آن را تشخیص میدادیم و به پیوستن به آن از پیروان این پیامبر سبقت میگرفتیم. ای پیامبر! اینک که آنها به این دین هدایت نشده و به آن نگرویده اند این حرف را میزنند و آن را یک دروغ قدیمی قلمداد میکنند (11) و قبل از آن کتاب موسي رهبر مردم و رحمتی از جانب خداوند بود و اين قرآن هم تصديق کنندهءآن است و به زبان روشن و مفهوم نازل شده و ظالمان را هشدار و نيکوکاران را مژده میدهد (12)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و حال که عليرغم دريافت دلايل کافي و اتمام حجت باز هم لجبازانه کفر ميورزند.

درب: نمونه رفتار و گفتار پسنديده (که عکس رفتار و گفتا ر مورد نکوهش است) و نتيجه آن.
 

 

إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿13﴾ أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿14﴾

 

البته آنان که ميگويند پروردگار ما خداوند است و سپس استقامت ميورزند در قیامت نه ترسي خواهند داشت و نه در دنیا اندوهگين باشند (13) آنها به پاداش اعمالي که ميکردند اهل بهشتي خواهند بود که در آن جاودانند (14)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و حال که عليرغم دريافت دلايل کافي و اتمام حجت باز هم لجبازانه کفر ميورزند.

درب: مقايسه دو نوع رفتار مومنانه و کافرانه و نتايج اخروي هر يک.
 

 

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ ﴿15﴾ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَنَتَجاوَزُ عَن سَيِّئَاتِهِمْ فِي أَصْحَابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ ﴿16﴾ وَالَّذِي قَالَ لِوَالِدَيْهِ أُفٍّ لَّكُمَا أَتَعِدَانِنِي أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتْ الْقُرُونُ مِن قَبْلِي وَهُمَا يَسْتَغِيثَانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ مَا هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ ﴿17﴾ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ ﴿18﴾ وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُوا وَلِيُوَفِّيَهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿19﴾ وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ  أَذْهَبْتُمْ طَيِّبَاتِكُمْ فِي حَيَاتِكُمُ الدُّنْيَا وَاسْتَمْتَعْتُم بِهَا فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنتُمْ تَفْسُقُونَ ﴿20﴾

 

و به انسان سفارش والدينش را کرديم که مادرش او را به حملي دشوار حمل کرده و به وضعي دشوار زائيده و حمل و از شير گرفتنش سي ماه طول کشيده تا اينکه به رشد خويش و به چهل سالگي میرسد و در این موقعیت برخی ها میگویند  پروردگارا موفقم کن که شکر نعمتت را که بمن و والدينم عطا کرده اي بجاي آورم و عمل صالحي کنم که راضي گردي و اولادم را به صلاح بياور كه من بسوي تو بازگشته ام و از مسلمين هستم (15) آنها کساني هستند که بهترين عملشان را از آنها قبول مي کنيم و از بديهايشان درميگذريم. آنها در زمره ياران بهشت خواهند بود. اين وعده راستي است که به آنها میدهیم (16)

 

و برخی ها هم اینطورند که به والدينشان ميگويند: اَه. آيا بمن میگوئید که پس از گذشت قرنها از قبر خارج میشوم؟ و آنها در حاليکه به خدا پناه ميبرند ميگويند واي بر تو ايمان بياور که وعده خدا حق است و او ميگويد اينها چيزي جز افسانه هاي گذشتگان نيست (17) چنین کسانی آن قول بر آنان فرود مي آيد. همان قولي که بر امتهاي قبلي اعم از جن و انس فرود آمد که چنین کسانی زيانكارند (18) 

 

هر کس به خاطر عملش درجاتي خواهد داشت و اينكه خداوند جزاي اعمالش را به طور کامل به او بدهد و از این لحاظ مورد هیچ ظلمي نخواهند شد (19) و روزي که کافران بر آتش عرضه شوند به آنان گفته ميشود چيزهای خوبي را که در زندگي دنيا داشتيد تمام کردید و از آنها استفاده کرديد. و امروز بخاطر آن گردنفرازي که به ناحق در زمين ميکرديد و نيز بسبب آن گناه پيشگي که مي نموديد عذابي خفت بار خواهيد داشت (20)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و حال که عليرغم دريافت دلايل کافي و اتمام حجت باز هم لجبازانه کفر مي ورزند.

درب: نمونه رفتاري يکي از اقوام گذشته که عليرغم دريافت اتمام حجت به لجبازي کافرانه مي پرداختند و نتيجه اش.
 

 

وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتْ النُّذُرُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ ﴿21﴾ قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِكَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿22﴾ قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِندَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُكُم مَّا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ ﴿23﴾ فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًا مُّسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قَالُوا هَذَا عَارِضٌ مُّمْطِرُنَا بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُم بِهِ رِيحٌ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿24﴾ تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا يُرَى إِلَّا مَسَاكِنُهُمْ كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ ﴿25﴾ وَلَقَدْ مَكَّنَّاهُمْ فِيمَا إِن مَّكَّنَّاكُمْ فِيهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَأَبْصَارًا وَأَفْئِدَةً فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَلَا أَبْصَارُهُمْ وَلَا أَفْئِدَتُهُم مِّن شَيْءٍ إِذْ كَانُوا يَجْحَدُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُون ﴿26﴾ وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا مَا حَوْلَكُم مِّنَ الْقُرَى وَصَرَّفْنَا الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿27﴾ فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَةً بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ وَذَلِكَ إِفْكُهُمْ وَمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ ﴿28﴾

 

ای مردم! به ياد آرید پیامبرِ قوم عاد را، آن هنگام که آنان را در سرزمين شان  هشدار ميداد، و سخنانی مانند پیامبران قبل و بعد خویش میگفت که: جز خداوند را عبادت نکنيد که من نگرانتان هستم که مبادا آن عذابِ آن روزِ بزرگ برسرتان بیاید (21) قومش گفتند: آيا بسويمان آمده اي که ما را از خدايانمان جدا کني؟ آنچه را که به ما وعده ميدهي بياور اگر راست ميگويي (22) و او گفت: علم آن نزد خداست و من آنچه را که به رسالتِ ابلاغِ آن فرستاده شده ام به شما ميرسانم ولي شما را قومي جاهل مي بينم (23) پس وقتيکه ديدند نشانه های آن عذاب دارد بسوي بيابانهاي آنها مي آيد میگفتند چیزی نیست، ابري است که بر ما خواهد باريد. نه! بلکه این همان عذابي است که شما به عجله آن را ميخواستيد، بادي است که در آن عذابي دردناک است (24) و چنین بود که آن باد به امر پروردگارش همه چيز را نابود کرد و طوری شد که جز خانه هايشان چيزي ديده نميشد و ما گروه مجرمان را چنين مجازات ميکنيم (25) و البته به آنها قدرتهائي داده بوديم كه هنوز شما به آن مقدار نرسیده اید و براي آنها نیز گوش و چشم و دل قرار داده بوديم و گوش و چشم و دلشان به دردشان نخورد هنگاميکه آيات خدا را انکار ميکردند، و بر سرشان آمد آنچه را که مسخره اش ميکردند (26)

 

همچنین در دور و بر شما شهر هاي دیگری هم بودند که همین رفتار ها را کردند، و علیرغم آن آیات متنوعی که برای پند گرفتن و به راه صحیح بازگشتن به آنها ارائه داده بودیم، لجاجت میکردند و به همان عاقبت دچار شدند (27) پس چرا آن خدایانی که به خیال خویش شرکاي خداوند حساب میکردند و به آنها تقرب می جستند کمکي به آنان نکردند؟ بلکه در آن حالِ رویت نشانه های عذاب، گوئی که آن باصطلاح خدایانشان را به کلی از یاد بردند، زیرا آن اساسا درغی بیش نبود و افترائی که بسته بودند (28)

 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و حال که عليرغم دريافت دلايل کافي و اتمام حجت باز هم لجبازانه کفر ميورزند.

درب: اي کافران لجباز! عده اي از جن به محض يکبار شنيدن قسمتي از قرآن نه تنها ايمان آوردند بلکه خودشان براي تبليغ اين حقايق بسوي قوم خويش به فعاليت پرداختند اما شما ...
 

 

وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِّنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِم مُّنذِرِينَ ﴿29﴾ قَالُوا يَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنزِلَ مِن بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِيقٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿30﴾ يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿31﴾ وَمَن لَّا يُجِبْ دَاعِيَ اللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَلَيْسَ لَهُ مِن دُونِهِ أَولِيَاء أُوْلَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ ﴿32﴾

 

و هنگامي که عده اي از جنيان را بطرفت چرخانديم که به قرآن گوش دهند، وقتیکه حاضر شدند، گفتند ساکت شويد و وقتيکه تمام شد بسوي قومشان برگشتند و هشدارشان ميدادند (29) ميگفتند اي قوم! مطالب کتابي را شنيديم که بعد از موسي نازل شده که تصديق کننده قبل از خويش است و بسوي حق و بسوي طريقي مستقيم هدايت مي کند (30) اي قوم! دعوت کننده خدا را اجابت کنيد و به او ايمان بياوريد تا برخي از گناهانتان را بيامرزد و از عذاب دردناک پناهتان دهد (31) و کسانی که دعوت کننده خدا را اجابت نکنند نميتوانند خدا را عاجز کنند و بجز خدا هيچ سرپرستي ندارند و در گمراهيي آشکارند (32)

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و حال که عليرغم دريافت دلايل کافي و اتمام حجت باز هم لجبازانه کفر ميورزند.

درب: توجه آنان را به قدرت خداوند و عاقبت شان در آخرت جلب کن.
 

 

أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتَى بَلَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿33﴾ وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ  أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُوا بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ﴿34﴾

 

آيا نمي بينند که خداوندي که آسمانها و زمين را آفريد و از آفرينش آنها خسته نشده، قادراست مردگان را زنده کند؟ بلي البته او برهمه چيز تواناست (33) و روزي که کافران بر آتش عرضه شوند از آنان سئوال ميشود آيا اين حق نيست؟ ميگويند آري قسم به پروردگارمان که حق است، گويد بعلت آن کفري که ميورزيديد این عذاب را بچشید (34) 

درس: نکوهش کافران اعم از گذشته و حال که عليرغم دريافت دلايل کافي و اتمام حجت باز هم لجبازانه کفر ميورزند.

درب: اي پيامبر! اينک که با چنين مخالفاني روبرو هستي صبر پيشه کن.
 

 

فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُوْلُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ بَلَاغٌ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ ﴿35﴾

 

پس ای پیامبر! همانگونه که فرستادگانِ صاحب عزم صبر کردند تو نیز صبر کن، و در باره آنها عجله مكن. روزي که آنچه را که به آنان وعده داده ميشود ببينند گويي که چيزي بيش از ساعتي از روز درنگ نكرده باشند. اين يك پيام رساني است، آيا جز قوم گناه پيشه هلاک ميشوند؟ (35)

سوره مؤمن

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: توجه به مطالب این قرآن، و صفات بخشندگی و پیگیری الهی، رافع لجبازی و کفر می شود.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

حم ﴿1﴾ تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ ﴿2﴾ غَافِرِ الذَّنبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِيدِ الْعِقَابِ ذِي الطَّوْلِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ ﴿3﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

حم (1)

فرو فرستادن این کتاب از جانب خداوند عزتمند دانا است (2)

همان خداوندی که آمرزشگر گناه و توبه پذير است، در پيگيري شديد، و صاحب قوت است، خدائي جز او نيست، و سرانجامِ همه چیز و همه کس بسوي اوست (3)

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: تکذیب پیامبران مطلب جدیدی نیست، اما از حد که بگذر سبب نابودی در دنیا و عذاب آخرت می شود.
 

 

مَا يُجَادِلُ فِي آيَاتِ اللَّهِ إِلَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَا يَغْرُرْكَ تَقَلُّبُهُمْ فِي الْبِلَادِ ﴿4﴾ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَالْأَحْزَابُ مِن بَعْدِهِمْ وَهَمَّتْ كُلُّ أُمَّةٍ بِرَسُولِهِمْ لِيَأْخُذُوهُ وَجَادَلُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ فَأَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كَانَ عِقَابِ ﴿5﴾ وَكَذَلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحَابُ النَّارِ ﴿6﴾

 

غیر از كافران در آيات الهي مجادله نمي کنند، پس ای پیامبر رفت و آمد و قدرت و شوکت شان فريبت ندهد (4)

قبل از آنها قوم نوح و گروه هاي بعدشان نیز  تکذيب کردند و هر گروهي براي پيغمبرشان توطئه میکردند تا بگيرندش و او و پیروانش را نابود کنند، و به باطل مجادله میکردند تا حق را از بين ببرند، اما بگرفتمشان و ببينيد پيگيريم چگونه بود؟ (5)

حكم پروردگارت بر کافران اینگونه فرود میآید و آنها علاوه بر عقوبت این دنیائی اهل  آن آتش هم هستند (6)

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: کارگزاران جهان خواهان موفقيت نهايي مومنان اند.
 

 

الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيُؤْمِنُونَ بِهِ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَّحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ ﴿7﴾ رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدتَّهُم وَمَن صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿8﴾ وَقِهِمُ السَّيِّئَاتِ وَمَن تَقِ السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ ﴿9﴾

 

ملائکه ای که در مرکز کنترل و هدایت جهان خدمت میکنند، و اطرافيانشان، پروردگارشان را به ستایش تسبيح ميکنند و به او ايمان دارند و براي مومنان درخواست رشد مي کنند و ميگويند پروردگارا! وسعت علم و رحمت تو همه چيز را فرا گرفته، پس توبه کاران را که راه توصیه شدهء تو را ميروند ببخش و آنها را از عذاب جهنم حفظ فرما (7) پروردگارا! آنها و شايستگانِ پدران و همسران و فرزندانشان را به آن بهشتهاي جاودان که وعده شان دادي درآر، که عزتمند حکيمي (8) و از بديها حفظشان کن و کسي را که تو از بديها حفظش کني در آنروز مورد لطف و رحمتت است و آن همان پيروزي بزرگ است (9)  

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: نکوهش شدیدتر هنگامی خواهد بود که جهان آخرت برپا شود و آنها ببینند چه بر سر خود آورده اند.
 

 

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنَادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَكْبَرُ مِن مَّقْتِكُمْ أَنفُسَكُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الْإِيمَانِ فَتَكْفُرُونَ ﴿10﴾ قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِّن سَبِيلٍ ﴿11﴾ ذَلِكُم بِأَنَّهُ إِذَا دُعِيَ اللَّهُ وَحْدَهُ كَفَرْتُمْ وَإِن يُشْرَكْ بِهِ تُؤْمِنُوا فَالْحُكْمُ لِلَّهِ الْعَلِيِّ الْكَبِيرِ ﴿12﴾ هُوَ الَّذِي يُرِيكُمْ آيَاتِهِ وَيُنَزِّلُ لَكُم مِّنَ السَّمَاء رِزْقًا وَمَا يَتَذَكَّرُ إِلَّا مَن يُنِيبُ ﴿13﴾ فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ ﴿14﴾ رَفِيعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ لِيُنذِرَ يَوْمَ التَّلَاقِ ﴿15﴾

 

در قیامت کافران را ندا میدهند: اي کسانيکه کفر ورزيديد! البته خشم خداوند از خشمتان برخودتان بزرگتر است، زيرا به ايمان دعوت ميشديد اما کفر می ورزيديد (10) ميگويند پروردگارا! دوبار ما را ميراندي و دوبار زنده مان کردي. به گناهانمان معترفيم. آيا براي خروج از این موقعیت راهي داریم؟ (11) به آنان گفته میشود اين موقعیت تان به آن سبب است که وقتي خداوند به تنهائي خوانده ميشد کفر میورزیدید و اگر با او شريک قرار میدادند قبول مي كرديد. اينك، همانطور که می بینید حکم ازآنِ خداوند بلند مرتبه است (12)

ای مردم! از کسانی که به چنان وضعیتی دچار خواهند شد مباشید و همواره توجه کنید که اوست که آياتش را به شما مينماياند و از آسمان برايتان روزيي ميفرستد، و البته فقط کساني که توبه و بازگشت ميکنند پند میگیرند (13)

پس ای مردم! خداوند را در حاليکه دين خويش را براي او خالص کرده ايد بخوانيد حتي اگر کافران بدشان بيايد (14)

خداوند همان کسی است که بلند مرتبه صاحب عرش است که روح را از امر خويش به هر کس از بندگانش که لیاقت داشته باشد به وحی میفرستد، تا به آن روزِ ديدار هشدار دهد (15)

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: توجه نکردن به عاقبت آخرتی سبب بروز رفتار قابل نکوهش است.
 

 

يَوْمَ هُم بَارِزُونَ لَا يَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَيْءٌ  لِّمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ ﴿16﴾ الْيَوْمَ تُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ لَا ظُلْمَ الْيَوْمَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ ﴿17﴾ وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ كَاظِمِينَ مَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ وَلَا شَفِيعٍ يُطَاعُ ﴿18﴾ يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ ﴿19﴾ وَاللَّهُ يَقْضِي بِالْحَقِّ وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ لَا يَقْضُونَ بِشَيْءٍ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ ﴿20﴾

 

روزي که همه چیز ها نمايان شود، که چيزي از آنها بر خداوند پوشيده نيست. در آن روز به همگان خطاب میشود که امروز فرمانروايي از آن کيست؟ و همگی جواب خواهند داد از آنِ خداوندِ يگانه مقتدر است (16) و در آن روز اعلام میشود امروز هر کسي به آنچه که کرده پاداش داده ميشود، و هیچ ظلمي نخواهد بود، که خداوند در حساب سریع است (17)

ای پیامبر! راجع به آن روز که نزديک خواهد شد  هشدارشان ده. هنگامي که جان به گلوگاه ميرسد، خشم خود را فرو ميخورند، در آن موقعیت ظالمان هيچ حمايت کننده اي و هیچ شفاعت کننده اي که سخنش پذيرفته شود نخواهند داشت (18)  ای مردم! بدانید که خداوند حتي به نگاه هاي زير چشمي تان و آنچه در دلها ميگذرانید نيز آگاه است (19)  خداوند به حق قضاوت ميکند ولی آنهائی که برخی از مردم به خطا غیر از او عبادت میکنند هیچگونه تاثیری ندارند، ای مردم! بدانید که خداوند شنواي بيناست (20)

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: توجه نکردن به عاقبت تکذیبگران پیشین سبب بروز رفتار قابل نکوهش است.
 

 

أَوَ لَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ كَانُوا مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا كَانَ لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِن وَاقٍ ﴿21﴾ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانَت تَّأْتِيهِمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَكَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿22﴾

 

ای پیامبر! آيا اینان در زمين نميگردند تا ببينند عاقبت پيشينيانشان چه شد؟ همانها که از اينان، هم قوي تر بودند، و هم آثار بيشتري بجا گذاشتند، اما خداوند بسبب گناهانشان بگرفتشان و کسي نبود که در مقابل خداوند بتواند برایشان کاری کند (21) 

و البته حقشان هم همین بود، زیرا پيغمبرانشان با دلايل روشن بسويشان مي آمدند اما آنها کفر ميورزيدند و خداوند هم میگرفتنشان که او قوي و در پيگيري شدید است (22)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: نمونه اي از لجبازي اقوام پيشين
 

 

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ ﴿23﴾ إِلَى فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَقَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ كَذَّابٌ ﴿24﴾ فَلَمَّا جَاءهُم بِالْحَقِّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا اقْتُلُوا أَبْنَاء الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ وَاسْتَحْيُوا نِسَاءهُمْ وَمَا كَيْدُ الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ ﴿25﴾ وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِي أَقْتُلْ مُوسَى وَلْيَدْعُ رَبَّهُ إِنِّي أَخَافُ أَن يُبَدِّلَ دِينَكُمْ أَوْ أَن يُظْهِرَ فِي الْأَرْضِ الْفَسَادَ ﴿26﴾ وَقَالَ مُوسَى إِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُم مِّن كُلِّ مُتَكَبِّرٍ لَّا يُؤْمِنُ بِيَوْمِ الْحِسَابِ ﴿27﴾ وَقَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إِيمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَن يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءكُم بِالْبَيِّنَاتِ مِن رَّبِّكُمْ وَإِن يَكُ كَاذِبًا فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَإِن يَكُ صَادِقًا يُصِبْكُم بَعْضُ الَّذِي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ ﴿28﴾ يَا قَوْمِ لَكُمُ الْمُلْكُ الْيَوْمَ ظَاهِرِينَ فِي الْأَرْضِ فَمَن يَنصُرُنَا مِن بَأْسِ اللَّهِ إِنْ جَاءنَا قَالَ فِرْعَوْنُ مَا أُرِيكُمْ إِلَّا مَا أَرَى وَمَا أَهْدِيكُمْ إِلَّا سَبِيلَ الرَّشَادِ ﴿29﴾ وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُم مِّثْلَ يَوْمِ الْأَحْزَابِ ﴿30﴾ مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِن بَعْدِهِمْ وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِّلْعِبَادِ ﴿31﴾ وَيَا قَوْمِ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ يَوْمَ التَّنَادِ ﴿32﴾ يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِينَ مَا لَكُم مِّنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ ﴿33﴾ وَلَقَدْ جَاءكُمْ يُوسُفُ مِن قَبْلُ بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِي شَكٍّ مِّمَّا جَاءكُم بِهِ حَتَّى إِذَا هَلَكَ قُلْتُمْ لَن يَبْعَثَ اللَّهُ مِن بَعْدِهِ رَسُولًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُّرْتَابٌ ﴿34﴾ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ وَعِندَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ ﴿35﴾ وَقَالَ فِرْعَوْنُ يَا هَامَانُ ابْنِ لِي صَرْحًا لَّعَلِّي أَبْلُغُ الْأَسْبَابَ ﴿36﴾ أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ فَأَطَّلِعَ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّي لَأَظُنُّهُ كَاذِبًا وَكَذَلِكَ زُيِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ وَصُدَّ عَنِ السَّبِيلِ وَمَا كَيْدُ فِرْعَوْنَ إِلَّا فِي تَبَابٍ ﴿37﴾ وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِكُمْ سَبِيلَ الرَّشَادِ ﴿38﴾ يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ الْقَرَارِ ﴿39﴾ مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ يُرْزَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ حِسَابٍ ﴿40﴾ وَيَا قَوْمِ مَا لِي أَدْعُوكُمْ إِلَى النَّجَاةِ وَتَدْعُونَنِي إِلَى النَّارِ ﴿41﴾ تَدْعُونَنِي لِأَكْفُرَ بِاللَّهِ وَأُشْرِكَ بِهِ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَأَنَا أَدْعُوكُمْ إِلَى الْعَزِيزِ الْغَفَّارِ ﴿42﴾ لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدْعُونَنِي إِلَيْهِ لَيْسَ لَهُ دَعْوَةٌ فِي الدُّنْيَا وَلَا فِي الْآخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَا إِلَى اللَّهِ وَأَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ ﴿43﴾ فَسَتَذْكُرُونَ مَا أَقُولُ لَكُمْ وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ ﴿44﴾ فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا وَحَاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ ﴿45﴾ النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَعَشِيًّا وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ ﴿46﴾

 

و موسي را نیز با آياتمان و دلايل روشن فرستاديم (23) بسوي فرعون و هامان و قارون. اما گفتند او جادوگري بسيار دروغگو است (24) و هنگاميکه با حقي از جانب ما بسويشان رفت گفتند هر کس که به او ايمان آورد پسرانشان را بکشيد و زنان و دخترانشان را نگهداريد و البته این حيله آن کافران به نتیجه نرسید و نتوانستند چنان کنند (25) و فرعون به مجلس حکومتی خویش گفت بگذاريد موسي را بکشم، تا پروردگارش را بخواند، زيرا ميترسم آئین شما را تغيير دهد، يا در زمين آن فساد را بوجود بیاورد (26) و موسي گفت پناه میبرم به پروردگارم که پروردگار شما هم هست از هر متکبري که به روز حساب ايمان ندارد (27)

 

و شخصي از فرعونيان، که ايمانش را پنهان ميداشت، گفت آيا مردي را فقط به اين خاطر که ميگويد پروردگارم خداوند است، و تازه از جانب پروردگارتان دلائل روشني هم برايتان آورده است، ميکشيد؟ تازه اگر دروغگو هم باشد همان دروغ کارش را ميسازد، اما اگر راست بگويد بعضي از آن چيزهايي که ادعا ميکند به شما ميرسد. البته خداوند هيچ اسرافکارِ دروغگويي را هدايـت نميکند (28) اي مردم امروز شما در اين سرزمين غالبيد. اما اگر خشمِ خدائي بسويمان بيايد چه کسي کمکمان ميکند؟

 

فرعون گفت رأي من همين است که گفتم و شما را جز به راه رشد هدايت نميکنم (29)

 

و آن مومن گفت: اي مردم ميترسم بر سر شما همان بيايد که بر سر آن گروه های پیشین آمد (30) مثل آن روشي که با قوم نوح و عاد و ثمود و بعدي ها رفتار شد و البته خداوند خواستار هيچ ظلمي نسبت به بندگانش نيست (31) اي مردم براي شما از روز قیامتي که مردم همديگر را صدا ميزنند ميترسم (32) روزي که روي برميگردانيد و ميگريزيد. اما از عذاب خدا هيچ پناهگاهي نخواهيد داشت و کسي را که خداوند گمراه کند هيچ هدايت کننده اي نخواهد داشت (33)

 

و قبلا هم يوسف با دلايل روشن بسويتان آمده بود اما شما همواره در شک بوديد تا اينکه هلاک شد. آنگاه گفتيد خداوند هرگز پس از او پيغمبري بر نخواهدگزيد و خداوند هر اسرافگر شکاکي را چنين گمراه ميکند (34) همانها که در آيات خدا بدون دليلي که به سويشان آمده باشد مجادله مي کنند. که اين سببِ بوجود آمدن خشم بزرگي نزد خداوند و مومنان است. چنين است که خداوند بر قلب هر متکبر جباري مُهر ميزند (35)

 

و فرعون گفت اي هامان برايم قصر بلندي بساز شايد به آن اسباب برسم (36) همان اسباب آسمانها. تا اينکه به خداي موسي اِشراف پيدا کنم. چونکه گمان ميکنم دروغگو باشد

و چنين بود که عمل زشت فرعون برايش زيبا جلوه داده شد و او را از راه درست بازداشت و حيله فرعون مگر در جهت نابوديش عمل نکرد (37)

 

و آن مومن گفت اي مردم مرا پيروي کنيد تا شما را به راه رشد هدايتتان کنم (38) اي مردم جز اين نيست که اين زندگي دنيا برخورداريي اندک است اما آخرت خانه قرارگاه هميشگي است (39) هر کس که عمل بدي کند فقط به مثل آن مجازات ميشود اما هر کس که عمل شايسته اي کند چه زن باشد و چه مرد، و ايمان هم داشته باشد، داخل بهشت ميشود که در آن بي حساب روزي خواهد داشت (40) اي مردم! چه تان شده که من شما را به سوي نجات دعوت ميکنم اما شما مرا به سوي آتش ميخوانيد؟ (41) مرا ميخوانيد که به خداوند کفر ورزم و چيزي را که علمي به آن ندارم با او شريک کنم و من بسوي آن عزتمند آمرزشگر دعوتتان ميکنم (42) چيزي که هست اين است که آنچه شما مرا به آن ميخوانيد، نه در دنيا و نه در آخرت شايستگيی ندارد، و بازگشتگاه همگي بسوي خداوند است و اسرافگران هم ياران آتشند (43)

 

البته بزودي بياد خواهيد آورد که چه به شما ميگفتم. و من البته کارم را به خداوند واگذار ميکنم  که خداوند به بندگانش بينا است (44) پس خداوند از بديهاي آنچه که راجع به او حيله ميکردند حفظش کرد و آن عذابِ بد بر آل فرعون فرود آمد (45) آن آتش، صبحگاهان و شامگاهان بر آنها عرضه ميشود و روزي هم که قيامت بپا شود ندا ميشود آل فرعون را به عذاب شديد داخل کنيد (46)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: کافران به چنين عاقبتي بي اعتنا مي باشند.
 

 

وَإِذْ يَتَحَاجُّونَ فِي النَّارِ فَيَقُولُ الضُّعَفَاء لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا نَصِيبًا مِّنَ النَّارِ ﴿47﴾ قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُلٌّ فِيهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَكَمَ بَيْنَ الْعِبَادِ ﴿48﴾ وَقَالَ الَّذِينَ فِي النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ ﴿49﴾ قَالُوا أَوَلَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُسُلُكُم بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا بَلَى قَالُوا فَادْعُوا وَمَا دُعَاء الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ ﴿50﴾ إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ ﴿51﴾ يَوْمَ لَا يَنفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ ﴿52﴾

 

ای مردم!  هنگامي را درنظر بیاورید که کافران در آتش مجادله ميکنند و ضعفاء به گردنکشان ميگويند ما تابع شما بوديم آيا حالا چيزي از آتش را از ما رفع ميکنيد؟ (47) گردنکشان ميگويند ما همگي با هم در آن هستيم. اين خداوند است که بين بندگان حکم کرده است (48) و همگی آنها که در آتش هستند به نگهبانان جهنم ميگويند از پروردگارتان بخواهيد يک دوره از عذاب را بما تخفيف دهد (49) ميگويند آيا پيغمبرانتان با دليل هاي روشن بسويتان نيامدند؟ ميگويند بلي. آنها به طعنه ميگويند پس خودتان از آن خدایانتان که در دنیا عبادتشان میکردید بخواهيد که برایتان چنین کنند. و البته خواستن کافران، در آن شرایط بی فایده است (50)

 

البته ما پيغمبران خويش و نيز کساني را که در زندگي دنيا ايمان آوردند در روزي که گواهان به گواهی بپا ميخيزند ياري ميکنيم (51) روزي که معذرت خواهي ظالمان سودشان نمیدهد و لعن و سراي بد خواهند داشت (52)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: اي پيامبر در مقابل مشکلات رسالت صبر کن. به خدا پناه بر. موفقيت نهايي از آن توست.
 

 

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْهُدَى وَأَوْرَثْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ الْكِتَابَ ﴿53﴾ هُدًى وَذِكْرَى لِأُولِي الْأَلْبَابِ ﴿54﴾ فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ بِالْعَشِيِّ وَالْإِبْكَارِ ﴿55﴾ إِنَّ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِن فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ مَّا هُم بِبَالِغِيهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ ﴿56﴾

 

ما به موسي آن هدايت و به بني اسرائيل نيز آن کتاب را داديم (53) که حاوي هدايت و پندي براي خردمندان است (54)

 

پس ای پیامبر! بر مشکلات رسالتت صبر کن. وعده خداوند البته حق است و براي خطاهایت استغفار کن و پروردگارت را صبحگاهان و شامگاهان  به ستایش تسبيح گوي (55)

 

ای پیامبر! آنانکه بدون اينکه دليلي بسويشان آمده باشد در آيات خدا مجادله ميکنند جز اين نيست که در دلهاشان تکبري هست. آنها به دلخواه خويش نميرسند. پس به خدا پناه بر که او شنواي داناست (56)  

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: عمده علل صدور اعمال قابل نکوهش غفلت از قدرت خداوند و امکان ایجاد آخرت بوسیله اوست.
 

 

لَخَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿57﴾ وَمَا يَسْتَوِي الْأَعْمَى وَالْبَصِيرُ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَلَا الْمُسِيءُ قَلِيلًا مَّا تَتَذَكَّرُونَ ﴿58﴾ إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيهَا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ﴿59﴾

 

البته آفرينش آسمانها و زمين از آفرينش مردم مهم تر است وليکن اکثر مردم نميدانند (57) و کور و بينا، و نيز آنانکه ايمان و عمل صالح دارند و بدکاران، مساوي نيستند، ای کافران! چقدر پند پذيري تان کم است (58) البته قيامت حتما مي آيد و شکي در آن نيست، وليکن اکثر مردم ايمان ندارند (59)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: بي توجهي به خداوند و آيات و الطاف و نعمات او يکي از علل مهم رفتارهاي کافرانه است.
 

 

وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ ﴿60﴾ اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ ﴿61﴾ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ لَّا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ ﴿62﴾ كَذَلِكَ يُؤْفَكُ الَّذِينَ كَانُوا بِآيَاتِ اللَّهِ يَجْحَدُونَ ﴿63﴾ اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ قَرَارًا وَالسَّمَاء بِنَاء وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ وَرَزَقَكُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَتَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ ﴿64﴾ هُوَ الْحَيُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿65﴾ قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَمَّا جَاءنِيَ الْبَيِّنَاتُ مِن رَّبِّي وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿66﴾ هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخًا وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّى مِن قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُّسَمًّى وَلَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ﴿67﴾ هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ فَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ ﴿68﴾

 

ای پیامبر! به مردم بگو پروردگارتان گفت فعلا عبادتتان این باشد که مرا صمیمانه صداکنید تا اجابتتان کنم. آنانکه از عبادتم گردنفرازي مي کنند بزودي بخواری داخل جهنم خواهند شد (60)  من همان کسی هستم که شب را برايتان مایه آرامش و روز را روشني بخش ساخت. و البته نسبت به مردم بخشنده است ليکن اکثر شان شکر نميگزارند (61) من که چنینم، خداوندِ پروردگارتانم. همه چيز را آفريده ام. خدائي جز من نيست. پس به کجا منحرف ميشويد (62)

 

علت اینکه بعضی ها اینقدر منحرف ميشوند در اثر این است که  به آیات خداوندی  دشمني ميکنند (63)

 

خداوندتان است که زمين را براي شما قرارگاه و آسمان را بنا کرد و شما را صورتگري و صورتهايتان را نيکو نمود و از چيزهاي خوشايند روزيتان داد. اين خداوندِ پروردگارتان است. چه پر فایده است پروردگار جهانيان (64) زنده است. خدائي جز او نيست. پس او را در حالي كه دين خويش را براي او خالص مي كنيد به دعا بخوانيد. ستايش مخصوص اوست که پروردگار جهانيان است (65)

 

ای پیامبر! بگو نهي شده ام آنهايي را که شما غير از خدا ميخوانيد عبادت کنم. آنهم پس از اينکه اين دليلهاي روشن از سوي پروردگارم به سويم آمده، بلکه مأمور هستم که تسليم پروردگار جهانيــان باشم (66)

 

همو که شما را از خاک آفريد، سپس از نطفه اي، و سپس  ازعلقه اي، و سپس بصـــورت طفلي در آورد، سپس به حدي از قوت، و سپس تا به پيري میرسيد. بعضي از شما قبل از آن و بقيه تا سرآمدي معين فوت مي نمائيد و شايد تعقل کنيد (67) هموست که زنده ميکند و ميميراند. و هنگامي که امري را بگذراند جز اين نيست که به آن ميگويد « باش» و سپس آن میشود (68)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: بي توجهي به خداوند و آيات و الطاف و نعمات او يکي از علل مهم رفتارهاي کافرانه است.
 

 

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ أَنَّى يُصْرَفُونَ ﴿69﴾ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِالْكِتَابِ وَبِمَا أَرْسَلْنَا بِهِ رُسُلَنَا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ ﴿70﴾ إِذِ الْأَغْلَالُ فِي أَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلَاسِلُ يُسْحَبُونَ ﴿71﴾ فِي الْحَمِيمِ ثُمَّ فِي النَّارِ يُسْجَرُونَ ﴿72﴾ ثُمَّ قِيلَ لَهُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ تُشْرِكُونَ ﴿73﴾ مِن دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَل لَّمْ نَكُن نَّدْعُو مِن قَبْلُ شَيْئًا كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الْكَافِرِينَ ﴿74﴾  ذَلِكُم بِمَا كُنتُمْ تَفْرَحُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنتُمْ تَمْرَحُونَ ﴿75﴾ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ ﴿76﴾

 

ای پیامبر! آيا نديدي کساني که در آيات خدا مجادله ميکنند به کجا منحرف ميشوند؟ (69) همانها كه آن کتاب و آنچه رسولانمان براي ابلاغ آن آمده اند را تکذيب مي کنند و بزودي خواهند فهميد (70)

 

وقتي که غل ها و زنجيرها بر گردنهايشان قرار گرفت و کشيده شدند (71) در آب جوشان، آنگاه در آتش بيفتادند (72) آنگاه به آنها گفته ميشود کجا هستند آن چيزهائي که غیر خدا شريک ميگرفتيد (73) ميگويند گمشان کرديم. بلکه قبلا هم چيزي را به شرک نميخوانديم. خداوند کافران را چنين گمراه ميکند (74) به آنها گفته میشود اين به آن سبب است که شما در زمين به ناحق شادي ميکرديد و در آن شادي ناحق افراط هم ميکرديد (75) اینک داخل درب هاي جهنم شويد که در آن جاودان خواهيد بود و جايگاه متکبران چه بد است (76) 

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: اي پيامبر در مقابل مشکلات رسالت پايداري کن.
 

 

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا يُرْجَعُونَ ﴿77﴾ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِّن قَبْلِكَ مِنْهُم مَّن قَصَصْنَا عَلَيْكَ وَمِنْهُم مَّن لَّمْ نَقْصُصْ عَلَيْكَ وَمَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ فَإِذَا جَاء أَمْرُ اللَّهِ قُضِيَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْمُبْطِلُونَ ﴿78﴾

 

و خودت هم ای پیامبر صبر کن. وعده خداوند البته حق است. پس، چه برخی از آنچه را که به آنان وعده ميدهيم به تو نشان دهيم، و چه تو را بوسیله وفات دريابيم، در هر حال آنها بسوي ما باز ميگردند (77) و البته رسولاني قبل از تو فرستاديم. از ميان آنها قصه کساني را برايت گفتيم وقصه کساني را هم نگفتيم وهيچ رسولي را نميرسد که جزبه فرمان خدا معجزه ای بياورد. پس وقتيکه امر خدا آمد بين آنها به حق قضاوت خواهد شد و در آن هنگام اهل باطل زيانکار خواهند بود (78)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: بی توجهی به الطاف و نعم الهی سبب صدور افعال قابل نکوهش است.
 

 

اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَنْعَامَ لِتَرْكَبُوا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ ﴿79﴾ وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوا عَلَيْهَا حَاجَةً فِي صُدُورِكُمْ وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ ﴿80﴾ وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَأَيَّ آيَاتِ اللَّهِ تُنكِرُونَ ﴿81﴾

 

خداوند است که چارپايان را برايتان قرار داد که از آنها سواري بگيريد و نيز از آنها بخوريد (79) و در آنها منافعي داريد و بوسيله آنها به حوائجي که  داريد ميرسيد و بر آنها و بر کشتي ها سوارمي شويد (80) وخداوند اینگونه آياتش را به شما مي نماياند. پس کداميک از آياتش را انکار مي کنيد؟ (81)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم الطاف و نعمات الهي با اصرار و لجبازي باحق مخالفت مي کنند.

درب: بي توجهي به نعمات الهي و عبرت نگرفتن از سرنوشت کفار قبلي، خودبيني و خودپسندي، و ايمان نياوردن تا ديدن نشانه هاي عذاب، از جمله رفتارهاي کافرانه مورد نکوهش است.
 

 

أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَانُوا أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَمَا أَغْنَى عَنْهُم مَّا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿82﴾ فَلَمَّا جَاءتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِندَهُم مِّنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُون ﴿83﴾ فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهِ مُشْرِكِينَ ﴿84﴾ فَلَمْ يَكُ يَنفَعُهُمْ إِيمَانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا سُنَّتَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ فِي عِبَادِهِ وَخَسِرَ هُنَالِكَ الْكَافِرُونَ ﴿85﴾

 

ای پیامبر! آيا در زمين نگشتند تا ببينند عاقبت پيشينيان چگونه بوده؟ همانها که از اينها زيادتر بودند و قدرتشان و آثاري هم که از خود بجا گذاشته بودند بيشتر بود. و آنچه بدست آورده بودند کمکي به آنها نکرد (82) و هنگاميکه رسولانشان با دلايل روشن بسويشان آمدند، به علم و قدرت ناچیزی که نزد خويش داشتند می نازیدند، اما آنچه که مسخره ميکردند بر آنها فرود آمد (83) اما هنگاميکه سختيِ ما را ديدند گفتند به خداي واحد ايمان آورديم و به آنچه شرک ميورزيديم کافريم (84) ولي ایمانشان، پس از اینکه سختي ما را ديدند، کمکي به آنها نميکند. و در آن هنگام کافران زيانکار خواهند بود، اين سنت خداست که درباره بندگانش قبلا مقرر شده است (85)

سوره يس

درس: نکوهش کافران که عليرغم اينهمه لطف و رحمت الهي به کفر و تکذيب مي پردازند و خود را در معرض نابودي و عذاب قرار مي دهند.

درب: يکي از مهمترين الطاف الهي خود اين قرآن است.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

يس ﴿1﴾ وَالْقُرْآنِ الْحَكِيمِ ﴿2﴾ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ ﴿3﴾ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿4﴾ تَنزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

يس (1)

قسم به قرآن پر حکمت (2) که تو حتمأ از فرستادگان الهی میباشی (3) که بر جاده اي مستقيم قرار داری (4) با قرآنِ فرو فرستاده آن خدای پيروزمند مهربان (5)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اينهمه لطف و رحمت الهي به کفر و تکذيب مي پردازند و خود را در معرض نابودي و عذاب قرار مي دهند.

درب: توصيف مختصري از کافران مورد نکوهش.
 

 

لِتُنذِرَ قَوْمًا مَّا أُنذِرَ آبَاؤُهُمْ فَهُمْ غَافِلُونَ ﴿6﴾ لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلَى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿7﴾ إِنَّا جَعَلْنَا فِي أَعْنَاقِهِمْ أَغْلاَلاً فَهِيَ إِلَى الأَذْقَانِ فَهُم مُّقْمَحُونَ ﴿8﴾ وَجَعَلْنَا مِن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْنَاهُمْ فَهُمْ لاَ يُبْصِرُونَ ﴿9﴾

 

تا هشدار دهي مردمي را که به پدرانشان هشدار داده نشد و آنها غافلند (6) البته آن قانون الهی بر اکثرشان فرود آمد و آنها ايمان نمي آورند زیرا در نپذیرفتن پیام تو لجبازی میکنند و بالاخره شکست میخورند (7) آنها گرفتارانی هستند که گوئی در گردنهايشان غُل هائي باشد که تا چانه هايشان را هم گرفته باشد که ديگر نتوانند گردنهاشان را تکان دهند (8) و جلويشان و پشت سرشان نیز سّدي قرار داشته باشد که ديگر نتوانند بينند (9)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اينهمه لطف و رحمت الهي به کفر و تکذيب مي پردازند و خود را در معرض نابودي و عذاب قرار مي دهند.

درب: اي پيامبر در چنين حوزه ماموريتي، مسئوليت تو فقط تذکر به پيروانت است.
 

 

وَسَوَاء عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ ﴿10﴾ إِنَّمَا تُنذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَخَشِيَ الرَّحْمَن بِالْغَيْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَأَجْرٍ كَرِيمٍ ﴿11﴾ إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ﴿12﴾

 

و با این حالی که اینها دارند برايشان فرقي نميکند که هشدارشان بدهي يا ندهي در هر حال ايمان نخواهند آورد (10)  

 

جز اين نيست که تو فقط موفق به تاثیر هشدار در کسانی میشوی که از آن پندها که در قرآن است پيروي کنند و بطور نهاني از خداوند رحمان بيم داشته باشند، و لذا آنها را به آمرزشي و پاداشي گرامي مژده شان ده (11)

 

البته ما همگان را پس از مرگ زنده ميکنيم و حساب آنچه را که از پيش برای زندگی اخروی خویش فرستاده اند و همچنین حساب آثارشان را داریم و همه چيز را در جایگاهی مهم به دقت شماره میکنيم (12)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اينهمه لطف و رحمت الهي به کفر و تکذيب مي پردازند و خود را در معرض نابودي و عذاب قرار مي دهند.

درب: مثالي از اقوام گذشته که آنها هم مثل اينها بودند و عاقبتشان هم چنين شد.
 

 

وَاضْرِبْ لَهُم مَّثَلاً أَصْحَابَ الْقَرْيَةِ إِذْ جَاءهَا الْمُرْسَلُونَ ﴿13﴾ إِذْ أَرْسَلْنَا إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزْنَا بِثَالِثٍ فَقَالُوا إِنَّا إِلَيْكُم مُّرْسَلُونَ ﴿14﴾ قَالُوا مَا أَنتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِّثْلُنَا وَمَا أَنزَلَ الرَّحْمن مِن شَيْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلاَّ تَكْذِبُونَ ﴿15﴾ قَالُوا رَبُّنَا يَعْلَمُ إِنَّا إِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ ﴿16﴾ وَمَا عَلَيْنَا إِلاَّ الْبَلاَغُ الْمُبِينُ ﴿17﴾ قَالُوا إِنَّا تَطَيَّرْنَا بِكُمْ لَئِن لَّمْ تَنتَهُوا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَلَيَمَسَّنَّكُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿18﴾ قَالُوا طَائِرُكُمْ مَعَكُمْ أَئِن ذُكِّرْتُم بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ مُّسْرِفُونَ ﴿19﴾ وَجَاء مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ ﴿20﴾ اتَّبِعُوا مَن لاَّ يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ ﴿21﴾ وَمَا لِي لاَ أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿22﴾ أَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِ آلِهَةً إِن يُرِدْنِ الرَّحْمَن بِضُرٍّ لاَّ تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلاَ يُنقِذُونِ ﴿23﴾ إِنِّي إِذًا لَّفِي ضَلاَلٍ مُّبِينٍ ﴿24﴾ إِنِّي آمَنتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ ﴿25﴾ قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ ﴿26﴾ بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ ﴿27﴾ وَمَا أَنزَلْنَا عَلَى قَوْمِهِ مِن بَعْدِهِ مِنْ جُندٍ مِّنَ السَّمَاء وَمَا كُنَّا مُنزِلِينَ ﴿28﴾ إِن كَانَتْ إِلاَّ صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ خَامِدُونَ ﴿29﴾ يَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلاَّ كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُون ﴿30﴾ أَلَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنْ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لاَ يَرْجِعُونَ ﴿31﴾ وَإِن كُلٌّ لَّمَّا جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ ﴿32﴾

 

ای پیامبر! برای لجبازان مخالفِ رسالتت مثالی از شهرونداني که آن فرستادگان بسويشان آمده بودند بزن (13) هنگامي که آن دو نفر را بسويشان فرستاديم و تکذيبشان کردند آنگاه آنها را با نفر سوم تقويت کرديم و گفتند ما بسوي شما فرستاده شده ايم (14) آنها گفتند شما جز بشري مانند خودمان نيستيد و خداوند بخشنده هم هيچ چيزي نفرستاده و شما هم دروغ ميگوئيد (15) آن رسولان گفتند پروردگارمان ميداند که ما بسويتان فرستاده شده ايم (16) و بر عهده ما جز پیام رسانیِ آشکار نيست (17) گفتند شما را به فال بد گرفتيم. اگر بس نکنيد حتمأ سنگسارتان مي کنيم و از جانب ما عذابي دردناک به شما خواهد رسيد (18) گفتند فال بد زدن خرافه ای است که از جانب خودتان است، آيا اين رفتاري است که هنگام پند گرفتن مي کنيد؟ بلکه شما اسرافگريد (19) و مردي از دورترين نقطه  شهر شتابان بسوی آنان آمد و گفت اي مردم فرستادگان خدا را پيروي کنيد (20) کساني را که خودشان هدايت شده هستند و از شما مزدي هم نميخواهند (21) و در باره خویش گفت که من به آنان ایمان آورده ام زیرا چرا خداوند را که خلقم کرده عبادت نکنم؟ و او کسی است که هم من وهم شما بسوي او باز ميگرديد (22) آيا مانند شما بجز او خداياني بگيرم که اگر خداوند رحمان خواست مرا به ناراحتي بيندازد، نه شفاعتشان فايده اي به حالم داشته باشد و نه بتوانند نجاتم دهند؟ (23) در آنصورت در گمراهيي آشکار خواهم بود (24) پس شاهد باشید که من به پروردگار واقعی تان که خداوند باشد ايمان آورده ام (25) اما آن مردم اورا کشتند

 

و پس از قتل او به او  خطاب شد: داخل بهشت شو و او با حسرت میگفت: کاش قومم ميدانستند (26) که پروردگارم چگونه مرا آمرزيد و مرا از گرامي ها قرار داد (27)  و پس از او بر آن قوم  هيچ لشکري از رحمت های الهی از آسمان نفرستاديم و اصلأ در قصد آن که فرستنده چنين چيزي باشيم نبوديم (28) و بلکه آنچه فرستادیم جز صدايي بسيار بلند نبود و آن قوم ناگهان نابود شدند (29) افسوس بر آن قوم! زیرا که  هيچ رسولی بسويشان نيامد مگر اينکه مسخره اش ميکردند (30) آيا آن مردم از سرنوشت اقوام پیشین که به هلاکت دستجمعی دچار شده بودند و دیگر کسی امکان دسترسی به آنان ندارد آگاه نبودند؟ (31) و البته همگي آنها در قیامت نزد ما احضار خواهند شد (32)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اينهمه لطف و رحمت الهي به کفر و تکذيب مي پردازند و خود را در معرض نابودي و عذاب قرار مي دهند.

درب: يادآوري بعضي نعمتهاي الهي که همه غرق در آنها هستند و بهمين دليل ممکن است از آنها غافل شوند و رفتار کافرانه در پيش گيرند.
 

 

وَآيَةٌ لَّهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَاهَا وَأَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ ﴿33﴾ وَجَعَلْنَا فِيهَا جَنَّاتٍ مِن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ وَفَجَّرْنَا فِيهَا مِنْ الْعُيُونِ ﴿34﴾ لِيَأْكُلُوا مِن ثَمَرِهِ وَمَا عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَفَلَا يَشْكُرُونَ ﴿35﴾ سُبْحَانَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا يَعْلَمُونَ ﴿36﴾ وَآيَةٌ لَّهُمْ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظْلِمُونَ ﴿37﴾ وَالشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ ﴿38﴾ وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ ﴿39﴾ لَا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ ﴿40﴾ وَآيَةٌ لَّهُمْ أَنَّا حَمَلْنَا ذُرِّيَّتَهُمْ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ ﴿41﴾ وَخَلَقْنَا لَهُم مِّن مِّثْلِهِ مَا يَرْكَبُونَ ﴿42﴾ وَإِن نَّشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلَا صَرِيخَ لَهُمْ وَلَا هُمْ يُنقَذُونَ ﴿43﴾ إِلَّا رَحْمَةً مِّنَّا وَمَتَاعًا إِلَى حِينٍ ﴿44﴾

 

و براي آنها نشانه اي است که زمين مرده را با بارش باران بهاری زنده میکنیم و از همان زمین دانه بيرون می آوريم که از آن ميخورند (33) و باغهائي از درختهاي خرما و انگور در آن قرار میدهيم و در ميان آن چشمه هائي میشکافيم (34) تا از نتیجه این نعمت ها و یا تغییراتی که در آنها میدهند و چیزهای جدیدی به وجود می آورند بخورند، آيا شکر نمي گزارند؟ (35) منزه است کسي که تمامي جفتها را آفريد چه از آنچه از زمين ميرويد و چه از خودهاشان و چه از چيزهائي که نمي دانند (36) و اين هم برايشان نشانه اي است که روز را از شب بيرون ميکشيم و آنگاه در تاريکي قرار ميگيرند (37) و نیز اینکه خورشيد بسوي قرارگاه خويش در جريان است نیز نشانه دیگری است از علم و قدرت ما، اين ها نمونه هایی از تقدیرات ما است که پيروزمندِ دانائیم (38) و براي ماه نيز منزل هائي مقرر کرده ايم تا اينکه پس از طی آنها وقتی که به انتهای دوره ماهانه خویش رسید به شکل خميده ای چون شاخکی خشک، مانند هسته خرما، به نظر آید (39) نه خورشيد را ميرسد که ماه را دريابد و نه شب از روز سبقت ميگيرد و هريك در مداری شناورند (40) و نیز برايشان نشانه اي است که اولادشان را در کشتيي ها حمل مي کنيم (41) و برايشان مانند آن را از حیوانات آفريديم که سوارش ميشوند (42) و اگر بخواهيم کشتی ها را غرق مي کنيم در آنصورت نه فريادرسي خواهند داشت و نه کسي که نجاتشان دهد (43) مگر اینکه رحمتي از جانب ما بصورتی دیگر بفريادشان برسد که تا مدتي برخوردار باشند (44)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اينهمه لطف و رحمت الهي به کفر و تکذيب مي پردازند و خود را در معرض نابودي و عذاب قرار مي دهند.

درب: روگردانی از آیات الهی و سنگدلی نسبت به فقرا از جمله سبب های ارتکاب اعمال قابل نکوهش است.
 

 

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّقُوا مَا بَيْنَ أَيْدِيكُمْ وَمَا خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ  ﴿45﴾ وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ آيَةٍ مِّنْ آيَاتِ رَبِّهِمْ إِلَّا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ ﴿46﴾ وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ أَنفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمْ اللَّهُ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَنُطْعِمُ مَن لَّوْ يَشَاء اللَّهُ أَطْعَمَهُ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ ﴿47﴾

 

و هنگاميکه به آنان گفته شود درباره آنچه در آيندهء قیامتیِ خویش خواهید داشت، و نیز از نتایج کارهای نامقبولی که در گذشته کرده ايد پروا کنيد شايد مورد رحمت واقع شويد، ناراحت ميشوند (45) و هيچ آيه اي از آيات پروردگارشان به آنان نميرسد مگر اينکه از آن روی میگردانند (46) و هنگامي که به آنان گفته شود از آنچه خداوند روزيتان کرده به فقرا بخشش کنيد، به مومنان مي گويند آيا کسي را غذا دهيم که اگر خدا مي خواست خودش غذايش ميداد؟ شماها در گمراهيي آشکاريد (47)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اينهمه لطف و رحمت الهي به کفر و تکذيب مي پردازند و خود را در معرض نابودي و عذاب قرار مي دهند.

درب: آنها با اين رفتارها خود را به چنين نتيجه اي دچار مي کنند، در حالي که مومنان به چنين سعادتي مي رسند.
 

 

وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ ﴿48﴾ مَا يَنظُرُونَ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَهُمْ يَخِصِّمُونَ ﴿49﴾ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَلَا إِلَى أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ ﴿50﴾ وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ يَنسِلُونَ ﴿51﴾ قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَن بَعَثَنَا مِن مَّرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ ﴿52﴾ إِن كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ ﴿53﴾ فَالْيَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿54﴾ إِنَّ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ الْيَوْمَ فِي شُغُلٍ فَاكِهُونَ ﴿55﴾ هُمْ وَأَزْوَاجُهُمْ فِي ظِلَالٍ عَلَى الْأَرَائِكِ مُتَّكِؤُونَ ﴿56﴾ لَهُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ وَلَهُم مَّا يَدَّعُونَ ﴿57﴾ سَلَامٌ قَوْلًا مِن رَّبٍّ رَّحِيمٍ ﴿58﴾ وَامْتَازُوا الْيَوْمَ أَيُّهَا الْمُجْرِمُونَ ﴿59﴾  أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ ﴿60﴾ وَأَنْ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ ﴿61﴾ وَلَقَدْ أَضَلَّ مِنكُمْ جِبِلًّا كَثِيرًا أَفَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ ﴿62﴾ هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ ﴿63﴾ اصْلَوْهَا الْيَوْمَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ ﴿64﴾ الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلَى أَفْوَاهِهِمْ وَتُكَلِّمُنَا أَيْدِيهِمْ وَتَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿65﴾

 

و ميگويند اين وعده قيامت که صحبتش را مي کنيد کي است اگر راست ميگوييد؟ (48)

 

با این سخنشان گوئی دعوت کنندهء چیزی میشوند که جز یک فریاد مهیب نیست که در همان حالی که دارند بگو مگو مي کنند، ممکن است فراگيرشان شود (49) که نه فرصت خواهند داشت وصيتي کنند و نه بسوي اهل خويش برگردند (50) و بهتر است نگران روزی باشند که در آن شيپور آسمانی دميده میشود تا فورأ از قبرهاشان بسوي پروردگارشان بتندي روان شوند (51) در آن حال خواهند گفت واي بر ما چه کسي ما را از خوابگاه مان برانگيخت؟ جواب خواهند شنید که اين همان وعده خداوند است و پیامبران نيز راست میگفتند (52) آن جز فرياد بلندي نخواهد بود و آنها ناگهان همگي در پیشگاه حق حاضر خواهند بود (53) در آن هنگام به آنان خطاب ميشود امروز به هيچ کس ظلمي نميشود و فقط جزاي اعمالی را که انجام ميداديد دریافت میکنید (54)

 

البته بهشتيان در آن روز مشغوليت هاي لذت بخشي خواهند داشت (55) خودشان و همسرانشان در سايبان هائي بوده و بر تخت هائي تکيه خواهند زد (56) در آنجا ميوه هائي و نعمت هایی دیگر که بخواهند برايشان فراهم خواهد بود (57) واز آن مهمتر، پیامی اطمینان بخش از جانب پروردگار مهربان شان خواهند داشت (58)

 

آنگاه به برخی خطاب میشود اي گناهکاران! اينک از ساير مردم جدا شويد (59) به آنان عتاب میشود که اي آدميان! مگر قرار نبود پيروي شيطان نکنيد که او دشمن آشکارتان است؟ (60) و اينکه فقط مرا اطاعت کنيد که جاده مستقيم همين است؟ (61) و البته شيطان گروههاي زيادي از شما را گمراه کرد آيا تعقل نمی کردید؟ (62) اين همان جهنمي است که به شما وعده داده ميشد (63) امروز بسبب کفري که ميورزيديد به آن درآئيد (64)

 

در آن روز بر دهانهايشان مُهر ميخورد و دستهايشان به سخن درمیآیند و پاهايشان گواهي ميدهند که چه انجام ميداده اند (65)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اينهمه لطف و رحمت الهي به کفر و تکذيب مي پردازند و خود را در معرض نابودي و عذاب قرار مي دهند.

درب: يادآوري گوشه ديگري از نعمت هاي الهي که چون به آنها عادت داريم از آنها غفلت مي کنيم.
 

 

وَلَوْ نَشَاء لَطَمَسْنَا عَلَى أَعْيُنِهِمْ فَاسْتَبَقُوا الصِّرَاطَ فَأَنَّى يُبْصِرُونَ ﴿66﴾ وَلَوْ نَشَاء لَمَسَخْنَاهُمْ عَلَى مَكَانَتِهِمْ فَمَا اسْتَطَاعُوا مُضِيًّا وَلَا يَرْجِعُونَ ﴿67﴾ وَمَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ أَفَلَا يَعْقِلُونَ ﴿68﴾ وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا يَنبَغِي لَهُ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ وَقُرْآنٌ مُّبِينٌ ﴿69﴾ لِيُنذِرَ مَن كَانَ حَيًّا وَيَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْكَافِرِينَ ﴿70﴾ أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنَا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَيْدِينَا أَنْعَامًا فَهُمْ لَهَا مَالِكُونَ ﴿71﴾ وَذَلَّلْنَاهَا لَهُمْ فَمِنْهَا رَكُوبُهُمْ وَمِنْهَا يَأْكُلُونَ ﴿72﴾ وَلَهُمْ فِيهَا مَنَافِعُ وَمَشَارِبُ أَفَلَا يَشْكُرُونَ﴿73﴾

 

و اگر خداوند ميخواست میتوانست بینائی شان را در همین دنیا از بين ببرد و در آنصورت نمیتوانستند راه مطمئن را بیابند (66) و نيز اگر ميخواست در همان موقعيتي که بودند مسخ شان ميکرد که نه راه پيش و نه راه پس داشته باشند (67) ای مردم! آيا تعقل نميکنید که که کسي را که عمر طولاني به او ميدهيم از لحاظ خلقت واژگونه اش مي کنيم؟ (68)

 

آیا توجه ندارید که به او که پیامبرتان است شعر نياموختيم و درخور او هم نيست؟ بلکه آن قرآنی که به او وحی کرده ایم چيزي جز پندي و خواندنيي روشن نیست؟ (69) تا هر كه را که زنده است هشدار دهد و آن حكم هم بر کافران فرود آيد؟ (70)

 

آيا نديديد که ما به قدرت خويش برايتان چارپاياني آفريده ايم که مالک آنها ميشوید؟ (71) و آنها را رام تان کرده ايم  که هم از آنها سواري ميگيرید و هم از آنها ميخورید (72) و در آنها منافع و نوشيدني هائي هم دارید آيا شکر نميگزارید؟ (73)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اينهمه لطف و رحمت الهي به کفر و تکذيب مي پردازند و خود را در معرض نابودي و عذاب قرار مي دهند.

درب: ای پیامبر! همه چیز مرتب است، تو به کار خودت بپرداز.
 

 

وَاتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ يُنصَرُونَ ﴿74﴾ لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ وَهُمْ لَهُمْ جُندٌ مُّحْضَرُونَ ﴿75﴾ فَلَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ ﴿76﴾

 

با وجود همه اینها غير از خداوند خداياني برگرفتند با این خیال که ياري شوند (74) آنها نميتوانند اينها را ياري کنند اما اينها خودشان سرباز حاضر بخدمت آنها ميشوند (75) پس ای پیامبر! سخن آنها اندوهگينت نکند ما خودمان آنچه را که آشکار يا پنهان ميکنند ميدانيم (76)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اينهمه لطف و رحمت الهي به کفر و تکذيب مي پردازند و خود را در معرض نابودي و عذاب قرار مي دهند.

درب: بی توجهی به قدرت الهی موجب بروز رفتار قابل نکوهش است.
 

 

أَوَلَمْ يَرَ الْإِنسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ ﴿77﴾ وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ ﴿78﴾ قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ ﴿79﴾ الَّذِي جَعَلَ لَكُم مِّنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنتُم مِّنْهُ تُوقِدُونَ ﴿80﴾ أَوَلَيْسَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُم بَلَى وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ ﴿81﴾ إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ﴿82﴾ فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿83﴾

 

ای پیامیر! آيا انسان ها نميدانند که آنان را از نطفه آفريده ايم که چنين آشکارا دشمني ميکند؟ (77) و براي ما مثلي ميزنند و ميگويند چه کسي استخوان پودر شده را زنده ميکند؟ (78)  بگو همان کسي که اول بار زنده اش کرده! و او بر هر آفرينشي داناست (79)

 

همو که از درخت سبز برايتان آتشی قرار داد و شما آنرا برمي افروزيد (80)  آيا کسي که آسمانها و زمين را آفريده، قادر نيست مانند آن انسان ها را بيافريند؟ بلي و همو آفريننده اي بسيار داناست (81) امرش وقتي که اراده چيزي کند فقط میگويد باش وآن ميشود (82) پس منزه است کسي که سررشته همه چيز بدست اوست و بسوي او باز ميگرديد (83)

سوره شوري

درس: نکوهش کافران، که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي، لجبازانه به کفر خويش ادامه مي دهند.

درب: یکی از موارد مهم لجبازی کافرانه در رابطه با وحی است.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

حم ﴿1﴾ عسق ﴿2﴾ كَذَلِكَ يُوحِي إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿3﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

حم (1) عسق (2)

 

ای پیامبر! چنين وحي ميکند خداوند عزيزحكيم بسويت و بسوي کساني که قبل از تو بوده اند (3)

 

درس: نکوهش کافران، که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي، لجبازانه به کفر خويش ادامه مي دهند.

درب: بی توجهی نسبت به خداوند و صفات و نعمات او سبب پیدایش شرک و سپس کفر و لجبازی کافرانه می شود.
 

 

لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ ﴿4﴾ تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرْنَ مِن فَوْقِهِنَّ وَالْمَلَائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَيَسْتَغْفِرُونَ لِمَن فِي الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿5﴾ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَولِيَاء اللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيْهِمْ وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ ﴿6﴾

 

آنچه که در آسمانها و زمين است از آن اوست و همو والامرتبه بزرگ است (4) نزديک است آسمانها از فراز سر این کافران بشکافد و ملائكه، در عین حال، به ستايش پروردگارشان تسبيح ميگويند و براي زمينيان نیز استغفار ميکنند، که ای مردم بدانيد خداوند آمرزنده مهربان است (5)

 

آنانکه غير از او سرپرستاني برگرفته اند، خداوند مراقب آنان است، و تو ای پیامبر! مسئول آنها نيستي (6)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه مي دهند.

درب: ای مردم! بسوی چنین خدائی رو کنید و مانند کافران نباشید و ای پیامبر! امیدوار باش و به رسالتت بپرداز.
 

 

وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِّتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنذِرَ يَوْمَ الْجَمْعِ لَا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ ﴿7﴾ وَلَوْ شَاء اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَكِن يُدْخِلُ مَن يَشَاء فِي رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمُونَ مَا لَهُم مِّن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ ﴿8﴾ أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاء فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ وَهُوَ يُحْيِي المَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿9﴾ وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِن شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى اللَّهِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبِّي عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ ﴿10﴾ فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ ﴿11﴾ لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاء وَيَقْدِرُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿12﴾ شَرَعَ لَكُم مِّنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَن يَشَاء وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَن يُنِيبُ ﴿13﴾ وَمَا تَفَرَّقُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى لَّقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ أُورِثُوا الْكِتَابَ مِن بَعْدِهِمْ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ ﴿14﴾

 

چنین است که قرآني داراي زبان روشن به تو وحي کرديم تا مردمِ مرکز و اطراف آن را هشدار دهي، و نيز در مورد روزِ جمع شدن در قیامت که شکي در آن نيست هشدارشان دهی، و اينکه عده اي در بهشت و عده اي در آتش سوزان خواهند بود خبردارشان کنی (7) 

 

البته اگر خدا ميخواست همه را يکجور قرار ميداد و همه هدایت میشدند ليکن اينطور نيست، تا هرکس باطن خویش را نشان دهد تا معلوم شود که خداوند هر را که در رحمتش داخل میکند و ظالمان را که وامیگذارد حقشان است و البته ظالمان هيچ سرپرست و ياوري نخواهند داشت (8)

 

آيا این کافران غير از خداوند سرپرستاني برگرفته اند؟ حال آنكه خداوند سرپرست واقعي همه است و همو مردگان را زنده ميکند و هموست که بر هر چيزي تواناست؟ (9)

 

ای مردم! اگر درباره چيزي اختلاف کرديد، حکم صحیحش نزد خداوند است. ای پیامبر! بگو اين همان خدائی است که پروردگار من است و بر او توکل ميکنم و بسوي او باز ميگردم (10) که آفريننده آسمانها و زمين است. و اوست که از جنس خودتان برايتان همسراني آفرید و چارپايان را نيز بصورت جُفت هايي قرار داد و شما را در این جهان ریخته، چيزي مانند او نيست و همو شنواي بيناست (11) کليد هاي آسمانها و زمين از آن اوست. براي هر کس که بخواهد روزي را ميگشايد يا به اندازه ميدهد که او بر هر چيزي داناست (12)

 

ای پیامبر! همو از ديانت ها براي شما تشريع کرد، آنچه را که نوح را به آن سفارش کرد، و آنچه را که به ابراهيم و موسي و عيسي سفارش کرد، که همان را هم به تو وحي نموديم، که به مردم بگوئی دين را بپا داريد و درباره آن به تفرقه نگرائيد. براي مشرکان گران است آنچه را که بسويش ميخوانی. خداوند هر که را که لایق باشد به راه خويش برميگزيند و کسي را که توبه و بازگشت کند بسوي خويش هدايـت ميکند (13)

 

و اقوام گذشته از راه حق متفرق نمی شدند مگر پس از اينکه شناخت حق را پیدا میکردند، اما به خاطر قصد تجاوزی که به دیگران داشتند حق را زیر پا میگذاشتند، و اگر اينطور نبود که قانونی از جانب پروردگارت قبلا صادر شده بود که تا سرآمدي معين مهلتشان دهد، البته حتما نابودشان میکرد، و سپس کسانی جایگزین آنها شدند، که در اثر عمل پیشینیان خویش در شکي گمراه کننده افتاده بودند (14)

 

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه ميدهند.

درب: اي پيامبر! مردم را صبورانه چنين ارشاد کن.
 

 

فَلِذَلِكَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءهُمْ وَقُلْ آمَنتُ بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِن كِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ لَا حُجَّةَ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنَا وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ ﴿15﴾ وَالَّذِينَ يُحَاجُّونَ فِي اللَّهِ مِن بَعْدِ مَا اسْتُجِيبَ لَهُ حُجَّتُهُمْ دَاحِضَةٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَعَلَيْهِمْ غَضَبٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ ﴿16﴾

 

پس، تو ای پیامبر! به اين خاطر اینان را به حق و هدایت دعوت کن و در آنچه که  مأمور شده اي استقامت ورز و اميال آنان را پيروي مکن و بگو به هر کتاب آسمانی که خداوند فرو فرستاده است ايمان آورده ام و مأمورم که بين شما عدالت کنم. خداوند پروردگار ما و شماست. اعمالمان براي ما و اعمال شما براي خودتان است و هيچ حجتي تمام نشده بين ما و شما نيست. خداوند ما را در قیامت گرد مي آورد و سرانجامِ همه چيز بسوي اوست (15) و کسانیکه درباره خداوند، پس از اينکه دعوت وي پذيرفته شد، مجادله ميکنند، دليلشان نزد پروردگارشان زايل است و غضبي عليه آنهاست و عذابي شديد خواهند داشت (16)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه ميدهند.

درب: کافرانی به آخرت و الطاف الهی بی توجهند و همین هم سبب آن نوع رفتارشان است.
 

 

اللَّهُ الَّذِي أَنزَلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ وَالْمِيزَانَ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ ﴿17﴾ يَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِهَا وَالَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَيَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ أَلَا إِنَّ الَّذِينَ يُمَارُونَ فِي السَّاعَةِ لَفِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ ﴿18﴾ اللَّهُ لَطِيفٌ بِعِبَادِهِ يَرْزُقُ مَن يَشَاء وَهُوَ الْقَوِيُّ العَزِيزُ ﴿19﴾

 

خداوند است که کتاب را به حق و نيز ترازو را فرستاد و چه ميداني شايد قيامت نزديک باشد (17) آنهائی که به آن ايمان ندارند راجع به آن عجله ميکنند و میگویند آن را بیاورید اگر راست میگوئید، و اما آنهائی که ايمان دارند ميدانند حق است و از آن دلهره دارند و البته آنهائی که درباره قيامت مجادله ميکنند در گمراهيي دور هستند (18)

 

خداوند به بندگانش لطيف است. هر که را خواهد روزي ميدهد و همو قوي عزتمند است (19)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه ميدهند.

درب: اي مردم! به کافران نگاه نکنيد، به خداوند و عاقبت آخرتي خودتان بينديشيد و راه صحيح را انتخاب کنيد.
 

 

مَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَن كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِن نَّصِيبٍ ﴿20﴾ أَمْ لَهُمْ شُرَكَاء شَرَعُوا لَهُم مِّنَ الدِّينِ مَا لَمْ يَأْذَن بِهِ اللَّهُ وَلَوْلَا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿21﴾ تَرَى الظَّالِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا كَسَبُوا وَهُوَ وَاقِعٌ بِهِمْ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فِي رَوْضَاتِ الْجَنَّاتِ لَهُم مَّا يَشَاؤُونَ عِندَ رَبِّهِمْ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الكَبِيرُ ﴿22﴾

 

هر کس که کشت آخرت را بخواهد در کشت او زيادت ميدهد و هر کس که کشت دنيا را بخواهد از آن به او ميدهد و او در آخرت نصيبي نخواهد داشت (20)

 

ای کافران! آيا شرکائي دارید که برايتان خلاف آنچه خداوند ميگويد ديني تشريع کرده اند؟ بدانید که اگر حكم فيصله بخش سابقِ خداوندی نبود حتمأ بين شما قضاوت ميشد و البته ظالمان عذابي دردناک میداشتند (21) ای پیامبر! ظالمان را خواهي ديد که از نتيجه اعمالشان نگرانند و البته همان چیزی که مایه نگرانی شان است بر آنها واقع ميشود و دارندگان ايمان و عمل صالح در باغهاي بهشتي خواهند بود و نزد پروردگارشان آنچه بخواهند خواهند داشت. اين همان برتری بزرگ است (22)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه ميدهند.

درب: اي پيامبر! به ايرادهاي نابجاي کفار اهميت نده و راه رسالت خود را برو.
 

 

ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ ﴿23﴾ أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَإِن يَشَأِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلَى قَلْبِكَ وَيَمْحُ اللَّهُ الْبَاطِلَ وَيُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿24﴾

 

اين همان چيزيست که خداوند مژده اش را به بندگانش که ايمان و عمل صالح دارند ميدهد. ای پیامبر! بگو من مزدي از شما نميخواهم جز اینکه آدمهای خوبی بشوید و در باره نزدیکانتان دوستي و نیکی کنید، و اگر کسي نيکيي کند، در آن نيکيی که کرده پاداشی ميافزائيمش که خداوند آمرزشگر شکرگزار است (23) ای پیامبر! اينکه ميگويند بر خدا افترا بسته ای، بدانند که اگر خدا بخواهد بر قلبت مهر ميزند و آن را از کار می اندازد، و خداوند باطل را محو و حق را بوسيله کلماتش محقق ميکند. البته او به آنچه در دلها ميگذرد آگاه است (24)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه ميدهند.

درب: بی توجهی به قدرت و رحمت الهی سبب آن نوع رفتارهای کافرانه است.
 

 

وَهُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ وَيَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ ﴿25﴾ وَيَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضْلِهِ وَالْكَافِرُونَ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ ﴿26﴾ وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَلَكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَّا يَشَاء إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ ﴿27﴾ وَهُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِن بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَيَنشُرُ رَحْمَتَهُ وَهُوَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ ﴿28﴾ وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَثَّ فِيهِمَا مِن دَابَّةٍ وَهُوَ عَلَى جَمْعِهِمْ إِذَا يَشَاء قَدِيرٌ ﴿29﴾ وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَن كَثِيرٍ ﴿30﴾ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ ﴿31﴾ وَمِنْ آيَاتِهِ الْجَوَارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ ﴿32﴾ إِن يَشَأْ يُسْكِنِ الرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَوَاكِدَ عَلَى ظَهْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ ﴿33﴾ أَوْ يُوبِقْهُنَّ بِمَا كَسَبُوا وَيَعْفُ عَن كَثِيرٍ ﴿34﴾ وَيَعْلَمَ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِنَا مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍ ﴿35﴾

 

و هموست که توبه را از بندگانش ميپذيرد و از بدي ها درميگذرد و ميداند چه ميکنيد (25) و کسانی را که ايمان و عمل صالح دارند اجابت نموده و از فضل خويش بر آنها می افزاید و کافران عذابي شديد خواهند داشت (26) و اگر خداوند روزي را بر بندگانش گشاده گرداند حتمأ در زمين طغيان مي کنند وليکن به اندازه اي که بخواهد فرو ميفرستد که او به بندگانش آگاه و بيناست (27) و هموست که پس از نوميديِ مردم باران را فرو ميفرستد و رحمتش را پخش ميکند و همو دوست و سرپرست ستوده است (28) و از نشانه های اوست آفرينش آسمانها و زمين  و آنچه از جنبندگان که در آن دو گسترانيد و همو هر وقت که بخواهد نسبت به جمع کردن آنها تواناست (29) و آنچه به شما اصابت کند نتيجه اعمال خودتان است و بسياري را هم عفو ميکند (30) و شما نميتوانيد خداوند را عاجز کنيد و غير از خداوند سرپرست و ياريگري نداريد (31) و از نشانه هاي اوست کشتي هاي حرکت کننده در درياها که مانند کوه ها به نظر می آیند (32) اگر بخواهد باد را ساکن ميکند و آن کشتي ها بر روي آب ساکن ميمانند، و در اين براي هر صبر پيشهء شکر گذاري نشانه هائي است (33) يا بسبب آنچه کرده اند نابودشان ميکند و خيلي از گناهان را هم عفو مينمايد (34) و نیز اینکه، تا آنهائي که در آياتمان جدال ميکنند بدانند گريزگاهي ندارند (35)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه ميدهند.

درب: اي مردم اين صفات براي شما پسنديده است، از صفات کافرانه دوري کنيد و به اين صفات متصف شويد.
 

 

فَمَا أُوتِيتُم مِّن شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا عِندَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى لِلَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ ﴿36﴾ وَالَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ ﴿37﴾ وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ ﴿38﴾ وَالَّذِينَ إِذَا أَصَابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنتَصِرُونَ ﴿39﴾ وَجَزَاء سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ ﴿40﴾ وَلَمَنِ انتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُوْلَئِكَ مَا عَلَيْهِم مِّن سَبِيلٍ ﴿41﴾ إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَيَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُوْلَئِكَ لَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿42﴾ وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ﴿43﴾

 

ای مردم! آنچه به شما داده شده متاع زندگي دنياست و آنچه نزد خداست براي آنانکه ايمان آورده و به پروردگارشان توکل ميکنند بهتر و پايدارتر است (36)  

 

همان کسانی  كه از گناهان بزرگِ آبروريز دوري ميكنند و چون غضب كنند در ميگذرند (37) و همانها که پروردگارشان را اجابت ميکنند و نماز بپا ميدارند و کارهاشان بصورت شورا در بينشان انجام ميشود و از آنچه روزي شان كرده ايم انفاق ميکنند (38) و آنانکه وقتي ظلمي به آنها ميرسد از يکديگر ياري مي طلبند (39) و البته جزاء بدي، بديي است مثل آن؛ اما کسي که ببخشيد و اصلاح کند، پاداشش بر عهده خداوند است که او ظالمان را دوست نمیدارد (40) و البته کسي که بعد از ظلمي که به او شده ياري طلبد گناهي ندارد (41) گناه بر کساني است که به مردم ظلم نموده و در زمين به ناحق سركشي ميکنند که عذابي دردناک خواهند داشت (42) و البته کسي که صبر کند و ببخشد دارای خصلتی شده که از خصال بزرگ است (43)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه ميدهند.

درب: کافران خودشان چنين زياني را براي خويش به وجود مي آورند.
 

 

وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن وَلِيٍّ مِّن بَعْدِهِ وَتَرَى الظَّالِمِينَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ يَقُولُونَ هَلْ إِلَى مَرَدٍّ مِّن سَبِيلٍ ﴿44﴾ وَتَرَاهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا خَاشِعِينَ مِنَ الذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرْفٍ خَفِيٍّ وَقَالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا إِنَّ الظَّالِمِينَ فِي عَذَابٍ مُّقِيمٍ ﴿45﴾  وَمَا كَانَ لَهُم مِّنْ أَوْلِيَاء يَنصُرُونَهُم مِّن دُونِ اللَّهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن سَبِيلٍ ﴿46﴾ اسْتَجِيبُوا لِرَبِّكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لَّا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ مَا لَكُم مِّن مَّلْجَأٍ يَوْمَئِذٍ وَمَا لَكُم مِّن نَّكِيرٍ ﴿47﴾

 

ای مردم! کسي که اعمالی انجام دهد که نتیجه اش گمراهیی باشد که به آن درخواهد غلطید در قیامت هيچ دوست و سرپرستي نخواهد داشت و چنین کسانی هنگامي که  عذاب را ببينند خواهندگفت آيا راه برگشتي هست؟ (44) و آنها در حاليكه از خواري خاكسارند بر آن عذاب عرضه ميشوند و در آن حالت با گوشه چشم به آن مينگرند و مومنان ميگويند زيانكار واقعي كساني هستند که خودشان و اهلشان را در قيامت به ضرر دچار کرده اند. و در آن موقعیت به آن ضررکردگان خطاب میشود که بدانيد  ظالمان در عذابي طولانی خواهند بود (45) و هيچ دوست و سرپرستي غير از خداوند نخواهند داشت،  و چنین خواهد بود که کسانی که لیاقت هدایت را کسب نکرده باشند راهي به نجات نخواهند داشت (46)

ای مردم! خدايتان را اجابت کنيد قبل از اينکه روزي برسد که از حکم خدا بازگشتي نيست. آنروز نه پناهگاهي داريد و نه ميتوانيد انکاری کنيد (47)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه ميدهند.

درب: اي پيامبر به آنها توجه نکن فقط رسالتت را پي گير.
 

 

فَإِنْ أَعْرَضُوا فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا إِنْ عَلَيْكَ إِلَّا الْبَلَاغُ وَإِنَّا إِذَا أَذَقْنَا الْإِنسَانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِهَا وَإِن تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَإِنَّ الْإِنسَانَ كَفُورٌ ﴿48﴾

 

پس، ای پیامبر! اگر مخالفانت از این مواعظ روي برگردانند تو مسئول اعمال آنها نیستی. بر عهده تو فقط ابلاغ است. و انسان چنین است که وقتيکه چیز خوشایندی از جانب ما به او میرسد شادی میکند و اگر چیزی که به نظر او ناخوشایند است، به سبب آنچه قبلا انجام داده،  به او برسد، بسيار کفران پيشه خواهد شد (48)

 

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه ميدهند.

درب: بی توجهی به اداره همه جانبه امور زندگی بشر توسط خداوند سبب بروز لجبازی های کافرانه می شود.
 

 

لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَخْلُقُ مَا يَشَاء يَهَبُ لِمَنْ يَشَاء إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَن يَشَاء الذُّكُورَ ﴿49﴾ أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْرَانًا وَإِنَاثًا وَيَجْعَلُ مَن يَشَاء عَقِيمًا إِنَّهُ عَلِيمٌ قَدِيرٌ ﴿50﴾

 

فرمانروائي آسمانها و زمين از آن خداست. آنچه بخواهد مي آفريند. به هر كه خواهد دختر و به هر که خواهد پسر ميدهد (49) يا هر دوی پسر و دختر را با هم ميدهد و هر كه را خواهد عقيم ميکند که او داناي قدرتمند است (50)

درس: نکوهش کافران که عليرغم اتمام حجت ومحاط بودن در لطف و رحمت الهي لجبازانه به کفر خويش ادامه ميدهند.

درب: اي پيامبر! وحيي که به تو مي شود از نعمات بسيار بزرگ است و به کسي که لياقت خاص دريافت آن را ندارد نميتواند برسد، و از جانب خداي آفريدگار مالک آسمان ها و زمين است، پس قدرش را بدان و کافران اندوهگينت نکنندو جداً به رسالتت بپرداز.
 

 

وَمَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْيًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولًا فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ مَا يَشَاء إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ ﴿51﴾ وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِّنْ أَمْرِنَا مَا كُنتَ تَدْرِي مَا الْكِتَابُ وَلَا الْإِيمَانُ وَلَكِن جَعَلْنَاهُ نُورًا نَّهْدِي بِهِ مَنْ نَّشَاء مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿52﴾ صِرَاطِ اللَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ أَلَا إِلَى اللَّهِ تَصِيرُ الأمُورُ﴿53﴾

 

هيچ بشري را نميرسد که خدا با او تکلم کند مگر اينکه بصورت وحي يا از پشت پرده اي باشد يا فرستاده اي بفرستد و آن فرستاده، به او، به فرمان خدا، آنچه خواهد وحي کند که خداوند والامرتبه حکيم است (51) و چنين است که روحي از امر خويش را بسوي تو به وحي فرستادیم. تو نميدانستي کتاب چيست و ايمان چيست وليکن آن وحی را نوري قرار داديم که بوسيله آن هر کس از بندگان خويش را که بخواهيم هدايت ميکنيم و البته تو بسوي جاده اي مستقيم هدايت ميکني (52) جاده آن خدائي که آنچه در آسمانها و زمين است از آن اوست.

ای مردم! بدانيد که سرانجام همه امور بسوي خداست (53)

سوره سباء

درس: اي پيامبر! اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: ای مردم! صفات خداوندی را در نظر بگیرید.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي الْآخِرَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ ﴿1﴾ يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَاء وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ الرَّحِيمُ الْغَفُورُ ﴿2﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ستايش خدائي را سزاست که آنچه در آسمانها و زمين است از آن اوست و در آخرت هم ستايش مخصوص اوست و همو فرزانه آگاه است (1) نسبت به آنچه در زمين فرو ميرود و آنچه از آن بيرون مي آيد و آنچه از آسمان نازل ميشود و آنچه بسوي آن بالا ميرود علم دارد و همو  آمرزنده مهربان است (2)

درس: اي پيامبر اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: کافران به خداوند، آخرت، و وحي، چنين کفر مي ورزند.
 

 

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَأْتِينَا السَّاعَةُ قُلْ بَلَى وَرَبِّي لَتَأْتِيَنَّكُمْ عَالِمِ الْغَيْبِ لَا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ وَلَا أَصْغَرُ مِن ذَلِكَ وَلَا أَكْبَرُ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ ﴿3﴾ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿4﴾ وَالَّذِينَ سَعَوْا فِي آيَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مِّن رِّجْزٍ أَلِيمٌ ﴿5﴾ وَيَرَى الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ الَّذي أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ هُوَ الْحَقَّ وَيَهْدِي إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ ﴿6﴾ وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا هَلْ نَدُلُّكُمْ عَلَى رَجُلٍ يُنَبِّئُكُمْ إِذَا مُزِّقْتُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّكُمْ لَفِي خَلْقٍ جَدِيدٍ ﴿7﴾ أَفْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَم بِهِ جِنَّةٌ بَلِ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ فِي الْعَذَابِ وَالضَّلَالِ الْبَعِيدِ ﴿8﴾ أَفَلَمْ يَرَوْا إِلَى مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُم مِّنَ السَّمَاء وَالْأَرْضِ إِن نَّشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَيْهِمْ كِسَفًا مِّنَ السَّمَاء إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِّكُلِّ عَبْدٍ مُّنِيبٍ ﴿9﴾

 

کافران ميگويند قيامت بر ما درنمي آيد. بگو آري، قسم به پروردگارم كه حتما مي آيد، همان پروردگاري که داناي غيب است و هيچ چيز حتي اگر به خردي ذره اي هم باشد، چه در آسمانها و چه در زمين، و حتي کوچکتر و بزرگتر از آن، از او پنهان نيست (3) و همو قیامت را قرار داد تا مومنان و صاحبان اعمال شايسته را پاداش دهد که آمرزش و روزيي گرامي خواهند داشت (4) و آنهائي نيز که سعي میکنند جلوي پيشرفت آيات الهی را بگيرند به عذابي پليدِ دردناک معذب فرماید (5)

اما، ای پیامبر! در عین حالی که کافران چنین میگویند و چنین میکنند صاحبان علم آنچه را که از سوي پروردگارت بتو نازل شده حق مي بينند، و اينکه قرآن بسوي راه خداي پيروزمند پسنديده هدايت مي کند (6)

و کافران ميگويند ميخواهيد کسي را به شما نشان دهيم که ميگويد پس از اينکه بعد از مرگ پاره پاره شديد، دوباره به خلقت جديدي در مي آئيد؟ (7) آيا این شخصی که خویش را پیغمبر مینامد به خدا افترا مي بندد يا ديوانگيي در او راه يافته؟ به آنان بگو نه! بلکه کساني که به آخرت ايمان ندارند در عذاب و گمراهيي دور ميباشند (8) آيا آنچه را که از آسمان و زمين که در مقابل چشمانشان است و نیز حالت و وضعیت گذشته آندو را نمی بینند که اگر بخواهيم زمين را زير پايشان مي شکافيم و يا قطعه ای از آسمان را برسرشان مي کوبيم؟ البته در اين آرامش و ثبات آسمان و زمین براي هر بنده توبه کننده اي نشانه اي است (9)

درس: اي پيامبر اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: نمونه اي از قدرت و پادشاهي که خداوند به دو پيغمبر سابق داد و آنها را موفق نمود.
 

 

وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا يَا جِبَالُ أَوِّبِي مَعَهُ وَالطَّيْرَ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ ﴿10﴾ أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿11﴾ وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ وَأَسَلْنَا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ وَمِنَ الْجِنِّ مَن يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَمَن يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ ﴿12﴾ يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاء مِن مَّحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَّاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِّنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ ﴿13﴾ فَلَمَّا قَضَيْنَا عَلَيْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَى مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْكُلُ مِنسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَيَّنَتِ الْجِنُّ أَن لَّوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ الْغَيْبَ مَا لَبِثُوا فِي الْعَذَابِ الْمُهِينِ ﴿14﴾

 

و البته از جانب خويش فضلي به داود داديم و طوری برایش همه چیز را رام نمودیم که گویا به او و پرندگان و کوها گفته باشیم اي کوه ها واي پرندگان! با او همنوا شويد و نیز علمِ نرم کردن آهن را برايش فراهم کردیم (10) که زره بسازد و حلقه هاي آن را اندازه گيري کند و به او و پیروانش نشان دادیم که عمل صالح بجا آورند و اینکه البته به آنچه ميکنند نظارت داریم (11) و برای سليمان نيروي باد را مسخر کردیم که صبح مسافت يکماه را ميرفت و عصر نيز. و چشمه قير را براي او جاري ساختيم، و از جنّيان کساني به اذن پروردگارش در مقابل او کارگري ميکردند و به آنها توجه دادیم که هر کدامشان که از فرمان ما منحرف شود عذابي سوزان خواهد داشت (12) آن جنیّان براي او محراب ها و مجسمه ها و کاسه هائي بزرگ چون حوض و ديگهاي ثابت در زمين ميساختند. و به آنها الهام نمودیم که اي آل داود شکر کنيد و البته همیشه چنین بوده که بندگان شکرگزارم کم بوده اند (13) و وقتيکه مرگ را بر سلیمان مقرر کرديم هيچکس خبر از مرگ او نداد مگر موريانه ای که عصايش را خورد و او به زمين افتاد و آنگاه جنّيان و همگان فهميدند که اگر جنّیان غيب ميدانستند آنقدر در عذابِ خوار کننده به سر نمي بردند (14)

درس: اي پيامبر اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: نمونه اي از اقوام سابق که نعمت هاي مهمي داشتند اما کفران کردند.
 

 

لَقَدْ كَانَ لِسَبَإٍ فِي مَسْكَنِهِمْ آيَةٌ جَنَّتَانِ عَن يَمِينٍ وَشِمَالٍ كُلُوا مِن رِّزْقِ رَبِّكُمْ وَاشْكُرُوا لَهُ بَلْدَةٌ طَيِّبَةٌ وَرَبٌّ غَفُورٌ ﴿15﴾ فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ وَبَدَّلْنَاهُم بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَوَاتَى أُكُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَيْءٍ مِّن سِدْرٍ قَلِيلٍ ﴿16﴾ ذَلِكَ جَزَيْنَاهُم بِمَا كَفَرُوا وَهَلْ نُجَازِي إِلَّا الْكَفُورَ ﴿17﴾ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ الْقُرَى الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا قُرًى ظَاهِرَةً وَقَدَّرْنَا فِيهَا السَّيْرَ سِيرُوا فِيهَا لَيَالِيَ وَأَيَّامًا آمِنِينَ ﴿18﴾ فَقَالُوا رَبَّنَا بَاعِدْ بَيْنَ أَسْفَارِنَا وَظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ فَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِيثَ وَمَزَّقْنَاهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ ﴿19﴾ وَلَقَدْ صَدَّقَ عَلَيْهِمْ إِبْلِيسُ ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِيقًا مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿20﴾ وَمَا كَانَ لَهُ عَلَيْهِم مِّن سُلْطَانٍ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَن يُؤْمِنُ بِالْآخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فِي شَكٍّ وَرَبُّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ ﴿21﴾

 

البته براي قوم سباء در سکونتگاهشان نعمت بزرگی قرار داده بودیم که نشانه اي بود. دو باغ در راست و چپ. از رحمت خویش چنین مقرر کردیم که  از روزي پروردگارشان از این دو باغ بخورند و شکرش را بگزارند که شهري دلپسند و پروردگاري آمرزشگر داشتند (15) ولي از وظایف خویش روي گرداندند و ما نيز یک سيل بنيان كن که در اثر عدم نگهداری و خراب شدن سدّشان درست شده بود فرستاديم و دو باغشان را به دو باغ که جز خوراکيي تلخ، و گياه، و مختصري سدر، نمي روياند، بدل كرديم (16) بسبب کفرانشان اينگونه مجازاتشان كرديم و مگر کسي غير از کفران پيشگان را مجازات مي کنيم؟ (17) و قبلا بين آنها و شهرهائي که در آنها برکت قرار داده بوديم، شهرهائي جديد بوجود آورده بوديم، و مسافرت بين آنها را به اندازه نموده بوديم، و چنین مقرر کردیم که  چه شب باشد و چه روز با امنيت در آنها سفر كنند (18) اما تنبلی کردند و گفتند پروردگارا بين سفرهاي ما دوري بيانداز و بدين گونه بر خويش ظلم کردند. پس آنها را كاملاً متفرق شان نموده و تبديل به داستانهائي کرديم. و البته در اين براي هر صبر پيشه شاکري نشانه هائی است (19)

 

و البته شيطان در موضوع آنها گمانش را راست يافت و آنها هم و غیر از عده اي از مومنان پيرويش کردند (20) البته شیطان هيچ تسلطي برآن مومنان نداشت، و این کار را نکردیم مگر اينکه معلوم کنيم چه کسي به آخرت ايمان دارد و چه کسي درباره آن در شک است و پروردگار بر هر چيزي ناظر است (21)

 

درس: اي پيامبر اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: علت رفتارهای کافرانه، شِرک، و بی توجهی به قیامت است.
 

 

قُلِ ادْعُوا الَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ وَمَا لَهُمْ فِيهِمَا مِن شِرْكٍ وَمَا لَهُ مِنْهُم مِّن ظَهِيرٍ ﴿22﴾ وَلَا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ عِندَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتَّى إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ قَالُوا الْحَقَّ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ ﴿23﴾ قُلْ مَن يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ وَإِنَّا أَوْ إِيَّاكُمْ لَعَلَى هُدًى أَوْ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ ﴿24﴾ قُل لَّا تُسْأَلُونَ عَمَّا أَجْرَمْنَا وَلَا نُسْأَلُ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿25﴾ قُلْ يَجْمَعُ بَيْنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ يَفْتَحُ بَيْنَنَا بِالْحَقِّ وَهُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلِيمُ ﴿26﴾ قُلْ أَرُونِي الَّذِينَ أَلْحَقْتُم بِهِ شُرَكَاء كَلَّا بَلْ هُوَ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿27﴾ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿28﴾ وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ ﴿29﴾ قُل لَّكُم مِّيعَادُ يَوْمٍ لَّا تَسْتَأْخِرُونَ عَنْهُ سَاعَةً وَلَا تَسْتَقْدِمُونَ ﴿30﴾

 

ای پیامبر! بگو کساني را که به خيال خود غير از خداوند  به خدائي گرفته ايد در آسمانها و زمين به وزن ذره اي نيز مالک چيزي نيستند و در آندو در هيچ چيز شراكتي نداشته و از جانب خداوند نيز هيچ پشتيبانيي نمیشوند (22) و نزد او هيچ شفاعتي فايده اي ندارد مگر کسي که خداوند به او اجازه شفاعت داده باشد،

 

تا آنکه پس از اینکه در قیامت اضطراب مومنان برطرف شود، آنگاه، بعضي از مومنان از بعضي دیگر ميپرسند پروردگارتان چه گفت؟ ميگويند حق گفت و او بلند مرتبه والاست (23)

 

ای پیامبر! بگو چه کسي است که از آسمانها و زمين روزيتان ميدهد؟ بگو خدا. و ما يا شما چه هدايت يافته و چه در گمراهيي آشکار باشيم (24) بگو نه شما مسئول جرائم ما ميباشيد و نه ما مسئول اعمالتان خواهيم بود (25) بگو پروردگارمان است که در قیامت ما را جمع میکند، آنگاه به درستي بين ما داوري مي نمايد، و او جدا کننده اي داناست (26) بگو آن شرکائي را که به او چسبانده ايد نشانم دهيد. نه! شریکی ندارد، بلکه او خداوند پيروزمند فرزانه است (27)

 

و تو را جز بعنوان مژده دهنده و هشدار دهنده براي کليه مردم نفرستاده ايم وليکن اکثر مردم نميدانند (28)

 

و ميگويند اين وعده قيامت چه وقت است اگر راست ميگوئيد (29) بگو وعده گاه تان روزي است که نه ساعتي عقب و نه جلو مي افتد (30)

 

درس: اي پيامبر اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: گوشه اي از عاقبت اخروي کافران و اينکه چگونه در جهنم با يکديگر نزاع دارند.
 

 

وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَن نُّؤْمِنَ بِهَذَا الْقُرْآنِ وَلَا بِالَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ مَوْقُوفُونَ عِندَ رَبِّهِمْ يَرْجِعُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ الْقَوْلَ يَقُولُ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا لَوْلَا أَنتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِينَ ﴿31﴾ قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا أَنَحْنُ صَدَدْنَاكُمْ عَنِ الْهُدَى بَعْدَ إِذْ جَاءكُم بَلْ كُنتُم مُّجْرِمِينَ ﴿32﴾ وَقَالَ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا بَلْ مَكْرُ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ إِذْ تَأْمُرُونَنَا أَن نَّكْفُرَ بِاللَّهِ وَنَجْعَلَ لَهُ أَندَادًا وَأَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ وَجَعَلْنَا الْأَغْلَالَ فِي أَعْنَاقِ الَّذِينَ كَفَرُوا هَلْ يُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿33﴾

 

و کافران ميگويند هرگز نه به آنچه تا کنون از  اين قرآن که میگوئی برتو نازل شده و نه به آنچه که در آینده نازل خواهد شد  ايمان نخواهيم آورد، و کاش ظالمان را وقتي که نزد پروردگارشان بازداشت باشند ميديدي که چگونه با يكديگر گفتگو ميكنند و مستضعفان به مستکبران ميگويند اگر شما نبوديد ما مومن بوديم (31) و مستکبران ميگويند آيا ما شما را از هدايت وقتيکه بسويتان آمد بازداشته بوديم؟ نه، بلکه خودتان مجرم هستيد (32) مستضعفان ميگويند نه، بلکه آن توطئه هاي شبانه روزي شما که ما را به طرف کفر نسبت به خداوند و قرار دادن همتايان براي او ميراند، باعث اين شد، و وقتيکه عذاب را ببينند پشيماني خويش را پنهان ميکنند و زنجيرها را به گردن کافران افکنده میشود. آيا آنها جز جزاي اعمال خويش را مي بينند؟ (33)

 

درس: اي پيامبر اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: اي پيامبر در جواب کافران قومت چنين بگو.
 

 

وَمَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ كَافِرُونَ ﴿34﴾ وَقَالُوا نَحْنُ أَكْثَرُ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ ﴿35﴾ قُلْ إِنَّ رَبِّي يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاء وَيَقْدِرُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿36﴾ وَمَا أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُم بِالَّتِي تُقَرِّبُكُمْ عِندَنَا زُلْفَى إِلَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ لَهُمْ جَزَاء الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِي الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ ﴿37﴾ وَالَّذِينَ يَسْعَوْنَ فِي آيَاتِنَا مُعَاجِزِينَ أُوْلَئِكَ فِي الْعَذَابِ مُحْضَرُونَ ﴿38﴾ قُلْ إِنَّ رَبِّي يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ وَمَا أَنفَقْتُم مِّن شَيْءٍ فَهُوَ يُخْلِفُهُ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ ﴿39﴾

 

و در هيچ شهري هشدار دهنده اي نفرستاديم مگر اينکه هوسرانانشان گفتند نسبت به آنچه که براي آن فرستاده شده ايد کافريم (34) وگفتند ما از لحاظ مال و اولاد از شما برتریم و عذاب نخواهيم شد (35) بگو پروردگارم روزيِ هر کس را که خواهد فراخ يا تنگ ميگرداند وليکن اکثر مردم نميدانند (36) واموال و اولاد شما مايه تقرب شما نزد خداوند نيست. مگر اينکه کسي ايمان و عمل صالح داشته باشد که آنها بسبب اعمالشان پاداش مضاعف خواهند داشت و در غرفه هائي ايمن خواهند بود (37)

 

و آنانکه توطئه مي کنند که جلوي پيشرفت آياتمان را بگيرند البته در عذاب بازداشت خواهند گرديد (38)

 

بگو پروردگارم براي هر کدام از بندگانش که خواهد روزي را گشاده يا تنگ ميگرداند و آنچه که انفاق کنيد همو جايگزينش ميکند و همو بهترين روزي دهنده است (39)

 

درس: اي پيامبر اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: کافران در قيامت خواهند ديد کساني که به خيال خويش آنها را مي پرستيدند از آنها بيزاري مي جويند.
 

 

وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ يَقُولُ لِلْمَلَائِكَةِ أَهَؤُلَاء إِيَّاكُمْ كَانُوا يَعْبُدُونَ ﴿40﴾ قَالُوا سُبْحَانَكَ أَنتَ وَلِيُّنَا مِن دُونِهِم بَلْ كَانُوا يَعْبُدُونَ الْجِنَّ أَكْثَرُهُم بِهِم مُّؤْمِنُونَ ﴿41﴾ فَالْيَوْمَ لَا يَمْلِكُ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ نَّفْعًا وَلَا ضَرًّا وَنَقُولُ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذَابَ النَّارِ الَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ ﴿42﴾

 

و روز قیامت که همگان را گرد بیاورد، به ملائکه خطاب خواهد نمود آيا اينها شما را عبادت ميکردند؟ (40) آنها در جواب ميگويند خداوندا تو منزهي. خودت تنها سرور مائي. بلکه آنها چیزهای نا معلومی را عبادت ميکردند و اکثرشان به آنها اعتقاد داشتند (41) به آنان خطاب خواهد شد امروز هیچیک از شما براي ديگری نه نفعي خواهد داشت و نه ضرري و به ظالمان خطاب میشود بچشيد عذاب آتشي را که تکذيبش ميکرديد (42)

 

درس: اي پيامبر اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: ای پیامبر! این کافران از کافران پیشین مهم تر نیستند، رسالتت را پیگیر باش.
 

 

وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالُوا مَا هَذَا إِلَّا رَجُلٌ يُرِيدُ أَن يَصُدَّكُمْ عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُكُمْ وَقَالُوا مَا هَذَا إِلَّا إِفْكٌ مُّفْتَرًى وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ ﴿43﴾ وَمَا آتَيْنَاهُم مِّن كُتُبٍ يَدْرُسُونَهَا وَمَا أَرْسَلْنَا إِلَيْهِمْ قَبْلَكَ مِن نَّذِيرٍ ﴿44﴾ وَكَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا بَلَغُوا مِعْشَارَ مَا آتَيْنَاهُمْ فَكَذَّبُوا رُسُلِي فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ ﴿45﴾

 

و هنگامي که آيات روشن کننده ما بر آنها خوانده ميشد ميگفتند جز اين نيست که این پیامبر کسي است كه ميخواهد شما را از آنچه پدرانتان عبادت ميکردند باز دارد و ميگفتند اين چيزي نيست مگر دروغي که به خدا افترا میزند و وقتي که حق بسويشان آمد، ميگفتند اين چيزي جزء جادوئي آشکار نيست (43) با اينکه کتابي براي آنها نفرستاده بوديم که این سخنان را در آنها خوانده باشند و قبل از تو نيز هشدار دهنده اي بسويشان نفرستاده بوديم (44) و كساني که قبل از اينان هم بودند تکذيب نموده بودند و اينها به يک دهم نيرو و مکنت آنان نيز نرسيده اند، بنگر كيفرم راجع به پیشینیانشان که قوی تر و مکنت دار تر بودند چگونه بود، و این ها دلشان به چه خوش است؟ (45)

 

درس: اي پيامبر اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: اي پيامبر با کافران قومت چنين بگو.
 

 

قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِكُم مِّن جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَّكُم بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ ﴿46﴾ قُلْ مَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿47﴾ قُلْ إِنَّ رَبِّي يَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَّامُ الْغُيُوبِ ﴿48﴾ قُلْ جَاء الْحَقُّ وَمَا يُبْدِئُ الْبَاطِلُ وَمَا يُعِيدُ ﴿49﴾ قُلْ إِن ضَلَلْتُ فَإِنَّمَا أَضِلُّ عَلَى نَفْسِي وَإِنِ اهْتَدَيْتُ فَبِمَا يُوحِي إِلَيَّ رَبِّي إِنَّهُ سَمِيعٌ قَرِيبٌ ﴿50﴾

 

ای پیامبر! به مردم عادی که هنوز ایمان نیاورده اند بگو شما را به يک چيز سفارش ميکنم: چه تکي و چه دو نفري بخاطر خدا  فکر کنيد: آیا من که مصاحب شما بوده ام هيچگونه ديوانگيي دارم؟ خواهید گفت نه، او کسي نيست جز اینکه اظهار میدارد هشدار دهنده اي است که ما را به عذابي که در مقابلمان است هشدار ميدهد (46) به آنان بگو اگر از شما مزدي خواستم مال خودتان باشد. مزدم جز بر عهده خداوند نيست و همو بر همه چيز گواه است (47) بگو پروردگارم حق را بالاخره به کرسي مي نشاند زیرا او داناي نهانها است (48) بگو حق آمد و باطل نه چيزي را شروع و نه اعاده مي کند (49) بگو تازه اگر گمراه هم باشم جز اين نيست که ضررم متوجه خودم است، اما اگر هدايت يافته باشم به سبب وحي پروردگارم است که او شنواي نزديک است (50)

 

درس: اي پيامبر اينک که کافران قوم تو مانند گذشتگان دچار کفران نعمت و تکذيب مي باشند چنين کن و چينن بگو و موفق خواهي شد.

درب: کافران در قيامت ايمان خواهند آورد ولي ديگر چه سود!
 

 

وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ ﴿51﴾ وَقَالُوا آمَنَّا بِهِ وَأَنَّى لَهُمُ التَّنَاوُشُ مِن مَكَانٍ بَعِيدٍ ﴿52﴾ وَقَدْ كَفَرُوا بِهِ مِن قَبْلُ وَيَقْذِفُونَ بِالْغَيْبِ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ ﴿53﴾ وَحِيلَ بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ مَا يَشْتَهُونَ كَمَا فُعِلَ بِأَشْيَاعِهِم مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا فِي شَكٍّ مُّرِيبٍ ﴿54﴾

 

و كاش ميديدي که هنگام مرگ چگونه مضطرب خواهند شد و درخواهند یافت که راه گريزي نيست و از جائي نزديک دستگير ميشوند (51) و پس از دستگيري در ميگويند به آن حق ايمان آورده ايم. ولي چگونه ميتوانند از مکاني دور، از موقعیتی که باید مومن میشدند، آن ایمان رابدست بیاورند (52) در حاليکه قبلا به آن کفر ورزيده بودند و از جائي دور نسبت به حقیقت تير به تاريكي رها ميکردند؟ (53) و آنگاه بين آنها و بين چيزهائي که آرزويش را دارند جدائی خواهد افتاد چنانکه قبلا نيز با همگنان پیشین آنها همين رفتار شد، آنان هم مانند اینان در شکي سخت بودند (54)

 

 

 

 

 

 

 

مرحله ششم

 

 

افزايش فشارها

 

و

 

دلداري خداوند به

 

پيامبر و مؤمنان و اميد پيروزي

 

سوره مؤمنون

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: ارائه صفات مطلوبي که بهتر است مومنان داشته باشند تا در دو جهان رستگار گردند.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ ﴿1﴾ الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ ﴿2﴾ وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ ﴿3﴾ وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ ﴿4﴾ وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ ﴿5﴾ إِلَّا عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ ﴿6﴾ فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاء ذَلِكَ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ ﴿7﴾ وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ ﴿8﴾ وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ ﴿9﴾ أُوْلَئِكَ هُمُ الْوَارِثُونَ ﴿10﴾ الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿11﴾

 

بسم الله الرحمن الرحیم

البته مومنان رستگار خواهند شد (1)

همان کسانی که در نمازهایشان فروتن اند (2)

و همانها که از چيزهاي بيهوده روی برميگردانند (3)

و همانها که پرداخت کننده زکاتند (4)

و همانها که راجع به آميزش جنسي عفیف اند (5) مگر با همسرانشان يا مملوکانشان که در آنصورت درخور سرزنشي نیستند (6) و اگر کسي بيش از اين بخواهد تجاوز کار است (7)

و همانها که عهد و امانت را رعايت مي کنند (8)

و همانها که مواظب نمازهاي خويش ميباشند (9) 

آنها همان کسانی هستند (10) که فردوس را ارث ميبرند و در آن جاودانند (11)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: نمونه اي از الطاف و نعمات الهي که معمولاً مورد غفلت قرار گرفته.
 

 

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ ﴿12﴾ ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ ﴿13﴾ ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ ﴿14﴾ ثُمَّ إِنَّكُمْ بَعْدَ ذَلِكَ لَمَيِّتُونَ ﴿15﴾ ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تُبْعَثُونَ ﴿16﴾ وَلَقَدْ خَلَقْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعَ طَرَائِقَ وَمَا كُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غَافِلِينَ ﴿17﴾ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاء مَاء بِقَدَرٍ فَأَسْكَنَّاهُ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَى ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ ﴿18﴾ فَأَنشَأْنَا لَكُم بِهِ جَنَّاتٍ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ لَّكُمْ فِيهَا فَوَاكِهُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ ﴿19﴾ وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِن طُورِ سَيْنَاء تَنبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِّلْآكِلِينَ ﴿20﴾ وَإِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسقِيكُم مِّمَّا فِي بُطُونِهَا وَلَكُمْ فِيهَا مَنَافِعُ كَثِيرَةٌ وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ ﴿21﴾ وَعَلَيْهَا وَعَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ ﴿22﴾

 

والبته همه انسان ها را از عصاره اي از گِل آفريده ايم (12)

سپس او را در جايگاهي نگهدارنده، نطفه اي نموديم (13)

سپس آن نطفه را علقه  و آن علقه را مضغه و آن مضغه را استخواني نموديم و بر آن استخوان نيز گوشتي پوشانديم.

آنگاه آن را به حالتِ آفرينش نهايي ساختيم،

پس توجه داشته باشید که برای شما بسیار پر منفعت است خداوندی که بهترين آفرينشگر است (14) 

آنگاه شماها پس از آن خواهيد مُرد (15)

آنگاه شماها روز قيامت حتمأ برانگيخته خواهيد گردید (16)

 

و البته بالا سرتان هفت راه آفريديم و هرگز از آفريدگان غافل نبوده ايم (17) و از آسمان آبي به اندازه فرستاديم و آن را در زمين جاي داديم،

و البته برای ازبين بردن آن نیز توانائيم (18) 

و بوسيله آن براي شما باغهايي از خرماها و انگورها درست کرديم که در آن ميوه هاي زياد دارید و از آنها مي خوريد (19)

و نیز درختي که از طور سيناء مي رويد که براي خورندگان روغن و خورش دارد (20)

 

و البته در خصوص چارپايان نيز برايتان عبرتي است، از آنچه در شکمهايشان است به شما مي نوشانيم و در آنها منافع زيادي داريد و از گوشت آنها ميخوريد (21) و بر آنها و بر کشتي سوار مي شويد (22)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: قوم نوح پيامبرشان را تکذيب کردند و نابود شدند.
 

 

وَ َلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ ﴿23﴾ فَقَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَوْمِهِ مَا هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُرِيدُ أَن يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ وَلَوْ شَاء اللَّهُ لَأَنزَلَ مَلَائِكَةً مَّا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي آبَائِنَا الْأَوَّلِينَ ﴿24﴾ إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ بِهِ جِنَّةٌ فَتَرَبَّصُوا بِهِ حَتَّى حِينٍ ﴿25﴾ قَالَ رَبِّ انصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ ﴿26﴾ فَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا فَإِذَا جَاء أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ فَاسْلُكْ فِيهَا مِن كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلَّا مَن سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَلَا تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ ﴿27﴾ فَإِذَا اسْتَوَيْتَ أَنتَ وَمَن مَّعَكَ عَلَى الْفُلْكِ فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي نَجَّانَا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ ﴿28﴾ وَقُل رَّبِّ أَنزِلْنِي مُنزَلًا مُّبَارَكًا وَأَنتَ خَيْرُ الْمُنزِلِينَ ﴿29﴾ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ وَإِن كُنَّا لَمُبْتَلِينَ ﴿30﴾

 

و نوح را بسوي قومش فرستاديم و گفت اي قوم خدا را عبادت کنيد که هيچ معبودي غير از او نداريد. آيا پروا نمي کنيد؟ (23)

بزرگانِ کافرانِ قومش گفتند اين جز بشري مثل شما نيست که ميخواهد بر شما برتري يابد و اگر خدا ميخواست حتمأ فرشتگاني ميفرستاد. راجع به اين از نياکان خويش چيزي نشنيده ايم (24) جز اين نيست که به جنون مبتلا شده لذا تا مدتي با او مدارا کنيد (25)

نوح گفت پروردگارا راجع به اينکه تکذيبم کردند ياريم فرما (26)

پس به او وحي کرديم که زير نظرما و بر اساس وحي ما آن کشتي را بساز. و وقتي که امر ما آمد و آن تنور فوران کرد، اهل و پیروان خود، غير از آنانکه آن قولِ فرود آمدن عذاب بر تکذیبگران بر آنان رفته، واز هر نوعي از حيوانات دو جفت، به داخل آن ببر، و درباره ظالمانِ بیرون از کشتی مرا به دعا مخوان، زیرا که آنها حتمأ غرق خواهند شد (27) پس هنگامي که خودت و همراهانت در کشتي مستقر شديد بگو سپاس خداوندي را سزاست که ما را از قوم ظالمان نجات داد (28) و بگو پروردگارا ما را به منزل پربرکتي فرودآر که تو بهترين فرود آورنده اي (29)

 

ای پیامبر! در اين داستانِ نوح، البته، نشانه های بزرگی هست و البته این ما نبودیم که مورد ابتلاء واقع شدیم! (30)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: اقوام پس از قوم نوح نيز پيامبرشان و آخرت را تکذيب نمودند و نابود شدند.
 

 

ثُمَّ أَنشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ ﴿31﴾ فَأَرْسَلْنَا فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ ﴿32﴾ وَقَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا وَكَذَّبُوا بِلِقَاء الْآخِرَةِ وَأَتْرَفْنَاهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا مَا هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يَأْكُلُ مِمَّا تَأْكُلُونَ مِنْهُ وَيَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ ﴿33﴾ وَلَئِنْ أَطَعْتُم بَشَرًا مِثْلَكُمْ إِنَّكُمْ إِذًا لَّخَاسِرُونَ ﴿34﴾ أَيَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذَا مِتُّمْ وَكُنتُمْ تُرَابًا وَعِظَامًا أَنَّكُم مُّخْرَجُونَ ﴿35﴾ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ ﴿36﴾ إِنْ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ ﴿37﴾ إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا وَمَا نَحْنُ لَهُ بِمُؤْمِنِينَ ﴿38﴾ قَالَ رَبِّ انصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ ﴿39﴾ قَالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نَادِمِينَ ﴿40﴾ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْنَاهُمْ غُثَاء فَبُعْدًا لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ ﴿41﴾ ثُمَّ أَنشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قُرُونًا آخَرِينَ ﴿42﴾ مَا تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَهَا وَمَا يَسْتَأْخِرُونَ ﴿43﴾ ثُمَّ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا تَتْرَا كُلَّ مَا جَاء أُمَّةً رَّسُولُهَا كَذَّبُوهُ فَأَتْبَعْنَا بَعْضَهُم بَعْضًا وَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِيثَ فَبُعْدًا لِّقَوْمٍ لَّا يُؤْمِنُونَ ﴿44﴾

 

سپس، پس از قوم نوح، قومي ديگر بوجود آورديم (31) و رسولي از خودشان به ميانشان فرستاديم  که میگفت خداوند را عبادت کنيد که خدائي غير از او نداريد آيا پروا نميکنيد؟ (32)

و بزرگاني از قوم آنان که کافر بودند و ديدار آخرت را تکذيب مينمودند و در زندگي اين جهان نيز به آنان رفاه داده بوديم ميگفتند اين شخص جز بشري مانند خودتان نيست. همان چيزي را ميخورد که شما ميخوريد و همان چيز ي را مينوشد که شما مينوشيد (33) و اگر شما اطاعت بشري مثل خودتان را کنيد در آن صورت حتما زيانکار خواهيد بود (34) آيا وعده تان ميدهد که وقتي مُرديد و خاک و استخوان شديد دوباره براي زندگي مجدد بيرون خواهيد آمد؟ (35) چيزي که وعده تان ميدهد چه بسيار بعید است (36) زندگي فقط همين زندگي دنياست که زندگي ميکنيم و ميميريم و برانگيخته نخواهيم شد (37) اين مرد کسي نيست جز اينکه بر خداوند دروغ مي بندد و ما باورش نداريم (38)

آن رسول میگفت پروردگارا  در مورد تکذيبي که ميکنند ياريم کن (39) خداوند در جواب میگفت به همين زوديها به سختي پشيمان خواهند گرديد (40) پس آن صداي مهيبِ ناگهاني به حق  بگرفتشان و آنگاه آنها را مانند خاشاک نموديم. و رحمت الهی را از قوم ظالمان دور نمودیم (41)

 

سپس بعد از آنها اقوامي ديگر بوجود آورديم (42)

 

هيچ قومي از سرآمد خويش نه جلو مي افتد و نه از آن عقب ميماند (43)

 

آنگاه رسولانمان را يکي پس از ديگري فرستاديم. هرقومي که رسولشان بسويشان آمد تکذيبش کردند و ما نيز آنها را نابود کرده و پيِ اقوام قبلي فرستاديم و تبديل به داستانهاي گذشتگان گرديدند. و رحمت الهی را از آن قوم ظالمان دور نمودیم (44)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: قوم موسي و قوم عيسي نيز آنچنان که بايد پيرويشان نکردند و در دين اختلاف نموده و تفرقه پيشه کردند.
 

 

ثُمَّ أَرْسَلْنَا مُوسَى وَأَخَاهُ هَارُونَ بِآيَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِينٍ ﴿45﴾ إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا عَالِينَ ﴿46﴾ فَقَالُوا أَنُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنَا وَقَوْمُهُمَا لَنَا عَابِدُونَ ﴿47﴾ فَكَذَّبُوهُمَا فَكَانُوا مِنَ الْمُهْلَكِينَ ﴿48﴾ وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ ﴿49﴾ وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ آيَةً وَآوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِينٍ ﴿50﴾  يَا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ ﴿51﴾ وَإِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ ﴿52﴾ فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ زُبُرًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ ﴿53﴾ فَذَرْهُمْ فِي غَمْرَتِهِمْ حَتَّى حِينٍ ﴿54﴾

 

سپس موسي و برادرش هارون را با آياتمان و دليلي آشکار بسوي فرعون وسركردگانش فرستاديم (45) و آنها گردنفرازي كردند و خود را قومي بلند مرتبه قلمداد نمودند (46) و گفتند آيا ما به دو نفر بشر مانند خودمان ايمان بياوريم؟ آنهم در صورتيکه قوم آنها ما را بندگي ميکنند؟ (47) پس تکذيبشان کردند و از هلاک شدگان گرديدند (48)

 

و ما البته آن کتاب را به موسي داديم شايد قومش هدايت شوند (49)

 

و پسر مريم و مادرش را نشانه اي قرار داديم و آنها را در سرزميني بلند که هموار وداراي چشمه سارهائی بود جاي داديم (50)

 

اي رسولان! از چيزهاي پاکيزه بخوريد و عمل شايسته کنيد که من به آنچه ميکنيد دانايم (51) و اين مردم نيز که همه يکجورند و اعتقاد واحد دارند امت شما هستند، و من نيز پروردگارتان هستم، پس، از من پروا کنيد (52)

 

ای پیامبر! بدان که آنها کار خويش را بين خود قطعه قطعه کردند، و هر گروهي به آنچه نزد خودشان بود دل خوش نمودند (53)

لذا تو خیلی به کافرانِ مخالفت اهمیتی مده، و آنهارا تا مدتي در این وضعیت شان واگذار (54)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: رفتاري که شايسته است در مقابل دعوت پيامبران انجام شود.
 

 

أَيَحْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِ مِن مَّالٍ وَبَنِينَ ﴿55﴾ نُسَارِعُ لَهُمْ فِي الْخَيْرَاتِ بَل لَّا يَشْعُرُونَ ﴿56﴾ إِنَّ الَّذِينَ هُم مِّنْ خَشْيَةِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ ﴿57﴾ وَالَّذِينَ هُم بِآيَاتِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ ﴿58﴾ وَالَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمْ لَا يُشْرِكُونَ ﴿59﴾ وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوا وَّقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ ﴿60﴾ أُوْلَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ ﴿61﴾

 

آيا اینها مي پندارند اينکه مال و فرزندانشان را زياد کنيم (55) در جهت نفعشان شتاب کرده ايم؟ نه! بلکه درک نمي کنند (56)

 

همانا آنانکه به احترام پروردگارشان هراسانند، (57)

و آنانکه به آیت هاي پروردگارشان ايمان دارند، (58)

و آنانکه با پروردگارشان شريک نمي گيرند، (59)

وآنانکه از آنچه به آنها داده شده به دیگران ميدهند، و باز هم نگران روزي هستند که بسوي پروردگارشان باز ميگردند (60)

آنها هستند که در جهت نفعشان شتاب کرده اند و بسوي آن سبقت ميگيرند (61)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: همان.
 

 

وَلَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَلَدَيْنَا كِتَابٌ يَنطِقُ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿62﴾ بَلْ قُلُوبُهُمْ فِي غَمْرَةٍ مِّنْ هَذَا وَلَهُمْ أَعْمَالٌ مِن دُونِ ذَلِكَ هُمْ لَهَا عَامِلُونَ ﴿63﴾ حَتَّى إِذَا أَخَذْنَا مُتْرَفِيهِم بِالْعَذَابِ إِذَا هُمْ يَجْأَرُونَ ﴿64﴾ لَا تَجْأَرُوا الْيَوْمَ إِنَّكُم مِّنَّا لَا تُنصَرُونَ ﴿65﴾ قَدْ كَانَتْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ تَنكِصُونَ ﴿66﴾ مُسْتَكْبِرِينَ بِهِ سَامِرًا تَهْجُرُونَ ﴿67﴾

 

و کسي را جز به اندازه ظرفيتش تکليف نمي کنيم و نزد ما کتابي است که مطابق حق است و بر اساس آن، ظلمي به آنان نخواهد شد (62)

 

بلکه این کافرانِ مخالفت، دلهاشان از اين حقایق غافل است و اعمالي غير از آن که باید داشته باشند دارند و به همانها هم مشغولند (63) و اگر عذابی هم بیاید، هوسرانان شان ناگهان ناله و فرياد ميکنند (64) به آنان خطاب میشود امروز ناله و فريادتان را بلند نکنيد زيرا از جانب ما ياريی نخواهيد ديد (65) زيرا آياتم بر شما تلاوت ميشد و شما به آن پشت میکردید (66) و خود را بزرگ تر از آن ميدانستيد که به آن آيات توجه کنيد و در مجالس شبانه به بيهوده گوئی مشغول بودید (67)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: تحليل مولفه هاي فکري کافران و رد مستدل آنها.
 

 

أَفَلَمْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جَاءهُم مَّا لَمْ يَأْتِ آبَاءهُمُ الْأَوَّلِينَ ﴿68﴾ أَمْ لَمْ يَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنكِرُونَ ﴿69﴾ أَمْ يَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جَاءهُم بِالْحَقِّ وَأَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كَارِهُونَ ﴿70﴾ وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْنَاهُم بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَن ذِكْرِهِم مُّعْرِضُونَ ﴿71﴾ أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجًا فَخَرَاجُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ ﴿72﴾ وَإِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿73﴾ وَإِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاكِبُونَ ﴿74﴾ وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِم مِّن ضُرٍّ لَّلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ ﴿75﴾ وَلَقَدْ أَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ فَمَا اسْتَكَانُوا لِرَبِّهِمْ وَمَا يَتَضَرَّعُونَ ﴿76﴾ حَتَّى إِذَا فَتَحْنَا عَلَيْهِم بَابًا ذَا عَذَابٍ شَدِيدٍ إِذَا هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ ﴿77﴾

 

آيا اینها در آن سخن حق دقت نکردند يا اینکه چيزي بسويشان آمده بود که بسوي نياکانشان نيامده بود؟ (68)

يا اينکه رسولشان را نمي شناختند و با او بيگانه بودند؟ (69)

يا ميگفتند ديوانگيي در او هست، نه! بلکه پیامبر به حق بسويشان آمد ولی اکثرشان حق را خوش نميداشتند (70)

و اگر حق از هوسهاي آنان پيروي کند آسمانها و زمين و کساني که در آنها هستند تباه خواهند شد، نه! بلکه مايه پندشان را فرستاديم و آنها از پند روگردانند (71)

يا اينکه از آنها مُزدی ميخواهي! البته که نميخواهي، و خراج خدا بهتر است و همو بهترين روزي دهندگان است (72)

 

و تو، ای پیامبر! البته آنها را بسوي جاده محکم هموار مستقيم دعوت مي کني (73)

و آنانکه به آخرت ايمان ندارند ازآن جاده منحرف ميشوند (74)

 

و اگر به آنان، پس از ابتلاءشان به عذابی مختصر، رحم کنيم، و ناراحتيي را که در آنند برطرف کنيم، لج میکنند و در طغيانشان بیشتر فرو ميروند (75) و البته همانطور که همانندانشان را به عذاب گرفتيم، در آن حالت نه بسوي پروردگارشان مايل میشوند و نه تضرع میکنند (76) و اگر دري از عذاب شديد  بر آنان بگشائیم، در آن وقت ديگر کاملا پژمرده میشوند (77)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: گوشه ای از آیات و الطاف الهی و نیز نمونه ای از برخورد کافرانه.
 

 

وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ ﴿78﴾ وَهُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ فِي الْأَرْضِ وَإِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿79﴾ وَهُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ وَلَهُ اخْتِلَافُ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿80﴾ بَلْ قَالُوا مِثْلَ مَا قَالَ الْأَوَّلُونَ ﴿81﴾ قَالُوا أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ ﴿82﴾ لَقَدْ وُعِدْنَا نَحْنُ وَآبَاؤُنَا هَذَا مِن قَبْلُ إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ ﴿83﴾

 

و ای مردم! بدانید که هموست که براي شما گوش و چشمها و دلها قرار داد چه كم شکر مي گذاريد! (78) و هموست که شما را در زمين گستراند و بسوي او محشور خواهيد شد (79) و هموست که زنده ميکند و ميميراند و جايگزيني شب و روز هم از اوست، آيا تعقل نمي کنيد؟ (80)

 

نه! بلکه علیرغم همه این نعمتهای ذکر شده و ذکر نشده، همان چيزي را ميگويند که قبلي ها میگفتند (81) آنها هم میگفتند آيا وقتيکه مُرديم وخاک و استخوان شديم، برانگيخته ميشويم؟ (82) چه بما و چه به نياکان ما همين وعده داده شده. اين ها جز افسانه هاي پیشینیان نيست (83)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: اي پيامبر! در جهت تحليل و رد مستدل مولفه هاي فکري کافران چنين بگو و چنين کن.
 

 

قُل لِّمَنِ الْأَرْضُ وَمَن فِيهَا إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿84﴾ سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ ﴿85﴾ قُلْ مَن رَّبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ ﴿86﴾ سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ ﴿87﴾ قُلْ مَن بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ يُجِيرُ وَلَا يُجَارُ عَلَيْهِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿88﴾ سَيَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ فَأَنَّى تُسْحَرُونَ ﴿89﴾ بَلْ أَتَيْنَاهُم بِالْحَقِّ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ ﴿90﴾ مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِن وَلَدٍ وَمَا كَانَ مَعَهُ مِنْ إِلَهٍ إِذًا لَّذَهَبَ كُلُّ إِلَهٍ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ ﴿91﴾ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿92﴾

 

ای پیامبر! بگو اگر ميدانيد برايم توضيح دهيد: زمين و هر کس که در آن است متعلق به کيست؟ (84) بزودي، پس از اینکه تعالیمت جا افتاد، خواهند گفت متعلق به خداوند است، اینک به آنان بگو آیا پند نمي گيريد؟ (85)

بگو پروردگار آسمانهاي هفتگانه و پروردگار آن عرش بزرگ کيست؟ (86) باز هم بزودي خواهند گفت مال خداوند است، اینک به آنان بگو پروا نميکنيد؟ (87)

بگو سررشته همه امور به دست کيست که پناه ميدهد و كسي عليه او پناهگاهي ندارد؟ (88) باز هم بزودي معتقد خواهند شد که اینها صفات الهی است، اینک به آنان بگو از کجا افسون شده ايد؟ (89)

نه! بلکه اینها حق را می شناسند و عمدا دروغ میگويند (90)

 

خداوند هيچ فرزندي برنگرفته و با او هيچ خدائي نيست، و اگر چنين بود، هر خدايي آفريده هاي خود را ميبرد، و بعضي از آنها بر بعضي ديگر برتري ميجستند، و خداوند از آنچه توصيف ميکنند منزه است (91)

او داناي پيدا و نهان است و از آنچه با او شريک مي کنند بالاتر است (92)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: اي پيامبر! با اینان مدارا کن، و از شرور به خدا پناه ببر.
 

 

قُل رَّبِّ إِمَّا تُرِيَنِّي مَا يُوعَدُونَ ﴿93﴾ رَبِّ فَلَا تَجْعَلْنِي فِي الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ ﴿94﴾ وَإِنَّا عَلَى أَن نُّرِيَكَ مَا نَعِدُهُمْ لَقَادِرُونَ ﴿95﴾ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ ﴿96﴾ وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِينِ ﴿97﴾ وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحْضُرُونِ ﴿98﴾

 

ای پیامبر! با خویش چنین بگو: خدايا اگر آنچه را که به آنان وعده ميدهي بمن بنمائي (93) در آنصورت مرا جزء ظالمان قرار مده (94)

و البته ما قادريم آنچه را که به آنان وعده ميدهيم نشانت دهيم (95)  

پس، بدي را بوسيله آنچه بهترین رفتار است دفع کن. ما بهتر ميدانيم آنها در باره ما چه وصفي ميکنند (96)

و نیز چنین بگو: پروردگارا از بدگوئيهايی که شياطين به اینان القاء میکنند بتو پناه ميبرم (97)

و نیز از اينکه آن شیاطین به نزدم حاضر شوند نیز بتو پناه ميبرم (98)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: در قيامت چشم کافران باز مي شود و در آن هنگام نتيجه فکر و عمل خويش را مي بينند.
 

 

حَتَّى إِذَا جَاء أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ ﴿99﴾ لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ كَلَّا إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَمِن وَرَائِهِم بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ ﴿100﴾ فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلَا أَنسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَلَا يَتَسَاءلُونَ ﴿101﴾ فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿102﴾ وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُوْلَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ فِي جَهَنَّمَ خَالِدُونَ ﴿103﴾ تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَهُمْ فِيهَا كَالِحُونَ ﴿104﴾  أَلَمْ تَكُنْ آيَاتِي تُتْلَى عَلَيْكُمْ فَكُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ ﴿105﴾ قَالُوا رَبَّنَا غَلَبَتْ عَلَيْنَا شِقْوَتُنَا وَكُنَّا قَوْمًا ضَالِّينَ ﴿106﴾ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ ﴿107﴾ قَالَ اخْسَؤُوا فِيهَا وَلَا تُكَلِّمُونِ ﴿108﴾ إِنَّهُ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْ عِبَادِي يَقُولُونَ رَبَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ ﴿109﴾ فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ سِخْرِيًّا حَتَّى أَنسَوْكُمْ ذِكْرِي وَكُنتُم مِّنْهُمْ تَضْحَكُونَ ﴿110﴾ إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفَائِزُونَ ﴿111﴾ قَالَ كَمْ لَبِثْتُمْ فِي الْأَرْضِ عَدَدَ سِنِينَ ﴿112﴾ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ فَاسْأَلْ الْعَادِّينَ ﴿113﴾ قَالَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلَّا قَلِيلًا لَّوْ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿114﴾

 

و وقتيکه مرگ يکي از این کافران سر ميرسد ميگويد پروردگارا مرا برگردان (99) شايد در آنچه بجا گذاشته ام کار شايسته اي کنم،

نه!  هرگز چنين نخواهد شد بلکه حرفي است که اینها ميزنند، و از پسِ مرگِ آنها فاصله زمانیی است، تا روزي که برانگيخته شوند (100)

پس آنگاه که در آن شيپور دميده ميشود بين آنها نه پيوندي خواهد بود و نه از يکديگر احوالی می پرسند (101)

و هر کس که موازين او سنگين باشد رستگار خواهد بود (102)

و هر کس که موازينش سبک باشد از کساني است که خويش را به خسران افکنده و در جهنم جاودان خواهد بود (103)

آتش صورتهايشان را برشته ميکند و در آنجا زشترو خواهند بود (104)

به آنها خطاب میشود آيا آياتم بر شما خوانده نشد؟ و تکذيبش نميکرديد؟ (105) ميگويند پروردگارا بدبختي مان بر ما غالب شد و ما گمراه بوديم (106) پروردگارا از آن خارجمان کن پس اگر به همان کارها بازگشتيم، پس ديگر واقعأ ظالم هستيم (107) جواب می شنوند که در آن جایگاهی که شایسته تان است وارد  شويد و با من سخن مگوييد (108)

همان موقع که شما کفر ميورزيديد و به گناه مشغول بوديد عده اي از بندگانم ميگفتند پروردگارا ايمان آورده ايم، ما را بيامرز، و بما رحمت روا دار، و تو بهترينِ مهربانان هستي (109)

و شما آنها را به مسخره ميگرفتيد، آنقدرکه پندهایم را فراموش کرديد و به آنها مي خنديديد (110) امروز به آنان، بسبب صبري که ميکردند، پاداش ميدهم و آنها حتمأ كاميابند (111) 

 

در آغاز قیامت پرسشگری می پرسد چند سال در زمين درنگ کرده ايد؟ (112)

برخی خواهند گفت روزي يا قسمتي از آن، از شمارشگران بپرسيد (113) 

یکی دیگر گويد جز مقدار کمي درنگ نکرديم، کاش ميدانستيم (114)

 

درس: پيامبران با مردمي مواجه بودند که از خداوند وآيات و الطافش غفلت داشتند و آخرت و پيامبران را تکذيب ميکردند و در نتيجه در دو جهان زيانکار گشتند.

درب: ای مردم! در آفرینش، و در خودهاتان، و در دلیل هاتان باز بیاندیشید.
 

 

أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ ﴿115﴾ فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ ﴿116﴾ وَمَن يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا بُرْهَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِندَ رَبِّهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ ﴿117﴾ وَقُل رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ ﴿118﴾

 

ای مردم! آيا فکر کرده ايد شما را بيهوده آفريده ايم و بسوي ما باز نميگرديد؟ (115) والامرتبه است خداوند، که فرمانرواي حق است، خداوندي جز او نيست، که پروردگارِ آن عرش ارجمند است (116)

 

کسي که با خداوند خدائي ديگر را نيز بخواند، دليلي براي آن ندارد والبته حساب او نزد پروردگارش است که او کافران را رستگار نمي کند (117)

 

و بگو پروردگارا، بيامرز و رحم کن که تو از همه مهربانتري (118)

 

سوره ابراهيم

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: اي پيامبر! کارت درست است و مخالفانت در گمراهيند.
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

الَر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ ﴿1﴾ اللّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ وَوَيْلٌ لِّلْكَافِرِينَ مِنْ عَذَابٍ شَدِيدٍ ﴿2﴾ الَّذِينَ يَسْتَحِبُّونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا عَلَى الآخِرَةِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا أُوْلَئِكَ فِي ضَلاَلٍ بَعِيدٍ ﴿3﴾ وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ فَيُضِلُّ اللّهُ مَن يَشَاء وَيَهْدِي مَن يَشَاء وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿4﴾

 

بسم الله الرحمن الرحیم

الف.ل.ر.

 

این کتاب با عظمتی است که بسويت فرستاديم تا مردم را به فرمان پروردگارشان از تاريکيها بسوي نور بيرون آوري. بسوي جاده اي که به سوی آن پيروزمند ستوده است (1)

 

همان خداوندي که آنچه در آسمانها و زمين است از آن اوست و واي بر کافران از عذابي شديد (2)

همان کسانی که زندگيِ پست تر را بر آخرت ترجيح ميدهند و از راه خدا باز ميدارند و آنرا کج ميخواهند، آنها در گمراهيي بوده و از حقیقت بسیار دور ميباشند (3)

 

و هيچ پيامبري را جز به زبان قومش نفرستاديم تا برايشان حقایق را بيان کند. پس خداوند هر که را که لایق گمراهی باشد گمراه ميکند و هر که را خواهد هدايت ميکند و همو پيروزمند فرزانه است (4)

 

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: رفتار خداوند نسبت به مردم لطف آمیز است اما اگر کفر ورزند ممکن است قهرآمیز گردد.
 

 

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللّهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ ﴿5﴾ وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اذْكُرُواْ نِعْمَةَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ أَنجَاكُم مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوءَ الْعَذَابِ وَيُذَبِّحُونَ أَبْنَاءكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءكُمْ وَفِي ذَلِكُم بَلاء مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌ ﴿6﴾ وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِن شَكَرْتُمْ لأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ ﴿7﴾ وَقَالَ مُوسَى إِن تَكْفُرُواْ أَنتُمْ وَمَن فِي الأَرْضِ جَمِيعًا فَإِنَّ اللّهَ لَغَنِيٌّ حَمِيدٌ ﴿8﴾

 

و البته موسي را با آياتمان به ماموریت فرستاديم که قومت را از تاريکيها بسوي نور خارج کن، و روزهاي خدا را به يادشان آر. که در اين البته براي هر صبر پيشهء شکر گزاري آياتي است (5) ای پیامبر! هنگامي را بیاد آر که موسي به قوم خويش گفت نعمتهاي خداوند را بر خويش بياد آوريد که شما را از فرعونيان نجات داد، از همانها که بر شما عذاب سخت روا ميداشتند و پسرانتان را سر ميبريدند و زنانتان را زنده ميخواستند و در اينها از جانب پروردگارتان امتحاني بزرگ بود (6) و هنگامي که پروردگارتان مقرر کرد اگر شکر گزاري نموديد زيادتتان ميدهم و اگر کفران کرديد عذابم شديد خواهد بود (7) و موسي گفت اگر شما و هر که در زمين هست کفر ورزد البته خداوند بي نياز ستوده است (8)

 

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: يادآوري بعضي اقوام گذشته که نسبت به پيامبران نافرماني کردند و سعی کردند با پیامبرانشان مقابله کنند اما مغلوب شدند و در آخرت معذب خواهند بود.
 

 

أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِن بَعْدِهِمْ لاَ يَعْلَمُهُمْ إِلاَّ اللّهُ جَاءتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَرَدُّواْ أَيْدِيَهُمْ فِي أَفْوَاهِهِمْ وَقَالُواْ إِنَّا كَفَرْنَا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ وَإِنَّا لَفِي شَكٍّ مِّمَّا تَدْعُونَنَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ ﴿9﴾ قَالَتْ رُسُلُهُمْ أَفِي اللّهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ يَدْعُوكُمْ لِيَغْفِرَ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُؤَخِّرَكُمْ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى قَالُواْ إِنْ أَنتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِّثْلُنَا تُرِيدُونَ أَن تَصُدُّونَا عَمَّا كَانَ يَعْبُدُ آبَآؤُنَا فَأْتُونَا بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ ﴿10﴾ قَالَتْ لَهُمْ رُسُلُهُمْ إِن نَّحْنُ إِلاَّ بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ وَلَكِنَّ اللّهَ يَمُنُّ عَلَى مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَمَا كَانَ لَنَا أَن نَّأْتِيَكُم بِسُلْطَانٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ وَعلَى اللّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿11﴾ وَمَا لَنَا أَلاَّ نَتَوَكَّلَ عَلَى اللّهِ وَقَدْ هَدَانَا سُبُلَنَا وَلَنَصْبِرَنَّ عَلَى مَا آذَيْتُمُونَا وَعَلَى اللّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ ﴿12﴾ وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُم مِّنْ أَرْضِنَآ أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَا فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ ﴿13﴾ وَلَنُسْكِنَنَّكُمُ الأَرْضَ مِن بَعْدِهِمْ ذَلِكَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِي وَخَافَ وَعِيدِ ﴿14﴾ وَاسْتَفْتَحُواْ وَخَابَ كُلُّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ ﴿15﴾ مِّن وَرَآئِهِ جَهَنَّمُ وَيُسْقَى مِن مَّاء صَدِيدٍ ﴿16﴾ يَتَجَرَّعُهُ وَلاَ يَكَادُ يُسِيغُهُ وَيَأْتِيهِ الْمَوْتُ مِن كُلِّ مَكَانٍ وَمَا هُوَ بِمَيِّتٍ وَمِن وَرَآئِهِ عَذَابٌ غَلِيظٌ ﴿17﴾

 

ای مردم! آيا خبر کساني که قبل از شما بوده اند بسوي شما نيامده است؟ خبر قوم نوح و عاد و ثمود و کساني که پس از آن ها بوده اند که جز خداوند کسي نمي شناسدشان، که پيامبرانشان با دلايل روشن بسويشان آمدند وآنها دستهايشان را به دهانهايشان می بردند و با صدای رسا می گفتند ما به آنچه شما راجع به آن فرستاده شده ايد کافريم، و درباره آنچه که ما را به آن ميخوانيد در شک هستيم (9)  پيامبرانشان می گفتند آيا درباره خداوند که آفريننده آسمانها و زمين است شکي هست؟ که دعوتتان ميکند تا گناهانتان را ببخشد و تا مدتي معين مهلتتان دهد؟ گفتند شما جز بشري مانند ما نيستيد، ميخواهيد ما را از آنچه پدرانمان عبادت ميکردند باز داريد. پس معجزه و دليلي روشن برايمان بياوريد (10) پيامبرانشان می گفتند ما جز بشري مانند شما نيستيم وليکن خداوند بر هر کس از بندگانش که خواهد منت ميگذارد و ما را نميرسد که برايتان معجزه و دليلي جز به فرمان خدا بياوريم و مومنان بايد بر خداوند توکل کنند (11) و ما را نميرسد که جز بر خدا توکل کنيم و البته راهمان را بما نشان داد، اينك بر آنچه که شما آزارمان کنيد صبر خواهيم کرد و توکل کنندگان بايد به خدا توکل کنند (12) و کافران به پيامبرانشان می گفتند يا به دين ما بر ميگرديد يا اينکه از سرزمينمان اخراجتان مي کنيم ولي خداوند  بسوي آنان وحي می کرد که البته ظالمان را هلاک خواهيم کرد (13)  و شما را پس از آنان در آن سرزمين جاي خواهيم داد. اين براي کسي است که از مقامم و تهدیدم خوف دارد (14) و آنها با پیامبران درگیر می شدند و بدنبال پيروزي بودند اما همه جباران ستيزه جو نابود می شدند (15)

 

از پس آن هلاکت، جهنم است و در آن چرکابه اي خون آلود نوشانده مي شوند (16) جرعه جرعه از آن مينوشند و مايل نيستند با رغبت و به راحتي از آن بنوشند و از هر طرفي مرگ به سراغشان ميايد اما نميميرند و از پسِ آن عذابي پرغلظت خواهند داشت (17)

 

 

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: ای پیامبر! رفتارهای کافرانه پایا و مانا نیست. در همین دنیا نیز مغلوبند.
 

 

مَّثَلُ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمْ أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ لاَّ يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُواْ عَلَى شَيْءٍ ذَلِكَ هُوَ الضَّلاَلُ الْبَعِيدُ ﴿18﴾ أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللّهَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ بِالْحقِّ إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِيدٍ ﴿19﴾ وَمَا ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِيزٍ ﴿20﴾

 

مثالِ اعمالِ آنانکه به پروردگارشان کافر شدند مانند خاکستري است که باد سختي در روزي طوفاني به آن بوزد، نسبت به حفظ هيچ چيزي که کسب کرده اند قدرتي ندارند، اين همان گمراهي دور است (18)

 

مگر نديديد که خداوند آسمانها و زمين را به حق آفريد؟  ای کافران!  اگر بخواهد شما را مي برد و آفريدگاني جديد مي آورد (19) و اين براي خدا دشوار نيست (20)

 

 

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: در آخرت، مطالب طور دیگری است.
 

 

وَبَرَزُواْ لِلّهِ جَمِيعًا فَقَالَ الضُّعَفَاء لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُواْ إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذَابِ اللّهِ مِن شَيْءٍ قَالُواْ لَوْ هَدَانَا اللّهُ لَهَدَيْنَاكُمْ سَوَاء عَلَيْنَآ أَجَزِعْنَا أَمْ صَبَرْنَا مَا لَنَا مِن مَّحِيصٍ ﴿21﴾ وَقَالَ الشَّيْطَانُ لَمَّا قُضِيَ الأَمْرُ إِنَّ اللّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدتُّكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيْكُم مِّن سُلْطَانٍ إِلاَّ أَن دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي فَلاَ تَلُومُونِي وَلُومُواْ أَنفُسَكُم مَّا أَنَاْ بِمُصْرِخِكُمْ وَمَا أَنتُمْ بِمُصْرِخِيَّ إِنِّي كَفَرْتُ بِمَآ أَشْرَكْتُمُونِ مِن قَبْلُ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿22﴾ وَأُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلاَمٌ ﴿23﴾

 

و در قیامت همگان در مقابل خداوند حاضر ميشوند وضعيفان به مستکبران ميگويند ما پيرو شما بوديم آيا شما چيزي از عذاب خدا را از ما برطرف مي کنيد؟ ميگويند اگر خدا هدايتمان کرده بود ما نيز شما را هدايت ميکرديم. برايمان فرقي نمي کند که بيتابي يا صبر کنيم. گريزگاهي هم نداريم (21) و وقتيکه کار از کار گذشت شيطان ميگويد خداوند به شما وعده حقي داد و من به شما وعده اي دادم که از انجام آن تخلف کردم و من بر شما تسلطي نداشتم، مگر اينکه دعوتتان کردم و شما هم اجابتم کرديد پس مرا سرزنش نکنيد و خودتان را سرزنش کنيد. نه من فريادرس تان هستم و نه شما فريادرس من هستيد. خودم هم قبلا به آنچه شما شرک مي ورزيديد کافر بودم. البته ظالمان عذابي دردناک خواهند داشت (22) و کسانی که ايمان آورده و عمل صالح انجام داده اند داخل بهشت هائي ميشوند که نهرها از کف آن جاريست که در آن به فرمان پروردگارشان جاودانند و درود گفتنشان در آنجا سلام است (23)

 

 

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: اي مسلمانان! رفتار و گفتار مخالفانتان اصل و ريشه اي ندارد، و اعمالشان نه در دنيا و نه در آخرت فايده اي نخواهد داشت.
 

 

أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاء ﴿24﴾ تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَيَضْرِبُ اللّهُ الأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ ﴿25﴾ وَمَثلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ اجْتُثَّتْ مِن فَوْقِ الأَرْضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٍ ﴿26﴾ يُثَبِّتُ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الآخِرَةِ وَيُضِلُّ اللّهُ الظَّالِمِينَ وَيَفْعَلُ اللّهُ مَا يَشَاء ﴿27﴾

 

ای پیامبر! آيا نمي بيني خداوند چگونه مثالي می زند؟ کلمه طیبه و خوب را به درخت خوب مثل می زند که ريشه اش ثابت و شاخه هايش در آسمان است (24) در هر هنگام خوردني هايش را به فرمان پروردگارش مي آورد و خداوند براي مردم چنین مثالهائی ميزند شايد پند گيرند (25) و کلمه خبیث و بد مانند روئيدني بد است که جثه اش در روي زمين است و قرار و استحکامي ندارد (26)

 

خداوند مومنان را با قول ثابت در زندگي دنيا و در آخرت تثبيت مي کند و ظالمان را گمراه مينمايد و هر چه بخواهد ميکند (27)

 

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: اي پيامبر! عاقبت مخالفانت جهنم است و تو براي پيروانت چنين احکامي تشريع کن.
 

 

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُواْ نِعْمَةَ اللّهِ كُفْرًا وَأَحَلُّواْ قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ ﴿28﴾ جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا وَبِئْسَ الْقَرَارُ ﴿29﴾ وَجَعَلُواْ لِلّهِ أَندَادًا لِّيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعُواْ فَإِنَّ مَصِيرَكُمْ إِلَى النَّارِ ﴿30﴾ قُل لِّعِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنُواْ يُقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَيُنفِقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلانِيَةً مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لاَّ بَيْعٌ فِيهِ وَلاَ خِلاَلٌ ﴿31﴾

 

آيا نمي دانی کساني که نسبت به نعمت خداوند ناسپاسي میکنند و مردمشان را به ديار نابودي میکشانند (28) به درون چه جهنمي مي افتند و چه بد جايگاهی است (29)  و براي خداوند همتاياني قرار دادند تا مردم را از راهش گمراه کنند. بگو اندکی در این دنیا برخوردار شويد که بالاخره سرانجامتان بسوي آتش است (30)

 

ای پیامبر! به بندگان مومنم بگو نماز بپا دارند و از آنچه روزيشان کرده ايم پنهان و آشکار انفاق کنند، قبل از آنکه روزي بيايد که در آن نه معامله اي و نه دوستيي باشد (31)

 

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: اي مردم خدايتان چنين است، به او و پيامبرش بگرويد.
 

 

اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاء مَاء فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَّكُمْ وَسَخَّرَ لَكُمُ الْفُلْكَ لِتَجْرِيَ فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَكُمُ الأَنْهَارَ ﴿32﴾ وَسَخَّر لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَآئِبَينَ وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ ﴿33﴾ وَآتَاكُم مِّن كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَتَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنَّ الإِنسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ ﴿34﴾

 

چنین است خداوندتان که آسمانها و زمين را آفريد و از آسمان آبي فرستاد و بوسيله آن روزيي از ميوه جات برايتان روياند و کشتي را رامتان کرد که به امر او در دريا حرکت کند و نهرها را نيز به تسخير شما درآورد (32) و آفتاب و ماه را که پيوسته در حرکتند و نيز و شب و روز را نيز رام شما نمود (33) و از هر چيزي که از او خواستيد به شما عطا کرد و اگر نعمتهاي خدا را بشماريد نخواهيد توانست. اما اکثرا نسبت به خداوند ناسپاسی میکنند که البته انسانها اکثرا ظلم پيشه بسيار ناسپاس اند (34)

 

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: اي پيامبر! ابراهيم را موفق نموديم و در دنيا چنين نعماتي به او داديم.
 

 

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِنًا وَاجْنُبْنِي وَبَنِيَّ أَن نَّعْبُدَ الأَصْنَامَ ﴿35﴾ رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ فَمَن تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي وَمَنْ عَصَانِي فَإِنَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿36﴾ رَّبَّنَا إِنِّي أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِندَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُواْ الصَّلاَةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَشْكُرُونَ ﴿37﴾ رَبَّنَا إِنَّكَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِي وَمَا نُعْلِنُ وَمَا يَخْفَى عَلَى اللّهِ مِن شَيْءٍ فَي الأَرْضِ وَلاَ فِي السَّمَاء ﴿38﴾ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَقَ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ الدُّعَاء ﴿39﴾ رَبِّ اجْعَلْنِي مُقِيمَ الصَّلاَةِ وَمِن ذُرِّيَّتِي رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاء ﴿40﴾ رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ ﴿41﴾

 

هنگامي را بیاد آرید که ابراهيم گفت پروردگارا اين شهر را ايمن قرار ده و مرا و فرزندانم را از عبادت بت ها دور نگهدار (35) پروردگارا افکار بت پرستانه، بسياري از مردم را گمراه کرده، پس هر کس که مرا پيروي کند از من است و هر کس که مرا نافرماني کند البته تو آمرزگار مهرباني (36) پروردگارا برخي از فرزندانم را در بياباني غير قابل کشت نزد خانه محترم تو سکونت داده ام، تا نماز بپادارند. پروردگارا دلهاي مردم را بسوي آنان متمايل کن و از ثمرات روزيشان ده شايد شکر بگزارند (37) پرورگارا آنچه را که مخفي يا آشکار کنيم ميداني، و هيچ چيز چه در زمين يا در آسمان باشد از تو مخفي نمي ماند (38) سپاس خدای را سزاست که عليرغم پيري اسمعيل و اسحق را بمن داد  که پروردگارم شنونده دعاست (39) پروردگارا مرا و برخی از فرزندانم را بپا دارنده نماز قرار ده و دعايم را قبول فرما (40) پروردگارا مرا و والدينم را و مومنان را در روزي که حساب بر پا ميگردد بيامرز (41)

 

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: اي پيامبر! اي مسلمانان! خداوند نسبت به شما بي توجه نيست و شما را موفق خواهد کرد و ظالمان را نيز در آخرت معذب خواهد نمود.
 

 

وَلاَ تَحْسَبَنَّ اللّهَ غَافِلاً عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الأَبْصَارُ ﴿42﴾ مُهْطِعِينَ مُقْنِعِي رُءُوسِهِمْ لاَ يَرْتَدُّ إِلَيْهِمْ طَرْفُهُمْ وَأَفْئِدَتُهُمْ هَوَاء ﴿43﴾ وَأَنذِرِ النَّاسَ يَوْمَ يَأْتِيهِمُ الْعَذَابُ فَيَقُولُ الَّذِينَ ظَلَمُواْ رَبَّنَا أَخِّرْنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ نُّجِبْ دَعْوَتَكَ وَنَتَّبِعِ الرُّسُلَ أَوَلَمْ تَكُونُواْ أَقْسَمْتُم مِّن قَبْلُ مَا لَكُم مِّن زَوَالٍ ﴿44﴾ وَسَكَنتُمْ فِي مَسَاكِنِ الَّذِينَ ظَلَمُواْ أَنفُسَهُمْ وَتَبَيَّنَ لَكُمْ كَيْفَ فَعَلْنَا بِهِمْ وَضَرَبْنَا لَكُمُ الأَمْثَالَ ﴿45﴾ وَقَدْ مَكَرُواْ مَكْرَهُمْ وَعِندَ اللّهِ مَكْرُهُمْ وَإِن كَانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبَالُ ﴿46﴾ فَلاَ تَحْسَبَنَّ اللّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ رُسُلَهُ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ ﴿47﴾ يَوْمَ تُبَدَّلُ الأَرْضُ غَيْرَ الأَرْضِ وَالسَّمَاوَاتُ وَبَرَزُواْ للّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ ﴿48﴾ وَتَرَى الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ مُّقَرَّنِينَ فِي الأَصْفَادِ ﴿49﴾ سَرَابِيلُهُم مِّن قَطِرَانٍ وَتَغْشَى وُجُوهَهُمْ النَّارُ ﴿50﴾ لِيَجْزِي اللّهُ كُلَّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ إِنَّ اللّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ ﴿51﴾

 

ای پیامبر! مبادا خداوند را از آنچه ظالمان انجام ميدهند غافل پنداري، جز اين نيست که جزاي آنها را تا روزي که قیامت چشمها را خيره ميکند به تأخير مي اندازد (42)

 

در آن روز گردنها کشيده، چشمها به يک سو دوخته، پلک ثابت، و دلها بعلت اضطراب خالي است (43)

و ای پیامبر! مردم را از روزي هشدار ده که عذاب بر آنها بيايد و ظالمان گويند پروردگارا تا سرآمدي نزديک عذاب را از ما به تأخير بينداز که دعوتت را اجابت و رسولان را پيروي کنيم، که به آنها جواب داده میشود  آيا همين شماها نبوديد که قبلا قسم ميخورديد که زوالي نداريد؟ (44) و شما نبوديد که در مسکن هاي کساني که به خويش ظلم کردند ساکن شديد و برايتان روشن شد که ما با آنها چگونه معامله کرديم و برايتان مثالها زديم؟ (45)

به هر حال آنها زندگیی پر از توطئه داشتند و البته توطئه شان نزد خدا معلوم بود و مکرشان چنان بزرگ بود که گوئي کوهها با آن زايل میشدند (46)

 

پس ای پیامبر! مبادا خداوند را نسبت به وعده اي که به فرستادگانش داده بي توجه بپنداري. البته خداوند پيروزمند انتقامگير است (47)

 

در روزي که زمين مبدل به زميني غير از اين زمین شود و آسمانها  هم به نظر همينطور بیاید  و آنها در مقابل خداوند يگانه قهار قرار گيرند (48) و در آن روز مجرمان را بيني که در غل و زنجيرها با هم اند (49) پيراهن هايشان از قير است و آتش چهره هايشان را فرا گرفته است (50) تا خداوند هر کس را بسبب آنچه که کسب کرده جزا دهد که خداوند تند حساب است (51)

 

درس: خداوند پيامبران و پيروانشان را پيروز و کافران را در دنيا مغلوب و در آخرت معذب ميکند.

درب: اي مردم! به اين مطالب توجه کنيد و به راه خدا بياييد و به پيامبرش بگرويد.
 

 

هَذَا بَلاَغٌ لِّلنَّاسِ وَلِيُنذَرُواْ بِهِ وَلِيَعْلَمُواْ أَنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ وَلِيَذَّكَّرَ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ ﴿52﴾

 

اين پيام رسانيي براي مردم است، و تا به وسيله آن هشدار داده شوند و نیز بدانند که جز اين نيست که او خدائي است يگانه و نیز صاحبانِ خرد پند گيرند (52)

 

سوره اِسراء

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ارائه بعضي آيات الهي به پيامبر براي گسترش ديد و دلداري او
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ ﴿1﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

دور از هر عیب و نقصی است خداوند، که بنده اش را شبانه از مسجدالحرام تا مسجدالاقصي، که اطرافش را برکت داده، سِير داد تا بعضي از آياتش را به او بنماید که او البته شنواي بينا است (1)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: اميدواري به پيامبر که امت او بر يهود پيروز خواهد شد.
 

 

وَآتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ أَلاَّ تَتَّخِذُواْ مِن دُونِي وَكِيلاً ﴿2﴾ ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا ﴿3﴾ وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا ﴿4﴾ فَإِذَا جَاء وَعْدُ أُولاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُوْلِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُواْ خِلاَلَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُولاً ﴿5﴾ ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا ﴿6﴾ إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا فَإِذَا جَاء وَعْدُ الآخِرَةِ لِيَسُوؤُواْ وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُواْ الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوْاْ تَتْبِيرًا ﴿7﴾ عَسَى رَبُّكُمْ أَن يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا ﴿8﴾

 

ای پیامبر! به موسي تورات را داده و آنرا براي بني اسرائيل هدايتي قرار داديم که جز من تکيه گاهي مگيريد (2)

 

آنها فرزندان کساني بودند که با نوح حملشان کرده بوديم  که نوح بنده اي شکرگزار بود (3)

 

و درباره آنان در  کتابِ تقدیرات الهی چنین مقرر شده که ای بنی اسرائیل حتمأ دوبار در زمين فساد نموده و سركشي بزرگي خواهيد كرد (4) آنها به فساد پرداختند و وقتيکه موعد اولشان سر رسيد به آنها فهماندیم که بنده اي از بندگان خويش را عليه شما برگماشتيم که بسيار نيرومند است و او بر  اینها مسلط شد تا اينکه درون شهرهايشان را نيز جستجو کردند و اين وعده ای بوده که قبلاً انجام شده است (5)

 

 ای بنی اسرائیل سپس شما را مجددأ به اموال و فرزندان مددتان داديم و شما را قوی تر نموديم (6) اینک اگر احسان کرديد بنفع خودتان است و اگر هم بدي کرديد به ضرر خودتان خواهد بود، و وقتيکه موعد دوم بيايد چهره هايتان اندوه بار خواهد شد و آنها حتمأ داخل آن مسجد ميشوند همانطور که آن قبلی ها بار اول  شدند و آنچه را که برآن مسلط شوند نابود خواهند کرد (7)

 

چه بسا پروردگارتان به شما رحم کند و اگر از رفتارهای سوءتان بازگشتيد ما نيز به نظر رافت به شما باز ميگرديم، و جهنم را براي کافران مانند زندان قرار داده ايم (8)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: قرآنِ بشارت دهنده و هشداردهنده، يکي ديگر از وجوه کمک هاي الهيست.
 

 

إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يِهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا ﴿9﴾ وأَنَّ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا ﴿10﴾

 

البته اين قرآن به چيزي که محکمتر و استوارتر است هدايت ميکند و مومناني را که عمل صالح مي کنند مژده ميدهد که پاداشي بزرگ خواهند داشت (9) و اينکه براي کساني که به آخرت ايمان ندارند عذابي دردناک آماده شده است (10)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ارائه بعضي قوانين الهي به پيامبر.
 

 

وَيَدْعُ الإِنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءهُ بِالْخَيْرِ وَكَانَ الإِنسَانُ عَجُولاً ﴿11﴾ وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلاً ﴿12﴾ وَكُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنشُورًا ﴿13﴾ اقْرَأْ كَتَابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا ﴿14﴾  مَّنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً ﴿15﴾

 

و اکثر انسان ها چیزی را که  واقعا برایشان بد است همانطور طلب میکنند که انگار دارند چیز خوب را طلب میکنند، زيرا که انسان عجول است (11)

 

شب و روز را دو آیت قرار داديم، و نشانه شب را محو و نشانه روز را تابان مينماييم تا از فضل پروردگارتان بجوييد و شماره سالها ونيز حساب کردن را یادگیرید  و همه چيز را فصل بندي دقيقي کرده ايم (12)  

 

و در مورد هر انسان سرگذشتش را بر گردنش می آویزیم و روز قيامت آنرا بصورت كارنامه اي گشاده برايش بيرون مي آوريم (13) در آن موقعیت به او الهام میشود که خودت كارنامه ات را بخوان که خودت براي حسابرسي خويش کافی هستی (14) 

 

کسي که دنبال هدايت باشد جز اين نيست که بنفع خويش هدايت شده و کسي هم که گمراه شد جز اين نيست که به ضرر خويش گمراه شده و هيچ كس بار ديگري را بر نمي دارد، و ما قبل از اينکه رسولي برانگيخته باشيم عذاب نمی کنیم (15)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ارائه بعضي قوانين الهي به پيامبر.
 

 

وَإِذَا أَرَدْنَا أَن نُّهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا ﴿16﴾ وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُونِ مِن بَعْدِ نُوحٍ وَكَفَى بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرَا بَصِيرًا ﴿17﴾ مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاء لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاهَا مَذْمُومًا مَّدْحُورًا ﴿18﴾ وَمَنْ أَرَادَ الآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا ﴿19﴾ كُلاًّ نُّمِدُّ هَؤُلاء وَهَؤُلاء مِنْ عَطَاء رَبِّكَ وَمَا كَانَ عَطَاء رَبِّكَ مَحْظُورًا ﴿20﴾ انظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَلَلآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلاً ﴿21﴾

 

و هنگاميکه بخواهيم شهري را هلاک کنيم، خوشگذرانهايش در آن گناه میکنند، سپس آن حكم بر آن فرود مي آيد و آنگاه  نابودش مي کنيم (16)

 

و چه بسا اقوامي که پس از قوم نوح هلاکشان کرديم و پروردگار براي آگاهي بر گناهان بندگانش کافي است (17)

 

هرکس که لذت های دنياي زودگذر را بخواهد براي او آنچه لیاقتش باشد، براي هر کس که صلاح بدانیم، در آن پيش مي آوريم، آنگاه جهنم را خواهد داشت که سرزنش شدهء رانده شده در آن خواهد افتاد (18) و کسی كه آخرت را بخواهد و براي آن سعي كند، و مومن هم باشد، البته سعيش مورد قدرداني خواهد بود (19)

 

همگي آنها را و اينها را، از عطاء پروردگار مدد ميدهيم، و عطاء پروردگار جلوگير ندارد (20)

 

ببين چگونه بعضي را بر بعضي برتري داديم، و در آخرت نیز، هم درجات و هم برتري ها، بزرگتر خواهد بود (21)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: تشريع مقررات اساسي و اخلاقي و احکامي.
 

 

لاَّ تَجْعَل مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَّخْذُولاً ﴿22﴾ وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا ﴿23﴾ وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا ﴿24﴾ رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُواْ صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلأَوَّابِينَ غَفُورًا ﴿25﴾ وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلاَ تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا ﴿26﴾ إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا ﴿27﴾ وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاء رَحْمَةٍ مِّن رَّبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلاً مَّيْسُورًا ﴿28﴾ وَلاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا ﴿29﴾ إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاء وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا ﴿30﴾ وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُم إنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْءًا كَبِيرًا ﴿31﴾ وَلاَ تَقْرَبُواْ الزِّنَى إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاء سَبِيلاً ﴿32﴾ وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللّهُ إِلاَّ بِالحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ يُسْرِف فِّي الْقَتْلِ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا ﴿33﴾ وَلاَ تَقْرَبُواْ مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولاً ﴿34﴾ وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَزِنُواْ بِالقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً ﴿35﴾ وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً ﴿36﴾ وَلاَ تَمْشِ فِي الأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الأَرْضَ وَلَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولاً ﴿37﴾ كُلُّ ذَلِكَ كَانَ سَيٍّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا ﴿38﴾ ذَلِكَ مِمَّا أَوْحَى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ وَلاَ تَجْعَلْ مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتُلْقَى فِي جَهَنَّمَ مَلُومًا مَّدْحُورًا ﴿39﴾

 

ای پیامبر! همراه خداوند از دیگری پیرویِ بی چون و چرا مکن که سرزنش شدهء رانده شده خواهي گردید (22)

 

پروردگارت چنين مقرر کرده که تو و پیروانت کسي جز او را عبادت نکنيد و با والدين نيکي کنيد، اگر يکي از آنها يا هر دو، در نزدتان  به سن بالا رسيدند مبادا به آنها حتي«اَه» هم بگوييد، و آنها را مرانيد بلکه با آنها سخني محترمانه بگوئید (23) و در برابر آنها بامهرباني فروتني کنید و بگوئید پروردگارا با آنها مهربان باش، همانگونه که آنها هنگام پرورشم مهربان بودند (24)

 

پروردگارتان به آنچه در دلهايتان ميگذرد داناتر است، اگر صالح باشيد خواهد دانست و خداوند در مورد توبه كاران آمرزشگر است (25)

 

ای پیامبر! خودت و پیروانت حق خويشاوند، و بيچاره، و در راه مانده را بدهید، اما ريخت و پاش بيجا مکنید (26) كه ريخت و پاش کنندگان از برادران شياطين اند و شيطان نیز نسبت به پروردگارش ناسپاس است (27) و اگر به علت تنگدستی مجبورید تا زمان بدست آوردن گشایشی از جانب پروردگارتان که اميدش را داريد از خواسته آنان سر بپیچید به آنها سخني نرم بگوئید (28) ای پیامبر! نه آنقدر از گشاده دستی دورشو که گویا دستت را به گردنت زنجير کرده باشی و نه آن را آنقدر گشاده دار که بزودی دستت خالی شود که سرزنش شدهء درمانده بنشيني (29)

 

البته پروردگارت روزي را براي کسي که بخواهد گشاده و تنگ ميگيرد که همو نسبت به بندگانش آگاه و بيناست (30)

 

ای پیروان پیامبر! اولادتان را از نگراني تنگدستي مکشيد، مائيم که هم به شما و هم به آنان روزي ميدهيم. البته قتل آنها خطائي بزرگ است (31) 

 

و به زنا حتی نزديک هم نشويد زيرا که عمل زشتي و راه بدي است (32) و کسي را که خداوند كشتنش را حرام كرده مکشيد مگر بر اساس حق، و اگر کسي به ظلم کشته شود براي وليّ او حقي قرار داديم که البته او هم نبايد در قصاص اسراف کند و در اینصورت ياري هم خواهدشد (33)

 

و به مال يتيم جز به شيوه اي كه نيكو تر است نزديک مشويد، تا اينکه به رشدش برسد، و به عهد وفا کنيد زيرا که از عهد پرسش ميشود (34) و پيمانه را هنگام پيمانه کردن تمام بدهيد و با ترازوي صحيح وزن کنيد، كه اين، هم بهتر و هم نيك فرجام تر است (35)

 

ای پیامبر! و از آنچه علمش را نداري پيروي مکن که گوش و چشم و دل مورد سئوال واقع ميشوند (36) و در زمين خرامان راه مرو که نه ميتواني زمين را بشکافي و نه به بلندي کوهها خواهی رسید (37)

 

بدي هاي همه اينها نزد پروردگارت معلوم و ناپسند است (38) اينها چيزهائي بود که پروردگارت از حکمت ها به تو وحي کرد و همراه خداوند چیزی دیگر را به پرستش مگیر که در جهنم افکنده شوي و راندهء سرزنش شده خواهی شد (39)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ای پیامبر! جهت ارشادشان چنین بگو.
 

 

أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُم بِالْبَنِينَ وَاتَّخَذَ مِنَ الْمَلآئِكَةِ إِنَاثًا إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلاً عَظِيمًا ﴿40﴾ وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ لِيَذَّكَّرُواْ وَمَا يَزِيدُهُمْ إِلاَّ نُفُورًا ﴿41﴾ قُل لَّوْ كَانَ مَعَهُ آلِهَةٌ كَمَا يَقُولُونَ إِذًا لاَّبْتَغَوْاْ إِلَى ذِي الْعَرْشِ سَبِيلاً ﴿42﴾ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيرًا ﴿43﴾ تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَكِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا ﴿44﴾

 

ای مشرکان! آيا می پندارید پروردگارتان شما را برخويش ترجيح داده و به شما پسر داده و ملائکه را دختران خويش برگرفته؟ البته شما کافران قائل به قول باطل بزرگی ميباشيد (40) و البته در اين قرآن دلائل و مثال ها را به وفور قرار دادیم تا پند گيرید اما در مورد شما جز دوري تان نیفزوده (41) 

 

ای پیامبر! بگو اگر چنانکه ميگوئيد همراه با او خداياني ديگر هم باشند در اينصورت آن باصطلاح خداها سعی میکردند بسوي خدای واقعی و پر قدرت راهي بجویند (42) خداوند پاک و منزه و بسيار برتر وبالاتر است از آنچه ميگويند (43) آسمانهاي هفتگانه و زمين و هر که در آنهاست برايش تسبيح ميگويند و هيچ چيز نيست مگر اينکه به ستايشش تسبيحگو است وليکن شما تسبيح آنها را درنمي يابيد. و او البته حليم آمرزگار است (44)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ای پیامبر! اگر آنها به این قرآن اهمیت نمی دهند اشکال از خودشان است.
 

 

وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا ﴿45﴾ وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْاْ عَلَى أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا ﴿46﴾ نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَإِذْ هُمْ نَجْوَى إِذْ يَقُولُ الظَّالِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلاَّ رَجُلاً مَّسْحُورًا ﴿47﴾ انظُرْ كَيْفَ ضَرَبُواْ لَكَ الأَمْثَالَ فَضَلُّواْ فَلاَ يَسْتَطِيعْونَ سَبِيلاً ﴿48﴾

 

ای پیامبر! هنگامي که قرآن ميخواني بين تو و بين آنانکه به آخرت ايمان ندارند حجابي پوشنده قرار مي گیرد (45) که بر دلهاشان پرده ميشود و آنرا نمی فهمند و در گوشهايشان سنگيني بوجود می آید و اگر پروردگارت در قرآن بطور تکي ذکر شود با نفرت روي پاشنه هایشان ميچرخند (46) ما ميدانيم که آنها وقتي که دارند سخن تو را گوش ميدهند به چه چيزي گوش ميدهند و نيز هنگاميکه راز ميگويند چه ها میگویند، و نیز میدانیم هنگامي که ظالمان ميگويند شما داريد مردي جادو زده را پيروي ميکنيد (47) ببين چگونه برايت مثل ها ميزنند و گمراه شده اند و نميتوانند به راه بيايند (48)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ای پیامبر! برای ارشادشان چنین بگو.
 

 

وَقَالُواْ أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا ﴿49﴾ قُل كُونُواْ حِجَارَةً أَوْ حَدِيدًا ﴿50﴾ أَوْ خَلْقًا مِّمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَا قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُوسَهُمْ وَيَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ قَرِيبًا ﴿51﴾ يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَتَظُنُّونَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً ﴿52﴾

 

و ميگويند آيا هنگامي که استخوان شديم و پوسيديم آيا دوباره در آفرينشي جديد برانگيخته ميشويم؟ (49) بگو بله، حتي اگر سنگ يا آهن باشيد (50) يا چیزی که در نظرتان بزرگتر باشد، و بزودي خواهند گفت چه کسي ما را برميگرداند؟ بگو کسي که دفعه اول آفريدتان. پس سرهاشان را بسويت برميگردانند و ميگويند چه وقت؟ بگو شايد نزديک باشد (51) همان روزي که بخواندتان و شما ستايشگرانه اجابتش کنيد و گمان کنيد که جز اندکي در برزخ  مکث نکرده ايد (52)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ای پیامبر! به پیروانت چنین آموزش بده و به مشرکان چنین جواب بده.
 

 

وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلإِنْسَانِ عَدُوًّا مُّبِينًا ﴿53﴾ رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِكُمْ إِن يَشَأْ يَرْحَمْكُمْ أَوْ إِن يَشَأْ يُعَذِّبْكُمْ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ وَكِيلاً ﴿54﴾ وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَى بَعْضٍ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا ﴿55﴾ قُلِ ادْعُواْ الَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِهِ فَلاَ يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنكُمْ وَلاَ تَحْوِيلاً ﴿56﴾ أُولَئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَى رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا ﴿57﴾

 

ای پیامبر! به بندگانم بگو آنچه را که بهتر است به مردم بگویند، زیرا که شیطان بین آنها را بهم میزند، چونکه شیطان نسبت به انسان دشمنی آشکار است (53)

 

پروردگارتان به حال شما داناتر است، اگر خواهد بر شما رحمت گیرد و اگر خواهد عذاب تان کند و ای پیامبر! با آنها مدارا کن، که تو را به سرپرستی شان نفرستاده ایم (54)

 

ای پیامبر! پروردگارت به حال همه کسانی که در آسمانها و زمین هستند داناتر است، و ما البته برخی از پیامبران را بر برخی دیگر برتری داده ایم و به داود نیز زبوری دادیم (55) وبه مخالفانت نیز بگو هرکس را که غیر از خداوند  به نظرتان میرسد، به دعا بخوانید، خواهید دید که نه ناراحتی تان را برطرف میکنند و نه تحولی در اوضاع شما به وجود می آورند (56)

 

ای پیامبر! کسانی را که مخالفانت به دعا میخوانند، خودشان وسیله ای میجویند که بسوی پروردگار راهی بیابند، که در نزدش نزدیکتر گردند و رحمتش را امید دارند و از عذابش می هراسند، زیرا که می باید از عذابش برحذر بود (57)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ای پیامبر! به آنان بگو اینطور نیست که خداوند معجزات را به درخواست هر کسی ظاهر کند.
 

 

وَإِن مَّن قَرْيَةٍ إِلاَّ نَحْنُ مُهْلِكُوهَا قَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوهَا عَذَابًا شَدِيدًا كَانَ ذَلِك فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا ﴿58﴾ وَمَا مَنَعَنَا أَن نُّرْسِلَ بِالآيَاتِ إِلاَّ أَن كَذَّبَ بِهَا الأَوَّلُونَ وَآتَيْنَا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُواْ بِهَا وَمَا نُرْسِلُ بِالآيَاتِ إِلاَّ تَخْوِيفًا ﴿95﴾ وَإِذْ قُلْنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤيَا الَّتِي أَرَيْنَاكَ إِلاَّ فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي القُرْآنِ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا يَزِيدُهُمْ إِلاَّ طُغْيَانًا كَبِيرًا ﴿60﴾

 

و هيچ شهري نيست مگر اينکه قبل از قيامت هلاک يا به شدت عذابش مي کنيم که اين موضوع در آن کتابِ تقدیرات نوشته شده است (58) و چيزي مانع ما نمیشود که معجزاتي بفرستيم مگر اينکه مردم میدانند که پيشينيان معجزاتی را که برایشان فرستاده شده بود تکذيب کردند و لذا این مردم میدانند معجزه فرستادن چندان فایده ای ندارد، و با وجود این باز هم معجزه طلب میکنند، و به قوم ثمود هم آن شتر را به نماياني داديم، اما به آن ظلم کردند، و ما معجزات را جُز براي ترساندن کافران نمي فرستيم (59)

 

و ای پیامبر! به یاد آر که به تو گفتيم که پروردگارت به مردم احاطه دارد و آن خوابي که دیده ای و همچنين آن شجره اي را که در قرآن لعنت شده، در آن خواب به تو نمایاندیم، همه آن چیزها را جز فتنه ای براي مردم قرار نداده ايم، که بر عاقبت خویش بترسند، اما در این کافران اثری جز طغياني بزرگ نخواهد داشت (60)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: تبيين موقعيت شيطان در زندگي بشر.
 

 

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلآئِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إَلاَّ إِبْلِيسَ قَالَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِينًا ﴿61﴾ قَالَ أَرَأَيْتَكَ هَذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إَلاَّ قَلِيلاً ﴿62﴾ قَالَ اذْهَبْ فَمَن تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَآؤُكُمْ جَزَاء مَّوْفُورًا ﴿63﴾ وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَأَجْلِبْ عَلَيْهِم بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِي الأَمْوَالِ وَالأَوْلادِ وَعِدْهُمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلاَّ غُرُورًا ﴿64﴾ إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ وَكَفَى بِرَبِّكَ وَكِيلاً ﴿65﴾

 

ای مردم! توجه داشته باشید که آن هنگاميکه به ملائکه گفتيم بر آدم سجده کنيد، همه سجده کردند غير از ابليس که گفت آيا به کسي سجده کنم که از گِل آفريدي؟ (61) اين موجودی که به من برتريش دادي، اگر تا روز قيامت مهلتم دهي تمام فرزندانش را بجز اندکي فريب داده و گمراه خواهم کرد (62) و جواب شنید که برو و هر کس از آنان که پيرويت کرد جزايتان جهنم خواهد بود که جزائي کامل است (63) و هر کس از آنها را که توانستي، با صوت خويش بلغزان، و با پيادگان و سوارگانت بر آنان بتاز، و در اموال و اولاد شريکشان شو، و وعده شان ده، و شيطان جز فريب وعده اي نميدهد  (64) تو بر بندگانم تسلطي نخواهي داشت و پروردگار بعنوان كارسازشان کافي است (65)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: يادآوري گوشه هاي ديگري از نعمت هاي عام الهي.
 

 

رَّبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا ﴿66﴾ وَإِذَا مَسَّكُمُ الْضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَن تَدْعُونَ إِلاَّ إِيَّاهُ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ وَكَانَ الإِنْسَانُ كَفُورًا ﴿67﴾ أَفَأَمِنتُمْ أَن يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لاَ تَجِدُواْ لَكُمْ وَكِيلاً ﴿68﴾ أَمْ أَمِنتُمْ أَن يُعِيدَكُمْ فِيهِ تَارَةً أُخْرَى فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفا مِّنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُم بِمَا كَفَرْتُمْ ثُمَّ لاَ تَجِدُواْ لَكُمْ عَلَيْنَا بِهِ تَبِيعًا ﴿69﴾

 

ای مردم! توجه داشته باشید که این پروردگار شماست که کشتيها را در دريا به حرکت درمي آورد تا از فضلش روزی تان را جستجو کنيد که او نسبت به شما مهربان است (66) و هنگامي که بلائي در دريا به شما رسد هر كه را که غير از او ميخوانيد از يادتان ميرود. ولی هنگامي که نجاتتان داد و به زمين برگرداند، از او روی ميگردانيد زیرا که اکثر انسان ها کفران پيشه اند (67) آيا ايمن شده ايد که گوشه اي از زمين شما را فرو ببرد يا آسمان بر سرتان سنگ ببارد، و آنگاه كارسازي براي خويش نيابيد؟ (68) يا اينکه ايمن شده ايد که مجددأ شما را به آن دريا برگرداند، و تند بادي بفرستد و بسبب کفرتان غرقتان کند، و عليه ما فريادرسي نيابيد؟ (69)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ای پیامبر! پیامبری خودت را هم در این چارچوب تحلیل کن.
 

 

وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً ﴿70﴾

 

و ما البته آدمي زاده را گرامي داشته، و آنها را در خشکي و دريا حمل کرده، و از چیزهای خوشایند روزي شان داده ايم، و آنان را بر بسياري از کساني که آفريده ايم برتریي بزرگ داده ايم (70)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: تببين اوضاع آخرتي بشر (تا هرکس به فکر خودش بيفتد و آنکه استعداد پذيرش دارد خود را همسو کند.)
 

 

يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُوْلَئِكَ يَقْرَؤُونَ كِتَابَهُمْ وَلاَ يُظْلَمُونَ فَتِيلاً ﴿71﴾ وَمَن كَانَ فِي هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِي الآخِرَةِ أَعْمَى وَأَضَلُّ سَبِيلاً ﴿72﴾

 

و در قیامت که روزي است که هر کس را با نام رهبرش صدا میزنند، هر کس که کارنامه اش به دست راستش داده شود، نامه اش را ميخواند و ذره اي ناراحتی نمي بيند (71) و هر کس که در اين جهان کور دل باشد، در آخرت هم کور، و بلکه گمراه تر خواهد بود (72)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ارائه خطرات راه رسالت به پيامبر(ص) و ارائه توصيه هاي عبادي و رفتاري براي احتراز از آنها.
 

 

وَإِن كَادُواْ لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ لِتفْتَرِيَ عَلَيْنَا غَيْرَهُ وَإِذًا لاَّتَّخَذُوكَ خَلِيلاً ﴿73﴾ وَلَوْلاَ أَن ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدتَّ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلاً ﴿74﴾ إِذاً لَّأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لاَ تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا ﴿75﴾ وَإِن كَادُواْ لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الأَرْضِ لِيُخْرِجوكَ مِنْهَا وَإِذًا لاَّ يَلْبَثُونَ خِلافَكَ إِلاَّ قَلِيلاً ﴿76﴾ سُنَّةَ مَن قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِن رُّسُلِنَا وَلاَ تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِيلاً ﴿77﴾ أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا ﴿78﴾ وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا ﴿79﴾ وَقُل رَّبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّي مِن لَّدُنكَ سُلْطَانًا نَّصِيرًا ﴿80﴾ وَقُلْ جَاء الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا ﴿81﴾

 

ای پیامبر! نزديک بود در موردی از آنچه به تو وحي کرده ايم منحرفت کنند تا غیر آن را به ما افترا ببندی و در آنصورت تو را دوست خویش ميگرفتند (73) و اگر تو را ثابت قدم نکرده بوديم نزديک بود کمي بسويشان متمايل شوي (74) در آنصورت تو را حتما به عذابی سخت معذب میکردیم که انگار محنت دو چندانِ حيات و دو چندانِ ممات را چشیده باشی، و در آنصورت هیچ کسی را نمی یافتی که در مقابل ما ياورت باشد (75) و نزديک بود تو را وادار کنند که از مکه بیرون روی، که در حقیقت تو را اخراج کرده باشند، که در آنصورت در اثر عذابی که برآنان نازل میشد پس از تو جز اندکي در آن درنگ نمیکردند (76) چنین است قانون ما و سنت خويش را در مورد ساير پيامبرانِ قبل از تو نیز همين قرار داده ايم که اگر مخالفانشان از حد بگذرانند معذب گردند و در سنت ما هیچ تغييري نخواهي يافت (77)

 

نماز را از زوال آفتاب در نيمروز تا تاريکي شب بپا دار، و نيز نمازِ صبح را بپا دار، که وقت نماز صبح مشخص است (78) و مقداري از شب را به خواندن نافله ای براي خويش بيدار باش چه بسا که پروردگارت برايت مقامي پسنديده برگزيند (79) و بگو پروردگارا مرا با داخل شدني درست به هر كار داخلم کن، و با خارج شدني درست خارجم کن، و برايم از جانب خويش دليلي عطا کن که ياريم کند (80) و بگو حق آمد و باطل از ميان خواهد رفت که باطل خودش نابود شدني است (81)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: يکي از بزرگترين کمک هاي الهي به پيامبر(ص) همين قرآن است.
 

 

وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إَلاَّ خَسَارًا ﴿82﴾

 

و ای پیامبر! بدان که در قسمتی از محتوای قرآن چیزهایی هست که براي مومنان شفاء و رحمت است و براي ظالمان چیزی جز خسارت نمی افزاید (82)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ای پیامبر! قسمتی از مشکلات فکری کافران اینهاست. با آنان چنین بگو.
 

 

وَإِذَآ أَنْعَمْنَا عَلَى الإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ كَانَ يَؤُوسًا ﴿83﴾ قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَى سَبِيلاً ﴿84﴾ وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُم مِّن الْعِلْمِ إِلاَّ قَلِيلاً ﴿85﴾ وَلَئِن شِئْنَا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ ثُمَّ لاَ تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنَا وَكِيلاً ﴿86﴾ إِلاَّ رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ إِنَّ فَضْلَهُ كَانَ عَلَيْكَ كَبِيرًا ﴿87﴾ قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَن يَأْتُواْ بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لاَ يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا ﴿88﴾ وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ كُفُورًا ﴿89﴾ وَقَالُواْ لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنَا مِنَ الأَرْضِ يَنبُوعًا ﴿90﴾ أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِّن نَّخِيلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الأَنْهَارَ خِلالَهَا تَفْجِيرًا ﴿91﴾ أَوْ تُسْقِطَ السَّمَاء كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفًا أَوْ تَأْتِيَ بِاللّهِ وَالْمَلآئِكَةِ قَبِيلاً ﴿92﴾ أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِّن زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقَى فِي السَّمَاء وَلَن نُّؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنَا كِتَابًا نَّقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّي هَلْ كُنتُ إَلاَّ بَشَرًا رَّسُولاً ﴿93﴾ وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَن يُؤْمِنُواْ إِذْ جَاءهُمُ الْهُدَى إِلاَّ أَن قَالُواْ أَبَعَثَ اللّهُ بَشَرًا رَّسُولاً ﴿94﴾ قُل لَّوْ كَانَ فِي الأَرْضِ مَلآئِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِم مِّنَ السَّمَاء مَلَكًا رَّسُولاً ﴿95﴾ قُلْ كَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا ﴿96﴾

 

و هنگاميکه به انسان نعمتي ميدهيم روي برميگرداند و دوري ميجويد و هنگاميکه چیزی به او میرسد که شر میپنداردش نوميد ميگردد (83) ای پیامبر! بگو همگي بر اساس طبع خود عمل مي کنند و پروردگارتان بهتر ميداند چه کسي هدايت يافته تر است (84)

 

و از تو درباره جبرئیل ميپرسند، بگو آن از امر پروردگارمن است و به شما جز اندکي از آن علم داده نشده است (85) و اگر ميخواستيم حتمأ آنچه را که بسويت وحي نموده ايم از بین ميبرديم، آنگاه براي خويش عليه ما وکيلي نمي يافتي (86) مگر رحمتي از پروردگارت، که فضل او بر تو بزرگ است (87)  بگو اگر جن و انس مجتمع شوند که مانند اين قرآن را بياورند نخواهند توانست حتي اگر بعضي شان بعضي ديگر را ياري کنند (88) و البته در اين قرآن براي مردم از هر مثلي گردانديم اما اکثر مردم از روي ناسپاسي رو گردانند (89)

 

و ميگويند به تو ايمان نخواهيم آورد مگر اينکه از زمين براي ما چشمه اي بشکافي (90) يا اينکه باغي از انگورها و خرماها داشته باشي و بين آنها بخوبي نهرهائي روان کني (91) يا اينکه آسمان را آنطور که فکر ميکني بر سر ما بياندازي يا اينکه خدا و ملائکه را جلويمان بياوري (92) يا اينکه خانه اي جواهر نشان داشته باشي، يا اينکه به آسمان بالا روي و بالا رفتنت را هم باور نخواهيم کرد مگر اينکه برايمان نامه اي پائين بياوري که آنرا بخوانيم، بگو منزه است پروردگارم، مگر من غير از بشري فرستاده هستم؟ (93)

 

و چيزي مانع ايمان آوردن مردم نشد مگر اينکه ميگويند آيا خداوند بشري را به رسالت برانگيخته؟ (94)  بگو اگر در زمين فرشتگاني بودند که با اطمينان در آن راه ميرفتند حتمأ از آسمان فرشته اي را به رسالت نازل ميکرديم (95) بگو خداوند براي گواهي بين من و شما كافي است زيرا که او به بندگانش آگاه و بينا است (96)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: ای پیامبر! قسمتی از مشکلات فکری کافران اینهاست. با آنان چنین بگو.
 

 

وَمَن يَهْدِ اللّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَمَن يُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِيَاء مِن دُونِهِ وَنَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى وُجُوهِهِمْ عُمْيًا وَبُكْمًا وَصُمًّا مَّأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنَاهُمْ سَعِيرًا ﴿97﴾ ذَلِكَ جَزَآؤُهُم بِأَنَّهُمْ كَفَرُواْ بِآيَاتِنَا وَقَالُواْ أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا ﴿98﴾ أَوَلَمْ يَرَوْاْ أَنَّ اللّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ قَادِرٌ عَلَى أَن يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَجَعَلَ لَهُمْ أَجَلاً لاَّ رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إَلاَّ كُفُورًا ﴿99﴾ قُل لَّوْ أَنتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَآئِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذًا لَّأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الإِنفَاقِ وَكَانَ الإنسَانُ قَتُورًا ﴿100﴾

 

و هر کس را که خداوند هدايت کند همو هدايت يافته است و کسي را که گمراه کند دوستاني غير از او برايشان نخواهي يافت، و روز قيامت بر صورتهايشان محشورشان مي کنيم در حاليکه کور و کر و لالند. جايگاهشان جهنم است که هر گاه آتشش فروكش كند باز سوزان و فروزانش ميکنيم (97) اين جزايشان است زيرا به آياتمان کافر شدند و گفتند آيا وقتيکه استخوان شديم و پوسيديم آيا در آفرينشي جديد برانگيخته خواهيم شد؟ (98)

 

آيا نمي بينند خداوندي که آسمانها و زمين را آفريده تواناست که مانند آنها را بيافريند؟ و برايشان سرآمدي قرار داده که شکي در آن نيست. اما ظالمان جز سرِ ناسپاسي ندارند (99) بگو اگر شما مالک گنجينه هاي رحمت پروردگارم بوديد از نگرانيِ تنگدستي تنگ چشمي ميكرديد و چیزی به کسی نمیدادید، که انسان بسيار بخيل است (100)

 

درس: کمک همه جانبه الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان باشد.

درب: دلداري به آن حضرت که مخالفانش نمي توانند کاري از پيش ببرند.
 

 

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى تِسْعَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ فَاسْأَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ إِذْ جَاءهُمْ فَقَالَ لَهُ فِرْعَونُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا مُوسَى مَسْحُورًا﴿101﴾ قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنزَلَ هَؤُلاء إِلاَّ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ بَصَآئِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا فِرْعَونُ مَثْبُورًا ﴿102﴾ فَأَرَادَ أَن يَسْتَفِزَّهُم مِّنَ الأَرْضِ فَأَغْرَقْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ جَمِيعًا ﴿103﴾ وَقُلْنَا مِن بَعْدِهِ لِبَنِي إِسْرَائِيلَ اسْكُنُواْ الأَرْضَ فَإِذَا جَاء وَعْدُ الآخِرَةِ جِئْنَا بِكُمْ لَفِيفًا ﴿104﴾

 

و البته به موسي نُه نشانه و معجزه واضح داديم. پس، از بني اسرائيل در باره  آن هنگام بپرس که معجزه ها بسويشان آمد و فرعون به او گفت اي موسي من تو را جادو شده مي پندارم (101)  موسی گفت حتمأ دانستي که اين معجزه ها را کسي غير از پروردگار آسمانها و زمين نازل نکرده و من تو را اي فرعون هلاک شده مي بينم (102) پس فرعون تصميم گرفت موسی و پیروانش را از آن سرزمين بيرون کند و او را با همه آنهائي که با او بودند غرقشان کرديم (103) و پس از آن به بني اسرائيل گفتيم در آن سرزمين که برایتان در نظر گرفته شده سکونت کنيد، و هنگامي که قیامت بيايد، شما را یکجا باهم بازميآوريم (104)

 

درس: کمک همه جانبه‌ي الهي به پيامبر براي پيگيري رسالتش که ساخته شدن انسان مي‌باشد

درب: اينک که اينان چنين‌اند، چنين بگو
 

 

وَبِالْحَقِّ أَنزَلْنَاهُ وَبِالْحَقِّ نَزَلَ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا ﴿105﴾ وَقُرْآناً فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُكْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنزِيلاً ﴿106﴾ قُلْ آمِنُواْ بِهِ أَوْ لاَ تُؤْمِنُواْ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ سُجَّدًا ﴿107﴾ وَيَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولاً ﴿108﴾ وَيَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًا ﴿109﴾ قُلِ ادْعُواْ اللّهَ أَوِ ادْعُواْ الرَّحْمَنَ أَيًّا مَّا تَدْعُواْ فَلَهُ الأَسْمَاء الْحُسْنَى وَلاَ تَجْهَرْ بِصَلاَتِكَ وَلاَ تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلاً ﴿110﴾ وَقُلِ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَم يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُن لَّهُ وَلِيٌّ مِّنَ الذُّلَّ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا ﴿111﴾

 

ما قرآن را به حق نازل کرديم و به حق نازل شد و تو را جز مژده دهنده و هشدار دهنده اي نفرستاديم (105) به همراهت این قرآني را که قسمت قسمتش کرديم قرار دادیم تا آنرا به تدريج براي مردم بخواني و آنرا بخوبي فرو فرستاديم (106)  بگو چه به آن ايمان بياوريد چه نياوريد  کساني که قبلا آن علم را يافتند، هنگامي که بر آنان خوانده ميشود سجده کنان به رو در مي افتند (107) و ميگويند پروردگارمان منزه است، و البته وعده پروردگارمان حتما شدني است (108) و به رو در مي افتند و مي گريند و خشوعشان افزون ميشود (109) بگو چه خداوند را به نام «الله» بخوانيد و چه به نام «رحمان»، به هر يک از نامها که بخوانيد درست است زیرا نامهاي نيکو از آن اوست،

 

ای پیامبر! تو نیز نمازت را نه با صداي بلند بخوان، و نه به آهستگي، و حالتی بين آن دو را در پيش گير (110) و در نیایش های خویش بگو: ستايش مخصوص خداوندي است که فرزندي بر نگرفته و در فرمانروائي شريکي ندارد، و هرگز اینطور نیست که از روي زبوني سرپرستي داشته باشد، و او را چنانچه بايد و شايد به بزرگي ياد کن (111)

سوره هود

درس: مکذبان پيامبران سابق هلاک و خود آنها و پيروانشان نجات يافتند، پس تو اي پيامبر محکم و منتظر باش.

درب: هشدار به کافران که مبادا مانند مکذبان پيامبران گذشته باشيد (و به آن عاقبت دچار شويد)
 

 

﴿ بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﴾

الَر كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِن لَّدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ ﴿1﴾ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ اللّهَ إِنَّنِي لَكُم مِّنْهُ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ ﴿2﴾ وَأَنِ اسْتَغْفِرُواْ رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَيْهِ يُمَتِّعْكُم مَّتَاعًا حَسَنًا إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى وَيُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ وَإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنِّيَ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ كَبِيرٍ ﴿3﴾ إِلَى اللّهِ مَرْجِعُكُمْ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿4﴾ أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُواْ مِنْهُ أَلا حِينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيَابَهُمْ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿5﴾

 

بسم الله الرحمن الرحيم

ا.ل.ر.

 

اين کتابي است که آياتش اجمال، و سپس از جانب صاحب حکمتي آگاه، تفصيل يافته است (1) که جز خداوند را عبادت مکنيد که من از جانب او برايتان هشدار دهنده و مژده دهنده اي هستم (2) و اينکه از پروردگارتان آمرزش خواسته و بسوي او بازگرديد تا شما را به برخورداريي نيکو تا مدتي معين برخوردار کند و فضل هر صاحب فضلي را به او بدهد و اگر روي برگردانيد برشما خوف عذابِ روزي بزرگ را دارم (3) بازگشتتان بسوي خداوند است و همو بر همه چيز توانا است (4)

 

ای مومنان! آگاه باشيد که آن کافران همان دم كه رو برميگردانند تا خود را از شنيدن قرآن مخفي کنند، و همان هنگام که جامه بر سر مي کشند، خداوند آنچه را که پنهان مي کنند و آنچه را که آشکار ميکنند ميداند که او به حقيقتِ دلها آگاه است (5)

 

درس: مکذبان پيامبران سابق هلاک و خود آنها و پيروانشان نجات يافتند،پس تو اي پيامبر محکم و منتظر باش.

درب: اشاره به دو جنبه از قدرت هاي الهي داير بر امکان کنترل و هلاک مخالفان پيامبر.
 

 

وَمَا مِن دَآبَّةٍ فِي الأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ ﴿6﴾ وَهُوَ الَّذِي خَلَق السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاء لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَلَئِن قُلْتَ إِنَّكُم مَّبْعُوثُونَ مِن بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِينٌ ﴿7﴾

 

و هيچ جنبنده اي در زمين نيست مگر اينکه روزيش برعهده خداوند است و محل استقرار و محل نهايي او را ميداند و همه اينها در کتابي روشنگر هست (6) و هموست که آسمانها و زمين را در شش مرحله آفريد و مرکز تقدیر و فرماندهی جهان در ابتدای پیدایش آن بر حالتی مستقر بود که به نظر شما به مایع می مانَد و اوضاع را از آنجا تا به اینجا رساند تا شما را بيازمايد که کدامتان خوش عمل تريد

 

و ای پیامبر! اگر بگويي حتمأ پس از مرگ برانگيخته خواهيد شد کافران خواهند گفت اين قرآن جز جادويي آشکار نيست (7)

 

 

درس: مکذبان پيامبران سابق هلاک و خود آنها و پيروانشان نجات يافتند، پس تو اي پيامبر محکم و منتظر باش.

درب: رفتار متوسط انسان معمولي طوريست که بي توجهي به مفهوم فوق را متضمن است.
 

 

وَلَئِنْ أَخَّرْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِلَى أُمَّةٍ مَّعْدُودَةٍ لَّيَقُولُنَّ مَا يَحْبِسُهُ أَلاَ يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفًا عَنْهُمْ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِؤُونَ ﴿8﴾ وَلَئِنْ أَذَقْنَا الإِنْسَانَ مِنَّا رَحْمَةً ثُمَّ نَزَعْنَاهَا مِنْهُ إِنَّهُ لَيَئُوسٌ كَفُورٌ ﴿9﴾ وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ نَعْمَاء بَعْدَ ضَرَّاء مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّيِّئَاتُ عَنِّي إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ ﴿10﴾ إِلاَّ الَّذِينَ صَبَرُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ كَبِيرٌ ﴿11﴾

 

و اگر عذاب را تا مدتي کم و تعیین شده از آنها به عقب بياندازيم خواهند گفت چه چيزي جلويش را گرفته؟ بدانيد روزي که عذابشان بيايد از آنها بر طرف نخواهد شد و آنچه را که به مسخره ميگيرند بر آنها فرود خواهد آمد (8)

 

و اگر به انسان رحمتي از جانب خويش بچشانيم سپس آن را از او جدا کنيم نوميد و ناسپاس ميشود (9)  و اگر پس از ناراحتيی که به وي رسيده، نعمتي به او بچشانيم بدون اینکه به مبدا نعمت توجه کند ميگويد بديها از من دور شد و شاد شده و فخر ميفروشد (10) تقریبا همگان چنین اند مگر آنانکه صبر نموده و عمل شايسته انجام میدهند که آمرزشي و پاداشي بزرگ خواهند داشت (11)

 

درس: مکذبان پيامبران سابق هلاک و خود آنها و پيروانشان نجات يافتند پس تو اي پيامبر محکم و منتظر باش.

درب: اي پيامبر به اين حرفها گوش نکن و محکم به رسالتت بپرداز.
 

 

فَلَعَلَّكَ تَارِكٌ بَعْضَ مَا يُوحَى إِلَيْكَ وَضَآئِقٌ بِهِ صَدْرُكَ أَن يَقُولُواْ لَوْلاَ أُنزِلَ عَلَيْهِ كَنزٌ أَوْ جَاء مَعَهُ مَلَكٌ إِنَّمَا أَنتَ نَذِيرٌ وَاللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ ﴿12﴾ أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِعَشْرِ سُوَرٍ مِّثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ ﴿13﴾ فَإِن لَّمْ يَسْتَجِيبُواْ لَكُمْ فَاعْلَمُواْ أَنَّمَا أُنزِلِ بِعِلْمِ اللّهِ وَأَن لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ فَهَلْ أَنتُم مُّسْلِمُونَ ﴿14﴾ مَن كَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا وَهُمْ فِيهَا لاَ يُبْخَسُونَ ﴿15﴾ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ إِلاَّ النَّارُ وَحَبِطَ مَا صَنَعُواْ فِيهَا وَبَاطِلٌ مَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ ﴿16﴾

 

ای پیامبر! در اثر تکذیب اینان، شايد میخواهی بعضي از آنچه را که بسويت وحي شده ترک کني و دلت تنگ شود که ميگويند چرا گنجي بر او نازل نشده يا فرشته اي همراه او نيامده، جز اين نيست که تو فقط هشدار دهنده اي هستي و خداوند مواظب همه چيز هست (12)  

 

يا اينکه ميگويند این قرآن را به خداوند افترا بسته، بگو ده سوره مانند همین چیزهای به اصطلاحِ شما افترايي،  بياوريد، و هر کس غير از خدا را که توانستيد به ارزيابي آنچه آورده اید دعوت کنيد اگر راست  میگوييد (13) ای پیامبر! پس اگر در این موضوع استجابتت  نکردند بدان که قرآن به علم خدا نازل شده و خدايي جز او نيست، پس ای منکران! آيا تسليم ميشويد؟ (14)

 

کسانی که زندگي پست تر و زينت آنرا بخواهند نتیجه اعمالشان را بطور کامل به آنها ميدهيم و هيچ نقصاني نمي يابند (15) اما آنها در آخرت بهره اي جز آتش نخواهند داشت و آنچه را که ساخته باشند از بين ميرود و عملي که ميکرده اند باطل است (16)

 

درس: مکذبان پيامبران سابق هلاک و خود آنها و پيروانشان نجات يافتند، پس تو اي پيامبر محکم و منتظر باش

درب: مقايسه دو گروه از مردم از لحاظ جهت گيريي که نسبت به کلام خدا مي کنند و نتايج رفتارشان.
 

 

أَفَمَن كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَمِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إَمَامًا وَرَحْمَةً أُوْلَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلاَ تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِّنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يُؤْمِنُونَ ﴿17﴾ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أُوْلَئِكَ يُعْرَضُونَ عَلَى رَبِّهِمْ وَيَقُولُ الأَشْهَادُ هَؤُلاء الَّذِينَ كَذَبُواْ عَلَى رَبِّهِمْ أَلاَ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ ﴿18﴾ الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا وَهُم بِالآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ ﴿19﴾ أُولَئِكَ لَمْ يَكُونُواْ مُعْجِزِينَ فِي الأَرْضِ وَمَا كَانَ لَهُم مِّن دُونِ اللّهِ مِنْ أَوْلِيَاء يُضَاعَفُ لَهُمُ الْعَذَابُ مَا كَانُواْ يَسْتَطِيعُونَ السَّمْعَ وَمَا كَانُواْ يُبْصِرُونَ ﴿20﴾ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُواْ أَنفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَفْتَرُونَ ﴿21﴾ لاَ جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الآخِرَةِ هُمُ الأَخْسَرُونَ ﴿22﴾ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ وَأَخْبَتُواْ إِلَى رَبِّهِمْ أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿23﴾ مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كَالأَعْمَى وَالأَصَمِّ وَالْبَصِيرِ وَالسَّمِيعِ هَلْ يَسْتَوِيَانِ مَثَلاً أَفَلاَ تَذَكَّرُونَ ﴿24﴾

 

ای پیامبر! آيا کساني که بر دليلي از پروردگارشان استوارند، و نیز کتابی را که شاهدي از جانب اوست، تلاوت ميکنند، و قبل از آن هم کتاب موسي پيشوا و رحمتي بوده، مانند کافرانند؟ در حالیکه حق این است که آنها به آن ايمان مي آورند، و کساني از گروه ها که به آن کافر شوند، وعده شان آتش است.  پس درباره این حقیقت و آن عاقبتِ دوگروه هيچ شکي مدار. البته آن حق و از جانب پروردگارت است، وليکن اکثر مردم نميدانند (17) 

و چه کسي ظالم تر است از کسي که به خداوند افتراي دروغ ببندد؟ آنها به پروردگارشان عرضه ميشوند و شاهدان ميگويند اينها کساني هستند که به پروردگارشان دروغ بسته اند. بدانيد لعنت خدا بر ظالمان خواهد بود (18)

همان کساني که مردم را از راه خدا باز ميدارند و آن را کج ميخواهند و به آخرت نيز  کافرند (19)

آنها نميتوانند خداوند را در زمين عاجز کنند و جز خداوند نیز هیچ سرپرستی ندارند. عذابشان مضاعف ميشود و توان شنيدن و ديدن نخواهند داشت (20)

خودهاشان را به خسارت افکندند و آنچه را نيز که افترا مي بستند از آنان گم ميشود (21)

و ناگزير در آخرت از زيانکارترين ها خواهند بود (22)

اما صاحبان ايمان و عمل صالح که بسوي پروردگارشان با تواضع رو ميکنند از بهشتيان خواهند بود که در آن جاودانند (23) 

 

مَثَل دو گروه مانند کور و بينا و کر و شنوا است. آيا اينها مساويند؟ آيا پند نميگيريد؟ (24)

 

درس: مکذبان پيامبران سابق هلاک و خود آنها و پيروانشان نجات يافتند پس تو اي پيامبر محکم و منتظر باش.

درب: ای مردم! مبادا رفتاری در پیش بگیرید که شما را به عاقبتی مانند قوم نوح دچار سازد.
 

 

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ ﴿25﴾ أَن لاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ اللّهَ إِنِّيَ أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ أَلِيمٍ ﴿26﴾ فَقَالَ الْمَلأُ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قِوْمِهِ مَا نَرَاكَ إِلاَّ بَشَرًا مِّثْلَنَا وَمَا نَرَاكَ اتَّبَعَكَ إِلاَّ الَّذِينَ هُمْ أَرَاذِلُنَا بَادِيَ الرَّأْيِ وَمَا نَرَى لَكُمْ عَلَيْنَا مِن فَضْلٍ بَلْ نَظُنُّكُمْ كَاذِبِينَ ﴿27﴾ قَالَ يَا قَوْمِ أَرَأَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّيَ وَآتَانِي رَحْمَةً مِّنْ عِندِهِ فَعُمِّيَتْ عَلَيْكُمْ أَنُلْزِمُكُمُوهَا وَأَنتُمْ لَهَا كَارِهُونَ ﴿28﴾ وَيَا قَوْمِ لا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مَالاً إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلَى اللّهِ وَمَآ أَنَاْ بِطَارِدِ الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّهُم مُّلاَقُو رَبِّهِمْ وَلَكِنِّيَ أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ ﴿29﴾ وَيَا قَوْمِ مَن يَنصُرُنِي مِنَ اللّهِ إِن طَرَدتُّهُمْ أَفَلاَ تَذَكَّرُونَ ﴿30﴾ وَلاَ أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَآئِنُ اللّهِ وَلاَ أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلاَ أَقُولُ إِنِّي مَلَكٌ وَلاَ أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَن يُؤْتِيَهُمُ اللّهُ خَيْرًا اللّهُ أَعْلَمُ بِمَا فِي أَنفُسِهِمْ إِنِّي إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِينَ ﴿31﴾ قَالُواْ يَا نُوحُ قَدْ جَادَلْتَنَا فَأَكْثَرْتَ جِدَالَنَا فَأْتَنِا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ ﴿32﴾ قَالَ إِنَّمَا يَأْتِيكُم بِهِ اللّهُ إِن شَاء وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ ﴿33﴾ وَلاَ يَنفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدتُّ أَنْ أَنصَحَ لَكُمْ إِن كَانَ اللّهُ يُرِيدُ أَن يُغْوِيَكُمْ هُوَ رَبُّكُمْ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿34﴾ أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَعَلَيَّ إِجْرَامِي وَأَنَاْ بَرِيءٌ مِّمَّا تُجْرَمُونَ ﴿35﴾ وَأُوحِيَ إِلَى نُوحٍ أَنَّهُ لَن يُؤْمِنَ مِن قَوْمِكَ إِلاَّ مَن قَدْ آمَنَ فَلاَ تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُواْ يَفْعَلُونَ ﴿36﴾ وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا وَلاَ تُخَاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُواْ إِنَّهُم مُّغْرَقُونَ ﴿37﴾ وَيَصْنَعُ الْفُلْكَ وَكُلَّمَا مَرَّ عَلَيْهِ مَلأٌ مِّن قَوْمِهِ سَخِرُواْ مِنْهُ قَالَ إِن تَسْخَرُواْ مِنَّا فَإِنَّا نَسْخَرُ مِنكُمْ كَمَا تَسْخَرُونَ ﴿38﴾ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُّقِيمٌ ﴿39﴾ حَتَّى إِذَا جَاء أَمْرُنَا وَفَارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ فِيهَا مِن كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَأَهْلَكَ إِلاَّ مَن سَبَقَ عَلَيْهِ الْقَوْلُ وَمَنْ آمَنَ وَمَا آمَنَ مَعَهُ إِلاَّ قَلِيلٌ ﴿40﴾ وَقَالَ ارْكَبُواْ فِيهَا بِسْمِ اللّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّي لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿41﴾ وَهِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ كَالْجِبَالِ وَنَادَى نُوحٌ ابْنَهُ وَكَانَ فِي مَعْزِلٍ يَا بُنَيَّ ارْكَب مَّعَنَا وَلاَ تَكُن مَّعَ ا